1, 2. (a) Ena gauna i Paula, na cava e ka ni veitalanoa kina na bobula kei na bula galala? (b) O cei e cavuta o Paula ni rawa ni vakarautaka na galala dina?

NIRA veiliutaki tiko na kai Roma ena nodra gauna na lotu vaKarisito taumada, levu era sakitaka nira tutaka na lawa, lewadodonu kei na bula galala. Ia e levu na ka vakasakiti e rawata na Matanitu o Roma, e rawati ga ena nodra cakacaka na bobula. Dua mada ga na gauna, rauta ni 30 na pasede ni lewenivanua e Roma era bobula. Kena ibalebale ni ka ni veitalanoa vei ira na tauvanua, vaka kina o ira na lotu vaKarisito na ka e vauca na veivakabobulataki kei na bula galala.

² E cavuti vakalevu ena ivola i Paula na bula galala. Ia e sega ni inaki ni nona cakacaka vakaitalatala me valataka na bula raraba ni lewenivanua se veika vakapolitiki, nira saga tiko qori e levu ena gauna ya. A sega ni vakanuinui o Paula vei ira na iliuliu vakatamata se isoqosoqo me rawa ni bula galala, e gumatua kei ira na tacina vakayalo mera vukei ira na lewenivanua mera kila na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou kei na yaga tawamudu ni isoro ni veivoli i Karisito Jisu. E dusimaki ira mada ga na lotu vaKarisito vua na iVurevure ni galala dina.  Ena ikarua ni nona ivola vei ira na lotu vaKarisito e Korinica, e vakamatatataka: “E Yalo o Jiova, na vanua e tiko kina na yalo i Jiova, e vakilai kina na galala.”—2 Kor. 3:17.

3, 4. (a) Na cava e vola kina o Paula na 2 Korinica 3:17? (b) Cava meda cakava meda marautaka kina na galala e solia o Jiova?

³ Ena nona ivola taumada vei ira mai Korinica, e vakamacalataka o Paula na lagilagi i Mosese ni siro mai na Ulu i Saineai ni oti nona rairai ena mata ni agilosi i Jiova. Nira raici Mosese na Isireli, dua na ka nodra rere, mani biuta e matana e dua na iubi. (Lako 34:29, 30, 33; 2 Kor. 3:7, 13) “Ia,” e vakamacalataka o Paula, “ni dua e lesu vei Jiova, e kau laivi na iubi.” (2 Kor. 3:16) Na cava e vakaibalebaletaka qori?

⁴ Eda sa vulica mai ena ulutaga sa oti ni o Jiova e bulia na ka kece, o koya duadua ga e tawavakaiyalayala na nona galala. Kena ibalebale ni dua e rairai ena mata i Jiova qai “tiko” tale ga ena ‘vanua ya na yalo i Jiova,’ ena vakilai kina na galala. Me rawa ni yaga qai marautaki na galala qori, ena vinakati meda “lesu vei Jiova,” se meda veiwekani voleka kei koya. E sega ni vakayalo na nodra raica na Isireli na veika e cakava ena vukudra o Jiova. E vaka ga ni ubi tu na lomadra kei na nodra vakasama ena kena kaukaua, era kauaitaka ga na sala mera vakayagataka kina nodra galala nira sereki mai Ijipita.—Iper. 3:8-10.

5. (a) Na galala cava e rawati ena vuku ni yalo i Jiova? (b) Eda kila vakacava ni galala e solia o Jiova e uasivia na noda vakabobulataki vakayago? (c) Na taro bibi cava meda sauma?

⁵ Na galala e vakavuna na yalo i Jiova, e levu cake sara ni vakatauvatani kei na nona sereki e dua mai na veivakabobulataki vakayago. Na yalo i Jiova e sereki keda mai na ivalavala ca kei na mate, noda bobula ina sokalou lasu kei na kena ivalavala, e sega vakadua ni cakava rawa qori na tamata. (Roma 6:23; 8:2) Dua dina na galala vakasakiti! Eda na marautaka tiko ga na galala qori ke da biu e valeniveivesu se vakabobulataki. (Vkte. 39:20-23) Qori na ka erau vakadinata e rua na tacida, o Nancy Yuen kei Harold King, rau biu e valeniveivesu ena vuku ni nodrau vakabauta. O rawa ni sarava qai rogoca na kedrau italanoa ena JW Broadcasting. (Rai ena VEITAROTAROGI KEI NA IROGO > VOSOTA NA VEIVAKATOVOLEI.) Bibi gona meda dau taroga, eda na vakamareqeta vakacava na noda galala? Kei na cava meda cakava meda vakayagataka vinaka kina?

