1. E vakaraitaka vakacava e dua na gonetagane nona nuitaka tu na veivakaturi?

 E tauvimate bibi tiko e dua na gonetagane o Matthew, e vinakati me sele vakavica. Ni se qai yabaki vitu ratou sarava vakavuvale e dua na porokaramu ni JW Broadcasting^® e dau katoni e veivula. Ni voleka ni oti na porokaramu e vakaraitaki mai e dua na vidio ni ivakatagi me baleta na gauna marautaki eda na sotavi ira tale kina eda dau veivolekati nira sa vakaturi. b Ni oti nodratou sarasara, e toso volekati rau yani nona itubutubu o Matthew, e qumia na ligadrau qai kaya: “Na, Ta. Drau sa raica. Keu mate mada ga au na yadra tale niu sa vakaturi. Rawa ni drau waraki au, drau kua ni leqa.” Vakasamataka mada nodrau marau na itubutubu qori ni rau kila ni vakabauta dei o luvedrau na inuinui ni veivakaturi.

2-3. Na cava e vinakati kina meda dau vakasamataka na yalayala ni veivakaturi?

² Ena vinaka me tiko na gauna meda dau vakasamataka na ka e yalataka na iVolatabu me baleta na veivakaturi ena gauna se bera mai. (Joni 5:28, 29) Na vuna? Eda sega ni kila de dua eda na tauvimate bibi qai vakaleqai keda, se takali vakasauri e dua eda dau veivolekati. (Dauv. 9:11; Jeme. 4:13, 14) Eda na rawa ni vosota na ituvaki qori nida nuitaka na inuinui ni veivakaturi. (1 Ces. 4:13) E vakadeitaka na iVolatabu ni kilai keda vinaka na Tamada vakalomalagi, e lomani keda tale ga vakalevu. (Luke 12:7) Vakasamataka mada nona kilai keda vinaka tu na Kalou o Jiova, ena rawa ni vakaturi keda me tautauvata tiko ga na noda itovo kei na noda vakanananu. Ena levu ni nona loloma e vakarautaka na sala meda rawata na bula tawamudu. Ke da mate mada ga, ena vakaturi keda tale!

 ³ Ena ulutaga qo, eda na veivosakitaka na vuna eda vakabauta kina na yalayala ni veivakaturi. Oti eda qai dikeva na itukutuku vakaivolatabu e yavutaki kina na usutu ni noda tikinivolatabu: “Ena tucake tale na ganemu.” (Joni 11:23) Kena ilutua, eda na vulica na sala meda vakabauta dei kina ni na vakayacori na veivakaturi

4. Na cava mo vakadeitaka mo rawa ni vakabauta kina e dua na yalayala? Vakatauvatana.

⁴ Meda vakabauta e dua na ka e yalataki, e bibi meda vakadeitaka ni o koya e yalataka qori e vinakata sara ga me cakava, e tu tale ga vua na kaukaua me vakayacora. Me kena ivakatautauvata: Kaya mada ni vakacacana nomu vale e dua na cagilaba. E mai yalataka vei iko e dua nomu itokani, ‘Au na vukei iko me tara tale nomu vale.’ E dau dina o koya, o nuidei tale ga ni via vukei iko. Ke kenadau ena taravale, e tu tale ga vua na kena iyaya, o kila ni na rawa ni cakava. O vakabauta sara ga na ka e yalataka. Ia vakacava nona yalataka na Kalou na veivakaturi? E vinakata sara ga me cakava, e tu tale ga vua na kaukaua me vakayacora?

5-6. Na cava eda vakadeitaka kina ni vinakata o Jiova me vakaturi ira na mate?

⁵ Vakacava e vinakata o Jiova me vakaturi ira na mate? E macala ni vinakata sara ga. Kena ivakaraitaki, e uqeti ira na dauvola iVolatabu mera vola na nona yalayala me baleta na veivakaturi ena gauna se bera mai. (Aisea 26:19; Osea 13:14; Vkta. 20:11-13) Ni yalataka o Jiova e dua na ka, ena vakayacora tale ga. (Josua 23:14) O Jiova e vinakata sara ga me vakaturi ira na mate mera bula tale. Cava eda kaya kina qori?

⁶ Vakasamataka na ka e tukuna na peteriaki o Jope. E vakadeitaka ke mate mada ga, ena diva sara ga o Jiova me bula tale. (Jope 14:14, 15, vmr.) E va tale ga qori na nona rai vei ira kece na nona dauveiqaravi era sa mate. E vinakata sara ga me vakabulai ira tale, mera bulabula qai mamarau. Ia vakacava o ira na vica vata na bilioni era sa mate, ia era se bera ni rogoca na ka dina me baleti Jiova? E vinakata na noda Kalou dauloloma me vakaturi ira tale ga. (Caka. 24:15) E vinakata mera nona itokani, mera bula tawamudu tale ga e vuravura. (Joni 3:16) Macala gona ni vinakata o Jiova me vakaturi ira na mate.

