iMatai ni Tui 1:1-53
1 Ia ni sa qase o Tui Tevita,+ sa balavu sara na nona bula,* era dau ubi koya ena isulu ia e sega ga ni katakata.
2 Era mani kaya vua na nona dauveiqaravi: “Me qarai mada e dua na goneyalewa me kau yani vua na neimami turaga na tui, ena dau qarava na tui o koya me nona nasi. Ena davo e ligamuni me katakata kina na neimami turaga na tui.”
3 Era vaqara e dua na goneyalewa totoka ena vanua taucoko o Isireli, era qai kunei Apisaki+ na goneyalewa ni Sunemi,+ era kauti koya sara vua na tui.
4 E goneyalewa matavinaka sara, e mai nona nasi na tui me qaravi koya, e sega ga ni veiyacovi kei koya na tui.
5 Ia e vakalevulevui koya tiko o Atonaija+ na luvei Akici, e kaya: “Au na tui!” E vakarautaka e dua na nona kareti, o ira na dauvodo ose kei na 50 na tagane mera cici tiko e liu vua.+
6 E sega sara ni qaqai koya* o tamana, me kaya: “Na cava o cakava kina qo?” E tagane musudonu tale ga, e vakasucumi koya o tinana ni sucu oti o Apisalome.
7 E veivosaki o koya kei Joapi na luvei Seruaia kei Epaiaca+ na bete, erau tokoni+ Atonaija rau qai vukei koya.
8 Ia eratou sega ni tokoni Atonaija o Setoki+ na bete, o Penaia+ na luvei Jioiata, o Necani+ na parofita, o Semeai,+ o Rei kei ira na tagane qaqa+ nei Tevita.
9 E cabora+ sara o Atonaija na sipi, na bulumakau kei na manumanu yagovinaka ena vatu o Soeleci e toka volekati Enirokeli, e qai sureti ira kece na tacina, o ira na luvena na tui, kei ira kece na lewe i Juta era dauveiqaravi ni tui.
10 Ia e sega ni sureti Necani na parofita, o Penaia, o ira na tagane qaqa, se o Solomoni na tacina.
11 E qai kaya o Necani+ vei Pacisepa,+ na tinai Solomoni:+ “O rogoca ni sa tui o Atonaija+ na luvei Akici qai sega ni kila na noda turaga o Tevita?
12 Yalovinaka, mo lako mai meu vakasalataki iko mo bula kina kei na luvemu o Solomoni.+
13 Mo lako vei Tui Tevita, mo kaya vua, ‘Sega ni o kemuni ga na noqu turaga na tui oni bubului vua na nomuni dauveiqaravi, oni kaya: “O Solomoni na luvemu ena tui me taravi au, o koya ga ena dabe ena noqu idabedabe vakaturaga”?+ Na cava ga sa tui kina o Atonaija?’
14 Ni o se vosa tiko ga vua na tui, au na qai curu yani meu vakadinadinataka na ka o tukuna.”
15 E lako sara o Pacisepa vua na tui ina nona rumu. Sa qase sara na tui, e qaravi koya tiko o Apisaki+ na goneyalewa ni Sunemi.
16 E tekicuva o Pacisepa qai davo vakatoboicu e matana na tui, e kaya sara na tui: “Na cava o vinakata?”
17 E kaya o Pacisepa: “Noqu turaga, o kemuni ga oni a bubuluitaka vua na nomuni dauveiqaravi ena yaca i Jiova na nomuni Kalou, ‘O Solomoni na luvemu ena tui me taravi au, o koya ga ena dabe ena noqu idabedabe vakaturaga.’+
18 Ia raica! Sa tui o Atonaija qai sega ni kila na noqu turaga na tui.+
19 E cabora o koya e levu sara na bulumakau tagane, na manumanu yagovinaka kei na sipi, qai sureti ira kece na luvena na tui, o Epaiaca na bete, kei Joapi na turaganivalu,+ e sega ga ni sureti Solomoni na nomuni dauveiqaravi.+
20 Ia qo kemuni na noqu turaga na tui, e wanonovi kemuni kece tiko na matadra na Isireli moni tukuna vei ira se o cei ena dabe ena nona idabedabe vakaturaga me taravi kemuni na noqu turaga na tui.
