1, 2. Na cava eda vulica nida toso tiko vakayalo? Vakatauvatana.

KAYA mada ke soli vua e dua na gone na iloloma. Rau tukuna vua na nona itubutubu, “Kaya vinaka.” E muria qori ni tukuni vua. Ni tubu tiko, sa na vakavinavinakataka vakalevu nodrau rai na itubutubu kei na nodra yalovinaka eso tale. Sa na vu ga mai lomana na nona vakavinavinaka. Na vuna? Ni sa ivakarau ni nona bula me dau vakavinavinaka.

² E va tale ga qori nida tekivu kila na ka dina, eda vulica ni bibi meda talairawarawa ena ivakatagedegede i Jiova. Ia nida toso tiko vakayalo, e levu tale na ka eda vulica me baleta na rai i Jiova, me vaka na ka e taleitaka, na ka e cata, kei na nona rai ena so tale na ka. Nida yavutaka noda vakatulewa kei na ka eda cakava ena rai i Jiova, eda vakaraitaka nida vakatotomuria tiko na nona rai.

3. Na cava e ka ni sasaga kina meda vakatotomuria na rai i Jiova?

³ Eda marautaka meda vakatotomuria na rai i Jiova, e ka ni sasaga tale ga ena so na gauna nida tamata ivalavala ca. Kena ivakaraitaki, eda kila na rai i Jiova me baleta na veiyacovi tawadodonu, domodomoiyau, cakacaka vakavunau, vakayagataki vakatawadodonu ni dra, kei na so tale. Ia ena  rairai dredre meda kila na vuna e va kina qori na nona rai. Na cava gona meda cakava? Eda na vakatotomuria tiko ga vakacava na rai i Jiova? Ena yaga vakacava qori ena noda vakatulewa ena gauna qo kei na gauna se bera mai?

4. Na cava e okati ena noda muria na ivakasala i Paula: ‘Me vakavoui na nomuni vakasama’?

⁴ Wilika Roma 12:2. E vakamacalataka eke na yapositolo o Paula na ka e vauci ena noda vulica me tiko vei keda na rai i Jiova. Eda uqeti ena ulutaga sa oti meda “kua ni muria na ivakarau ni veika vakavuravura qo,” ya meda cata na rai kei na itovo ni vuravura. E tukuna tale ga o Paula me “vakavoui na nomuni vakasama.” Qo e okati kina noda vulica na Vosa ni Kalou me matata vei keda na nona rai, vakasamataka vakatitobu da qai veisautaka na noda rai me salavata kei na rai ni Kalou.

5. Vakamacalataka na duidui ni wiliwili kei na vuli.

⁵ E levu na ka e okati ena noda vulica na iVolatabu, e sega nida wiliwili wale tu ga se makataka na isaunitaro. Nida vuli, meda dikeva se cava e tukuna vei keda me baleti Jiova, na nona ivalavala, kei na ivakarau ni nona vakasama. Meda kila na vuna e vakarota kina meda cakava e dua na ka kei na vuna e vakatabuya kina. Meda vakasamataka tale ga na ka meda veisautaka ena ivakarau ni noda bula kei na noda vakasama. De dua ena sega ni rawa nida vakasamataka kece qori ena gauna ni noda vuli. Ia ena vinaka me tiko na gauna meda vakasamataka kina vakatitobu na ka eda wilika, de dua me veimama na gauna ni noda vuli.—Same 119:97; 1 Tim. 4:15.

6. Na cava e yaco nida vakasamataka vakatitobu na rai i Jiova?

⁶ Ena yaco e dua na ka talei nida dau vakasamataka vakatitobu na Vosa ni Kalou. Na cava ya? Eda na “vakadinata” se vakadeitaka ni cecere tu ga na rai i Jiova. Sa tekivu meda raica na ka mai na nona rai qai duavata kina. E “vakavoui” na noda vakasama, eda bucina e dua na ivakarau ni rai vou. Toso na gauna eda sa na vakatotomuria na rai i Jiova.

7, 8. (a) E raica vakacava o Jiova na veika vakayago? (Raica na imatai ni iyaloyalo.) (b) Ke tiko vei keda na nona rai, na cava eda na vakaliuca?

⁷ Meda kua ni nanuma ni noda vakasama e okati ga kina na vakanananu. Erau dau salavata na vakasama kei na ka eda cakava. (Mari. 7:21-23; Jeme. 2:17) Ena matata qo ke da veivosakitaka e vica na ivakaraitaki. Kena imatai, e vakamatatataka na Kosipeli na rai i Jiova me baleta na veika vakayago. Na Kalou e digitaka na veiwatini me susuga na Luvena, e lailai sara na ka vakayago e tu vei rau. (Vunau 12:8; Luke 2:24) Ni sucu o Jisu e “vakadavori koya [o Meri] ena ikanakana ni manumanu ni sa sega tale na vanua me ratou moce kina ena rumu ni vulagi.” (Luke 2:7) A rawa ni vakarautaka o Jiova e dua na icili se vanua vinaka me sucu kina na Luvena. Ia na ka ga e kauaitaka, oya me karoni se susugi o Jisu ena vuvale e vakaliuci kina na Kalou.

