1. Na veisureti cava e tukuna o Jisu vei ratou na va na gonedau? Cava eratou qai cakava?

ERATOU vakabisinisi ni qoli na tisaipeli o Pita, Adriu, Jemesa, kei Joni. Eratou na kidroa mada ga ni sureti ratou o Jisu: ‘Dou muri au, au na lesi kemudou mo dou gonedau ni tamata.’ * Na cava eratou cakava? E kaya na iVolatabu, ‘Sega ni bera ni ratou biuta na nodratou lawa, ratou qai muri koya.’ (Maciu 4:18-22) Na vakatulewa qori ena veisautaka sara ga na nodratou bula. Ratou sa na sega ni qoli ika, ia eratou na “qolivi ira na tamata.” (Luke 5:10) Nikua, o Jisu e sureti ira tale ga na yalomalumalumu era taleitaka na ka dina. (Maciu 28:19, 20) Vakacava o sa ciqoma na veisureti i Jisu mo gonedau ni tamata?

2. Na cava meda raica kina vakabibi noda vakatulewataka meda gonedau ni tamata? Cava ena vukei keda meda vakatulewa?

² De dua e toso vinaka tiko nomu vuli iVolatabu, o sa rairai vakasamataka tale ga mo dua na dautukutuku, oya mo vunautaka na itukutuku vinaka. Ke o lomalomarua mo ciqoma na veisureti i Jisu, kua ni yalolailai. E rawa ni dusia ni o kila ni bibi na vakatulewa qori. E macala ga ni sega ni bera nodratou “biuta” nodratou lawa o Pita kei ratou na nona itokani. Ia erau sega ni vakatulewa vakatotolo o Pita  kei tacina. Ena ono na vula yani e liu, erau sa kila ni o Jisu na Mesaia, rau vakabauta tale ga. (Joni 1:35-42) De dua o sa vulica tale ga e levu na ka me baleti Jiova kei Jisu, o vinakata mo toso vakayalo. Ia e bibi mo vakasamataka vinaka na ka e vauci kina ni bera ni o dautukutuku. Na cava e vukei Pita, Adriu kei na so tale me ratou vakatulewa?

3. Na itovo cava ena uqeti iko mo ciqoma na veisureti i Jisu?

³ Eratou uqeti na tisaipeli i Jisu, eratou kila vinaka na nodratou cakacaka, eratou yaloqaqa, ratou lewai ratou vinaka tale ga. E macala ga ni yaga vakalevu na itovo qori ni ratou vunautaka na itukutuku vinaka. Ena veivosakitaki ena ulutaga qo na sala mo bucina kina na itovo qori me rawa ni vuavuaivinaka nomu veivakatisaipelitaki.

4. Na cava e uqeti Pita me gonedau?

⁴ E dau qoli o Pita me qarava nona vuvale, ia e sega ni o koya ga qori. E taleitaka na qoli. (Joni 21:3, 9-15) E taleitaka tale ga na veivakatisaipelitaki, ya me gonedau ni tamata. Ena veivuke i Jiova, e maqosa sara ena itavi qori.—Caka. 2:14, 41.

5. Me vaka e tukuni ena Luke 5:8-11, na cava e lomaleqataka o Pita? Cava ena vukei keda ke mani va qori na noda rai?

⁵ Eda vunau nida lomani Jiova, ya sara ga na vuna levu eda qarava kina na itavi qori. Nida lomani Jiova, eda na sega ni beci keda. Gauna e sureti Pita kina o Jisu me gonedau ni tamata, e kaya vua: “Kua ni rere.” (Wilika Luke 5:8-11.) E sega ni rerevaka o Pita na ka ena rairai yaco ke sa tisaipeli. E kurabuitaka ga  na ka e cakava o Jisu me ratou rawata e levu na ika. E kila ni cakamana o Jisu, e lomaleqataka o Pita ni na sega ni rawa ni dua na tisaipeli. De dua o na rairai lomaleqa tale ga ni o vakasamataka na ka e okati nida tisaipeli i Karisito. Na cava mo cakava? Mo vakalevutaka nomu lomani Jiova, Jisu, kei ira na kainomu, qori ena uqeti iko mo ciqoma na veisureti i Jisu mo gonedau ni tamata.—Maciu 22:37, 39; Joni 14:15.

