1. Na ilakolako cava e vakamacalataki ena Maciu 7:13, 14? Cava meda cakava ke da via muria tiko ga na sala rabalailai e basika ina bula?

EDA lako kece tiko ena dua na ilakolako. Na ilakolako cava qori? Eda vinakata meda bula ena vuravura vou ena veiliutaki yalololoma i Jiova. Eda saga e veisiga meda muria na sala e basika ina bula. Ia e kaya o Jisu ni rabalailai na sala qori, ena dredre ena so na gauna meda muria. (Wilika Maciu 7:13, 14.) Nida ivalavala ca, e rawarawa sara noda biuta mai na sala qori.—Kala. 6:1.

2. Na cava ena veivosakitaki ena ulutaga qo? (Raica tale ga na kato “ E Uqeti Keda na Yalomalumalumu Meda Veisau.”)

² Meda yalorawarawa ni veisautaka noda rai, itovo, kei na ivalavala. E uqeti ira na lotu vaKarisito e Korinica na yapositolo o Paula mera “vakavinakataki” ira tiko ga. (2 Kor. 13:11) E yaga tale ga vei keda na ivakasala qori. Eda na veivosakitaka ena ulutaga qo na sala ena uqeti keda kina na iVolatabu meda veisau, kei na sala era na vukei keda kina na tacida matua meda muria tiko ga na sala ni bula. Eda na veivosakitaka tale ga na ka ena rairai vakadredretaka noda muria na veidusimaki ni isoqosoqo i Jiova. Eda na raica na sala ena uqeti keda kina na yalomalumalumu meda veisau, da qai marautaka tiko ga noda qaravi Jiova.

3. Na cava na yaga ni Vosa ni Kalou?

³ E sega ni rawarawa meda dikeva noda vakasama kei na lomada. Na vuna? Ni dauveivakaisini na lomada, ena rairai dredre gona meda kila na vanua ena rawa ni vakamuai keda kina. (Jere. 17:9) E rawarawa ni vakaisini keda meda “nanuma cala.” (Jeme. 1:22) E bibi sara ga meda vakayagataka na Vosa ni Kalou meda dikevi keda kina. Ena vakavotuya mai na ka e tu e lomada, ya na noda ‘vakanananu titobu, kei na noda inaki.’ (Iper. 4:12, 13) Me kena ivakatautauvata,  na Vosa ni Kalou e vaka na misini e ilova na yagoda (X-ray), eda na kila kina na ka eda sega ni raica rawa. Ia e vinakati na yalomalumalumu me yaga vei keda na ivakasala ena iVolatabu kei na nodra ivakasala o ira na matataka na Kalou.

4. Eda kila vakacava ni dokadoka o Tui Saula?

⁴ Na cava eda vulica ena ivakaraitaki nei Tui Saula? A sega ni yalomalumalumu. Na levu ni nona dokadoka, e sega mada ga ni vakadinata ni vinakati me veisautaka nona rai kei na itovo. (Same 36:1, 2; Apak. 2:4) Eda kila vakacava? A vakarautaka o Jiova na idusidusi matata ena ka me cakava o Tui Saula ni sa vakadrukai ira na Amalekaiti. Ia e talaidredre vei Jiova. Ni lako yani na parofita o Samuela me tukuna vua nona talaidredre, e sega ni vakadinadinataka o Saula nona cala. E tukuna ni sega ni bale vua, e beitaki ira na vo ni Isireli. (1 Sam. 15:13-24) A vakaraitaka tale ga o Saula na itovo qori ena dua na gauna e liu. (1 Sam. 13:10-14) Ka ni rarawa ni viavialevu na lomana. A sega ni veisautaka o Saula nona rai, e mani vunauci koya o Jiova, e sega tale ga ni vakadonui koya.

5. Na cava eda vulica vei Saula?

⁵ Eda sega ni vinakata meda vakataki Saula, e bibi gona meda taroga: ‘Niu wilika na ivakasala ena Vosa ni Kalou, au dau vakaiulubale meu kua ni muria? Au dau veinanuyaka ni sega ni ca sara na ka au cakava tiko? Au dau beitaki ira eso tale ena ka au cakava?’ Ke o vakaio ena dua na taro qori, e bibi mo veisautaka na nomu rai kei na itovo. Ke sega, eda na viavialevu qai sega ni vakadonui keda o Jiova meda nona itokani.—Jeme. 4:6.