⁸ Eda vulica ena ivakaraitaki qori na rai i Jiova me baleta na veika vakayago.  Era vinakata eso na itubutubu mera rawaka vakayago na luvedra, veitalia mada ga ke ra sega ni toso kina vakayalo. Ia e matata ni bibi duadua vei Jiova na noda veiwekani kei koya. Vakacava e tiko vei iko na nona rai? E laurai vakacava ena ka o cakava?—Wilika Iperiu 13:5.

9, 10. Eda na vakaraitaka vakacava nida duavata kei na rai i Jiova me baleta na veivakatarabetaki?

⁹ Dua tale na ivakaraitaki, oya na rai ni Kalou me baleta noda dau veivakatarabetaki. E kaya o Jisu: “O koya e vakatarabetaka e dua vei ira na lalai qo e vakabauti au, e vinaka cake me vesu i domona e dua na vatuniqaqaqi levu e dau dreta na asa, me qai kolotaki i wasawasa.” (Mari. 9:42) Meda kua ni raica vakamamada na tikina qori! Ni vakatotomuria vinaka o Jisu na itovo i Tamana, eda vakadeitaka gona ni sega ni taleitaka o Jiova meda vakatarabetaka e dua na imuri i Jisu.—Joni 14:9.

¹⁰ Vakacava eda duavata kei na rai i Jiova kei Jisu? Eda sa vakatotomuria tiko? E laurai vakacava qori ena ka eda cakava? Kena ivakaraitaki, kaya mada nida taleitaka e dua na mataqali isulusulu se sasauni, ena rawa ni vakararawataka eso na lewe ni ivavakoso se uqeta na vakanananu ca. Vakacava, ena uqeti keda noda lomani ira na tacida meda kua ni digia na ka ga eda vinakata?—1 Tim. 2:9, 10.

11, 12. Ena taqomaki keda vakacava na rai ni Kalou me baleta na ka ca, kei na noda lewai keda vinaka?

¹¹ Na ikatolu ni ivakaraitaki: E cata o Jiova na ivalavala tawadodonu. (Aisea 61:8) E kila vinaka ni dau cala na noda rai nida tamata ivalavala ca, ia e uqeti keda meda duavata kei na nona rai meda cata na ivalavala tawadodonu. (Wilika Same 97:10.) Nida vakasamataka vakatitobu na vuna e cata kina o Jiova na ka ca, ena uqeti keda meda vakatotomuria na nona rai, ena vakaukauataki keda tale ga meda vorata na ka ca.

¹² Nida bucina na rai i Jiova me baleta na ivalavala tawadodonu, eda na kila kina eso na ivalavala e cata e sega ni cavuti vakamatata ena Vosa ni Kalou. Kena ivakaraitaki na danisi veivagarogaroi (lap dancing), qo e dua na itovo vakasisila sa matau tu e vuravura. Era tukuna eso ni ivalavala qori e sega ni tautauvata kei na veiyacovi. * Ia vakacava e taleitaka o Jiova, o koya e cata na ivakarau ca kece? Meda kua mada ga ni caka ca nida lewai keda vinaka, meda cata tale ga na ka e cata o Jiova.—Roma 12:9.

13. Na cava meda vakasamataka kina ena gauna qo na rai i Jiova?

¹³ Nida vuli vakataki keda, e vinaka meda vakasamataka na yaga ni rai i Jiova ena ituvaki eda na rairai sotava ena gauna se bera mai. Ke da donuya na ituvaki e vinakati kina vakatotolo na vakatulewa, eda sa vakarautaki keda tu da qai kila na ka meda cakava. (Vkai. 22:3) Raica mada e vica na kena ivakaraitaki vakaivolatabu.

14. Na cava eda vulica ena ka e cakava o Josefa vei wati Potifa?

¹⁴ Ni cata totolo o Josefa na veitemaki  i wati Potifa e vakaraitaka ni dau vakasamataka na rai i Jiova me baleta nodrau yalodina na veiwatini. (Wilika Vakatekivu 39:8, 9.) Na ka tale ga e tukuna vei wati Potifa e dusia ni tiko vua na rai ni Kalou: “Meu qai cakava tu vakacava na ka torosobu qo qai valavala ca kina vua na Kalou?” Vakacava o keda? Kaya mada ni sa tekivu wedevi iko e dua drau cakacaka vata. Se vakau yani ena nomu talevoni na itukutuku se itaba veivagarogaroi? * Ena rawarawa sara meda yalodina ena ituvaki qori ke da kila rawa na rai i Jiova, eda vakabauta, da qai vakatulewataka na ka eda na cakava.

