1, 2. E yalodina vakacava vua na Kalou o Tevita? (Raica na imatai ni iyaloyalo.)

ENA loma ni bogi buto, rau gole lo yani o Tevita kei Apisai ena kedra maliwa na 3,000 na sotia era moce tu. Ena lomadonu ni keba, e mocelutu o Tui Saula. A gole o Saula ina vanua talasiga kei Jutia me vakamatei Tevita. E kaya lo vei Tevita o Apisai: “Meu cokai [Saula] ga vakadua ena moto ina qele, au na sega ni vakaruataka.” Ia e kurabuitaki na ka e tukuna o Tevita! “Kua ni vakamatei koya, o cei me dodoka na ligana vua na lumuti i Jiova me qai sega ni cala? . . . Ena rai i Jiova, au na sega tu ga ni dodoka na ligaqu vua na lumuti i Jiova!”—1 Sam. 26:8-12.

² E kila vinaka o Tevita na ibalebale ni noda yalodina vua na Kalou. E sega ni via vakaleqai Saula. Na vuna? Ni lumuti ni Kalou o Saula me tui Isireli. O ira na dausokalou yalodina era dokai ira e lesia o Jiova. Io, e vinakata o Jiova meda “taleitaka na yalodina.”—Wilika Maika 6:8.

3. A yalodina vakacava vei Tevita o Apisai?

 ³ E dokai Tevita o Apisai. Kena ivakaraitaki: Ni saga o Tevita me vunia nona veibutakoci kei Pacisepa, e talai Joapi na taci Apisai me raica me vakamatei o Uraia ena ivalu. (2 Sam. 11:2-4, 14, 15; 1 Vei. 2:16) De dua e kila o Apisai na ka e cakava o Tevita, ia e dokai koya tiko ga ni tui lumuti ni Kalou. E sega tale ga ni vakayagataka nona kaukaua vakaturaganivalu me kovea na idabedabe vakatui e Isireli. E taqomaki Tevita ga mera kua ni vakaleqai koya na meca.—2 Sam. 10:10; 20:6; 21:15-17.

4. (a) E ivakaraitaki vinaka vakacava o Tevita ni yalodina vua na Kalou? (b) Na ivakaraitaki cava tale eda na dikeva?

⁴ Nona bese ni vakamatei Tui Saula o Tevita, e vakaraitaka ni dausokalou yalodina i Jiova. Ni se cauravou mada ga, e yaloqaqa ni bolea na tuawa ni Filisitia o Koliaci, a “bolea na mataivalu ni Kalou bula”! (1 Sam. 17:23, 26, 48-51) Ni sa veiliutaki vakatui o Tevita, e valavala ca bibi ena nona veibutakoci qai laba. Ia e ciqoma nona veivunauci na parofita o Necani qai veivutuni. (2 Sam. 12:1-5, 13) Ni sa itabaqase o Tevita, e yalodina tiko ga vua na Kalou. Kena ivakaraitaki, e cau vakalevu ena kena tara na valenisoro i Jiova. (1 Vei. 29:1-5) Io, e cala bibi o Tevita, ia e yalodina vua na Kalou. (Same 51:4, 10; 86:2) Nida dikeva eso tale na itukutuku me baleti Tevita kei ira na bula vata kei koya, meda sauma e vica na taro qo: O cei e bibi duadua meda yalodina kina? Na itovo cava ena vinakati me rawa nida yalodina?

5. Na cava eda vulica ena cala i Apisai?

⁵ A via vakamatei Saula o Apisai me vakaraitaka nona yalodina vei Tevita. Ia e tarovi koya o Tevita ni kila ni tabu me dua e dodoka na ligana “vua na lumuti i Jiova.” (1 Sam. 26:8-11) Qo na ka eda vulica: Rawa nida yalodina ena levu na ka, ia na ivakavuvuli vakaivolatabu ena lewa se o cei e bibi duadua meda yalodina kina.

6. Eda dau veivolekati kei ira na lewe ni noda vuvale se itokani, ia na cava meda qarauna?

⁶ E dau vu mai lomada noda yalodina, ia e veivakaisini tale ga na loma ni tamata. (Jere. 17:9) Kena ivakaraitaki, ni dua e yalodina vua na Kalou, e rawa tale ga ni veivolekati se yalodina vua nona itokani se wekana e caka cala. Meda nanuma tiko ke biuta na dina e dua eda dau veivolekati, ena bibi duadua noda yalodina vei Jiova.—Wilika Maciu 22:37.

7. E yalodina tiko ga vakacava vua na Kalou e dua na tacida yalewa ni sotava na ituvaki dredre?

⁷ Ena vakatovolei noda yalodina ni vakasivoi e dua na wekada voleka. Kena ivakaraitaki na tacida yalewa o Ane,  ^[1] e qiriti koya o tinana e vakasivoi. E tukuna ni via gade vei Ane ni mositi koya nodratou yawaki koya na vo ni vuvale. Dua na ka na lomabibi i Ane ni vakasamataka na kerekere i tinana, e mani tukuna ni na volavola vua. Ni bera ni volavola, e dikeva tale na ivakavuvuli vakaivolatabu. (1 Kor. 5:11; 2 Joni 9-11) E volavola vei tinana o Ane qai vakamacalataka vakayalovinaka vua ni o koya ga e yawaka na vuvale ena nona caka cala qai sega ni veivutuni. E vola o Ane: “Na iwali ga ni nomu leqa mo lesu vei Jiova.”—Jeme. 4:8.