7-8. Eda vakadeitaka vakacava ni tu vei Jiova na kaukaua me vakaturi ira na mate?

⁷ Vakacava e tu tale ga na kaukaua vei Jiova me vakaturi ira na mate? Io! E “Kaukaua Duadua” o koya. (Vkta. 1:8) E tu sara ga vua na kaukaua me vakamalumalumutaka na keda meca kece, o wili kina o mate. (1 Kor. 15:26) Eda vakayaloqaqataki nida kila qori, eda vakacegui tale ga. Dikeva mada na ka e sotava e dua na tacida yalewa o Emma Arnold. E vakatovolei sara ga nona vakabauta kei ratou nona vuvale ena iKarua ni iValu Levu. Me vakacegui luvena yalewa ni lolositaka tiko nodra mate eso eratou dau veivolekati, e kaya o Emma: “Ke vesuki keda tu ga na kawatamata o mate, ena kaukaua vua na Kalou, se cava?” E matata vakasigalevu ni sega ni dua na ka e kaukaua cake vei Jiova! Ni Dauveibuli na Kalou kaukaua duadua, e rawa ni vakalesuya tale mai na nodra bula na sa mate.

⁸ Dua tale na vuna eda kila kina ni rawa ni vakaturi ira na mate na Kalou, ya ni sega ni yalani rawa na ka e nanuma tu. E vakayacani ira yadua na kalokalo. (Aisea 40:26) E nanumi ira vinaka tale ga na sa mate. (Jope 14:13; Luke 20:37, 38) E rawarawa tu ga nona nanuma na itukutuku matailalai me  baleti ira ena vakatura, okati kina na kedra irairai kei na nodra itovo, na ka era sotava ena nodra bula, kei na veika era nanuma tu.

9. Na cava o vakabauta kina na yalayala i Jiova me baleta na veivakaturi ena gauna se bera mai?

⁹ E matata vinaka nida rawa ni vakabauta na yalayala i Jiova me baleta na veivakaturi ena gauna se bera mai nida kila ni vinakata me cakava qori, e tu tale ga vua na kaukaua me vakayacora. Vakasamataka e dua tale na vuna eda vakabauta kina na yalayala ni veivakaturi: Sa cakava oti o Jiova. Ena gauna vakaivolatabu, e solia na kaukaua vei ira eso na tagane, wili kina o Jisu, mera vakaturi ira na mate. Meda dikeva mada e dua na itukutuku ni nona veivakaturi o Jisu ena Joni wase 11.

10. Na cava e yaco e Pecani ni vunau tiko o Jisu ena tai ni Joritani? Cava e cakava? (Joni 11:1-3)

¹⁰ Wilika Joni 11:1-3. Raitayaloyalotaka mada na ka e yaco qo e Pecani ena icavacava ni 32 G.V. E tiko e kea eso na itokani voleka i Jisu, ya o Lasarusa kei rau na ganena o Meri kei Marica. (Luke 10:38-42) Ia e qai tauvimate o Lasarusa, rau lomaleqa sara ga na ganena. Rau mani vakauitukutuku vei Jisu, e tiko ena tai ni Joritani, rauta ni rua na siga ke taubaletaki mai Pecani. (Joni 10:40) Ka ni rarawa ni mate o Lasarusa ena gauna e tukuni kina vei Jisu na itukutuku. Sa kila o Jisu ni sa mate na nona itokani, ia e tiko voli ga e kea me rua tale siga, oti sa qai lako Pecani. Ni yaco yani o Jisu, sa siga va nona mate o Lasarusa. Ena vakarau cakava e dua na ka ena yaga vei ira na nona itokani, ena vakalagilagi tale ga kina na Kalou.—Joni 11:4, 6, 11, 17.

11. Na cava eda vulica ena italanoa qo me baleta na veitokani?

¹¹ Eda vulica e dua na ka me baleta na veitokani ena italanoa qo. Vakasamataka mada: Ni rau vakau itukutuku vei Jisu o Meri kei Marica, rau sega ni kerei koya me lako yani i Pecani. Rau tukuna ga ni tauvimate na nona itokani voleka. (Joni 11:3) Ni sa mate o Lasarusa, e rawa sara ga ni vakaturi koya tu mai vakayawa o Jisu. Ia e vakatulewataka me lako i Pecani me tiko kei rau na nona itokani o Meri kei Marica. Vakacava e tiko e dua nomu itokani e dau vukei iko ni o sega mada ga ni kerei koya? O kila sara ga ni o rawa ni nuitaki koya me vukei iko ena “gauna ni rarawa.” (Vkai. 17:17) Me vakataki Jisu, meda veitokani va qori kei na so tale! Meda lesu tale mada ena italanoa qori, meda raica na veika e yaco tarava.