6. Vakamacalataka na kedrau duidui o Tui Saula kei Tui Tevita.

⁶ Raica mada na kedrau duidui o Tui Saula kei na kena isosomi o Tui Tevita, e dau taleitaka “na lawa i Jiova.” (Same 1:1-3) E kila o Tevita ni dau vakabulai ira na yalomalumalumu o Jiova, ia e cati ira na qaciqacia se viavialevu. (2 Sam. 22:28) E vinakata gona o Tevita me veisautaka nona rai na lawa ni Kalou. E vola: “Au na vakacaucautaki Jiova, ni vakasalataki au. Ena bogi mada ga, e vakadodonutaki au noqu vakanananu titobu.”—Same 16:7.

7. Na cava eda na cakava ke da yalomalumalumu?

⁷ Na cava eda na cakava ke da yalomalumalumu? Eda na yalorawarawa me vakadodonutaka noda raicala na Vosa ni Kalou ni bera ni vakamuai keda meda caka ca. Na Vosa ni Kalou e vaka e dua na domo e tukuna tiko vei keda: “Qo na sala. Moni lako kina.” Ena vakasalataki keda nida sa muri cala ina imawi se ina matau. (Aisea 30:21) Ena yaga sara vakalevu nida vakarorogo vei Jiova. (Aisea 48:17) Kena ivakaraitaki, eda na sega ni madua ni vakadodonutaki keda e dua tale. Eda na veivolekati tale ga kei Jiova nida kila ni kauaitaki keda me vaka na gone daulomani.—Iper. 12:7.

8. Me vaka e tukuni ena Jemesa 1:22-25, eda na vakayagataka vakacava na Vosa ni Kalou me vaka na iloilo?

⁸ Na Vosa ni Kalou e vaka na iloilo. (Wilika Jemesa 1:22-25.) Eda dau ilovi keda rawa e veimataka da qai biubiu mai vale. Nida cakava qori, eda na kila kina na ka meda veisautaka ni bera nira raici keda eso tale. E va tale ga qori noda wilika e veisiga na iVolatabu, eda na kila kina na sala meda veisautaka kina noda rai kei na itovo. E yaga vei ira e levu nodra wilika e veimataka na tikinivolatabu ni veisiga ni bera nira biubiu mai vale. Era vinakata me uqeta nodra rai na ka era wilika. Era na vakasamataka ena loma ni siga qori na sala mera muria kina na ivakasala mai na Vosa ni Kalou. Kena ikuri, e bibi me dua na noda ituvatuva ni vuli vakataki keda, okati kina noda  wilika qai vakasamataka vakatitobu na Vosa ni Kalou e veisiga. De dua eda nanuma ni rawarawa, ia qo e dua vei ira na ka bibi meda cakava meda dei tiko ga ena sala rabalailai e basika ina bula.

9. Na gauna cava ena rairai vakadodonutaki iko kina e dua na tacida?

⁹ Vakacava o bau muri cala ena dua na gauna, a rawa sara ga ni o biuti Jiova kina? (Same 73:2, 3) Ke doudou e dua na tacida matua me vakadodonutaki iko, vakacava o rogoca nona ivakasala qai muria? Ke o cakava qori, e donu vinaka na ka o cakava. E macala ga ni o vakavinavinakataki koya ni vakasalataki iko.—Vkai. 1:5.

