1-4. (a) Na iwalewale maqosa cava a vakayagataka o Jisu ni vakavulica na yalewa ni Samaria, na cava e qai yaco? (b) Na cava nodratou rai na yapositolo?

 E VICA vata na aua nodratou taubale tiko o Jisu kei iratou na nona yapositolo. Qo eratou sa muri cake ni ratou biuti Jutia me ratou lako i Kalili. Eratou muri va ya i Samaria ni lekaleka sara​—e rauta ga ni tolu na siga. Eratou yaco yani ena koro lailai o Saika ni voleka na sigalevu tutu, eratou mani vakacegu kina.

² Ni ratou lai voli kakana na nona yapositolo, a vakacegu toka o Jisu ena yasa ni toevu ena taudaku ni koro, mai taki wai sara e dua na yalewa. A rawa ni vakatulewataka o Jisu me kua ni vosa vua, ni sa ‘oca ena ilakolako’ balavu ya. (Joni 4:6) Ke bobo ga me kua ni kauaitaka nona taki wai kei na nona lesu na yalewa ni Samaria, e sega ni dua ena lomatarotarotaka. Me vaka eda vulica ena Wase 4, ena rairai namaka na yalewa qo mera beci koya na Jiu. Ia a qai vosa vua o Jisu.

³ A tekivuna na veivosaki ena dua na vakatautauvata me baleta na ka sara ga e cakava tiko na yalewa ni Samaria. A lako yani e kea me taki wai; mani vakamacalataka o Jisu na wainibula ena vakaotia na karamaca vakayalo. Vakavica vata nona tukuna o yalewa na ka ena yaco kina na veiba. *  A maqosataka o Jisu nona vakamua tale na veivosaki ina ka bibi e vakamacalataka tiko. E vakabibitaka ga na veika vakayalo​—na sokalou savasava kei na Kalou o Jiova. E yaga vakalevu na ka e tukuna o Jisu, ni lai vakamacalataka na yalewa ni Samaria vei ira na tagane ena koro, ra qai vinakata tale ga mera rogoci Jisu.​—Joni 4:3-42.

⁴ Ni ratou lesu yani na yapositolo, na cava nodratou rai ni vunau tiko o Jisu vua na yalewa ni Samaria? Eratou sega sara ga ni taleitaka. Eratou kurabuitaka ni vosa tiko vua o Jisu, eratou sega ni vosa vua na yalewa. Ni sa lako na yalewa ni Samaria, eratou uqeti Jisu tiko ga me kana. E kaya vei iratou o Jisu: “E tiko na qau kakana meu kania, ia dou sega ni kila.” Eratou nanuma taumada ni tukuna sara tiko ga o Jisu na kakana. Oti sa qai vakamacalataka: “Na qau kakana meu cakava na loma i koya e talai au mai meu vakaotia tale ga nona cakacaka.” (Joni 4:32, 34) E vakavulici iratou o Jisu ni bibi duadua vua na nona cakacaka, sega ni kakana. E vinakata me va tale ga ya na nodratou rai. Na cakacaka cava ya?

5. Na cakacaka cava a bibi duadua vei Jisu, na cava eda na veivosakitaka ena wase qo?

⁵ Ena dua na gauna a tukuna o Jisu: “E dodonu meu tukuna tale ga na itukutuku vinaka ni matanitu ni Kalou . . . ni qo na ka au talai mai kina.” (Luke 4:43) Io, a talai mai o Jisu me vunautaka na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou, me vakavulica tale ga. * Era cakava tale ga qo na imuri i Jisu nikua. E bibi gona meda kila na vuna a vunau kina o Jisu, na ka e vunautaka, kei na nona rai me baleta na nona ilesilesi.

6, 7. Na cava e vinakata o Jisu mera vakila na ‘qasenivuli kece’ nira wasea vei ira eso tale na itukutuku vinaka? Vakatauvatana.

⁶ Meda raica mada na rai i Jisu me baleta na ka dina e vakavulica, oti eda na veivosakitaka nona rai me baleti ira e vakavulica. A vakayagataka o Jisu e dua na vosa vakatautauvata matata me vakaraitaka kina nona rai me baleta nona wasea vei ira eso tale na ka dina a vakavulica vua o Jiova. E kaya: “Na qasenivuli e vakavulici ena veika e vauca na matanitu vakalomalagi e tautauvata kei na dua na tamata, na itaukeinivale e kauta mai ena nona valeniyau na veika vou kei na veika makawa.” (Maciu 13:52) Na cava e kauta mai kina na iyaya ena nona valeniyau na itaukeinivale ena vosa vakatautauvata?

