1, 2. Na itavi cava e sega ni marautaka o Ilaija, erau duidui vakacava kei Eapi?

DUA na ka nona via masu duadua vua na Tamana vakalomalagi o Ilaija. Era se qai raica oti ga na tu wavoliti koya nona kaciva na bukawaqa mai lomalagi na parofita dina qo, ra qai vinakata sara ga e levu me vakalougatataki ira o koya. Ni bera ni cabeta o Ilaija na Ulunivanua o Kameli me masu duadua vua na Kalou o Jiova, a cakava e dua na itavi e sega soti ni marautaka. Me lai vosa vei Tui Eapi.

² Erau duidui sara na turaga qo. O Tui Eapi e dara tu na isulu vakatui, e turaga kocokoco qai dua na vukitani dau vakamuai rawarawa. O Ilaija e dara tu na isulu balavu ni parofita—e sega ni sulu isaulevu, de dua e cula ga ena kuli ni manumanu se tali ena vuti ni kameli se me. E turaga yaloqaqa, yalodina qai turaga vakabauta. Sa roro voleka mai na siga me rau kilai vinaka kina na turaga qo.

3, 4. (a) Na cava e siga ca kina vei Eapi kei ira na dausokaloutaki Peali? (b) Taro cava eda na veivosakitaka?

³ Qo na siga ca vei Eapi kei ira na sokaloutaki Peali. Sa vakamaduataki na lotu butobuto erau a tokona voli ena tini na yavusa e Isireli o Eapi kei ranadi Jesepeli na watina. E vakavotui na lasu i Peali. Sega mada ga ni waqaca rawa na buka na kalou mate qo ni kerei, meketi, kei na nodra tavalaki ira na nona parofita. Sega ni tarova rawa o Peali nodra vakamatei na 450 na tagane oya. Sa vakarau kilai qo e dua tale na ka e sega ni cakava rawa na kalou lasu qo. E sivia e tolu na yabaki nodra kerei Peali na nona parofita me vakaotia na lauqa e nodra vanua, e sega ni cakava rawa qori. Sa vakarau vakaraitaka o Jiova na nona cecere ni vakaotia na lauqa.—1 Tui 16:30–17:1; 18:1-40.

⁴ Gauna cava ena cakava kina qori o Jiova? Na cava ena cakava o Ilaija ni waraki Jiova tiko? Na cava eda vulica vua na turaga vakabauta qo? Meda dikeva mada na kena itukutuku.—Wilika 1 Tui 18:41-46.

5. Na cava e kaya o Ilaija vei Eapi, e bau vuli o Eapi ena ka e yaco oya?

⁵ E torovi Eapi o Ilaija qai kaya: “Mo lako cake; mo kana ka gunu; ni sa kere mai e dua na uca levu.” E bau vuli na tui ca qori ena ka e yaco oya? Sega ni macala. Eda sega ni wilika e dua na itukutuku ni nona veivutuni, se nona kerea na parofita me masuti Jiova me vosoti koya. “A sa lako cake ko Eapi me kana ka gunu.” (1 Tui 18:41, 42) Ia vakacava o Ilaija?

6, 7. Na cava a masuta o Ilaija, na vuna?

⁶ “A sa lako cake ki na dela i Kameli ko Ilaija; a sa cuva ki na qele, ka vakacuva na matana ki na macawa ni duruna.” Ni gole me lai kana o Eapi, e raica o Ilaija ni gauna vinaka sara ga oya me masu kina vua na Tamana vakalomalagi. Raica mada na yalomalumalumu ni nona iduriduri—e tekicuva o Ilaija me voleka ni reguca na duruna. Na cava e vakaraitaka oya? Ena tukuna vei keda na iVolatabu. E kaya na Jemesa 5:18, ni masuta o Ilaija me mudu na lauqa. A rairai masu tiko o Ilaija ena ulunivanua o Kameli.

⁷ A kaya taumada o Jiova: “Ia ka’u na vakatauca tale na uca ki vuravura.” (1 Tui 18:1) Koya gona, e masuta o Ilaija me yaco ga na loma i Jiova, me vaka e qai vakavulica ena masu o Jisu ena duanaudolu na yabaki tale e muri vei ira nona imuri.—Maciu 6:9, 10.

8. Na cava eda vulica ena ivakaraitaki i Ilaija me baleta na masu?

⁸ Eda vulica sara ga vei Ilaija na ivakarau ni masu. E bibi duadua vua na vakayacori ni loma ni Kalou. Nida masu, meda nanuma tiko: “Se cava ga eda kerea me salavata kei na nona inaki [na Kalou], ena rogoci keda o koya.” (1 Joni 5:14) Me rogoci noda masu, e bibi meda kila na loma ni Kalou—ena rawa ga qori ke da vulica na iVolatabu e veisiga. Sa vinakata sara ga o Ilaija me mudu na lauqa nira sa vakaloloma na nona tamata. E vuabale nona vakavinavinaka ena veivakurabuitaki ni ka e cakava o Jiova ena siga oya. Meda vakavinavinaka tale ga va ya nida masu mai vu ni lomada, meda kauaitaka tale ga na veika era gadreva eso tale.—Wilika 2 Korinica 1:11; Filipai 4:6.