21 Ke sega, ni sa na davo ga na noqu turaga na tui kei ira na tukana, keirau sa na okati me keirau dau veidabui, o yau kei na luvequ o Solomoni.”
22 Ni se vosa tiko ga o Pacisepa vua na tui, sa curu yani+ o Necani na parofita.
23 E tukuni sara vua na tui: “Sa tu qo o Necani na parofita!” E lako yani o koya vua na tui qai davo vakatoboicu vua na tui ni tara na qele na matana.
24 E qai tukuna o Necani: “Noqu turaga na tui, vakaevei oni a kaya, ‘O Atonaija ena tui me taravi au, o koya ga ena dabe ena noqu idabedabe vakaturaga’?+
25 E lako sobu nikua me lai cabora+ e levu sara na bulumakau tagane, na manumanu yagovinaka kei na sipi, qai sureti ira kece na luvenitui, o ira na turaganivalu, kei Epaiaca na bete.+ Era kana era gunu vata tiko kei koya ra qai tukuna tiko ga, ‘Me bula balavu o Tui Atonaija!’
26 Ia e sega ni sureti au na nomuni dauveiqaravi, o Setoki na bete, o Penaia+ na luvei Jioiata, kei Solomoni na nomuni dauveiqaravi.
27 Vakaevei, sa vakadonuya qori na noqu turaga na tui, oni sega ni tukuna vua na nomuni dauveiqaravi se o cei me dabe ena nona idabedabe vakaturaga me taravi kemuni na noqu turaga na tui?”
28 E kaya sara o Tui Tevita: “Dou kacivi Pacisepa mai vei au.” E mani lako yani o Pacisepa me lai duri e matana na tui.
29 Sa qai bubului na tui: “Me vaka ni bula dina tiko o Jiova, o koya e vakabulai au mai na ka rarawa kece,+
30 niu a bubuluitaka vei iko ena yaca i Jiova na Kalou ni Isireli, au kaya: ‘O Solomoni na luvemu ena tui me taravi au, o koya ga ena dabe ena noqu idabedabe vakaturaga me sosomitaki au!’ Qori na ka au na vakayacora nikua.”
31 E mani tekicuva o Pacisepa me tara na qele na matana qai davo vakatoboicu vua na tui, e kaya: “Me bula balavu mada ga na noqu turaga o Tui Tevita!”
32 Sega ni bera ni tukuna o Tui Tevita: “Dou kacivi Setoki mai na bete, o Necani na parofita, kei Penaia+ na luvei Jioiata.”+ Eratou lako sara yani vua na tui.
33 E kaya vei ratou na tui: “Dou kauti ira na dauveiqaravi ni nomudou turaga, moni vakavodoki Solomoni na luvequ ena noqu meule,*+ moni kauti koya sobu i Kioni.+
34 Me rau lumuti koya+ e kea o Setoki na bete kei Necani na parofita me tui Isireli, moni qai uvuca na davui* moni kaya, ‘Me bula balavu o Tui Solomoni!’+
35 Moni qai muri koya mai, ena lako mai me dabe ena noqu idabedabe vakaturaga, ena tui o koya me sosomitaki au, au na lesi koya me nodra iliuliu na Isireli kei na Juta.”
36 E kaya sara vua na tui o Penaia na luvei Jioiata: “Emeni! Me tokona mada ga qori o Jiova na nona Kalou na noqu turaga na tui.