6. Na cava tale ena uqeti keda meda vunau?

⁶ Dikeva eso tale na ka ena uqeti keda meda vunau. Eda via talairawarawa ena ivakaro i Jisu: “Ni lako moni vakavulici ira na lewe ni veivanua kece ga mera tisaipeli.” (Maciu 28:19, 20) Eda vunau tale ga ni levu era “suivotu qai biu wale tu,” era vinakata sara ga mera vulica na ka dina me baleta na Matanitu ni Kalou. (Maciu 9:36) E vinakata o Jiova mera kila vinaka na ka dina na tamata kece ga, mera vakabulai tale ga.—1 Tim. 2:4.

7. Eda kila vakacava ena Roma 10:13-15 ni bibi na cakacaka vakavunau?

⁷ Ena gu na lomada meda vakaitavi ena cakacaka ni veivakabulai qo, ke da vakasamataka na kena yaga. O ira na vakabisinisi ni qoli era volitaka na ika, era kania tale ga, ia o keda eda “qolivi” ira na tamata mera rawata na bula.—Wilika Roma 10:13-15; 1 Tim. 4:16.

8-9. Na cava me kila na gonedau ni tamata? Na vuna?

⁸ Ena gauna i Jisu, e bibi vua na Isireli dauqoli me kila na cava e via qoliva. (Vunau 11:9-12) E vinakati tale ga me kila na vanua e levu kina na ika. Era tiko na ika ena vanua e vinaka vei ira, e levu tale ga kina na kakana. Vacava e bibi me kauaitaka tale ga na gonedau na gauna? Me rawa ni matata vei keda, dikeva na ka e tukuna e dua na tacida ena Pasifika, ni sureta e dua na daukaulotu me rau lai siwa. E kaya na daukaulotu, “Daru qai sota ena ciwa na kaloko ena mataka.” E kaya na tacida qori, “De dua e sega ni matata tiko vei iko. Na gauna ni siwa e sega ni vakatau vei keda, e vinakati meda vakasamataki ira na ika.”

⁹ Era dau gole na gonedau ni tamata ena imatai ni senitiuri, ena vanua kei na gauna era na tiko kina na tamata. Kena ivakaraitaki, eratou vunau na imuri i Jisu ena valenisoro, valenilotu, veivale kei na makete. (Caka. 5:42; 17:17; 18:4) E vinakati tale ga meda kila na ka era dau cakava na tiko ena yalava. Meda yalorawarawa qai vunau ena vanua kei na gauna era tiko kina e levu.—1 Kor. 9:19-23.

10. Na cava e vakarautaka vei keda na isoqosoqo i Jiova?

¹⁰ E vinakati me donu na iyaya e vakayagataka na dauqoli, me kila na kena ivakavakayagataki. E bibi tale ga me vakarautaki vinaka noda iyaya ni cakacaka nida lai vunau da qai kila na kena ivakavakayagataki. E vakamatatataka o Jisu vei ratou na nona tisaipeli na iwalewale me ratou qolivi ira kina na tamata. E tukuna na ka me ratou kauta, na vanua me ratou vunau kina, kei na ka me ratou tukuna. (Maciu 10:5-7; Luke 10:1-11) Nikua e vakarautaka tale ga na isoqosoqo na iVukevuke ni Veivakavulici (Teaching Toolbox). E laurai ni laulau na ka e vakarautaki kina. * Eda vakavulici tale ga ena kena ivakavakayagataki. Eda na doudou kina nida vunau, eda na maqosa tale ga.—2 Tim. 2:15.

11. Na cava mera yaloqaqa kina na gonedau ni tamata?

¹¹ E vinakati vei ira na dauqoli era vakabisinisi mera yaloqaqa. Na vuna? E dau veisau na draki ena so na gauna e wasawasa. Levu na gauna era dau cakacaka ena bogi, se ra qoli ena vanua e dau yaco vakasauri kina na draki ca. E vinakati tale ga mera yaloqaqa na gonedau ni tamata. Ena gauna eda tekivu vunau kina da qai tukuna nida iVakadinadina i Jiova, e rawa nida sotava vakasauri na draki ca. Qori nodra veitusaqati na vuvale, na veivakalialiai, se sega ni taleitaki na noda itukutuku. Eda sega ni kurabuitaka qori. Ni sa tukuna tu o Jisu nida na vunau vei ira e levu era cati keda.—Maciu 10:16.