9. Na cava e tukuna o Ilaija vua na nona cauravou, na cava eda na vulica?

⁹ E nuidei o Ilaija ni na muduka na lauqa o Jiova, e sega ga ni kila na gauna ena cakava kina. Na cava e cakava ni wawa tiko? E kaya na kena itukutuku: “A sa kaya vua na nona cauravou, Mo lako cake mada, mo rai vaka ki na wasawasa. A sa lako cake ko koya, ka rai voli, a sa kaya, Sa sega na ka e kune. A sa kaya ko koya, Mo lako tale ka vakavitu.” (1 Tui 18:43) Eda na vulica vei Ilaija na parofita e rua na ka bibi, e nuidei qai yadra tiko.

10, 11. (a) E vakaraitaka vakacava o Ilaija nona nuitaka na yalayala i Jiova? (b) Eda na nuidei tale ga vakacava?

¹⁰ Ni nuidei o Ilaija ena yalayala i Jiova, e veiraiyaki voli me raica na ivakatakilakila ni ka ena cakava o Jiova. A tala sara i delana nona cauravou me lai vakaraica e dua na ivakatakilakila ni uca ena vunilagi. Ni lesu mai, e rarawataki na ka e mai tukuna: “Sa sega na ka e kune.” E rarama tu ga na vunilagi qai sega na o e macawa. Vakacava, o kila na ka veivakurabuitaki e yaco? Nanuma tiko ni kaya o Ilaija vei Tui Eapi: “Sa kere mai e dua na uca levu.” E rawa vakacava vua na parofita me tukuna qori ni sega mada ga ni uku mai na loaloa?

¹¹ E matata tu vei Ilaija na yalayala i Jiova. Ni nona parofita, e nona mata tale ga, e nuidei o Ilaija ni o Jiova na nona Kalou ena vakayacora na veika e kaya. E nuidei o Ilaija—vaka sara ga e sa rogoca tu na tau ni uca. Eda lai nanuma kina na ka e kaya na iVolatabu me baleti Mosese: “E vaka ga e raici koya tiko e tawarairai.” Vakacava, o nanuma ni bula dina tiko na Kalou? E tiko na vuna vinaka meda vakabauti koya kina kei na nona yalayala.—Iper. 11:1, 27.

12. E laurai vakacava ni yadra tiko o Ilaija, na cava e cakava ni rogoca ni sa basika na o lailai?

¹² Dikeva tale ga na ivakarau ni nona yadra tiko o Ilaija. E tala tale na nona cauravou, e talai koya sara ga vakavitu! Vakasamataka na nona oca o cauravou ni sa veitaravi nona lako. Sega ni soro o Ilaija, e vinakata tiko ga me raica na ivakatakilakila. Ena iotioti ni nona lako na cauravou, e qai mai tukuna: “Raica, sa lako cake mai na wasawasa e dua na o lailai.” Raitayaloyalotaka mada na cauravou qo ni dodoka na ligana qai vakarautaka na somidi ni o ni basika mai ena vunilagi ni Wasawasa Levu. De dua e sega soti sara ni kauai kina, ia vei Ilaija e bibi dina qori. Totolo ga nona vakaroti nona cauravou o Ilaija: “Mo lako cake, mo kaya vei Eapi, Mo ni vakarautaka na nomuni qiqi vakaturaga, ka lako sobu, de tarovi kemuni na uca.”—1 Tui 18:44.

13, 14. (a) Eda na vakadamurimuria vakacava na ivakarau ni nona yadra tiko o Ilaija? (b) Na cava sa qai bibi ga kina meda yadra tiko nikua?

¹³ Eda vulica tale vei Ilaija ni yadra tiko. Eda bula tale tu ga ena gauna ena vakayacora kina na Kalou na nona vosa ni yalayala. E waraka o Ilaija na gauna me oti kina na lauqa, eda waraka tale ga na dauveiqaravi ni Kalou nikua me vakarusai na ituvaki ca ni vuravura qo. (1 Joni 2:17) E bibi meda yadra tiko ga vakataki Ilaija nida waraki Jiova me vakayacora qori. E vakasalataki ira gona nona imuri o Jisu, na Luve ni Kalou: “O koya gona, mo dou yadra tiko ni dou sega ni kila na siga ena lako mai kina nomudou Turaga.” (Maciu 24:42) Vakacava, e tukuna o Jisu nira na sega ni kila na nona imuri na ivakataotioti ni veisiga? Sega, e dau vakamacalataka o Jisu na ituvaki ena vakilai e vuravura ni bera na ivakataotioti. Eda sa raica kece tu na ivakatakilakila ni “ivakataotioti ni veika vakavuravura.”—Wilika Maciu 24:3-7.