⁷ A sega ni inaki nei itaukeinivale me dokadokataka nona iyau me vaka a cakava o Tui Esekaia​—qai yaco kina na leqa levu. (2 Tui 20:13-20) Na cava ga na inaki i itaukeinivale? Vakasamataka mada e dua na vakatautauvata: O lai raica e dua na qasenivuli o dau taleitaka. E dolava na droa qai taura mai e rua na ivola, e dua sa makawa sara, na kena ikarua se vou. Dua na ivola ya a vola vua o tamana ni se gonetagane, e dua tale a vola ena dua na gauna wale ga qo. E laurai e matana na marau ni tukuna na nona mareqeta na ivola kei na ivakasala e tu kina ni veisautaka sara ga nona bula, ena yaga tale ga vei iko. Na kedrau talei na ivola qo e mareqeta sara ga o qasenivuli. (Luke 6:45) E vakaraitaka vei iko na ivola, sega ena nona dokadoka se me rawaka kina, ia e cakava me yaga vei iko, mo kila tale ga na kedrau talei.

8. Na cava eda kaya kina ni iyau talei na ka dina eda vulica ena Vosa ni Kalou?

⁸ E va tale ga qori na inaki i Jisu na Qasenivuli Levu ni tukuna na ka dina ni Kalou vei ira eso tale. E talei vua na ka dina. Ni taleitaka, e vinakata sara ga me tukuna yani. E  vinakata gona o Jisu meda va ya na nona imuri, nida ‘qasenivuli kece.’ Eda va beka ya? E tiko na vuna vinaka meda taleitaka kina na ka dina kece eda vulica ena Vosa ni Kalou. Eda mareqeta na ka dina eda sa vakabauta makawa tu, kei na so na veisau ni ivakavuvuli eda se qai kila ga qo. Nida gumatua meda tukuna da qai taleitaka tiko ga na veika e vakavulica o Jiova, eda na cakava na ka vata ga a cakava o Jisu.

9. (a) Na cava na rai i Jisu me baleti ira e vakavulica? (b) Eda na vakatotomuria vakacava nona rai me baleti ira eso tale?

⁹ O Jisu e lomani ira tale ga a vakavulica, eda na veivosakitaka vinaka qo ena iWasewase 3. A parofisaitaki ni na ‘lomani ira na yalomalumalumu kei na dravudravua’ na Mesaia. (Same 72:13) Io, e dauveikauaitaki o Jisu. E kauaitaka na ka era dau vakasamataka na lewenivanua, kei na ka e uqeta nodra ivalavala, na nodra icolacola bibi, kei na veika e vakalatilati ina nodra kila na ka dina. (Maciu 11:28; 16:13; 23:13, 15) Vakasamataki koya tale mada na yalewa ni Samaria. E macala ga ni uqeti koya na veikauaitaki i Jisu. Ni kila vinaka o Jisu na kena ituvaki, e ciqoma kina na yalewa ni Samaria ni parofita o Jisu qai lai tukuna vei ira eso tale. (Joni 4:16-19, 39) Eda sega ni kila na imuri i Karisito nikua na lomadra na tamata eda vunau kina. Ia eda se rawa ga ni kauaitaki ira me vakataki Jisu, ena noda moica na ka eda tukuna me salavata kei na ka era taleitaka, nodra leqa kei na veika era gadreva.

10, 11. (a) Na cava a vunautaka o Jisu? (b) Na cava e vinakati kina na Matanitu ni Kalou?

¹⁰ Na cava a vunautaka o Jisu? Ke o qara na kena isau ena nodra ivakavuvuli e levu na matalotu era kaya nira matataki koya, o na rairai nanuma ni vunautaka o Jisu na ka me vakavinakataki kina na bula raraba. De o nanuma ni  a kacivaka ga na veisau ena veika vakapolitiki se vakabibitaka na nona vakabulai. Ia me vaka sa tukuni oti, e kaya vakamatata o Jisu: “E dodonu meu tukuna tale ga na itukutuku vinaka ni matanitu ni Kalou.” Na cava mada e okati kina?

¹¹ A se tiko mai lomalagi o Jisu ena gauna e vakalewa kina o Setani na dodonu ni veiliutaki cecere i Jiova. E vakararawataki Jisu dina ni vakaucacataki o Tamana qai beitaki ni iLiuliu ca, ni bureitaka na veika vinaka vei ira na nona ibulibuli! E vakararawataki Jisu tale ga na nodrau vakabauta na va­kau­caca i Setani o rau na vuda, o Atama kei Ivi! E raica ni taka­va na kawatamata na ivalavala ca kei na mate e vu mai na talaidredre ya. (Roma 5:12) Ia e vakamarautaki Jisu vakalevu na nona kila ni na vakadodonutaka o Tamana na vakalelewa qori ena dua na gauna!

12, 13. Na cava ena vakadodonutaka na Matanitu ni Kalou, a vakaraitaka vakacava o Jisu ni usutu ni nona cakacaka vakaitalatala na Matanitu ni Kalou?

