1. Na cava e tukuna o Jiova ni oti ga na veivorati mai Iteni?

GAUNA e valavala ca kina na kawatamata, e vakaraitaka o Jiova ni o koya duadua ga e dau veivakayaloqaqataki. Ni oti na veivorati mai Iteni, e vakaraitaka vei ira na kawa i Atama na vuna mera yaloqaqa kina, ni se rawa nira vakabulai. Ni sa kilai na vosa ni yalayala ena Vakatekivu 3:15, qo e vakarautaka na inuinui vua na kawatamata ni na qai vakarusai na “gata makawa,” oya o Setani na Tevoro kei na nona cakacaka kece.—Vkta. 12:9; 1 Joni 3:8.

2. E vakayaloqaqataki Noa vakacava o Jiova?

² A bula o Noa na dauveiqaravi i Jiova ena dua na vuravura ivakarau ca, eratou qaravi Jiova duadua ga na nona vuvale. Ni takalevu ena gauna ya na itovo kaukaua kei na veiyacovi vakasisila, a rawa ni yalolailai o Noa. (Vkte. 6:4, 5, 11; Juta 6). Ia na ka e tukuna vua o Jiova a vakayaloqaqataki koya me vosota tiko na nona ‘lako vata kei na Kalou.’ (Vkte.  6:9) E tukuna ni na vakarusa na vuravura ca ena gauna ya, e vakavulici Noa tale ga ena ka me cakava me bula kina nona vuvale. (Vkte. 6:13-18) E vakadinadinataka o Noa ni dau veivakayaloqaqataki o Jiova.

3. E vakayaloqaqataki vakacava o Josua? (Raica na imatai ni iyaloyalo.)

³ Toso na gauna, e dua na itavi levu e lesi vei Josua, oya me vakatikori ira na tamata ni Kalou ena Vanua Yalataki. Qo e okati kina nodra ravuti na mataivalu qaqa ni veimatanitu era tawana tu na vanua ya. E tiko na vuna vinaka me lomaleqa kina o Josua. Ni kila qori o Jiova, e vakaroti Mosese me vakadeitaki koya. E kaya o Jiova: “Lesi Josua, vakayaloqaqataki koya qai uqeti koya, ni o koya ga ena takoso yani e matadra na tamata qo, o koya tale ga ena vakavuna mera taukena na vanua o na raica.” (Vkru. 3:28) Ni bera ni lako o Josua, e vakayaloqaqataki koya o Jiova ni kaya: “Au a sega ni vakaroti iko? Mo yaloqaqa mo kaukaua. Mo kua ni domobula se rere ni tokoni iko o Jiova na nomu Kalou ena vanua kece o lakova.” (Josua 1:1, 9) Sa bau veivakayaloqaqataki dina!

4, 5. (a) Na cava e tukuna o Jiova me uqeti ira na nona tamata ena gauna makawa? (b) E vakayaloqaqataki Luvena vakacava o Jiova?

⁴ O Jiova e sega ni dau vakayaloqaqataki ira yadudua ga na nona dauveiqaravi, e dau uqeti ira tale ga vakailawalawa. Na vosa vakaparofisai qo a rawa ni vakacegui ira na Jiu era vesu tu mai Papiloni, e kaya o Jiova: “Mo kua ni rere niu tokoni iko. Kua ni taqaya niu nomu Kalou. Au na vakaukauataki iko, io, au na vukei iko, au na tokoni iko ena ligaqu imatau daudina.” (Aisea 41:10) Qori tale ga na ka era vakayaloqaqataki kina na lotu vaKarisito taumada, vaka kina nikua.—Wilika 2 Korinica 1:3, 4.

⁵ A vakayaloqaqataki Jisu mada ga o Tamana. Ena gauna e papitaiso kina, e rogoca e dua na domo mai lomalagi ni kaya: “Qo na Luvequ lomani, au vakadonuya.” (Maciu 3:17) A vakayaloqaqataki Jisu sara ga na vosa qori ena gauna kece ni nona cakacaka vakaitalatala!