12. Na cava e yalataka o Jisu vei Marica? Cava me vakabauta kina na yalayala qori? (Joni 11:23-26)

¹² Wilika Joni 11:23-26. E kila o Marica ni sa volekati Pecani yani o Jisu. E cici sara me lai tavaki koya qai kaya: “Turaga, ke oni a tiko eke, ke a sega ni mate o ganequ.” (Joni 11:21) E dina taucoko qori ni rawa sara ga ni vakaturi Lasarusa. Ia e vakasamataka tiko o Jisu me cakava e dua na ka vakasakiti. E yalataka: “Ena tucake tale na ganemu.” E tukuna vei Marica e dua tale na ka me vakabauta kina na ka e yalataka, e kaya: “O yau na vu ni veivakaturi kei na bula.” Io, na Kalou e solia vua na  lewa me baleta na bula kei na mate. Dua na gauna sa oti, a vakatura e dua na goneyalewa se qai mate ga, vaka kina e dua na cauravou ena siga ga e rairai mate kina. (Luke 7:11-15; 8:49-55) Vakacava e rawa ni vakatura e dua sa mate tu me va na siga, sa tekivu vuca tale ga na yagona?

13. Me vaka e volai ena Joni 11:32-35, na cava e cakava o Jisu ni raici Meri kei na so tale nira tagi tiko? (Raica tale ga na iyaloyalo.)

¹³ Wilika Joni 11:32-35. Vakasamataka na ka e yaco tarava. E lako tale ga na ganei Lasarusa o Meri me tavaki Jisu. E tokaruataka na ka e tukuna o tacina: “Turaga, ke oni a tiko eke, ke a sega ni mate o ganequ.” E rarawa vakalevu o Meri kei ira eso tale. E vusolo na loma i Jisu ni raica nira tagi tiko qai rogoca na domodra. Ni lomani rau vakalevu na nona itokani, e tagi tale ga. E kila vinaka na mosimosi ni nona takali e dua eda veivolekati. Macala gona ni vinakata sara ga me vakaotia na ka e vakavuna tiko na nodrau tagi!

14. Na cava eda vulica me baleti Jiova ena ka e cakava o Jisu ni tagi tiko o Meri?

¹⁴ Na ka e cakava o Jisu ni tagi tiko o Meri, eda vulica kina ni dau vakaraitaka na Kalou o Jiova na loloma levu. Cava eda kaya kina qori? Eda vulica ena ulutaga sa oti, ni vakatotomuria vinaka o Jisu na ivakarau ni vakasama nei Tamana kei na lomana. (Joni 12:45) Nida wilika gona ni lomani rau vakalevu na nona itokani rau lolosi tiko o Jisu qai vakavuna nona tagi, eda rawa ni kaya ni o Jiova tale ga e lomani keda vakalevu ni raica noda tagi ni rarawa. (Same 56:8) Macala ga ni o na via toro volekati koya sara ga na noda Kalou, e dau vakaraitaka na loloma levu.

15. Me vaka e tukuni ena Joni 11:41-44, na cava e yaco ena qaravatu e bulu kina o Lasarusa? (Raica tale ga na iyaloyalo.)

¹⁵ Wilika Joni 11:41-44. E yaco yani o Jisu ena qaravatu e bulu tu kina o Lasarusa qai kaya me kau tani na kena isogo. E kaya sara o Marica ni sa na boi na yagona. Ia e tukuna o Jisu: “Au a sega ni tukuna vei iko, ke o vakabauta o na raica na lagilagi  ni Kalou?” (Joni 11:39, 40) Oti e tacake i lomalagi o Jisu qai masu nira rai tu na ilala levu. E via vakalagilagi Jiova ga ena veika e yaco tarava. Oti sa qai kaci vakadomoilevu: “Lasarusa, lako mai tuba!” E mani lako mai tuba o Lasarusa! E cakava o Jisu e dua na ka era nanuma eso ni dredre me caka.—Raica na ulutaga “Cava e va kina na siga me qai yaco ina ibulubulu i Lasarusa o Jisu?” ena Vale ni Vakatawa ni Janueri 1, 2008, t. 31.