¹² Na ile cava me vakadodonutaki? E vinakati me vakacerecerei na yaca savasava i Jiova, me vakadodonutaki na veibeitaki i Setani kei ira kece na nona ito. Me vakadinadinataki tale ga na dodonu ni veiliutaki i Jiova, kei na ivakarau ni nona veiliutaki. E sega ni dua tale e kila vinaka na ile bibi qo me vakataki Jisu. Ena masu a vakavulica o Jisu vei iratou na nona imuri, e tukuna me ratou masulaka e liu na kena dokai na yaca i Tamana, me yaco mai nona Matanitu, me caka tale ga na lomana e vuravura. (Maciu 6:9, 10) Sa na vakarau vakarusa na vuravura ca i Setani na iLiuliu ni Matanitu ni Kalou o Jisu Karisito, qai vakataudeitaka me tawamudu na veiliutaki cecere i Jiova.​—Taniela 2:44.

¹³ A usutu sara ga ni vunau i Jisu na Matanitu ni Kalou. Ena veika e tukuna kei na veika e cakava e vakamatatataka kina na ka e vauca na Matanitu qo kei na sala ena  vakayacora kina na inaki i Jiova. A sega ni vakawelei koya e dua na ka ena nona vunautaka na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou. E dau veiletitaki vakalevu ena nona gauna na veika e baleta na bula raraba, levu tale ga na ka tawadodonu, ia a dei o Jisu ena nona itukutuku kei na nona cakacaka. Kena ibalebale beka ya ni qiqo nona rai, e matemate nona vosa qai dau weroka na ka e tukuna? Sega sara ga!

14, 15. (a) A vakadinadinataka vakacava o Jisu ni “uasivi Solomoni”? (b) Eda na vakatotomuri Jisu vakacava ena itukutuku da kacivaka?

¹⁴ Eda na vulica ena iwasewase qo ni laulau na veivakavulici i Jisu, e bulabula tale ga. A saga me tara sara ga na lomadra na vakarorogo. Eda na rairai vakasamataka na tui vuku o Solomoni ena nona qara na vosa vinaka, na vosa donu me baleta na ka dina e uqeti koya o Jiova me vola. (Dauvunau 12:10) Ena levu ni ‘kilaka’ e solia o Jiova, e vakamacalataka kina na tamata ivalavala ca qo e levu na ka, me vaka na manumanuvuka, na ika, vunikau, kei na manumanu yavaiva. Era lako sara mai vakayawa na tamata mera rogoci Solomoni. (1 Tui 4:29-34) Ia o Jisu “e uasivi Solomoni.” (Maciu 12:42) E vuku sara, e uasivi ena ‘kilaka.’ A vakayagataka o Jisu ena nona veivakavulici na nona kila vinaka na Vosa ni Kalou, vaka kina na veimataqali manumanu, na ika, na teitei, na draki, na veika e yaco tu ena gauna ya, na itukutuku makawa kei na ituvaki ni bula raraba. Ena gauna vata qori a sega ni dokadokataka o Jisu na ka e kila me qoroi kina. E rawarawa qai matata na itukutuku e vakasavuya. Sa rauta mera via rogoci koya na tamata!​—Marika 12:37; Luke 19:48.

¹⁵ Eda saga na lotu vaKarisito nikua meda muria na ivakaraitaki i Jisu. E dina ni sega ni tautauvata kei Jisu na noda vuku kei na kilaka, ia sa tu vakalailai vei keda na kila meda wasea kina na ka dina ni Vosa ni Kalou. Da kaya mada o ira na itubutubu, ena nodra dau lomani ira vinaka na  luvedra, era rawa sara ga ni vakamacalataka kina na nona dau lomani ira na luvena o Jiova. Eso tale era rawa ni vakayagataka na ivakaraitaki se ivakatautauvata e vanua ni cakacaka, e koronivuli, na ka era kila nira veimaliwai kei ira tale eso, se na veika era yaco tu. Ia me kua ni dua na ka e vagolea tani na nodra vakasama na vakarorogo mai na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou.​—1 Timoci 4:16.

16, 17. (a) Na cava na rai i Jisu me baleta nona cakacaka vakaitalatala? (b) A vakaraitaka vakacava o Jisu ni usutu sara ga ni nona bula?

¹⁶ E kila o Jisu ni iyau talei na nona cakacaka vakaitalatala. A marau me vakavulici ira eso tale mera kila na ka dina me baleti Tamana, e sega ni tabonaka ena so na ivakavuvuli vakavu veilecayaki ni tamata kei na ivalavala vakavanua. E vinakata sara ga mera veiwekani vinaka kei Jiova, mera nuitaka tale ga na bula tawamudu. A marau tale ga me wasea na itukutuku vinaka e veivakacegui qai vakavu marau. A vakaraitaka vakacava qori? Meda veivosakitaka mada e tolu na sala.

