1. Na cava na nodra rai eso nira lai vunau? (Raica tale ga na iyaloyalo.)

 NIDA tamata i Jiova eda vunau nida lomana na Tamada vakalomalagi, eda via vukei ira tale ga na wekada mera mai kilai koya. Levu na dautukutuku era marautaka na cakacaka vakavunau. Ia eso tale e ka ni sasaga mera marautaka na cakacaka qori. Na vuna? Eso era rairai mamadua era nanuma nira sega ni qasenivuli vinaka. Eso tale era rere mera lako e veivale nira sega ni sureti. Eso era rairai lomaleqataka de ra cudruvi. Eso tale era vulica mera kua ni dau veivakacudrui. Era lomani Jiova vakalevu na mataveitacini qori, ia e sega ni rawarawa mera vunautaka na itukutuku vinaka vei ira era sega ni veikilai. Era kila ni bibi na cakacaka qo, era dau vakaitavi tale ga kina vakawasoma. Sa na marau mada ga o Jiova ni raica qori!

2. Ke ka ni sasaga mo marautaka na nomu cakacaka vakavunau, na cava mo kua kina ni yalolailai?

² Vakacava e ka ni sasaga mo marautaka na cakacaka vakavunau? Ke vaka kina, kua ni yalolailai. Nomu sega ni doudou ena vunau e rawa ni vakaraitaka nomu yalomalumalumu, o sega ni vinakata mo dokai kina, o sega tale ga ni via veiba. E sega ga ni dua e vinakata me cudruvi, vakabibi ni saga tiko me vukea eso tale. E kila vinaka tale ga na Tamamu vakalomalagi na ituvaki dredre o sotava qai vinakata me vukei iko. (Aisea 41:13) Ena veivosakitaki ena ulutaga qo e lima na vakatutu me donu tiko ga nomu rai, mo marautaka tale ga na cakacaka vakavunau.

 ME VAKAUKAUATAKI IKO NA VOSA NI KALOU

3. E doudou vakacava na parofita o Jeremaia me vunau?

³ Ena gauna makawa, e vakaukauataki ira na dauveiqaravi ni Kalou na ka e tukuna mera vakaotia kina na nodra ilesilesi dredre. Kena ivakaraitaki, dikeva mada na parofita o Jeremaia. E lomalomarua ni lesi koya o Jiova me vunau. E kaya: “Au sega ni matau ena vosa niu se gone ga.” (Jere. 1:6) E qai doudou vakacava? E vakaukauataki koya na ka e tukuna na Kalou. E kaya: “Na nona vosa e vaka na bukawaqa e sogo tu ena suiqu, au sega ni kinoca rawa.” (Jere. 20:8, 9) E dredre dina na yalava nei Jeremaia, ia na itukutuku e lesi vua me kacivaka e vakaukauataki koya.

4. Na cava e yaco nida wilika na Vosa ni Kalou qai vakasamataka vakatitobu? (Kolosa 1:9, 10)

⁴ E vakaukauataki ira na lotu vaKarisito nodra wilika na Vosa ni Kalou. Ni volavola na yapositolo o Paula ena ivavakoso e Kolosa, e tukuna ni nodra vulica na kilaka dodonu ena uqeti ira ‘me rakorako vei Jiova na nodra itovo’ ra qai “vua [tiko ga] ena cakacaka vinaka kece.” (Wilika Kolosa 1:9, 10.) Na cakacaka vinaka qori e okati kina na vunautaki ni itukutuku vinaka. Nida wilika gona na Vosa ni Kalou qai vakasamataka vakatitobu, ena kaukaua noda vakabauti Jiova, eda na kila vinaka tale ga na vuna e bibi kina meda vunautaka na itukutuku vinaka.

5. Na cava meda cakava me yaga kina vakalevu vei keda na Vosa ni Kalou?

⁵ Na cava meda cakava me yaga kina vakalevu vei keda na Vosa ni Kalou? Meda kua sara ni vakatotolotaka noda wilika, vulica qai vakasamataka vakatitobu. Mo solia kina nomu gauna. Ke o wilika e dua na tikinivolatabu qai sega ni kila na kena ibalebale, vakekeli kina. O rawa ni vakayagataka na Watch Tower Publications Index, se iDusidusi ni Vakadidike ni iVakadinadina i Jiova mo raica kina na ivakamacala ni tikinivolatabu qori. Ke tiko na gauna mo vulica kina na Vosa ni Kalou, o na nuitaka vakalevu na kena dina. (1 Ces. 5:21) Na levu ga ni nomu vakabauta, o na marautaka tale ga vakalevu mo wasea na veika o vulica.

