1. Era veitokoni vakacava ena isoqosoqo na tacida yalewa? Na ituvaki dredre cava era sotava? (Raica na iyaloyalo ena waqana.)

EDA marau nira lewe ni noda ivavakoso e levu na tacida yalewa gugumatua! Era vakaraitaka qori ena nodra vakaitavi ena soqoni kei na cakacaka vakaitalatala. Eso era veivuke ena vakavinakataki ni Vale ni Soqoni, ra qai dau kauaitaki ira na mataveitacini. E macala nira sotava tiko na ituvaki dredre. Eso era qaravi ira nodra itubutubu itabaqase. Eso era tusaqati ena nodra vuvale. Eso tale era itubutubu le dua ra qai cakacaka vakaukaua mera qaravi luvedra.

2. Na cava meda dau tokoni ira kina na tacida yalewa?

² Na cava meda dau tokoni ira kina na tacida yalewa? Ni sa takalevu tu nikua na nodra beci na yalewa. Dua tale na vuna ni uqeti keda sara ga na iVolatabu meda tokoni ira. Kena ivakaraitaki, e uqeti ira ena ivavakoso e Roma na yapositolo o Paula mera ciqomi Fipi, mera “vakarautaka vua na ka e gadreva.” (Roma 16:1, 2) A dua na Farisi o Paula, e rairai kila gona nodra ivakarau ni bula, mera dau raici ira na yalewa mera ka lolovira. Ia ni sa mai lotu vaKarisito, e vakatotomuri Jisu ena nona dau dokai ira na yalewa, e yalovinaka tale ga vei ira.—1 Kor. 11:1.

3. E raici ira vakacava na yalewa o Jisu? Cava nona rai me baleti ira na yalewa era cakava na loma ni Kalou?

³ E dau dokai ira na yalewa kece o Jisu. (Joni 4:27) E sega ni tautauvata na nona rai kei na nodra rai na iliuliu ni lotu Jiu ena nona gauna. E tukuni ena dua na ivakamacala ni iVolatabu: “E sega vakadua ni vosabeci ira na yalewa o Jisu se me vakalolovirataki ira.” Ia e mareqeti ira vakalevu na yalewa era cakava na loma i Tamana. E raici ira me vaka na ganena, e cavuti ira tale ga kei ira na tagane era lewe ni nona vuvale vakayalo.—Maciu 12:50.

4. Na cava eda na veivosakitaka ena ulutaga qo?

 ⁴ E dau tu vakarau o Jisu me vukei ira na ganena vakayalo. E vakavinavinakataki ira, e dau vosa tale ga ena vukudra. Meda veivosakitaka mada qo na sala meda vakatotomuri Jisu kina ena nona dau kauaitaki ira na tacida yalewa.

5. Na cava ena rairai dredre kina nodra veimaliwai eso na tacida vakayalo?

⁵ Eda dau vinakata kece na mataveitacini tagane kei na yalewa meda veimaliwai. Ia ena so na gauna, e dau dredre qori vei ira na tacida yalewa. Na vuna? Dikeva mada na ka era kaya eso. E tukuna e dua na tacida o Joana, * “Niu dawai, vaka meu sega tu ni kauaitaki ena ivavakoso, se meu kilai kina.” E kaya e dua na painia o Keresi e toki me vakalevutaka nona cakacaka vakaitalatala, “Ni o lewena vou e dua na ivavakoso, o na rawa ni galili.” Eso tale ga na tacida tagane era vakila qori. O ira e duidui vakabauta na nodra vuvale, e rawa nira vakila nira sega ni veivolekati kei na nodra vuvale, e rawa ni yaco qori ena nodra vuvale vakayalo. E rawa tale ga nira galili o ira na tu vakadua e vale kei ira na qaravi ira na wekadra tauvimate. E kaya o Ane, “Au sega ni rawa ni gadivi ira na mataveitacini niu qaravi tinaqu duadua sara tiko ga.”

6. E vukei rau vakacava o Meri kei Marica o Jisu me vaka e tukuni ena Luke 10:38-42?

⁶ E dau veimaliwai o Jisu kei ira na ganena vakayalo, e nodra itokani vinaka tale ga. Vakasamataka mada nona veimaliwai kei rau nona itokani o Meri kei Marica, e kena irairai ni rau dawai. (Wilika Luke 10:38-42.) E macala ga ni rau dau nuidei ena ivakarau ni vosa kei na itovo nei Jisu. E doudou mada ga na tisaipeli o Meri me dabe voleka e yavana. * A sega tale ga ni rere na tisaipeli o Marica ni tukuna nona rai vei Jisu, ni rarawataka nona sega ni veivuke o Meri. Ena nodratou veimaliwai qori, e vukei rau vakayalo o Jisu. E kauaitaki rau dina kei na ganedrau o Lasarusa, ni dau gadivi ratou ena so tale na gauna. (Joni 12:1-3) Sa rauta me rau kerea na veivuke i Jisu o Meri kei Marica ni tauvimate bibi o Lasarusa.—Joni 11:3, 5.