6. E veivakayaloqaqataki vakacava na vosa vakatautauvata ni taledi?

⁶ E ucui Tamana vinaka o Jisu. E veivakayaloqaqataki na nona vosa vakatautauvata ni taledi ena parofisai me baleta na ivakataotioti ni veika vakavuravura. E rokovi ratou na nona dauveiqaravi yalodina na turaga, ni kaya: “Vinaka vakalevu. O iko na dauveiqaravi vinaka qai yalodina! O a dina ena ka lailai. Au na lesia mo lewa e levu tale na ka. Mo marau vata kei na nomu turaga.” (Maciu 25:21, 23) E veivakayaloqaqataki dina qori meda qaravi Jiova tiko ga ena yalodina!

7. E vakayaloqaqataki ratou vakacava na nona yapositolo o Jisu, vakabibi o Pita?

⁷ Eratou dau veibataka na yapositolo se o cei e levu duadua. Ia e vosovoso o Jisu ni uqeti ratou me ratou yalomalumalumu, me ratou dauveiqaravi, kua ni viavia boso. (Luke 22:24-26) O Pita mada ga e dau vakararawataki Jisu vakavica. (Maciu 16:21-23; 26:31-35, 75) A sega ni cati Pita, e vakayaloqaqataki koya ga qai lesi koya me vakayaloqaqataki ratou na kena vo.—Joni 21:16.

8. E vakayaloqaqataki ira vakacava na turaganivalu kei ira na lewe i Juta o Esekaia?

⁸ Ni bera ni bula e vuravura na Luvei Jiova, me ivakaraitaki uasivi tale ga  ni veivakayaloqaqataki, era dau kauaitaka na dausokalou yalodina na bibi ni veivakayaloqaqataki. Nira vakarerei Esekaia o ira na kai Asiria, e kacivi ira na turaganivalu kei ira na lewe i Juta me vakayaloqaqataki ira. “Era yaloqaqa sara ga na lewenivanua ena [nona] vosa.”—Wilika 2 Veigauna 32:6-8.

9. Na cava eda vulica ena ivola i Jope me baleta na veivakayaloqaqataki?

⁹ A vakavulica o Jope vei ratou na “dauveivakacegui vakatuburarawa” na bibi ni veivakayaloqaqataki. E tukuna ke ratou a tu ena kena ituvaki, a rawa ni ‘vakaukauataki ratou na vosa ni gusuna, kei na veivakacegui ni tebenigusuna ena seavu kina na nodratou rarawa.’ (Jope 16:1-5) E muri, sa qai vakayaloqaqataki Jope o Ilaiu, vaka kina o Jiova.—Jope 33:24, 25; 36:1, 11; 42:7, 10.

10, 11. (a) Na cava me vakayaloqaqataki kina na luvei Jefica? (b) O cei tale ga nikua mera vakayaloqaqataki?

¹⁰ Dua tale na ivakaraitaki ena gauna makawa o luvei Jefica, a vinakata sara tu ga na veivakayaloqaqataki. Ni bera ni lai valuti ira na Amoni na Turaganilewa o Jefica, e bubuluitaka ke solia vua o Jiova na qaqa, o koya ena mai tavaki koya e liu ena solia vei Jiova me veiqaravi ena nona vale. Qori sara ga na ka e qai cakava na luvena yalewa, na luvena duabau, ni mai tavaki koya me rau marautaka vata na qaqa. Dua na ka na mosi ni lomai Jefica. Ia e dina tiko ga ena nona bubului, mani talai luvena i Sailo me veiqaravi ena valeniveitavaki ena nona bula taucoko.—Dvei. 11:30-35.

¹¹ A sega ni rawarawa qo vei Jefica, a rairai sega ni rawarawa tale ga vei luvena yalewa, ni a tokona na vakatulewa i tamana. (Dvei. 11:36, 37) A kila ni na sega ni vakawati, vakaluveni, sa na sega tale ga ni maroroya na yaca ni vuvale kei na nodratou ivotavota. E vinakati sara ga ena gauna ya me vakacegui, me vakayaloqaqataki tale ga. E kaya na iVolatabu: “E kena ivalavala gona e Isireli: Mera lako e veiyabaki na goneyalewa ni Isireli mera vakacaucautaka na luvena yalewa o Jefica na turaga ni Kiliati, oya me va na siga ena dua na yabaki.” (Dvei. 11:39, 40) Vakacava meda dau vakavinavinakataki ira tale ga na lotu vaKarisito dawai nira vakayagataka nodra gauna mera kauaitaka kina vakalevu “na veika ni Turaga.”—1 Kor. 7:32-35.