¹⁷ Kena imatai, a bibi duadua ena bula i Jisu na cakacaka vakaitalatala. E taleitaka, e nona cakacaka qai usutu ni nona bula me tukuna na veika me baleta na Matanitu ni Kalou. Qori na vuna e saga kina o Jisu me rawarawa ga nona bula me vaka eda sa vulica oti ena Wase 5. Ni vakasalataki ira eso tale, e dei tiko ga ena ka e bibi duadua. A sega ni ogaoga ena levu ni iyaya me sauma, me qarava, me ripeataki se sosomitaki ena dua tale na gauna. E rawarawa ga nona ivakarau ni bula me kua ni dua na ka tawayaga e vakawelei koya ena nona cakacaka vakaitalatala.​—Maciu 6:22; 8:20.

18. E qacoya vakacava o Jisu nona cakacaka vakaitalatala?

¹⁸ Kena ikarua, e dau qacoya na nona cakacaka vaka italatala. A vakayagataka vakalevu na nona igu me taubaletaka e vica na drau na kilomita ena veivanua e Palesitaina ena nona qarai ira na tamata me wasea kina na itukutuku vinaka. E vosa vei ira ena nodra vale, ena vanua ni veivoli, ena makete, vaka kina e matanalevu. Ena gauna mada ga e oca kina, viakana, viagunu wai, se via cegu vakalailai ena vanua lala kei ira nona itokani, e vunau ga. Ni voleka mada ga ni cavuka nona icegu, se vunautaka ga na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou!​—Luke 23:39-43.

19, 20. E vakaraitaka vakacava o Jisu ni dodonu me vakatotolotaki na cakacaka vakavunau?

¹⁹ Kena ikatolu, e vakatotolotaka o Jisu na nona cakacaka vakaitalatala. Vakasamataka tale mada na nodrau veivosaki kei na yalewa ni Samaria ena toevu ena taudaku kei Saika. Ena ituvaki ya, eratou sega ni raica na yapositolo ni vakatotolotaki na wasei ni itukutuku vinaka. E kaya vei iratou: “Dou sega beka ni tukuna ni se vo e va na vula me gauna ni tatamusuki? Ia au tukuna vei kemudou: Dou tacake mo dou raica na were, ni sa matua vinaka tu me tamusuki.”​—Joni 4:35.

²⁰ A kauta cake mai o Jisu na vosa vakatautauvata ya ena vula eratou sa donuya tiko, oya na vula o Chislev (Noveba/​Tiseba). Sa vo e va na vula me qai tamusuki na varile, rauta tiko na gauna ni Lakosivia ena Naisani 14. Ena loma ni gauna ya era sega ni via vakatotolotaka na tatamusuki na dauteitei, ni se bera na kena gauna. Ia vakacava mada na tatamusuki vakayalo? E levu era sa wawa tu mera rogoca, mera vulica na itukutuku vinaka, mera tisaipeli i Karisito ra qai nuitaka tale ga na veika totoka e yalataka tu o Jiova. E vaka ni raica tu yani o Jisu na were ivakatakarakara qai raica na varile matua ni suaigelegele tiko ena liwa ni cagi, e vakaraitaka ya ni sa kena gauna mera tamusuki. Qo na gauna ni tatamusuki, me kua ni vakaweleweletaki na  cakacaka! Mani kaya kina o Jisu vei ira na tamata ena dua na koro era saga me kua ni lako: “E dodonu meu tukuna tale ga na itukutuku vinaka ni matanitu ni Kalou ena veikoro tale eso, ni qo na ka au talai mai kina.”​—Luke 4:43.

21. Eda na vakatotomuri Jisu vakacava?

²¹ Eda rawa ni vakatotomuri Jisu ena tolu na sala eda se qai veivosakitaka oti. Me usutu sara ga ni noda bula na cakacaka vakaitalatala. Ke da vakavuvale mada ga da qai cakacaka saumi, eda se rawa ga ni vakaliuca na cakacaka vakaitalatala ena noda gumatua kei na noda cakava wasoma me vakataki Jisu. (Maciu 6:33; 1 Timoci 5:8) Eda rawa ni qacoya na cakacaka qori nida vakayagataka noda gauna, igu, kei na iyau. (Luke 13:24) Meda nanuma tiko ni vakatotolotaki na cakacaka qo. (2 Timoci 4:2) Meda vakayagataka na gauna veiganiti kece meda vunau kina!

22. Na cava ena veivosakitaki ena wase tarava?

²² A vakaraitaka tale ga o Jisu na bibi ni cakacaka vakaitalatala ena nona vakadeitaka me na vakayacori tiko ena gauna sa mate kina. E lesi ira kina na nona imuri mera tomana tiko ga na vunau kei na veivakavulici. Na ilesilesi ya ena veivosakitaki ena wase tarava.