8. Na itovo cava ena uqeti keda meda yalodina vua na Kalou?

⁸ E laurai vei ira na dausokalou yalodina ena gauna i Tevita e tolu na itovo e rawa ni uqeti keda meda yalodina  vua na Kalou. Qori na yalomalumalumu, yalovinaka kei na yaloqaqa. Meda dikeva yadua mada.

9. Na cava e via vakamatei Tevita kina o Apineri?

⁹ Ni vosa tiko vei Tui Saula o Tevita, e taura tu na ulu i Koliaci. De dua rau tu tale ga e kea o Jonacani na luvei Saula kei Apineri na turaganivalu. (1 Sam. 17:57–18:3) E muri e qai tokoni Saula o Apineri me vakamatei Tevita. Sa rauta me vola o Tevita: “Ira na dauvakacaca [era] qara noqu bula.” (Same 54:3; 1 Sam. 26:1-5) Ia na cava e duidui kina nona raici Tevita o Jonacani? E yalodina vei Jiova qai yalomalumalumu o Jonacani, ia o Apineri e tawayalodina. Erau kila vinaka ni digitaki Tevita na Kalou me veiliutaki e Isireli. Ni mate o Saula, a rawa ni yalomalumalumu tiko ga o Apineri me yalodina vua na Kalou qai tokoni Tevita. Ia e tokoni Isiposeci ga na luvei Saula. De dua a vinakata me veiliutaki e Isireli, ya na vuna e veiyacovi kina kei na dua na wati Tui Saula.—2 Sam. 2:8-10; 3:6-11.

10. Na cava e sega ni yalodina kina vua na Kalou o Apisalome?

¹⁰ A sega ni yalomalumalumu na luvei Tevita o Apisalome, sega kina ni yalodina vua na Kalou. Kena ivakaraitaki: “E vakarautaka o Apisalome e dua na nona qiqi, eso na ose kei na 50 na tamata mera cici tiko e liu vua”! (2 Sam. 15:1) E rawai ira tale ga na lewenivanua mera kua ni yalodina vei Tevita. Me vakataki Apineri, e via vakamatei tamana o Apisalome, ia e kila vinaka ni digitaki Tevita o Jiova me tui Isireli.—2 Sam. 15:13, 14; 17:1-4.

11. E yaga vakacava vei keda na ivakaraitaki i Apineri, Apisalome kei Peruki?

¹¹ E macala mai na ivakaraitaki i Apineri kei Apisalome ni rawa ni vakaleqa noda yalodina vua na Kalou na noda via veiliutaki. Eda kila nida na sega ni via cakava qori. Ia na noda tatadrataka na iyau se cakacaka vinaka ena vuravura qo e rawa ni vakaleqai keda vakayalo. Qori na ka e yacovi Peruki na vunivola i Jeremaia ena dua na gauna lekaleka. Qo na ka e tukuna o Jiova vei Peruki: “Raica! Na ka au tara au basuka, na ka au tea au cavuta, oya na vanua taucoko. Ia o iko  o qara tiko ga na ka lelevu me nomu. Mo kua ni qara tiko na ka va qori.” (Jere. 45:4, 5) A ciqoma o Peruki na veivakadodonutaki. E ka vakayalomatua gona meda nanuma matua na ivakasala qori nida waraka tiko na icavacava ni ituvaki ca qo!

12. Cava eda kaya kina ni na dredre meda yalodina vua na Kalou ke da nanumi keda ga?

¹² A vinakati vua e dua na tacida mai Mexico o Daniel me vakatulewataka me yalodina vua na Kalou se me qara ga na ka e vinakata. E vinakata me vakawatitaka e dua na goneyalewa e sega ni tiko ena dina. E tukuna o koya: “Niu sa lai painia, au se volavola tiko ga vua. Ia au vakamalumalumu ga, au raica e dua na qase matua meu vakaraitaka ni vakatovolei noqu yalodina. E vukei au na qase meu kila ni na vinakati meu tinia noqu volavola keu via yalodina vua na Kalou. Dua na ka na levu ni noqu masu kei na tagi, au mani muria na ka e tukuna na qase. Toso na gauna, au sa qai taleitaka vakalevu na cakacaka vakaitalatala.” E muri e vakawatitaka o Daniel e dua na tacida yalewa lotu vaKarisito, nikua rau veiqaravi tiko vakaivakatawa ni tabacakacaka.