6. Era sega ni vakavinavinakataka vakacava na Isireli na galala e solia vei ira o Jiova?

⁶ Ke da vakasamataka na yaga ni iloloma saulevu, ena gu na lomada meda vakavinavinakataki koya e solia. Era sega ni vakavinavinakataka na Isireli na galala e solia vei ira o Jiova nira sereki mai na nodra vakabobulataki e Ijipita. Ni oti ga e vica na vula, era tekivu diva tale na kakana kei na ka era dau gunuva mai Ijipita, era lai didivaka kina na veika e vakarautaka vei ira o Jiova, era via lesu mada ga i Ijipita. Vakasamataka mada, e bibi cake vei ira na ‘ika, kiukaba, meleni, varasa kei na qaliki’ ni vakatauvatani kei na galala soli vakalou, oya mera sokaloutaka na Kalou dina. Sa rauta me cudruvi ira o Jiova! (Tiko 11:5, 6, 10; 14:3, 4) E ka ni vuli dina vei keda!

7. E muria vakacava o Paula na ivakasala ena 2 Korinica 6:1? Eda na vakatotomuri koya vakacava?

⁷ E uqeti ira na lotu vaKarisito kece o Paula mera kua ni vakawalena na galala e  solia vakayalololoma vei ira o Jiova ena vuku i Luvena, o Jisu Karisito. (Wilika 2 Korinica 6:1.) Vakasamataka mada na mosi kei na ca ni lewaeloma i Paula ni vakabobulataki ena ivalavala ca kei na mate. Ia sa qai cavuta ena vakavinavinaka: “Me vakavinavinakataki na Kalou ena vuku i Jisu Karisito na noda Turaga!” Na vuna? E kaya vei ira na tacina lotu vaKarisito: “Baleta na lawa ni yalo tabu e vakabulai ira na duavata kei Karisito Jisu, sa sereki kemuni mai na lawa ni ivalavala ca kei na mate.” (Roma 7:24, 25; 8:2) Eda na vakatotomuri Paula vakacava? Eda na sega tale ga ni via vakawalena na nona sereki keda o Jiova mai na ivalavala ca kei na mate. Ena vuku ni ivoli, eda rawa ni qarava na noda Kalou ena lewaeloma e savasava, kei na yalo e marau.—Same 40:8.

8, 9. (a) Na ivakasala cava e tukuna o Pita me baleta noda vakayagataka noda galala? (b) Na ituvaki leqataki cava eda sotava nikua?

⁸ Me ikuri ni noda vakavinavinaka, meda qarauna meda kua ni vakayagataka vakatani na noda galala. E veivakasalataki na yapositolo o Pita meda kua ni vakayagataka noda galala me iulubale ni noda vakaceguya na gagadre ni yagoda. (Wilika 1 Pita 2:16.) Na ivakasala qori eda lai nanuma kina na ka e yacovi ira na Isireli ena vanua talasiga. E vinakati meda qaqarauni sara. Sa qai veivakacalai ga vakalevu o Setani kei na nona vuravura, qo ni vakayagataka na isulusulu, kakana, ka ni veivakalasai se veivakamarautaki kei na levu tale. Era qaseqase na dauveivoli nira vakayagataki ira na tamata rairai vinaka mera kacivaka se volitaka nodra ivoli, qai lawakitaki ira na lewenivanua mera volia na ka e sega soti ni bibi. E rawarawa sara meda coko ena baca qori da qai vakayagataka vakatani noda galala!

⁹ E yaga tale ga na ivakasala i Pita ena ka e baleta na vakatulewa bibi ena noda bula, me vaka na vuli kei na cakacaka. Kena ivakaraitaki, era uqeti vakalevu na itabagone nikua mera vuli torocake. E dau vakabibitaki vei ira ni vuli va qori e rawati kina na cakacaka vinaka qai saulevu, e vakaraitaki tale ga vei ira na ripote e vakamacalataki kina na duidui ni kedra isau o ira na vuli torocake kei ira na sega. Nira kila na itabagone ni vakatulewa era na cakava ena tara nodra bula, e levu gona era na rairai nanuma ni ka vinaka qori. Ia na cava mera nanuma tiko na gone kei na nodra itubutubu?

