Na Rai ni iVolatabu

Cava na iBalebale ni Dua e Lotu Vakarisito?

“ENA noqu vanua, ni dua e lotu Vakarisito e kena ibalebale me lotu vakadua ena dua na macawa,” e kaya o Kingsley mai na dua na vanua vakaAferika. O Raad, mai na Tokalau e Loma e vakamacalataka: “Ena neimami bula vakaitikotiko era dau raici na lotu Vakarisito me ilawalawa era dau vakatotomuria na nodra itovo kei na ivakarau vakavanua mai Urope kei Mereke ena nodra isulusulu, solevu kei na nodra ivakarau vei ira na yalewa.”

Ia e ibalebale beka ni dua e lotu Vakarisito me lotu ga vakadua ena dua na macawa qai muria na mataqali itovo vakavanua e so, kei na kena ivakarau? E sega li ni vakaibalebaletaki na vosa “vakarisito” ina dua na ivakarau ni bula e vakatayaloyalotaka na mataqali rai, ivakavuvuli kei na itovo a vunautaka qai bulataka o Jisu? * A vakacava sara mada na ivalavala ni lotu Vakarisito ena gauna se qai tekivu kina?

Bula ni Lotu Vakarisito Taumada

A kaya o Jisu vei ira na nona imuri: “Dou sa wekaqu [“itokani,” NW], kevaka dou sa kitaka na ka kecega ka’u sa vakarota vei kemudou.” (Joni 15:14) Ni tara na basoga ni nodra bula kece na ivakavuvuli i Jisu, era a vakatoka taumada kina na tisaipeli i Karisito me yaca ni nodra lotu “na Sala.” (Cakacaka 9:2, VV) Sega ni dede, ena veidusimaki ni Kalou era “vakatokai . . . me ra lotu va-Karisito.” (Cakacaka 11:26, VV) Na yaca vou era sa vakatokai kina oqo e vakaraitaka nira vakabauti Jisu me Luve ni Kalou, o koya tale ga a vakatakila ina kawatamata na nona inaki na Tamana vakalomalagi. Na vakabauta oqo e vakavuna mera muria kina e dua na ivakarau ni bula e duidui sara mai na kena era muria na vo ni kawatamata.

Na ka e vakavuvulitaka o Karisito e uqeti ira kina nona imuri mera muria na ivakavuvuli ena iVolatabu, oya mera cata na ‘veibutakoci, daudara,  ivalavala tawasavasava, daugarogaro, dausoro ina veimatakau, daucakaisausau, dauveileti, veiqati, daucudrucudru, dauveiba, daumateni, daumarau vakalialia, kei na veika sa vaka kina.’ (Kalatia 5:19-21; Efeso 4:17-24) E vakananuma tale na yapositolo o Paula vei ira na lotu Vakarisito mai Korinica ni so vei ira a dau vakayacora tu na veika oya e liu. E kuria: “Ia dou sa sili, dou sa vakasavasavataki, dou sa vakadonui, e na yaca ni Turaga ko Jisu Karisito.”​—1 Korinica 6:9-11.

Ena nona ivola The Rise of Christianity, e kaya kina o E. W. Barnes: “Ena veika e volai taumada me baleti ira na lotu Vakarisito e tukuni kina ni savasava nodra itovo ra qai dau muria na lawa. Era vinakata mera lewenivanua vinaka ra qai talairawarawa. Era cata na nodra guce kei na nodra itovo ca na lotu butobuto. Era saga mera veimaliwai vinaka ra qai veiriti kei ira era tiko veitikivi. Ra vakavulici mera yalorawarawa, dau cakacaka ra qai vakaitovo. Nira bula tiko ena gauna e takalevu tu kina na veidabui kei na itovo tawakilikili, ke ra bulataka na ivakavuvuli era vakatavulici kina, era na tamata yalodina ra qai dau vosa dina. E toka sara e cake na nodra ivakatagedegede ni bula na tagane kei na yalewa: era doka na ivau ni vakawati qai savasava na nodra bula vakavuvale.” Oqori na veika era kilai kina na lotu Vakarisito taumada.

