WASE 10
‘E Tubu Tiko ga na Vosa i Jiova’
E vakabulai o Pita, e sega ni tarova na tete ni itukutuku vinaka na veivakacacani
Yavutaki ena Cakacaka 12:1-25
1-4. Na ituvaki dredre cava e tu kina o Pita? Na cava o na cakava ke yaco tale ga qori vei iko?
E ROROGO na matamata kaukamea ni sa tasogo e daku i Pita. E vesu vata kei na rua na sotia ni Roma o Pita qai kau sara ina nona sela. E lai wawa tu me vica vata na siga ni waraka tiko na lewa me tau vua. E sega tale ni dua na ka e raica, na lalaga ga ni sela kei na kena ilati, na sinucodo, kei ira na yadravi koya tiko.
2 E tau vua na itotogi bibi. E vinakata o Tui Eroti Akaripa na iMatai me mate o Pita. a Ena kau o koya vei ira na lewenivanua ni oti na Lakosivia, me vakamarautaki ira na ilala levu ni sa na totogi mate. Qo e sega tale ni veivakarerei, ena vakayacori dina. E dua na itokani i Pita o Jemesa, se qai vakamatei koya ga na iliuliu vata qo.
3 Ena bogi ni bera na siga me vakamatei kina o Pita, na cava a rairai vakasamataka tiko? Vakacava e nanuma lesu na ka e tukuna vua o Jisu ni na vesu qai kau me vakamatei? (Joni 21:18, 19) De dua e nanuma o Pita ni sa kena gauna sara ga qo.
4 Na cava o na cakava ke yaco vei iko na ituvaki qori? Levu era na yalolailai, era nanuma ni sa sega na inuinui. E dina qori vei ira na imuri dina i Jisu Karisito? Na cava eda vulica ena ka e cakava o Pita kei ira na nona itokani lotu vaKarisito nira vakacacani? Meda dikeva mada.
‘Dua na ka Nodra Masu na lewe ni iVavakoso’ (Caka. 12:1-5)
5, 6. (a) Na cava e saqata kina na ivavakoso vaKarisito o Tui Eroti Akaripa na iMatai? (b) E vakatovolei vakacava na ivavakoso ni sa mate o Jemesa?
5 Eda vulica ena wase sa oti nira marautaka vakalevu na lewe ni ivavakoso vaKarisito ni sa tavuki na kai Veimatanitu o Konilio kei na nona vuvale. Ia era rairai kidroataka na Jiu era sega ni vakabauta, nira sa mai sokalou vata tiko na Jiu lotu vaKarisito kei ira na sega ni Jiu.
6 E raica na daunipolitiki qaseqase o Eroti ni gauna vinaka qori mera taleitaki koya kina na Jiu, mani vakacacani ira na lotu vaKarisito. E kila vinaka ni rau veivolekati o Jisu Karisito kei na yapositolo o Jemesa. E qai “vakamatei Jemesa na tuakai Joni ena iseleiwau” o Eroti. (Caka. 12:2) E vakatovolei sara ga kina na ivavakoso! O Jemesa e dua vei ratou na tolu e raica na matalia nei Jisu kei na so tale na cakamana, a sega ni ratou raica na vo ni yapositolo. (Maciu 17:1, 2; Mari. 5:37-42) O Jisu e vakatokai Jemesa kei na tacina o Joni me rau “Luve ni Kurukuru” ni rau dau yalogu. (Mari. 3:17) Ni sa vakamatei o Jemesa, sa yali mai ena ivavakoso e dua na yapositolo era lomana vakalevu, e yalodina qai yaloqaqa.
7, 8. Na cava era cakava na lewe ni ivavakoso ni sa vesu o Pita?
7 Me vaka ga na ka e nakita o Akaripa, era marau na Jiu ni vakamatei o Jemesa, mani doudou o Akaripa me vaqarai Pita. E vakamacalataki ena itekitekivu ni ulutaga, ni a vakarota o koya me vesu o Pita. E rairai nanuma lesu o Akaripa ni tawayaga ena so na gauna mera biu e valeniveivesu na yapositolo me vaka e tukuni ena Wase 5. Ni sega ni vinakata o Eroti me dro o Pita, e vakarota me vesu vata kei na rua na yadra, 16 tale na yadra mera veisau yadra ena siga kei na bogi. Ke dro o Pita eratou na cola na yadra na kena itotogi. Ena ituvaki rerevaki qori, na cava era na cakava na itokani lotu vaKarisito i Pita?