37 Me vaka ni tokona o Jiova na noqu turaga na tui, me tokoni Solomoni+ tale ga, me vakalevulevuya mada ga na nona idabedabe vakaturaga me uasivia na nona idabedabe vakaturaga na noqu turaga o Tui Tevita.”+
38 E qai lako sobu o Setoki na bete, o Necani na parofita, o Penaia+ na luvei Jioiata, o ira na kai Kireci kei ira na Pileci+ mera vakavodoki Solomoni ena meule nei Tui Tevita+ ra qai kauti koya i Kioni.+
39 E taura mai o Setoki na bete na ileu waiwai+ mai na valelaca+ qai lumuti Solomoni+ kina, era uvuca sara na davui ra qai kailavaka kece na tamata: “Me bula balavu o Tui Solomoni!”
40 Oti oya era muri koya cake kece na tamata, era uvuca tiko na bitunivakatagi, era marau vakalevu, ni kavida sara ga na qele ena rorogo ni domodra.+
41 E rogoca qori o Atonaija kei ira kece e sureta o koya nira se qai kana oti ga.+ Ni rogoca ga o Joapi na rorogo ni davui, e kaya sara: “Na cava era maue tiko kina ena koro?”
42 Ni se vosa tiko ga o koya sa basika yani o Jonacani+ na luvei Epaiaca na bete. E kaya sara o Atonaija: “Curu mai, o iko na tamata vinaka,* o kauta mai na itukutuku vinaka.”
43 Ia e kaya o Jonacani vei Atonaija: “Sega! Na noda turaga o Tui Tevita sa lesi Solomoni me tui.
44 Na tui e talai Setoki na bete, o Necani na parofita, o Penaia na luvei Jioiata, o ira na kai Kireci kei ira na Pileci mera lako vata kei koya, era vakavodoki koya ena nona meule na tui.+
45 Erau qai lumuti koya mai Kioni o Setoki na bete kei Necani na parofita me tui. Oti era lako cake mai kea nira marau tiko, e maue kina na koro. Qori ga na rorogo oni rogoca.
46 Sa dabe tale ga o Solomoni ena idabedabe vakatui.
47 E dua tale na ka, era lako mai na dauveiqaravi ni tui mera vakavinavinakataka na noda turaga o Tui Tevita, era kaya: ‘Me vakalevulevuya mada ga na nomuni Kalou na yaca i Solomoni me uasivia na yacamuni, qai vakacerecerea na nona idabedabe vakaturaga me uasivia na nomuni idabedabe vakaturaga!’ E cuva sara na tui ena idavodavo.
48 E kaya tale ga na tui, ‘Me vakacaucautaki mada ga o Jiova na Kalou ni Isireli, o koya e lesia nikua e dua me dabe ena noqu idabedabe vakaturaga, qai raica sara ga na mataqu!’”
49 Era rere kece o ira e sureta o Atonaija, era tucake mera dui lako.
50 E rerevaki Solomoni tale ga o Atonaija mani tucake me lako, e lai kubeta toka na ileu ni icabocabonisoro.+
51 E tukuni sara na kena itukutuku vei Solomoni: “E rerevaki Tui Solomoni o Atonaija, e lai kubeta toka na ileu ni icabocabonisoro, e kaya: ‘Me bubuluitaka mada vei au o Tui Solomoni ni na sega ni vakamatea na nona dauveiqaravi ena iseleiwau.’”
52 E kaya sara o Solomoni: “Ke vakaraitaka ni tamata yaga, ena sega ni lutu ina qele e dua na drauniuluna, ia ke kune vua+ na ca ena mate.”
53 E mani talatala o Tui Solomoni mera kauti koya sobu mai na icabocabonisoro. E qai lako yani o koya, e tekicuva vei Tui Solomoni qai kaya vua o Solomoni: “Lako ina nomu vale.”
iVakamacala e ra
^ Ipe., “siga.”
^ Se “vakararawataka na lomana, vunauci koya.”
^ Se “meule yalewa.”
^ Ipe., “ileu.”
^ Se “yaga.”