15. Eda na yalodina tiko ga vakacava me vakataki ratou na Iperiu?

¹⁵ Raica mada na nodratou ivakaraitaki na tolu na Iperiu o Setareki, Mesake, kei Apeteniko. E dei na nodratou vakatulewa me ratou kua ni cuva ena ivakatakarakara koula e vakaduria o Tui Nepukanesa. Na ka tale ga eratou tukuna vua na tui e vakaraitaka ni ratou dau vakasamataka na veika me ratou cakava me ratou yalodina tiko ga vei Jiova. (Lako 20:4, 5; Tani. 3:4-6, 12, 16-18) Kaya mada ke kerei iko nomu boso mo tokona vakailavo na soqo e veisemati kei na lotu lasu. Na cava o na cakava? Vakacava mo vakasamataka vakatitobu ena gauna qo na rai i Jiova ena tikina qori mai na nomu waraka tiko me yaco. Ke mani yaco dina, ena rawarawa mo cakava se tukuna na ka dodonu me vakataki ratou na tolu na Iperiu.

16. Ni matata vei keda na rai i Jiova, ena yaga vakacava qori nida qaravi vakavuniwai?

¹⁶ Nida dau vakasamataka na rai i Jiova ena uqeti keda meda yalodina tiko ga ke da qaravi vakavuniwai. E matata nida na vakatulewataka meda kua ni taura na dra se dua vei ratou na va na iwasewase lelevu. Ia eso tale na veiqaravi e vauci kina na dra ena vinakati meda dui vakatulewa kina ni yavutaki ena ivakavuvuli vakaivolatabu e tiko kina na rai i Jiova. (Caka. 15:28, 29) E sega ni gauna ni vakatulewa  nida sa tiko e valenibula, gauna eda mosi tiko kina, se nida vakasaurarataki. Qo sara ga na gauna meda vakekeli kina, vakalewena vinaka na ka eda vinakata ena noda tikidua ni dra qai vakamacalataka vei vuniwai. *

17-19. Na cava e bibi kina meda vakasamataka ena gauna qo na rai i Jiova? Tukuna e dua na kena ivakaraitaki.

¹⁷ Me kena ilutua, vakasamataka nona sauma totolo o Jisu na ivakasala cala i Pita: “Me kua ni va qori nomuni rai Turaga.” Kena irairai ni dau vakasamataka vakatitobu o Jisu na inaki ni Kalou me baleti koya kei na parofisai me baleta na nona bula e vuravura kei na nona mate. Na ka e kila e uqeti koya me yalodina, me solia tale ga na nona bula ena vukuda kece.—Wilika Maciu 16:21-23.

¹⁸ Nikua, e vinakata o Jiova meda bucina e dua na veiwekani vinaka vata kei koya da qai vunautaka na itukutuku vinaka ena kena levu eda rawata. (Maciu 6:33; 28:19, 20; Jeme. 4:8) Me vaka e cakava o Pita vei Jisu, era na rairai saga eso e vinaka na nodra inaki meda kua ni cakava qori. Kena ivakaraitaki, vakacava ke tosoya cake o nomu boso na nomu itutu, e tubu tale ga na kemu isau, ia na itutu qori ena vakalatilati ena nomu itavi vakayalo? Se kaya mada ni o vuli tiko qai tukuni mo biubiu e vale mo lai tosoya nomu vuli. Ena gauna qori, vakacava o na vakekeli, masulaka, veivosaki kei ratou e vale, de dua kei ratou tale ga na qase qai vakatulewa? Vakacava mo vulica sara ga qo na rai i Jiova me baleta na tikina qori qai vakatotomuria na nona rai. Ke o na mani sotava na ituvaki qori, o na kila na ka mo cakava ni sa dei tu nomu isausau vakayalo, o vakadeitaka e lomamu, mo cakava sara na ka o vakatulewataka.

¹⁹ De dua o na vakasamataka eso tale na ituvaki ena rawa ni basika vakasauri se tawanamaki. E macala nida na sega ni kila na ka kece ena rawa ni yaco. Ia ke da vakasamataka vakatitobu na rai i Jiova nida vuli vakataki keda, ena rawarawa sara nida nanuma da qai muria na ka kece eda vulica ena dui ituvaki. Koya gona, meda dau vakasamataka na rai i Jiova, meda vakatotomuria, meda vakasamataka tale ga na kena yaga nida vakatulewa ena gauna qo kei na gauna se bera mai.

20, 21. (a) Na cava eda na marautaka kina noda galala ena vuravura vou? (b) Eda na marau vakacava ena gauna qo?

²⁰ Eda sa vakanamata tu ena vuravura vou. Levu era nuitaka tu mera bula tawamudu ena parataisi e vuravura. Ena veiliutaki ni Matanitu ni Kalou, sa na oti vakadua na mosi kei na rarawa. Na gauna mada ga qori eda na vakayagataka tiko ga noda galala ni vakatulewa. Eda na dui digia na ka eda taleitaka se vinakata.

²¹ Ena vakaiyalayala ga na galala qori. Nira vakatulewataka na yalomalumalumu na ka e donu kei na ka e cala, ena yavutaki ena lawa i Jiova kei na nona rai. Qori ena vakavu marau, ena levu tale ga na nodra vakacegu. (Same 37:11) Ia ena gauna mada ga qo, eda na marau nida vakatotomuria na rai i Jiova.