8 Era kila vinaka na lewe ni ivavakoso na ka mera cakava. E tukuni ena Cakacaka 12:5: “E mani tiko ga o Pita e valeniveivesu, ia dua na ka nodra masulaki koya vua na Kalou na lewe ni ivavakoso.” Io, e vu sara ga mai lomadra nodra masulaki koya. E sega ni vakayalolailaitaki ira na mate i Jemesa, se mera nanuma ni tawayaga na masu. E bibi vei Jiova na masu. Ke salavata kei na lomana ena sauma. (Iper. 13:18, 19; Jeme. 5:16) Qo e dua na tikina bibi meda vakasamataka tiko na lotu vaKarisito nikua.
9. Na cava eda vulica vei ira na itokani lotu vaKarisito i Pita me baleta na masu?
9 O bau kila eso na itokani lotu vaKarisito era vakatovolei? De ra vosota tiko na veivakacacani, na leqa tubukoso, se vakatabuya na matanitu na nodra cakacaka. Vakacava mo dau nanumi ira ena masu? De o kila tale ga eso era sotava tiko na veika dredre e sega ni laurai levu, me vaka na leqa ni vuvale, yalolailai, se vakatovolei nodra vakabauta. Ke o vakasama vakatitobu ni bera na masu, o na rawa sara ga ni kila na yaca mo cavuta ni o vosa vei Jiova na “Daurogo masu.” (Same 65:2) Qori tale ga na ka o na vinakata mera cakava vei iko na tacimu.
Meda masulaki ira na tacida era vesu tu ena vuku ni nodra vakabauta
“Muri Au Tiko Mai” (Caka. 12:6-11)
10, 11. Vakamacalataka se sereki Pita vakacava na agilosi i Jiova mai valeniveivesu.
10 Vakacava e leqataka o Pita na ka rerevaki sa vakarau yaco? Eda sega ni vakadeitaka qori, ia ena iotioti ni bogi e valeniveivesu, e mocelutu o koya ena kedrau maliwa na yadra. E kila vinaka tu na turaga yalodina qo ni na taqomaki koya o Jiova se mani cava e yaco ena siga tarava. (Roma 14:7, 8) E sega vakadua ni kila o Pita ni na yaco e dua na ka veivakurabuitaki. Vakasauri ga sa rarama na nona sela. Sa duri tu e dua na agilosi qai vakayadrati koya vakatotolo, ia era sega ni raica na yadra. E tasere na sinucodo e vesu tu kina na ligana, na sinucodo e nanumi ni na sega ni cavuka rawa!
“Rau yacova sara na matamata kaukamea e gole ina korolevu, e tadola mai vakataki koya na matamata qo.”—Caka. 12:10
11 E matata na ivakaro ni agilosi vei Pita: “Duri, totolo! . . . Vakaisulu, dara nomu ivava. . . . Dara nomu isulu e sau, qai muri au tiko mai.” E muria kece qori o Pita. Erau biuta na sela, lakosivita na matayadra e tuba qai lako lo yani ina matamata kaukamea levu. Ia erau na curu vakacava i tuba? Ke lomatarotarotaka qori o Pita, ena kidacala ni sa tadola “vakataki koya” na matamata. E kidroa ni rau sa tu i tuba ena gaunisala qai yali vakasauri na agilosi. E qai kila o Pita ni sa sereki dina, e sega ni raivotu.—Caka. 12:7-11.
12. E veivakacegui vakacava nida vakasamataka vakatitobu na nona vakabulai Pita o Jiova?
12 E veivakacegui nida vakasamataka vakatitobu na kaukaua levu e tu vei Jiova me vakabulai ira na nona tamata. E vesuki Pita e dua na tui e tokoni koya na matanitu kaukaua duadua e vuravura. Ia e dro rawa mai na valeniveivesu qori o Pita! E sega ni cakamana va qori o Jiova vei ira kece na nona tamata. A sega ni cakava vei Jemesa, e sega tale ga ni cakava vei Pita ena dua na gauna e muri, me vakayacori kina na vosa i Jisu me baleti koya na yapositolo qo. Meda kua ni namaka na lotu vaKarisito nikua na veivakabulai vakacakamana. Ia meda nanuma tiko ni sega ni veisau o Jiova. (Mala. 3:6) Sa vakarau vakayagataki Luvena me sereki ira e vica vata na milioni mai na meca kaukaua duadua, o mate. (Joni 5:28, 29) Ena vakayaloqaqataki keda qori nikua ena gauna eda vakatovolei kina.