12. Me vaka e tukuni ena Josua 1:7-9, na cava ena vukei keda meda yaloqaqa?

¹² Na cava mo cakava mo yaloqaqa kina? Kena imatai, mo nuidei ni dusimaka tiko o Jisu mai lomalagi na cakacaka vakavunau. (Joni 16:33; Vkta. 14:14-16) Kena ikarua, mo vaqaqacotaka nomu vakabauta na yalayala i Jiova, ya me vakarautaka na ka o gadreva. (Maciu 6:32-34) Ni dei na nomu vakabauta, o na yaloqaqa vakalevu. E laurai vei Pita kei ratou na nona itokani na dei ni nodratou vakabauta, ni ratou biuta nodratou bisinisi ni qoli me ratou muri Jisu. E kilai tale ga na dei ni nomu vakabauta ni o vakaraitaka vei ratou na lewe ni nomu vuvale kei ira eso tale ni o sa vulica  tiko na iVolatabu kei ira na iVakadinadina i Jiova, o tiko tale ga ena nodra soqoni. E macala ga ni o cakava e levu na veiveisau ena nomu itovo kei na nomu bula mo rawa ni muria na ivakatagedegede dodonu i Jiova. Qori e vinakati kina na vakabauta kei na yaloqaqa. Ni o yaloqaqa, o na nuidei ni na “tokoni iko o Jiova na nomu Kalou ena vanua kece o lakova.”—Wilika Josua 1:7-9.

13. E yaga vakacava na vakasama titobu kei na masu meda yaloqaqa?

¹³ Na cava tale mo cakava mo yaloqaqa kina? Kerea ena masu mo yaloqaqa, mo doudou tale ga. (Caka. 4:29, 31) Ena rogoca nomu masu o Jiova, ena sega vakadua ni biuti iko. Ena tokoni iko tiko ga ena veigauna. O rawa tale ga ni vakasamataka vakatitobu na veivakabulai i Jiova ena veigauna sa oti. Mo vakasamataka nona vukei iko ni o sotava na ituvaki dredre, kei na nona vakaukauataki iko mo cakava na veiveisau ena nomu bula. Ke sa vakabulai ira na nona tamata o Jiova mai na Wasa Damudamu, e macala ga ni na vukei iko tale ga mo tisaipeli i Karisito. (Lako 14:13) Mo nuidei me vakataki koya na daunisame ni kaya: “E tu e yasaqu o Jiova, au na sega ni rere. Cava ena cakava rawa vei au na tamata?”—Same 118:6.

14. Na cava o vulica vei Masae kei Tomoyo?

¹⁴ Na cava e dua tale na sala mo yaloqaqa kina? Mo vulica na sala e vukei ira kina na mamadua o Jiova mera doudou. Dikeva nona ivakaraitaki e dua na tacida yalewa o Masae. E dau mamadua, e nanuma ni sa rui dredre me wasea e matanalevu na ka e vakabauta. E nanuma ni nona vunau vua e dua e sega ni kila, e vaka tu na bai cecere e sega ni kabata rawa. E mani saga me vakalevutaka nona lomana na Kalou kei ira na kainona. Ni vakasamataka na lekaleka ni gauna eda bula donuya, e kerea vei Jiova ena masu me uqeti koya me gumatua ena vunau. Sa qai oti nona mamadua, sa painia tudei sara. O Jiova ena vukei ira tale ga na dautukutuku vou mera “yaloqaqa.” Dikeva nona ivakaraitaki e dua na tacida yalewa o Tomoyo. Ni vunau ena imatai ni nona vale, e vosataki koya o itaukeinivale, e kaya: “Au sega ni via vosa vei kemuni na iVakadinadina i Jiova!” qai sogota vakaukaua na katuba. E yaloqaqa o Tomoyo qai tukuna vua na tacida yalewa rau cakacaka vata: “O rogoca ya? Sega mada ga ni vinakati meu tukuna e dua na ka, sa kila tu o itaukeinivale niu iVakadinadina i Jiova. Dua na ka noqu marau!” Sa painia tudei tiko o Tomoyo ena gauna qo.