7. Eda rawa ni vakayaloqaqataki ira vakacava na tacida yalewa?

⁷ Eso na tacida yalewa, na soqoni sara ga e nodra gauna ni veimaliwai kei ira na mataveitacini. Ena vinaka gona meda dau kidavaki ira, veitalanoa, mera raica nida kauaitaki ira. E kaya o Joana, sa cavuti oti mai, “E uqeti au vakalevu nodra dau vakavinavinakataka eso na noqu ivakamacala, nodra tomani au ena cakacaka vakaitalatala, se nodra kauaitaki au ena so tale na sala.” Meda vakaraitaka vei ira na tacida yalewa nida mareqeti ira. E kaya o Lia “Keu sega ni lai soqoni, ena vakau itukutuku mai e dua, me kila keu bula vinaka tiko. Au raica kina nira kauaitaki au na mataveitacini.”

8. Na sala cava tale eda rawa ni vakatotomuri Jisu kina?

⁸ Me vakataki Jisu, me tiko na gauna meda veimaliwai kei ira na tacida yalewa. Eda rawa ni sureti ira meda mai vakayagataka e dua na kakana rawarawa se ka ni veivakamarautaki. Nira gole mai, me veivakayaloqaqataki tiko ga  na ka eda tukuna. (Roma 1:11, 12) Me tiko tale ga vei ira na qase ni ivavakoso na rai nei Jisu. E kila ni sega ni rawarawa na bula vakadawai vei ira eso, ia e vakamatatataka tale ga ni sega ni vu ni marau dina na vakawati se vakaluveni. (Luke 11:27, 28) Na marau qori e rawati ga nida vakaliuca noda qaravi Jiova.—Maciu 19:12.

9. E rawa nira vukei ira vakacava na ganedra vakayalo na qase ni ivavakoso?

⁹ E vinakati vakalevu vei ira na qase mera okati ira na tacidra yalewa mera ganedra se tinadra vakayalo. (1 Tim. 5:1, 2) Me tiko na gauna mera vosa kina vei ira ni bera na soqoni se ni sa oti. E kaya o Keresi, “E raica e dua na qase niu osooso tiko vakalevu qai via kila na noqu ituvatuva. Au taleitaka sara ga nona veikauaitaki.” Nira saga wasoma na qase mera dau vosa kei ira na ganedra vakayalo, e vakaraitaka nira kauaitaki ira. * E vakamacalataka o Ane, sa cavuti oti mai, e dua na yaga ni nona dau veivosaki kei ira na qase. E kaya: “Au sa qai kilai ira vinaka, era kilai au tale ga. Na gauna gona e dredre kina na bula, au sega ni madua ni kerea nodra veivuke.”

10. Eda na uqeti ira vakacava na tacida yalewa?

¹⁰ E dau veivakauqeti ni dua e vakavinavinakataka na ka eda cakava rawa, ra qai kaya vei keda nira taleitaka. Ia ke sega ni kauaitaki na noda cakacaka, eda rawa ni yalolailai. E kaya e dua na tacida yalewa painia o Apikali ni vaka me sega ni dau kauaitaki, e kaya: “Era dau kauaitaki rau ga noqu itubutubu kei ratou na taciqu. Vaka me sega ni dua e kauaitaki au tu.” Vakasamataka mada na ka e tukuna e dua na tacida yalewa o Vani. A daukaulotu tu me vica vata na yabaki ni se dawai. E qai lesu i vale me qaravi rau nona itubutubu. Sa yabaki 70 vakacaca nikua, se painia tiko ga. E kaya, “E uqeti au vakalevu na nodra dau vakavinavinakataki au eso tale.”

11. Eda kila vakacava ni o Jisu e mareqeti ira na yalewa era tomani koya ena nona cakacaka vakaitalatala?

¹¹ E mareqeta o Jisu na nodra vukei koya na yalewa lotu vaKarisito “nira vakayagataka na nodra iyau.” (Luke 8:1-3) E marautaka na nodra vukei koya, e vakavulici ira tale ga ena veika titobu vakayalo. Kena ivakaraitaki, e tukuna vei ira ni na mate ena qai vakaturi. (Luke 24:5-8) E vakarautaki ira ena veivakatovolei era na sotava, me vaka ga e cakava vei ratou na nona yapositolo. (Mari. 9:30-32; 10:32-34) Gauna mada ga e vesu kina o Jisu, eratou dro na yapositolo, ia e vica na yalewa eratou dau tokoni koya eratou toka e yasa ni kaunirarawa ni sa voleka ni mate o Jisu.—Maciu 26:56; Mari. 15:40, 41.