“Dua na ka Nodra Kurabui Nira Raici Koya” (Caka. 12:12-17)
13-15. (a) Na cava era cakava na mataveitacini ni yaco yani o Pita ena vale nei Meri? (b) O cei e vakamacalataki tarava ena ivola na Cakacaka? E se yaga tiko ga vakacava o Pita vei ira na tacina lotu vaKarisito?
13 E tucake tu o Pita ena gaunisala butobuto, e vakasamataka tiko na vanua me lako kina. E qai kila ni tiko voleka ga e kea e dua na marama lotu vaKarisito na yacana o Meri. E rawati koya toka na marama qo, na nona vale levu e rawa ni soqoni kina e dua na ivavakoso. E tinai Joni Marika, qo na imatai ni vanua e cavuti kina na yaca i Joni Marika ena ivola na Cakacaka, ni toso na gauna sa vaka ga me luvei Pita. (1 Pita 5:13) Levu na mataveitacini era tiko ena vale nei Meri ena bogi qo, era masu tiko ga ni sa bogilevu. Era masulaka tiko me sereki o Pita, ia era sega ni namaka na ka e cakava o Jiova!
14 E tukituki sara o Pita ena katuba ni matamata e gole ina raranivale donuya na matanivale. E lako yani ina matamata e dua na yalewa dauveiqaravi na yacana o Rota, e dua na yaca vaKirisi kilai levu e kena ibalebale “Rosi.” E kurabui ni rogoca na domo i Pita! Ena levu ni nona marau, e sega ni dolava na matamata, e biuti Pita me tucake tu ga e gaunisala qai cici lesu i lomanivale me tukuna vei ira na mataveitacini. Era kaya vua ni sa lialia, ia e cikevi ira tiko ga. E kaya ni rogoci Pita dina. Ia era tukuna tale vua ni rairai duatani na ka e rogoca, de agilosi e matataki Pita. (Caka. 12:12-15) E tukituki tiko ga o Pita ena gauna kece qori, era mani lako yani mera dolava na matamata.
15 “Dua na ka nodra kurabui nira raici koya”! (Caka. 12:16) E saga o Pita me sa rauta na nodra maue me rawa ni talanoa, e tukuna tale ga mera lai talanoa vei Jemesa na tisaipeli kei ira na vo ni mataveitacini, oti e biubiu sara ni bera ni raici koya na sotia i Eroti. E biubiu o Pita me tomana na nona veiqaravi ena vanua e sega kina na veitusaqati. E sega ni qai cavuti na yaca i Pita ni oti nona vakaitavi ena wali ni leqa me baleta na veicilivi e cavuti ena Cakacaka wase 15. Sa tukuni tarava na veika me baleta na yapositolo o Paula kei na veivanua e lakova. Ia eda kila ni a vaqaqacotaka na nodra vakabauta na mataveitacini o Pita ena veivanua e lakova. Ena gauna mada ga e biubiu mai kina ena vale nei Meri, era se marautaka tiko ga na nona sa sereki.
16. Eda kila vakacava nida na marautaka na bula ena gauna se bera mai?
16 Ena so na gauna e dau vakarautaka vakalevu o Jiova na veika era gadreva na nona tamata ra qai marautaka vakalevu. Qori sara ga na ka era vakila ena bogi oya na taci Pita lotu vaKarisito. Eda vakila tale ga qori nikua nida raica na veivakalougatataki i Jiova e veivakavutuniyautaki. (Vkai. 10:22) Ena dua na gauna sa tu qo e liu, eda na raica na kena vakayacori ena vuravura taucoko na vosa ni yalayala kece i Jiova. Na ka totoka kece qori ena uasivia na ka eda dau nanuma tu. Koya gona, nida yalodina tiko ga eda na bula ena gauna marautaki sa tu qo e matada.
‘E Mokuti Koya na Agilosi i Jiova’ (Caka. 12:18-25)
17, 18. Na cava e vakavuna nona vakacerecerei o Eroti?