15. Na cava na ibalebale ni lewai keda vinaka? Cava e bibi kina qori vei keda na lotu Vakarisito?

¹⁵ Era dau lewai ira vinaka na gonedau era gugumatua. Na cava na ibalebale ni lewai keda vinaka? “Qo noda rawa ni vakaukauataki keda meda cakava na ka e dodonu me caka.” E bibi vei ira na gonedau era vakabisinisi mera lewai ira vinaka me rawa nira yadra vakamataka, vakaotia vinaka nodra itavi, ra qai cakacaka tiko ga ke mani draki ca. E vinakati tale ga meda lewai keda vinaka me rawa nida vosota qai vakacavara vinaka noda cakacaka.—Maciu 10:22.

16. Ena rawa vakacava nida lewai keda vinaka?

¹⁶ Eda sega ni sucu kaya mai na lewai keda vinaka. Eda dau via cakava ga na ka e rawarawa vei keda. Ia e levu na ka meda cakava e sega ni rawarawa. E vinakati gona meda lewai keda vinaka. E bibi meda vulica meda cakava na ka ena rairai dredre vei  keda. O Jiova ena vukei keda ena nona yalo tabu.—Kala. 5:22, 23.

17. Me vaka e tukuni ena 1 Korinica 9:25-27, e vakamacalataka vakacava o Paula nona sasaga me lewai koya vinaka?

¹⁷ E lewai koya vinaka na yapositolo o Paula. Ia e kaya vakadodonu ni vinakati me “vakamalumalumutaka” na yagona me cakava na ka e dodonu. (Wilika 1 Korinica 9:25-27.) E uqeti ira eso tale mera lewai ira vinaka, mera cakava na ka kece me “rakorako qai tuvanaki vakamatau.” (1 Kor. 14:40) E bibi meda lewai keda vinaka me rawa nida dei ena noda ituvatuva vakayalo, qori e okati kina noda vakaitavi wasoma ena cakacaka vakavunau.—Caka. 2:46.

18. Na cava meda cakava me okati keda kina o Jiova meda gugumatua?

¹⁸ E kilai nona gumatua na gonedau e vakabisinisi, ena levu ni ika e rawata. Ia vei keda, e sega ni vakatau noda gugumatua ena levu ni tamata eda vukea mera mai iVakadinadina i Jiova. (Luke 8:11-15) E okati keda o Jiova meda gumatua nida vunautaka tiko ga na itukutuku vinaka da qai vakavulici ira e levu. Na vuna? Nida talairawarawa tiko vua kei na Luvena.—Mari. 13:10; Caka. 5:28, 29.

19-20. Na cava meda vunau kina ena gauna qo?

¹⁹ Ena so na vanua, e vakadonui na qoli ena loma ga ni vica na vula. Era kila gona na gonedau ni bibi mera qoli vakalevu ke sa voleka ni cava na gauna qori. Nida gonedau tale ga ni tamata, e tiko na vuna vinaka meda vunau kina ena gauna qo. Sa voleka ni cava na vuravura ca i Setani. Sa lekaleka na gauna e vo meda vakaitavi kina ena cakacaka ni veivakabulai. Kua ni wele se mo nanuma mo waraka me vinaka na ituvaki mo qai vakaitavi ena cakacaka bibi qori.—Dauv. 11:4.

²⁰ Qo na gauna mo uqeti kina, mo kila vinaka na iVolatabu, mo yaloqaqa, mo lewai iko vinaka tale ga. Mo tomani ira e sivia ni walu na milioni na gonedau ni tamata, o na qai vakila na marau e solia o Jiova. (Niem. 8:10) Vakadeitaka mo vakaitavi vakalevu ena cakacaka qo me yacova ni cava. Ena veivosakitaki ena ulutaga e tarava e tolu na sala, meda vakayaloqaqataki kina meda vunautaka tiko ga na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou nida gonedau ni tamata.