12. Na itavi cava e lesia vei ira na yalewa o Jisu?

¹² E lesi ira na yalewa o Jisu ena cakacaka bibi. Kena ivakaraitaki, eratou vakadinadinataka sara ga e liu e vica na yalewa lotu vaKarisito na nona vakaturi. E qai kaya vei ratou me ratou lai tukuna vei ratou na yapositolo ni sa vakaturi mai na mate. (Maciu 28:5, 9, 10) Era rairai tiko tale ga na yalewa ena Penitiko 33 G.V., gauna e sovaraki kina na yalo tabu. E macala gona ni rawa ni soli tale ga vei ira na tacida yalewa lumuti qori na isolisoli ni duivosavosa, mera tukuna vei ira eso tale na “veika vakatubuqoroqoro ni Kalou.”—Caka. 1:14; 2:2-4, 11.

13. Na cava era cakava tiko nikua na tacida yalewa? Eda na vakaraitaka vakacava noda vakavinavinakataki ira?

¹³ E dodonu mera vakavinavinakataki na tacida yalewa ena nodra gumatua ena veiqaravi vei Jiova. E okati kina nodra veivuke ena tarataravaki kei na vakavinakataki ni vale e taukena na isoqosoqo, nodra tokona na iwasewase lalai e dua tani na kena vosa, kei na nodra veiqaravi e Peceli. Era veivuke ena vakacoko, vakadewataki ni kakana vakayalo, veiqaravi vakapainia, era daukaulotu tale ga. Era vuli tale ga kei ira na tacida tagane ena vuli ni painia, Koronivuli ni iTalatala ni Matanitu kei na Koronivuli o Kiliati. Kena ikuri, o ira na tacida yalewa vakawati era tokoni watidra ena nodra icolacola bibi ena ivavakoso kei na isoqosoqo. Era “isolisoli tamata” na tacida tagane, era qarava vinaka nodra itavi ena nodra veitokoni na watidra. (Efeso 4:8) O bau vakasamataka tu na sala mo vukei ira kina na tacida yalewa qori?

14. Me vaka e tukuni ena Same 68:11, na cava era dau cakava na qase ni ivavakoso matua?

¹⁴ Era kila na qase ni ivavakoso matua ni o ira na tacida yalewa era “mataivalu levu,” era dau tu vakarau ena qaravi itavi, era maqosa tale ga ena vunautaki ni itukutuku vinaka. (Wilika Same 68:11.) Era dau saga gona na qase mera vuli ena nodra ivakaraitaki. E dau marautaka o Apikali, sa cavuti oti mai, nodra dau tarogi koya na qase ena  iwalewale e laulau ena nodratou yalava. E kaya, “Au raica kina ni tiko na kequ yaga ena isoqosoqo i Jiova.” Era kila tale ga na qase ni o ira na tacida yalewa matua, era dau maqosa sara ena nodra vukei ira na tacida yalewa gone ena ituvaki dredre era sotava. (Taito 2:3-5) E macala ga ni bibi mera vakavinavinakataki na tacida yalewa!

15. Gauna cava era na rairai vinakata kina na tacida yalewa me dua e vosa ena vukudra?

¹⁵ Ena so na gauna, era dau vinakata na tacida yalewa me dua e vosa ena vukudra ni yaco na ituvaki dredre. (Aisea 1:17) Kena ivakaraitaki, ena rairai vinakata e dua na yada se tacida yalewa e veisere, me dua e vosa ena vukuna se me vukei ena so na itavi e dau qarava o watina. Ena rairai vinakata tale ga e dua na tacida yalewa itabaqase me dua e vosa vua na nona vuniwai. Se dua na tacida yalewa painia e veivuke tiko ena so na taba ni veiqaravi tabu, ia e vakalewai ni sega ni vakaitavi vakalevu ena vunau me vakataki ira na vo ni painia. Ena vinakata sara ga na tacida yalewa qori me dua e vosa ena vukuna. Eda na vukei ira vakacava? Meda dikeva tale mada na ivakaraitaki i Jisu.