Dua tale na ka e kilai tani kina na lotu Vakarisito taumada na nodra gumatua ena cakacaka vakaitalatala. A vakaroti ira na nona imuri o Karisito: “Dou lako yani ka qisi ira me ra noqu tisaipeli na lewe ni veivanua kece ga.” (Maciu 28:19, 20, VV) O Jean Bernardi, e dua na parofesa ena Sorbonne University e Parisi, Varanise, e kaya: “[Na lotu Vakarisito] e dodonu mera lako yani i veivanua mera vunau vei ira na tamata kece ga. Ra lako yani e veisalatu kei na veikorolelevu, ena vanua ni gade kei na veivale. Era ciqomi se sega. Dodonu tale ga mera vunau vei ira na dravudravua kei ira na vutuniyau era nuiqawaqawataka tu na veika era taukena. . . . Ra taubale e gaunisala, ra vodo waqa, ra qai yacova sara yani na iyalayala kei vuravura.”

Lotu Vakarisito Dina Nikua

O ira na lotu Vakarisito dina nikua, e dodonu mera kilai tani ena nodra ivakarau ni bula, me vaka ga a kune vei ira na lotu Vakarisito ena imatai ni senitiuri. Era saga na iVakadinadina i Jiova mera muria voleka sara na ivakavuvuli era a tauyavutaka na imatai ni lotu Vakarisito. Nodra saga me salavata na nodra bula kei na ivakavuvuli e koto ena iVolatabu era sa raica votu na tani.

Me kena ivakaraitaki, na New Catholic Encyclopedia e vakaraitaka ni o ira na iVakadinadina i Jiova era kilai “nira dua vei ira na ilawalawa e vuravura era itovo vinaka.” Na niusipepa na Deseret News e Salt Lake City, Utah, e dikeva ni o ira na iVakadinadina i Jiova “era saga me qaqaco na nodra bula vakavuvale, ra qai tuberi mera lewenivanua daudina qai vuavuaivinaka na nodra cakacaka.” E kuria na niusipepa: “O ira na lewenilotu era vakabauta ni bibi me muri na ivakatagedegede ni bula savasava. Era vakabauta ni vakatavako, gunu vakasivia, vakayagataki ni waigaga, veimauilavo, veiyacovi vakaveitalia kei na veimoceri vakamataqali vata ena vakaleqa na nodra veiwekani kei na Kalou. Era vakavuvulitaka na daudina kei na ivakarau ni cakacaka e vinaka.”

Era taura tale ga vakabibi na iVakadinadina na nodra itavi mera gumatua ena cakacaka vakaitalatala. A vakamacala tiko ena tikina oqo na New Catholic Encyclopedia, e kaya: “Na itavi levu duadua vei ira yadua . . . mera vakadinadinataki Jiova ena nodra kacivaka na nona Matanitu sa voleka mai. . . . Ni dua e iVakadinadina e dodonu me dau laulau nona vunau.”

E macala gona, ni lotu Vakarisito dina e vauci kina e levu tale na ka mai na nomu lai lewena tu ga e dua na lotu ni Veivanua Vakarisito. A sa tukuna tu o Jisu ni na tubu mai e levu na lotu Vakarisito lasu. (Maciu 7:22, 23) Era sureti kemuni na iVakadinadina i Jiova mo ni vulica na veika a vakavulica o Jisu, mo ni qai bulataka. Oqori na ibalebale ni dua e lotu Vakarisito. A tukuna o Jisu: “Kevaka dou sa kila na veika oqo, dou sa kalougata kevaka dou sa kitaka.”​—Joni 13:17.

[iVakamacala e ra]

O BAU VAQAQA BEKA?

◼ O cei a vakatoka o Jisu mera wekana se itokani?​—Joni 15:14.

◼ Na ivalavala cava mera cata na lotu Vakarisito dina?​—Kalatia 5:19-21.

◼ Na cakacaka cava e dodonu mera vakaitavi kina na lotu Vakarisito?​—Maciu 28:19, 20, VV.

[iYaloyalo ena tabana e 17]

Era gumatua ena cakacaka vakaitalatala na lotu Vakarisito dina, me vakataki ira ga ena vica vata na senitiuri sa sivi