 VAKAVAKARAU VINAKA ENA VUNAU

6. Na cava meda vakavakarau vinaka kina ena vunau?

⁶ Ke o vakavakarau vinaka, o na rawa ni doudou mo vosa. E uqeti ratou na tisaipeli o Jisu me ratou vakavakarau ni bera ni ratou lai vunau. (Luke 10:1-11) Ni ratou muria na ka e vakavulici ratou kina o Jisu, eratou marautaka vakalevu na ka eratou cakava.—Luke 10:17.

7. Eda na vakavakarau vakacava ena vunau? (Raica tale ga na iyaloyalo.)

⁷ Eda na vakavakarau vakacava ena vunau? E bibi meda vakasamataka rawa na sala eda na wasea kina na ka dina ena noda vosa ga. E bibi tale ga meda nanuma tiko eso na ka era kauai kina ena yalava kei na ka meda tukuna vei ira. Oti nida vosa vei ira meda nuidei, matadredredre qai vosa ena yalovinaka.

8. Sala cava era vaka kina na saqa qele na lotu vaKarisito ena vosa vakatautauvata i Paula?

⁸ E vakaraitaka na yapositolo o Paula na noda itavi ena cakacaka vakavunau ni tukuna: “E tiko ena saqa qele qo e dua na iyau talei.” (2 Kor. 4:7) Na cava na iyau talei qori? Oya na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou eda lai tukuna tiko. Ena rawati kina na bula. (2 Kor. 4:1) Na cava na saqa qele? Qori o ira na dauveiqaravi ni Kalou, era tukuna tiko yani na itukutuku vinaka. Ena gauna i Paula, era dau vakayagataka na dauveivoli na saqa qele me tawa kina na ka mareqeti me vaka na kakana, waini kei na ilavo. O Jiova tale ga e vakacolati keda ena vunautaki ni dua na itukutuku nuitaki. Ena nona veivuke, eda rawa ni kacivaka tiko ga na itukutuku qori.

MASULAKA MO YALOQAQA

9. Na cava meda cakava nida rerevaki ira na tamata? (Raica tale ga na iyaloyalo.)

⁹ Eso na gauna, o na rairai rerevaki ira na tamata se leqataka nira na cata na itukutuku eda kacivaka. Na cava meda cakava? Vakasamataka mada na ka eratou masulaka na yapositolo ni ratou vakaroti me ratou kua ni vunau. Eratou sega ni rere, ia ratou kerea na veivuke i Jiova me ‘vakadoudoutaki ratou me ratou tukuna na nona vosa.’ E rogoca sara ga o Jiova na nodratou  masu. (Caka. 4:18, 29, 31) Ke da rerevaka tale ga na tamata ena so na gauna, e vinakati meda masu vei Jiova. Kerea vei Jiova mo lomani ira vakalevu na tamata, mo kua tale ga ni rere ni tukuna vei ira na itukutuku vinaka.

10. E vukei keda vakacava o Jiova meda nona iVakadinadina? (Aisea 43:10-12)

¹⁰ E lesi keda o Jiova meda nona iVakadinadina, e yalataka tale ga me vukei keda meda yaloqaqa. (Wilika Aisea 43:10-12.) Dikeva mada e va na sala e cakava kina qori. Kena imatai, e tiko vata kei keda o Jisu ena gauna kece eda vunautaka kina na itukutuku vinaka. (Maciu 28:18-20) Kena ikarua, o Jiova e lesi ira na agilosi mera vukei keda. (Vkta. 14:6) Kena ikatolu, e solia vei keda o Jiova na yalona tabu me vukei keda meda nanuma na veika eda vulica. (Joni 14:25, 26) Kena ikava, e soli ira mai na tacida o Jiova mera tomani keda. Ena nona veivuke kei na nodra veitokoni na tacida dauloloma e rawa kina nida yaloqaqa meda vunau tiko ga.

YALORAWARAWA, ME DONU NOMU RAI

11. Ni o lai vunau o na sotavi ira vakacava e levu? (Raica tale ga na iyaloyalo.)

¹¹ Vakacava o dau yalolailai ni sega ni levu era tiko e vale? E vinaka mo dau taroga: ‘Era tu e vei ena gauna qo?’ (Caka. 16:13) ‘Vakacava era lai cakacaka se volivoli?’ Ke dina qori, vakacava o rawa ni sotava e levu e gaunisala? E kaya e dua na tacida o Joshua: “Au rawa ni vunau niu lako ena veiyatu sitoa kei na ikelekele ni motoka.” E dau sotava kei watina o Bridget, e levu ena nodra vale ni rau lako yani ni se qai yakavi toka ga, vaka kina ena yakavi ni Sigatabu.—Efeso 5:15, 16.