13. Ni valavala ca o Tevita, e yalodina tiko ga vakacava o Necani vei Jiova kei Tevita?

¹³ Nida yalodina vei Jiova e rawa ni yaga ena noda yalodina vei ira na so tale. Kena ivakaraitaki na parofita o Necani. E yalodina tiko ga vei Tevita, e yalodina tale ga vua na Kalou. E rogoca o Necani ni veibutakoci o Tevita qai tuvanaka me mate ena ivalu na wati Pacisepa. Ni talai Necani o Jiova me vakadodonutaki Tevita, e talairawarawa na parofita qai yaloqaqa ni vosa vei Tevita dina ni yalodina vua. E vukutaka o Necani nona veivunauci qai vosa vakayalovinaka. Me rawa ni liaca o Tevita na bibi ni nona ivalavala ca, e vakayagataka o Necani e dua na vosa vakatautauvata me baleta na turaga vutuniyau e butakoca nona lami e dua na turaga dravudravua. Ni katakatataki koya na turaga vutuniyau o Tevita ena ka e cakava, sa qai tukuna vua o Necani: “O kemuni sara ga na tamata oya!” E taura rawa o Tevita na kena ibalebale!—2 Sam. 12:1-7, 13.

14. O na yalodina vakacava vei Jiova, ira nomu itokani kei ira na wekamu?

 ¹⁴ Na yalovinaka e rawa ni uqeti keda ni vakatovolei noda yalodina. Kena ivakaraitaki, de dua o na kila ni valavala ca bibi e dua na tacimu vakayalo. O na rairai yalodina vua ni drau veitokani voleka se veiwekani. Ia ke o vunitaka na nona caka cala, o na tawayalodina vua na Kalou. Io, e dodonu me bibi duadua noda yalodina vei Jiova. Me vakataki Necani, mo vosa vakayalovinaka vua qai yaloqaqa. Uqeti koya me raici ratou na qase me rawa ni vukei. Ke sega ni cakava ena loma ni dua na gauna, nomu yalodina vua na Kalou ena uqeti iko mo tukutuku vei ratou na qase. Ni o cakava qo, o sa yalodina vei Jiova qai yalovinaka vua na nomu itokani se wekamu, nira na vukei koya vakayalololoma na qase.—Wilika Vunau ni Soro 5:1; Kalatia 6:1.

15, 16. Me yalodina vei Jiova o Usai, cava e vinakati kina me yaloqaqa?

¹⁵ A vinakati vei Usai me yaloqaqa me rawa ni yalodina vua na Kalou. E itokani yalodina i Tui Tevita o Usai. Ia e vakatovolei na nona yalodina ena gauna e rawa kina o Apisalome na lomadra e levu qai saga me vuaviritaki Jerusalemi kei na itikotiko ni veiliutaki vakatui. (2 Sam. 15:13; 16:15) A dro mai Jerusalemi o Tevita. Ia vakacava o Usai? Ena yalodina vei Apisalome, se muria na tui sa dua toka na itaba e vaqara bula? E nakita dei ga o Usai me yalodina vua na tui e digitaka na Kalou, e mani gole me sotavi Tevita ena Ulunivanua ni Veiolive.—2 Sam. 15:30, 32.

¹⁶ A kerei Usai o Tevita me lesu i Jerusalemi, me lasutaka ni sa na tovaki Apisalome, me vakaseva tale ga na ivakasala i Etofeli. E bolemate o Usai ni yalodina vei Jiova qai talairawarawa vei Tevita. A qai yaco dina na ka e masulaka o Tevita, ni vakaseva na ivakasala i Etofeli na turaga yaloqaqa o Usai.—2 Sam. 15:31; 17:14.

17. Me rawa nida yalodina, cava e bibi kina na yaloqaqa?

¹⁷ E vinakati meda yaloqaqa me rawa nida yalodina vei Jiova. Levu vei keda eda yaloqaqa nida vosota na nodra veitusaqati na lewe ni noda vuvale, ira eda cakacaka vata se o ira na vakailesilesi ni matanitu, da qai yalodina tiko ga vua na Kalou. Kena ivakaraitaki e dua na tacida tagane o Taro mai Japani. Ni se gone, e dau bibi vua me talairawarawa vei rau nona itubutubu. E sega ni cakava wale ga qori me vaka e dua na itavi, ia me rau marau kina nona itubutubu. Ni sa vulica na iVolatabu o Taro, rau tusaqati koya nona itubutubu. Sa qai dredre ga me vakamacalataka vei rau ni na tiko ena nodra soqoni na iVakadinadina i Jiova. E tukuna o Taro: “Dua na ka nodrau cudru, rau vakatabui au meu gole i vale me vica na yabaki. Au masuti Jiova me vakayaloqaqataki au, meu dei tale ga ena noqu vakatulewa. Nikua, rau sa veisau noqu itubutubu, sa rawa niu sikovi rau wasoma.”—Wilika Vosa Vakaibalebale 29:25.

18. E yaga vakacava vei iko na ulutaga qo?

¹⁸ Me vakataki Tevita, Jonacani, Necani kei Usai, eda na vakacegu nida yalodina tiko ga vei Jiova. Ia meda kua ni vakataki Apineri kei Apisalome. Macala ga nida na via kabiti Jiova me vakataki Tevita. Eda na dau cala nida sega ni uasivi. Ia eda rawa ni vakaraitaka ni bibi duadua noda yalodina vei Jiova.