12, 13. E vakayaloqaqataki ira vakacava na tacina o Pita?

¹² Na bogi ni bera ni mate o Jisu, e kaya vei Pita: “Saimoni, Saimoni, raica! E vakaraitaka o Setani ni vinakata me tauvuloni kemudou kece me vaka na witi. Ia au sa masulaki iko oti me kua ni malumalumu nomu vakabauta, o iko, ni o sa lesu ga mai, vakaukauataki ira na tacimu.”—Luke 22:31, 32.

¹³ E vakaraitaka o Pita ni dua na duru ni ivavakoso ena imatai ni senitiuri. (Kala. 2:9) Na nona ivakaraitaki e vakayaloqaqataki ira na tacina ena siga ni Penitiko, vaka kina ni oti ya. Ni vakarau cava na nona cakacaka vakaitalatala, a volavola vei ira na nona itokani lotu vaKarisito. E vakamacalataka na vuna, ni kaya: “Au vola yani vei kemuni e vica wale na ka me uqeti kemuni, me ivakadinadina dei tale ga ni qo dina na loloma soli wale ni Kalou vei kemuni moni tudei kina.” (1 Pita 5:12) Na ivola uqeti vakalou qori e ivurevure ni  veivakayaloqaqataki vei ira na lotu vaKarisito ena gauna ya me yacova mai nikua. Eda vinakata sara ga na veivakayaloqaqataki va qori nida waraka tiko me vakayacori na yalayala i Jiova!—2 Pita 3:13.

14, 15. E ivurevure ni veivakayaloqaqataki vakacava na ivola i Joni me vica vata na senitiuri?

¹⁴ Na yapositolo tale ga o Joni e dua na duru ni ivavakoso ena imatai ni senitiuri. Na vakasakiti ni ka e volatukutukutaka ena nona Kosipeli me baleta na cakacaka vakaitalatala i Jisu, e ivurevure ni veivakayaloqaqataki vei ira na lotu vaKarisito me vica vata na senitiuri me yacova mai nikua. Na nona Kosipeli duadua ga e volai kina na ka e cavuta o Jisu me baleta na loloma, ni kedra ivakatakilakila na nona tisaipeli dina.—Wilika Joni 13:34, 35.

¹⁵ E volai tale ga ena vo ni tolu na ivola i Joni eso tale na iyau vakayalo. Nida bikai ena revurevu ni ivalavala ca, vakacava eda vakacegui nida wilika ni “vakasavasavataki keda mai na noda ivalavala ca kece na dra i Jisu”? (1 Joni 1:7) Ke beitaki keda tiko ga na lomada, vakacava eda dau vakavinavinaka se tuturu na wainimatada nida wilika ni “uasivia na lomada na Kalou”? (1 Joni 3:20) O Joni duadua ga e vola ni “Kalou ga na loloma.” (1 Joni 4:8, 16) Na ikarua kei na ikatolu ni nona ivola e vakacaucautaki ira na lotu vaKarisito era “muria tiko [ga] na ka dina.”—2 Joni 4; 3 Joni 3, 4.

16, 17. Na cava e tukuna na yapositolo o Paula vei ira na lotu vaKarisito taumada?

¹⁶ Ena imatai ni senitiuri, kena irairai ni yapositolo ga o Paula e dau vakayaloqaqataki ira vakalevu na tacina. Ena nodra gauna na lotu vaKarisito taumada, kena irairai ni levu vei ratou na yapositolo eratou tiko ga e Jerusalemi,  na vanua e dau tiko kina na ilawalawa dauvakatulewa. (Caka. 8:14; 15:2) O ira na lotu vaKarisito e Jutia era dau wasea na itukutuku me baleti Karisito vei ira e kea nira vakabauta ga e dua na Kalou ena nodra veivakamuai na lotu vakaJiu. Ia na yalo tabu e tala na yapositolo o Paula me vunau vei ira na veimatanitu e veiliutaki kina na matanitu o Kirisi kei Roma, ni levu na kalou era qarava.—Kala. 2:7-9; 1 Tim. 2:7.