¹⁴ Na vakayacori ni ivakatakilakila qori e vakadeitaka ni sa voleka na ivakataotioti. Vakacava, ena uqeti keda qori meda yadrava tiko noda veiqaravi vei Jiova? E dua ga na o lailai ya e vakadeitaka vei Ilaija ni na vakayacora dina o Jiova na nona inaki. Vakacava, a rarawa na parofita yalodina qo?

15, 16. Na cava a yaco totolo, na cava tale ga a rairai vakasamataka o Ilaija me baleti Eapi?

¹⁵ E kaya na kena itukutuku: “A sa loaloa mai na lomalagi, e na veiyasana kecega, e na o kei na cagi, a sa tau na uca levu. A sa vodo ko Eapi, ka lako ki Jesirieli.” (1 Tui 18:45) Totolo ga na veika e yaco tarava. Ni se vosa tiko na cauravou vei Eapi, sa vuki na o lailai me solega na lomalagi qai vakaturubuto mai. E liwa mai na cagi kaukaua. Sa oti vinaka qo e tolu veimama na yabaki qai tau tale na uca e Isireli. Sa qai suasua tale na qele mamaca. E dave na uciwai na Kisoni ena bisa ni uca, e savata laivi na kedra dra na parofita i Peali. E gauna vinaka qori vei ira na Isireli talaidredre mera vakasavasavataka na vanua mai na sokalou vei Peali.

¹⁶ A nuitaka sara ga o Ilaija nira na cakava qori! De dua e vakasamataka o Ilaija se na tarai Eapi vakacava na veika vakatubuqoroqoro e yaco qo. Ena veivutuni o Eapi qai muduka na nona sokalou vei Peali? Na veika e yaco ena siga oya, e dodonu me veisautaki koya. Ka ni rarawa nida sega ni kila na ka e vakasamataka tiko ena gauna oya. E tukuni ni sa “vodo ko Eapi, ka lako ki Jesirieli.” Vakacava, e bau vulica kina e dua na ka? E bau nanuma me veisautaka nona ivalavala? Na veika e yaco tarava e dusia ni sega ni vakakina. E se sega ni cava eke na itukutuku i Eapi se na itukutuku i Ilaija.

17, 18. (a) Na cava e yacovi Ilaija ena gaunisala i Jesirieli? (b) Na cava e veivakurabuitaki kina na nona cici o Ilaija mai Kameli me yaco i Jesirieli? (Raica tale ga na ivakamacala e ra.)

¹⁷ A muria na parofita i Jiova na gaunisala a lakova o Eapi. E balavu toka, e suasua qai butobuto. Dua na ka veivakurabuitaki e qai yaco.

¹⁸ “A sa tiko kei Ilaija na liga i Jiova; a sa vauca ko koya na tolona, ka cici ka liutaki Eapi ki nai bili mai Jesirieli.” (1 Tui 18:46) E laurai vinaka na vakatubuqoroqoro ni “liga i Jiova” ni yavala ena vuku i Ilaija. Sa qase sara o Ilaija * qai se vo toka e 30 na kilomita me qai yaco i Jesirieli. Raitayaloyalotaka mada na parofita ni vesuka e tolona na isulu balavu me galala vinaka na yavana, qai ciciva tiko na gaunisala ena taubi ni uca—na nona gutuwa e lai sivita sara na qiqi vakaturaga!

19. (a) Na parofisai cava eda na vakasamataka nida raica na igu kei na kaukaua e solia vei Ilaija o Jiova? (b) Ni cici tiko i Jesirieli o Ilaija, na cava e vakadeitaka?

¹⁹ E ka ni veivakalougatataki dina qori vei Ilaija! Wacava nona marau ena kaukaua, igu, kei na icegu e vakila oya, a sega mada ga ni vakila qori ni se cauravou. De dua eda na vakasamataka tale ga na parofisai e yalataki kina nira na bulabula qai kaukaua na tamata yalodina ena vuravura Parataisi. (Wilika Aisea 35:6; Luke 23:43) Ni ciciva tiko na gaunisala suasua oya, e vakadeitaka o Ilaija ni vakadonui koya na Tamana, o Jiova na Kalou dina duadua ga!

20. Na cava meda cakava me vakalougatataki keda o Jiova?

²⁰ E vinakata sara ga o Jiova me vakalougatataki keda. Meda sasaga gona, ni na sega ni matewale ke da solia kece kina noda igu. Me vakataki Ilaija, meda yadra tiko qai raica matua na ivakatakilakila ni sa vakarau yavala o Jiova ena gauna rerevaki qai lekaleka qo. Eda rawa tale ga ni vakadeitaka ni na yaco dina na yalayala i Jiova, “na Kalou daudina.”—Same 31:5.