10. Na cava mo cakava ni vakadodonutaki iko e dua na tacida?

¹⁰ E uqeti keda na Vosa ni Kalou: “E vinaka na mavoa e vakavuna e dua na itokani.” (Vkai. 27:6) E dina vakacava na tikinivolatabu qori? Dikeva mada na ivakatautauvata qo: Kaya mada ni o wawa tiko mo takoso ena dua na gaunisala osooso qai vakawelei iko na nomu talevoni. O taubale cuvacuva ena gaunisala qori, e qai dreta na ligamu e dua na nomu itokani, e dreti iko lesu ena batinisala. Na kaukaua ni nona dreti iko e drakusi kina na ligamu, ia nona totolo ni yavala e vakabulai iko, o sega kina ni coqa. Ke mosimosi mada ga na drakusi ya me vica na siga, vakacava o na cudruvaka nona dreti iko mai? Sega! O na marau ni vukei iko. E va tale ga qori ni vakasalataki iko e dua na tacida ni sega ni salavata kei na ivakatagedegede dodonu ni Kalou na nomu vosa kei na ivalavala. De dua o na sega ni taleitaka, ia kua ni cudru se rarawataka na nona ivakasala. Qori e ka vakalialia. (Dauv. 7:9) Mo vakavinavinaka ga ni doudou na tacimu qori me vosa vei iko.

11. Na cava eda rairai cata kina nona ivakasala e dua na tacida?

¹¹ Na cava eda na rairai cata kina nona ivakasala na tacida e lomani keda? Na dokadoka. Era vinakata na dokadoka na ka ga e “via rogoca na daligadra.” Era “gole tani mera kua ni rogoca na ka dina.” (2 Tim. 4:3, 4) Era nanuma ni donu ga na nodra rai, era nanumi ira vakasivia. Ia e vola na yapositolo o Paula: “Ke nanuma e dua ni sa bau dua na ka ni sega ga ni dua na ka, e vakaisini koya tiko.” (Kala. 6:3) E vakamatatataka vinaka qori o Tui Solomoni. E vola: “E vinaka na gone vuku e dravudravua, e ca na tui qase lialia e sega ni via rogoca na ivakasala.”—Dauv. 4:13.

12. Na cava eda vulica vua na yapositolo o Pita ena Kalatia 2:11-14?

¹² Dikeva mada na nona ivakaraitaki na yapositolo o Pita ni vakadodonutaki koya e matanalevu na yapositolo o Paula. (Wilika Kalatia 2:11-14.) A rawa ni cudruvaka na ka e tukuna o Paula, ni kauaitaka na kena itukutukuni qai vosa tu e matanalevu. Ia e yalomatua o Pita. E ciqoma na ivakasala, e sega ni katona na ca me cudruvi Paula. Dua na gauna e muri, e vola o Pita me baleti Paula ni “tacida lomani.”—2 Pita 3:15.

13. Na cava mo vakasamataka tiko ni o veivakasalataki?

¹³ Ke o nanuma mo vakasalataka e dua na tacida, na cava mo vakasamataka tiko? Ni bera ni o vosa vua, mo taroga, ‘Vakacava au “yalododonu sivia”?’ (Dauv. 7:16) O koya e yalododonu sivia e dau vakalewa eso tale mai na nona rai, sega ni ivakatagedegede i Jiova, kena irairai gona ni sega ni dau yalololoma. Ke o sa dikeva qori, o qai nanuma ni vinakati tiko ga mo vosa vua na tacimu, na cava mo cakava? Mo vakamatatataka na leqa qai taroga na taro vakavure vakasama me kila kina na nona cala. Mo vakadeitaka ni ka o tukuna e yavutaki ena iVolatabu,  mo nanuma tale ga ni na saumitaro o koya vei Jiova, sega ni saumitaro vei iko. (Roma 14:10) Mo vakayagataka na vuku ena Vosa ni Kalou ni o vakasalataka e dua, mo vakatotomuria na yalololoma i Jisu. (Vkai. 3:5; Maciu 12:20) Na vuna? Na ka ga eda cakava vei ira na tacida, ena cakava tale ga vei keda o Jiova.—Jeme. 2:13.