¹⁷ E lakova o Paula na veivanua e kilai nikua me o Taki, Kirisi kei Itali me tauyavu kina na ivavakoso lotu vaKarisito era sega ni Jiu. O ira na tavuki vou mera lotu vaKarisito qo era “vakararawataki vei ira [era] kaivata” ra qai vinakata mera vakayaloqaqataki. (1 Ces. 2:14) Rauta na yabaki 50 G.V., e vola o Paula ina ivavakoso vou e Cesalonaika: “Keitou dau vakavinavinaka vua na Kalou ni keitou cavuti kemuni kece ena masu, ni keitou dau nanuma na nomuni cakacaka ena vakabauta, nomuni sasaga kece e yavutaki ena loloma, kei na nomuni vosota.” (1 Ces. 1:2, 3) E vakamasuti ira tale ga mera dau veivakayaloqaqataki, ni kaya: “Moni veivakayaloqaqataki tiko, moni veivakauqeti.”—1 Ces. 5:11.

18. Eratou vakayaloqaqataki Filipi vakacava na lewe ni ilawalawa dauvakatulewa?

¹⁸ E dau ivurevure ni veivakayaloqaqataki na ilawalawa dauvakatulewa ena imatai ni senitiuri vei ira na liu tiko ena ivavakoso kei ira na vo ni lotu vaKarisito. Ni vunautaki Karisito o Filipi na dauvunau vei ira na kai Samaria, eratou tokoni koya na lewe ni ilawalawa dauvakatulewa. Eratou tala e rua, o Pita kei Joni me rau masulaki ira na tisaipeli vou me sobuti ira na yalo tabu. (Caka. 8:5, 14-17) Sa na vakayaloqaqataki mada ga o Filipi kei ira na tavuki mai, ena nodratou veitokoni na lewe ni ilawalawa dauvakatulewa!

19. Na cava e yaco ina ivavakoso taumada ni wiliki na ivola ni ilawalawa dauvakatulewa?

¹⁹ Toso na gauna, e vinakati me vakatulewataka na ilawalawa dauvakatulewa ke dodonu mera cili na lotu vaKarisito mai na veimatanitu, me vaka e vakaroti vei ira na Jiu ena Lawa e vola o Mosese. (Caka. 15:1, 2) Ni ratou veivosakitaka oti na Vosa ni Kalou salavata kei na veidusimaki ni yalo tabu, eratou vakatulewataka ni sega ni dodonu me muri, ratou vola tale ga na kena macala ina veivavakoso. Eratou talai ina ivavakoso na mata ni ilawalawa dauvakatulewa mera veisoliyaka na ivola. Cava e yaco? “Nira wilika oti, era marautaka vakalevu na veivakauqeti.”—Caka. 15:27-32.

20. (a) E dau veivakayaloqaqataki vakacava na iLawalawa Dauvakatulewa nikua? (b) Na taro cava ena saumi ena ulutaga tarava?

²⁰ Nikua, na iLawalawa Dauvakatulewa e dau vakayaloqaqataki ira na lewenivuvale e Peceli, ira na veiqaravi lavotaki vakatabakidua, kei ira kece na mataveitacini lotu vaKarisito dina. Dua na ka nodra marautaka na tacida na veivakayaloqaqataki qori, me vaka ga ena imatai ni senitiuri! Kena ikuri, ena 2015 e vakarautaka na iLawalawa Dauvakatulewa na brochure Mo Lesu Vei Jiova, e vakadinadinataki ni ivurevure ni veivakayaloqaqataki vei ira e levu e veiyasa i vuravura. Kena ibalebale qo mera vakatotomuri Jiova ga o ira na lesi ena isoqosoqo mera dau veivakayaloqaqataki? Ena saumi qori ena ulutaga tarava.