16. E tokoni Meri vakacava o Jisu me vaka e tukuni ena Marika 14:3-9?

¹⁶ E vosa o Jisu ena vukudra na ganena vakayalo nira vakalewai. Kena ivakaraitaki, e vosa ena vuku i Meri ni vakalewai koya o Marica. (Luke 10:38-42) E tokoni koya tale ga nira vakalewai koya eso nira nanuma ni vakatulewa ca. (Wilika Marika 14:3-9.) E kila o Jisu na inaki i Meri qai vakavinavinakataki koya ni kaya: “Sa cakava tiko vei au e dua na cakacaka vinaka. . . . E cakava o koya na ka e sa rawata.” E parofisaitaka mada ga ni nona caka vinaka ena tukuni tale ga “ni vunautaki na itukutuku vinaka ena veiyasa i vuravura,” me vaka ga na kena talanoataki tiko ena ulutaga qo. E totoka dina ni okata o Jisu ena cakacaka vakavunau e vuravura raraba na italanoa me baleta nona sega ni nanumi koya ga na marama qo! E macala ga ni vakacegui Meri na ka e tukuna o Jisu ena gauna e vakalewai kina!

17. Tukuna e dua na ivakaraitaki ni gauna meda vosa kina ena vukuna e dua na tacida yalewa.

¹⁷ Vakacava o dau vosa ena vukudra na tacida yalewa ke vinakati? Vakasamataka e dua na ivakaraitaki qo. Era raica eso na mataveitacini nona dau yaco bera yani ena soqoni e dua na tacida yalewa e duidui vakabauta na nona vuvale, e dau vakusakusa tale ga i vale ni suka na soqoni. Era raica ni sega ni dau kauti ratou yani vakalevu na luvena. Era mani vakalewai koya ni sega ni cikevi watina e sega ni tiko ena dina, me soli ratou na luvena me ratou veitomani ena soqoni. Ia era sega ni kila, ni dua na ka nona sasaga tiko. E sega ni vakatau duadua ga vua na ka me cakava se na ka e vauci ratou na gone. Na cava o rawa ni cakava? Ke o vakavinavinakataki koya qai tukuna vei ira eso tale na nona sasaga, de dua era na sega tale ni vakalewai koya.

18. Na sala cava tale eda rawa ni vukei ira kina na tacida yalewa?

¹⁸ Eda rawa ni vakaraitaka noda kauaitaki ira na tacida yalewa nida vukei ira. (1 Joni 3:18) E kaya o Ane, na tacida yalewa a qaravi tinana tiko: “Era dau veivuke eso na tacida nira mai qaravi tinaqu vakalekaleka meu rawa ni lai cakava eso na ka, se ra kau kakana mai. Au vakila kina niu lomani, nira kauaitaki au na lewe ni ivavakoso.” E vukei tale ga va qori o Joana. E vakavulici koya e dua na tacida tagane ena kena maroroi vinaka nona motoka. E kaya: “Au marau nira kauaitaka tiko na noqu bula na taciqu vakayalo.”

19. Na sala cava tale e rawa nira vukei ira kina na tacida yalewa na qase ni ivavakoso?

 ¹⁹ Era dau kauaitaka tale ga na qase ni ivavakoso na ka era vinakata na tacida yalewa. Era kila ni vinakata o Jiova mera kauaitaki. (Jeme. 1:27) Era dau saga mera vakatotomuri Jisu ena nona yalorawarawa, era sega ni buli lawa, ni vinakati ga nodra yalololoma kei na kauai. (Maciu 15:22-28) Nira cakava qori na qase ni ivavakoso, era vakila na tacida yalewa nira kauaitaki. Ni kila na ivakatawa ni iwasewase lailai ni sa na toki o Lia, e tuvanaka sara me vukei. E kaya o Lia, “Au vakacegu sara ga. Nodratou vosa veiuqeti na qase kei na nodratou veivuke, au kila kina niu yaga ena ivavakoso, era na tokoni au niu sotava na ituvaki dredre.”

20-21. Meda vakaraitaka vakacava nida lomani ira na tacida yalewa?

²⁰ Era lewe ni noda ivavakoso nikua e levu sara na tacida yalewa gugumatua, e dodonu meda tokoni ira. Nida vuli ena ivakaraitaki nei Jisu, eda na dau saga meda veimaliwai kei ira, meda kilai ira vinaka. Meda vakavinavinakataki ira ena nodra veiqaravi vua na Kalou. Eda rawa tale ga ni vosa ena vukudra ke vinakati.

²¹ Ni mai tinia nona ivola vei ira e Roma na yapositolo o Paula, e cavuta sara ga e ciwa na yalewa lotu vaKarisito. (Roma 16:1, 3, 6, 12, 13, 15) E macala ga ni uqeti ira nona kidavaki ira kei na nona veivakacaucautaki. Meda dau tokoni ira tale ga va qori na tacida yalewa kece ena ivavakoso. Nida cakava qori, eda vakaraitaka nida lomani ira nira lewe ni noda vuvale vakayalo.