14. Na cava e vakarautaka vei keda na isoqosoqo i Jiova?

¹⁴ E vakayagataka o Jiova na nona isoqosoqo e vuravura me dusimaki keda ena sala ni bula, ya ni vakarautaka na vidio, ivola, kei na soqoni me uqeti keda meda muria na ivakasala ena nona Vosa. E nuitaki na itukutuku qori ni yavutaki ena iVolatabu. Ni tuvanaka na iLawalawa Dauvakatulewa na iwalewale vinaka duadua me vunautaki kina na itukutuku vinaka, ena vakararavi ena veidusimaki ni yalo tabu. Ia ena dikeva wasoma qori na iLawalawa Dauvakatulewa. Na vuna? Ni sa “veisau tiko na ituvaki ni vuravura qo,” ena vinakati me ganita na veisau ni ituvaki.—1 Kor. 7:31.

15. Na ituvaki cava era sotava eso na dautukutuku?

¹⁵ Eda dau tu vakarau ni muria na veidusimaki me baleta na ivakavuvuli vakaivolatabu se itovo savasava. Ia na cava eda dau cakava ni veisautaka na isoqosoqo i Jiova eso tale na ka? Kena ivakaraitaki, dua na gauna wale ga qo sa toso cake sara na isau ni tara vale ni sokalou kei na kena vakavinakataki. E mani veidusimaki na iLawalawa Dauvakatulewa me vakayagataki vinaka na Vale ni Soqoni. Era cokovata kina e vica na ivavakoso, e volitaki tale ga eso na Vale ni Soqoni. E vakayagataki na ilavo qori me tara kina eso na Vale ni Soqoni ena vanua e vinakati kina vakalevu. Ke o vakaitikotiko ena vanua e volitaki na kena Vale ni Soqoni se cokovata e vica na ivavakoso, ena rairai dredre mo veisau ena ituvatuva vou. Eso na dautukutuku era sa lako vakayawa mera tiko ena soqoni. De dua era na vaqaqa o ira na cakacaka vakaukaua ena kena tara se vakavinakataki na Vale ni Soqoni, na vuna e volitaki kina. Era rairai nanuma ni sega ni yaga na gauna era vakayagataka kei na nodra sasaga, ia era ciqoma na ituvatuva vou, e dodonu gona mera vakacaucautaki.

16. Eda na marau tiko ga vakacava nida muria na ivakasala ena Kolosa 3:23, 24?

 ¹⁶ Eda na marau tiko ga ke da nanuma nida cakacaka vata tiko kei Jiova, e dusimaka tale tiko ga na nona isoqosoqo. (Wilika Kolosa 3:23, 24.) E ivakaraitaki vinaka o Tui Tevita ni cau vakailavo me tara kina na valenisoro. E kaya: “O cei o yau kei ira na noqu tamata me rawarawa kina neimami soli ka va qo ena yalovinaka? Ni vu vei kemuni na ka kece, e nomuni ga na ka keimami solia vei kemuni.” (1 Vei. 29:14) Nida cau gona vakailavo, eda solia tiko vei Jiova na ka ga e solia mai. Ia ena marautaka vakalevu o Jiova nida solia noda gauna, kaukaua, kei na iyau, meda tokona na cakacaka e vinakata me vakayacori.—2 Kor. 9:7.

17. Na cava mo kua ni yalolailai kina ke vinakati mo veisau?

¹⁷ Meda muria tiko ga na sala rabalailai e basika ina bula, e vinakati meda muria voleka na weniyava i Jisu. (1 Pita 2:21) Kua ni yalolailai ke o nanuma ni vinakati mo veisau. Qori e rawa ni dua na ivakatakilakila vinaka, e dusia ni o via muria na veidusimaki i Jiova. Nanuma tiko ni sega ni namaka o Jiova meda muria vinaka sara na ivakaraitaki i Jisu, nida tamata ivalavala ca.

18. Na cava meda cakava meda yacova na vanua eda lako tiko kina?

¹⁸ Meda vakanamata mada ga ena gauna se bera mai qai yalorawarawa meda veisautaka noda rai, itovo, kei na ivalavala. (Vkai. 4:25; Luke 9:62) Meda yalomalumalumu tiko ga, meda “marau tiko ga” qai “vakavinakataki” keda tiko ga. (2 Kor. 13:11) Ke da cakava qori, “ena qai tiko vata kei [keda] na Kalou dauloloma qai dauveivakacegui.” Eda na yacova na vanua eda lako tiko kina, eda na marautaka tale ga.