12. Eda na kila vakacava na ka era vakabauta e levu kei na ka era kauaitaka?

¹² Ke ra sega ni taleitaka e levu na itukutuku vinaka, saga mo kila na ka era vakabauta se ra kauaitaka. O Joshua kei Bridget rau dau vakayagataka na taro ena waqa ni tikidua. Kena ivakaraitaki, ni rau vakayagataka na tikidua Na Cava  o Nanuma me Baleta na iVolatabu?, rau na kaya: “Era kaya eso ni iVolatabu e ivola ni Kalou, eso tale e sega. Cava o nanuma?” Qori e yavutaki sara ga kina na veivosaki.

13. Na cava meda marau kina ni sega ni levu era vakarorogo? (Vosa Vakaibalebale 27:11)

¹³ Na vuavuaivinaka ni noda vunau e sega ni vakatau ena levu ni tamata eda vosa kina. Na vuna? Oya nida sa cakava tiko na ka e vinakata o Jiova kei Luvena, ya meda vunau. (Caka. 10:42) Ke da sega mada ga ni vosa vua e dua, se sega ni taleitaki na itukutuku eda tukuna, meda marau nida kila nida vakamarautaka tiko na Tamada vakalomalagi.—Wilika Vosa Vakaibalebale 27:11.

14. Na cava meda marau kina ni dua na dautukutuku e kunea e dua na tataleitaki ena yalava?

¹⁴ Meda marau tale ga ni dua na dautukutuku e kunea e dua na tataleitaki ena yalava. Na Vale ni Vakatawa e vakatauvatana na noda cakacaka kei na dua na gone e yali. Levu era vakaitavi ena vaqaqara, e levu tale ga na vanua era vaqaqara kina. Ni sa kune na gone, era marau kece na lai vaqaqara, sega ni o koya ga e kunea na gone qori. E va tale ga qori na cakacaka ni veivakatisaipelitaki, e vinakati kina na veitokoni. E vinakati gona meda tara kece na noda yalava, eda na marau tale ga ni sa tekivu soqoni e dua.

LOMANI JIOVA VAKALEVU KEI IRA NA WEKAMU

15. E yaga vakacava na Maciu 22:37-39 meda gumatua ena cakacaka vakavunau? (Raica tale ga na iyaloyalo.)

¹⁵ Eda na gumatua ena cakacaka vakavunau nida vakasamataka na noda lomani Jiova kei ira na wekada. (Wilika Maciu 22:37-39.) Vakasamataka mada na levu ni nona marau o Jiova ni raica na noda gumatua ena cakacaka qo kei na nodra marau e levu nira vulica na iVolatabu! Vakasamataka tale ga na nodra rawa ni bula tawamudu o ira na rogoca na itukutuku vinaka.—Joni 6:40; 1 Tim. 4:16.

16. Eda na marautaka vakacava na noda cakacaka vakavunau ke da tu mada ga e vale? Tukuna e dua na kena ivakaraitaki.

¹⁶ Vakacava o sa tu ga e vale ena vuku  ni ituvaki? Ke vaka kina, vakasamataka na ka o rawa ni cakava mo vakaraitaka kina na nomu lomani Jiova kei ira na wekamu. Ena gauna ni COVID-19, rau sa tu ga e vale o Samuel kei Dania. Ena gauna dredre qori, rau dau vunau ena talevoni, rau vola ivola, rau caka vuli iVolatabu tale ga ena Zoom. E dau vunau o Samuel vei ira e sotava e valenibula ni lai laurai ena vuku ni nona kenisa. E kaya: “Nida sotava na veika dredre ena oca noda vakasama, eda wawale, e vakatovolei tale ga noda vakabauta. E vinakati meda marautaka noda qaravi Jiova.” Ena loma ni gauna qori, e lutu o Dania qai davo tiko ga ena loga me tolu na vula. Oti e vakayagataka na idabedabe qiqi me ono na vula. E kaya: “Au saga meu cakava na ka au rawata. Au rawa ni vunau vua na nasi e sikovi au mai, au vosa tale ga vei ira era kauta mai na ka e vale. Au rawa tale ga ni vunau vua e dua na marama ena talevoni ena dua na tabana ni bula.” E yalana na nodrau cakacaka o Samuel kei Dania na kedrau ituvaki. Ia rau cakava na ka rau rawata, rau marautaka tale ga.

17. Na cava mo cakava me yaga kina vei iko na vakatutu ena ulutaga qo?

¹⁷ Meda saga meda vakayagataka kece na lima na vakatutu e tukuni ena ulutaga qo. Na vakatutu qori e vaka na duidui isaluaki ni kakana. Nira waki vata kece, ena kana vinaka na kakana qori. Nida vakayagataka tale ga na vakatutu kece, ena donu kina na noda rai eda na marautaka tale ga na cakacaka vakavunau.