17 E kidroa qai cudru o Eroti ni sa dro o Pita. E vakarota totolo me vaqarai, mera tarogi tale ga na yadra. Era “kau yani mera totogitaki,” de dua mera vakamatei. (Caka. 12:19) O Eroti Akaripa e sega ni turaga dauloloma se yalovinaka. Vakacava, a bau totogitaki na turaga yaloca qo?
18 E rairai madualaka o Akaripa ni dreve na nona via vakamatei Pita, ia sega ni dede sa dokadoka tale. Era vinakata na kena meca mera mai veivakameautaki qai vinakata sara ga o koya me vosa e matanalevu. E volatukutukutaka o Luke na nona ukutaki koya o Eroti, e ‘tokara na nona isulu vakatui.’ E vola o Josephus, na daunitukutuku makawa e Jiu, na nona isulu e caka ena siliva, ni cilavi koya na rarama e serau mai na kena irairai. Sa qai vosa na daunipolitiki dokadoka qo. Era qai kailavaka na ilala tabetabe oya: “E domo ni kalou, e sega ni domo ni tamata!”—Caka. 12:20-22.
19, 20. (a) Na cava e totogitaki Eroti kina o Jiova? (b) E vakacegui keda vakacava na itukutuku ni nona mate vakasauri o Eroti?
19 E raica vinaka tu na Kalou ni sa caka vei Eroti na veivakalagilagi e sega ni dodonu me caka vua. A rawa sara ga ni tarova qori o Eroti. A rawa ni vunauci ira na ilala levu se me kua ni duavata kei ira. Ia e qai yaco vua na vosa vakaibalebale qo: “E liu na dokadoka e tarava na rusa.” (Vkai. 16:18) “Ena gauna vata ya e mokuti koya kina na agilosi i Jiova,” mani mate vakaloloma na turaga dokadoka qo. ‘Era qai kania na yagona na baca.’ (Caka. 12:23) E vola o Josephus ni a tauvimate vakasauri o Akaripa, e vu ni nona mate nona ciqoma na nodra veivakalagilagi na lewenivanua. E tukuna tale ga ni rarawa voli o Akaripa me lima na siga sa qai mate. b
20 Ena so na gauna era na rairai sega ni totogitaki na tamata ca. Ia meda kua ni kidroataka ni “lewa tiko na vunica na vuravura taucoko.” (1 Joni 5:19) De dua eda na leqataka ena so na gauna nira sega ni totogitaki na tamata ca. Oya na vuna e veivakacegui kina na itukutuku va qo. Nida raica ni yavala o Jiova me veivakabulai, eda vakadeitaka ni taleitaka o koya na lewadodonu. (Same 33:5) Koya gona, meda waraki Jiova ga me qai vakatauca na nona lewadodonu.
21. Na cava eda vulica ena Cakacaka wase 12? E veivakacegui vakacava qori nikua?
21 E veivakauqeti dina na itinitini ni veika e tukuni qo: “E tubu qai tete tiko ga na vosa i Jiova.” (Caka. 12:24) Na itukutuku qori eda lai nanuma kina na nona vakalougatataka tiko o Jiova na cakacaka ena gauna qo. E macala gona ni veika e tukuni ena Cakacaka wase 12 e sega ni baleta ga na nona mate e dua na yapositolo kei na nona dro e dua tale. E tukuni Jiova kei na nona vakaseva na sasaga i Setani me vakaleqa na ivavakoso vaKarisito, me tarova tale ga na cakacaka vakavunau. Ena guce na sasaga ni veitusaqati kece. (Aisea 54:17) O ira na tovaki Jiova kei Jisu Karisito ena sega ni tarovi rawa na nodra cakacaka. E veivakauqeti dina qo, se vakacava? E noda itavi bibi gona meda tukuna yani “na vosa i Jiova” nikua!
a Raica na kato “ Tui Eroti Akaripa na iMatai” ena tabana e 79.
b E vola e dua na vuniwai dauvolaivola ni ivakatakilakila ni mate e vakamacalataka o Josephus kei Luke e rairai vakavuna e dua na baca mokimokiti, e vakaleqa na wawa, tini sara ena mate. Ena so na gauna e dau luaraki na baca qo, se ra qasi tani mai ena yago i tauvimate ena gauna sa mate kina. E volai ena dua na ivola: “E donu vinaka na ka e vola o Luke me vaka ni vuniwai, e laurai kina na vakadomobula ni nona mate o [Eroti].”