10. Na cava meda nanuma tiko nida vakayagataka noda galala ni vakatulewa?

¹⁰ Eso era nanuma ni nodra na vakatulewa, e tu vei ira na dodonu mera lewa na ka era vinakata ke vakatara na nodra lewaeloma. De dua era vakasamataka tiko na vosa i Paula vei ira na lotu vaKarisito e Korinica me baleta na kakana: “Na cava me mai lewa kina na ka au cakava na nona lewaeloma e duatani tale?” (1 Kor. 10:29) Io, e tiko vei keda na galala meda vakatulewa ena ka me baleta na vuli kei na cakacaka, ia meda nanuma tiko ni vakaiyalayala ga, eda na sotava tale ga na ca kei na vinaka ni noda vakatulewa. Ya na vuna e cavuta kina o Paula: “E tara na ka kece, ia e sega ni yaga na ka kece. E tara na ka kece, ia e sega ni veiuqeti na ka kece.” (1 Kor. 10:23) Koya gona nida vakayagataka na noda galala, eda na sega ni kauaitaka na veika me baleti keda ga, ni tiko eso tale na ka bibi meda kauaitaka.

11. Na cava na inaki ni noda sereki?

¹¹ Ni veivakasalataki tiko o Pita me baleta na vakayagataki vakatani ni galala,  e vakabibitaka tale ga na ka meda saga. E uqeti keda meda vakayagataka noda galala meda “dauveiqaravi ni Kalou.” Io, na inaki ga e sereki keda kina o Jiova mai na lawa ni ivalavala ca kei na mate ena vuku i Jisu, oya meda yalataki keda vua nida “dauveiqaravi ni Kalou.”

12. Ratou ivakaraitaki vinaka vakacava na vuvale i Noa?

¹² Na cava meda cakava meda kua kina ni vakayagataka vakatani na noda galala, meda kua tale ga ni bobula ena sasaga vakavuravura kei na kena gagadre? Qori ena noda vakaogai keda ena veika vakayalo. (Kala. 5:16) Vakasamataka mada na peteriaki o Noa kei na nona vuvale. Ratou bula ena vuravura e takalevu kina na itovo kaukaua kei na ivalavala vakasisila. Ia ratou sega ni vakabobulataki ena gagadre kei na ka era vakaliuca na vo ni lewenivanua. E rawa vakacava qori? Ratou digia me ratou vakaogai ratou tiko ga ena itavi e lesia vei ratou o Jiova—na ta waqa, kumuni na kedratou kei na kedra na manumanu, kei na nodra vakasalataki na lewenivanua. “E qai cakava o Noa na ka kece e vakaroti koya kina na Kalou. E cakava sara ga na ka e tukuni vua.” (Vkte. 6:22) E yaga vakacava qori? Ni ratou bula o Noa kei na nona vuvale ena gauna ya.—Iper. 11:7.

13. Na itavi cava e ciqoma o Jisu qai lesia vei ira na nona imuri?

¹³ Na itavi cava e vakaroti keda kina nikua o Jiova? Nida tisaipeli i Jisu, eda kila vinaka na itavi e lesia vei keda na Kalou. (Wilika Luke 4:18, 19.) Nikua, dua na iwase levu ni tamata e se vakamatabokotaki ira tu na kalou ni vuravura qo, era bobula tu ina lotu, veika vakailavo kei na bula raraba. (2 Kor. 4:4) E noda itavi dokai meda vakatotomuri Jisu meda vukei ira mera kilai Jiova ra qai sokalou vua na Kalou ni galala. (Maciu 28:19, 20) E sega ni rawarawa na itavi qori, qai levu na ituvaki dredre. Ena so na vanua, era sa sega ni veikauaitaki na lewenivanua, eso e voravora sara nodra itovo. Qo na taro meda vakasamataka yadua: ‘Au rawa ni vakayagataka noqu galala meu tokona vakalevu na cakacaka ni Matanitu ni Kalou?’

