Ni se gone o luvemu e dau tukuna vei iko na ka kece e sotava. Ia sa sega ni dau cakava qori ni sa itabagone. Ni o saga mo drau veivosaki, ena sega ni via vosa, se na vakavu veiba ga.

O rawa ni vulica na sala mo vosa kina vei luvemu itabagone. Ia raica mada qo e rua na ituvaki e rawa ni vakadredretaka nomu cakava qori. *

Vinakata me lewai koya ga. Me rawa ni dua na uabula nuitaki o luvemu itabagone, ena vinakati vua me vosota e levu na veika dredre, ia ena taura toka na gauna. E macala ni so na itabagone era vinakata ga me soli vakalevu vei ira na galala; ena yasana adua eso na itubutubu era sega ni solia e levu na galala vei ira na itabagone. Qori e rawa ni vakavuna na veivala qai yaco sara kina na leqa vei ira na itubutubu kei ira na itabagone. A vosakudrukudrutaka o Brad, * e dua na itabagone yabaki 16: “Erau dau via lewa na ka kece ena noqu bula na noqu itubutubu. Ke rau sega ni solia vei au e levu na galala, au sa na biubiu mai vale niu sa yabaki 18!”

Vakasama vakayalomatua. O ira na gonelalai era dau vakabauta ga na ka era raica, ia e levu na itabagone era dau vakadikeva vinaka na vuna e yaco kina e dua na ka. Qori e dua na ka bibi e okati tiko ena vakasama vakayalomatua, ena vukea e dua na itabagone me bucina na vakatulewa matau. Dikeva mada e dua na kena ivakaraitaki: De dua ena rawarawa vua e dua na gonelailai na vakasama ni veinanumi: ‘E dovia rua o Na e dua na bisikete, qai solia vei au e dua na kena veimama, dua tale vei taciqu.’ Na ibalebale ni veinanumi ena ituvaki qori, oya me wasei vakatautauvata na bisikete. Ia era raica na itabagone ni levu tale na ka e okati ena vakasama ni veinanumi. Na veinanumi mada ga e sega ni kena ibalebale me tautauvata sara na ka eda cakava vei ira kece na tamata. Na nona dau vakasama vakayalomatua o luvemu itabagone ena rawa ni walia kina e levu na ituvaki dredre e sotava. Ia na kena leqa ni na rawa vakavuna me sega ni duavata kei na ka o nanuma.

Tovolea mo drau veitalanoa wale tu ga. Vakayagataka vinaka na gauna tawalokuci. Kena ivakaraitaki, eso na itubutubu era raica nira dau talaucaka na lomadra na itabagone ena gauna era cakava kina eso na cakacaka ni vale se nira vodo motoka. Ena rawarawa tale ga nira talaucaka na lomadra ke dabe e yasadra e dua vei rau na nona itubutubu, ia me rau kua ni veiraimata.​—iVakavuvuli vakaivolatabu: Vakarua 6:​6, 7.

Me lekaleka ga. E sega ni vinaka mo drau veivosakitaka e levu na ulutaga me lai tini sara ena veiba. E vinaka mo vakabibitaka ga na ka o via tukuna . . . qai cegu. Ena gauna ena tiko taudua kina o luvemu ena vakasamataka vakatitobu na ka o tukuna, dina ga ni rairai a sega ni vakarorogo tiko ena gauna o vosa kina. Solia tale ga vua na gauna me cakava kina na ka o tukuna vua.​—iVakavuvuli vakaivolatabu: Vosa Vakaibalebale 1:​1-4.

Vakarorogo qai yalorawarawa. Ena gadrevi mo vakarorogo matua​—kua ni takoso ena gauna e vosa tiko kina​—mo rawa ni kila vinaka na leqa. Ena gauna o vosa tale ga kina, vakaraitaka ni o veinanumi. Ke kaukaua nomu lewa, ena saga o luvemu itabagone me beca nomu lewa, ia me kua ni tobo. E veivakasalataki na ivola Staying Connected to Your Teenager: “Qori na gauna era na bulataka kina na gone e rua na ivakarau ni bula. Dua oya na nodra tukuna ga vei nodra itubutubu na ka era via rogoca, dua tale na nodra cakava ga na ka era vinakata ena gauna era yali kina na itubutubu.”​—iVakavuvuli vakaivolatabu: Filipai 4:5.

Tauri iko vakamalua. “Ni keirau sega ni duavata kei tinaqu, ena saqata na ka kece au tukuna,” e kaya e dua na itabagone na yacana o Kari. “Qori e dau vakacudrui au, qai totolo ga na neirau veiba.” Mo kua ni vosataki luvemu itabagone, mo tukuna ga e dua na ka e vakaraitaka ni o kauaitaka na ka e rairai sotava tiko. Kena ivakaraitaki, kua ni kaya, “Kua ni leqataka qori!” kaya ga, “Au kila ni vakararawataki iko sara ga qori.”​—iVakavuvuli vakaivolatabu: Vosa Vakaibalebale 10:19.

Saga mo kua ni vakatulewa vua, vukei koya ga. Na nona vakasama vakayalomatua o luvemu itabagone e vaka na masela e vinakati me terenitaki. Ni sotava gona e dua na leqa, kua ni saga mo walia vua, laivi koya me walia ga vakataki koya. Ni drau veivosakitaka na leqa, laivi koya me vakasamataka na sala e rawa ni walia kina. Ni o sa vakatututaka vua eso na ka me cakava, o rawa ni kaya: “Ya e vica na ka o rawa ni cakava. Vakasamataka ena dua se rua na siga, oti daru qai veivosakitaka na cava o nanuma ni iwali vinaka duadua ni leqa ya kei na vuna.”​—iVakavuvuli vakaivolatabu: Iperiu 5:14.