16. E vaqaqacotaka vakacava noda vakabauta na inuinui ni veivakaturi na italanoa ena Joni wase 11?

¹⁶ Na itukutuku ena Joni wase 11 e vaqaqacotaka na noda vakabauta na inuinui ni veivakaturi. Ena sala cava? Vakasamataka na yalayala i Jisu vei Marica: “Ena tucake tale na ganemu.” (Joni 11:23) Me vakataki Tamana ga, e vinakata sara ga o Jisu me vakayacora na yalayala qori, e tu tale ga vua na kaukaua. Na nona tagi e vakaraitaka ni vu sara ga mai lomana nona via vakaotia na mate kei na rarawa e salavata mai. Na gauna e curu mai kina e tuba ena ibulubulu qori o Lasarusa, e vakaraitaka tale o Jisu ni tu vua na kaukaua me vakaturi ira na mate. Vakasamataka tale ga nona kaya vei Marica me nanuma tiko qo: “Au a sega ni tukuna vei iko, ke o vakabauta o na raica na lagilagi ni Kalou?” (Joni 11:40) E tiko gona na vuna vinaka meda vakabauta kina ni na yaco dina na yalayala ni Kalou me baleta na veivakaturi. Ia na cava meda cakava meda vakabauta dei kina ni na yaco dina na inuinui qori?

17. Na cava meda nanuma tiko nida wilika na itukutuku ni veivakaturi ena iVolatabu?

¹⁷ Wilika qai vakasamataka vakatitobu na veivakaturi sa yaco oti. E tukuni ena iVolatabu e walu na veivakaturi ena vuravura qo. c O rawa sara ga ni dikeva vinaka na itukutuku yadua? Ni o cakava qori, nanuma vinaka nira bula dina na tagane, yalewa kei na gone era talanoataki kina.  Cava eso na ka o rawa ni vulica? Vakasamataka ni vakavotui ena italanoa yadua ni vinakata na Kalou me vakaturi ira na mate, e tu tale ga vua na kaukaua. E dua tale na veivakaturi e bibi mo vakasamataka, ya nona vakaturi o Jisu. Nanuma tiko ni nona vakaturi era vakadinadinataka e vica vata na drau, e dodonu gona me yavu dei ni noda vakabauta.—1 Kor. 15:3-6, 20-22.

18. O na vakayagataka vinaka vakacava na sere me baleta na inuinui ni veivakaturi? (Raica tale ga na ivakamacala e ra.)

¹⁸ Vakayagataka vinaka na “sere vakayalo” e tukuni kina na inuinui ni veivakaturi. d (Efeso 5:19) E uqeti keda na sere qori meda vakabauta ni na yaco dina na veivakaturi, e vaqaqacotaka tale ga noda vakabauta na inuinui totoka qori. Dau vakarogoca, vakatovotovotaka, dou veivosakitaka na qaqana ena nomudou Sokalou Vakavuvale. Me dei na qaqana ena nomu vakasama kei na lomamu. Ni leqataki gona nomu bula ni o sotava na ituvaki dredre, se mate e dua drau dau veivolekati, na yalo tabu i Jiova ena vukei iko mo nanuma na sere qori, mo vakacegui kina, mo vakayaloqaqataki tale ga.

19. Na cava eda rawa ni raitayaloyalotaka me baleta na veivakaturi? (Raica na kato “ Na Cava o na Taroga Vei Ira?”)

¹⁹ Raitayaloyalotaka. E buli keda o Jiova meda rawa ni raitayaloyalotaki keda ena vuravura vou. E kaya e dua na tacida yalewa: “Na levu ga ni noqu raitayaloyalotaki au ena vuravura vou, sa vaka ga au boica tiko na rosi era tubu tu e Parataisi.” Vakasamataka nomu na sotavi ira na tagane kei na yalewa vakabauta era bula ena gauna vakaivolatabu. O via sotavi cei? Na cava o na taroga vua? Vakasamataka nomu sotavi ira tale na wekamu lomani era sa takali. Raitayaloyalotaka na kena matailalai, na imatai ni ka oni na tukuna, nomuni veimokomoko kei na tagi ni marau.

20. Na cava meda gumatua ni cakava?

²⁰ Dua na ka noda vakavinavinakataka na yalayala i Jiova me baleta na veivakaturi! Eda nuidei ni na yaco dina nona yalayala, e vinakata me cakava, e tu tale ga vua na kaukaua me vakayacora. Meda gumatua meda vaqaqacotaka tiko ga na noda vakabauta na inuinui talei qori. Eda na veivolekati kina kei na Kalou e yalataka vei keda yadua, ‘Era na tucake tale na wekamu lomani!’