14, 15. Na cava era vakadinata na dauveiqaravi ni Kalou me baleta na cakacaka vakaitalatala? (Raica na imatai ni iyaloyalo.)

 ¹⁴ E veiuqeti dina ni levu era kauaitaka na lekaleka ni gauna eda bula donuya tu qo, era cakava na veiveisau me rawarawa kina nodra bula me rawa nira cakacaka vakaitalatala vakatabakidua. (1 Kor. 9:19, 23) Eso vei ira qori era veiqaravi tiko ena nodra yalava; eso era toki ena vanua e vinakati kina vakalevu na veivuke. E volatukutukutaki ni tubu na ivakatautauvata ni kedra iwiliwili na painia tudei ena lima na yabaki sa oti me sivia na duanamilioni duanadrau na udolu (1,100,000), qai sivia na duanaikava na milioni na painia e veiyasa i vuravura era mai veitomani mera vunautaka vakatabakidua na itukutuku vinaka. Qori e dua dina na sala vakasakiti eda vakayagataka vakavuku kina na galala meda qaravi Jiova!—Same 110:3.

¹⁵ Na cava e vukei ira na mataveitacini mera vakayagataka vakavuku nodra galala? Kena ivakaraitaki o John kei Judith, rauta ni 30 na yabaki nodrau veiqaravi ena vica na vanua. Erau nanuma lesu na tekivu ni Koronivuli ni Cakacaka Vakapainia ena 1977, a vakabibitaki kina mera yalorawarawa ni toki se veiqaravi ena vanua e vinakati kina vakalevu na veivuke. Me rau dei toka ga ena isausau qori, e veisautaka vakavica o John nona cakacaka me rau bula rawarawa ga. Ni rau yaco yani ena vanua vou, erau vakadinata ni yaga sara vakalevu na nodrau dau masuti Jiova, kei na nodrau nuitaki koya me rau vosota na ituvaki dredre me vaka na vulici ni vosa vou, itovo vakavanua kei na draki. Cava erau kaya me baleta na yabaki erau veiqaravi tu kina? E kaya o John: “Au vakila niu vakaogai au ena cakacaka bibi duadua au se qai bau raica. Au sa qai volekati Jiova ga, me vaka e dua na tama dauloloma. Sa qai matata vei au na ibalebale ni Jemesa 4:8: ‘Toro voleka vua na Kalou ena qai toro voleka mai vei kemuni o koya.’ Au kila niu sa kunea na ka au vakasaqara voli mai, na bula vakainaki qai marautaki.”

16. Era vakayagataka vakacava na nodra galala na vica vata na udolu na tacida?

¹⁶ So era sega ni vakataki John kei Judith, ni rawa nira veiqaravi vakalekaleka ga ena vuku ni kedra ituvaki. E levu gona era bole mera veivuke ena tarataravaki ena veiyasa i vuravura. Kena ivakaraitaki, ni se tara tiko na itikotiko liu e Warwick mai Niu Yoka, rauta ni 27,000 na tacida tagane kei na yalewa era soli ira mera veivuke mai na rua na macawa ina dua na yabaki se sivia. Levu vei ira qori era biuta tu mai na ka era dau cakava me rawa nira veiqaravi vakalekaleka. Dua dina na ivakaraitaki vakasakiti nira vakayagataka na nodra galala soli vakalou mera rokova qai vakacaucautaki Jiova, na Kalou ni galala!

17. Nida vakayagataka vakavuku na galala soli vakalou, na veika totoka cava eda vakanamata kina?

¹⁷ Eda vakavinavinaka nida sa mai kilai Jiova, eda rawa ni marautaka na galala e vu mai na sokalou dina. Me laurai mada ga ena noda vakatulewa nida vakamareqeta na galala qori. Eda na sega ni vakayagataka vakatani se vakamaumautaka, ia eda na vakayagataka vinaka meda qaravi Jiova kina ena noda igu taucoko. Ke da cakava qori, eda rawa ni vakanamata ena veivakalougatataki e yalataka tu o Jiova ni sa vakayacori na parofisai qo: “Mera sereki tale ga na kabuli mai na nodra bobula tu ina ca, mera qai vakila na galala lagilagi era vakila tu na luve ni Kalou.”—Roma 8:21.