1-2. (a) E uqeti Yoshiko vakacava na Aisea 41:10? (b) E yaga tale ga vei cei na itukutuku i Jiova?

E SEGA ni vinaka na itukutuku e rogoca o Yoshiko, e dua na tacida yalewa yalodina. E kaya nona vuniwai ni sa vo ga vua e vica na vula me mate. Cava e cakava o Yoshiko? E vakasamataka sara nona tikinivolatabu taleitaki, na Aisea 41:10. (Wilika.) Oti e tukuna vakamalua vei vuniwai ni sega ni rere, ni taura tiko na ligana o Jiova. * Na tikinivolatabu qori e vakaceguya na tacida yalewa qo, sa qai nuitaki Jiova ga vakalevu. Ena vakacegui keda tale ga nikua na tikinivolatabu qori meda vosota na ituvaki dredre. Ena matata qori nida dikeva na vuna e uqeti Aisea kina o Jiova me vola na itukutuku qo.

² O Jiova e uqeti Aisea me vola na tikinivolatabu qo me vakacegui ira na Jiu era na kau vakavesu i Papiloni. Ia e sega ni kena inaki ga me vakacegui ira na Jiu ena gauna ya. E maroroya o Jiova na vosa qori me vakacegui ira tale ga na qaravi koya me yacova mai nikua. (Aisea 40:8; Roma 15:4) Eda bula tu qo ena gauna e “vakilai kina e levu na ka dredre,” ena yaga sara vakalevu vei keda na itukutuku veivakacegui ena ivola i Aisea.—2 Tim. 3:1.

3. (a) Na cava e yalataki ena Aisea 41:10 na noda tikinivolatabu ni yabaki 2019? (b) E yaga vakacava vei keda na veivakadeitaki qori?

³ Eda na dikeva ena ulutaga qo e tolu na ka e yalataka  o Jiova ena Aisea 41:10 me dei kina noda vakabauta: (1) Ena tokoni keda o Jiova, (2) e noda Kalou, (3) ena vukei keda. Me vakataki Yoshiko, e yaga tale ga vei keda na veivakadeitaki * qori. Eda dau sotava na ituvaki dredre, e bibi tale ga meda vosota na veika ca ena vuravura qo. Eso na tacida era vosota na veitusaqati ni matanitu. Meda dikeva yadua mada na tolu na vosa ni veivakadeitaki i Jiova.

4. (a) Na cava na imatai ni veivakadeitaki i Jiova eda na dikeva? (Raica na ivakamacala e ra.) (b) Eda kila vakacava ena ka e tukuna o Jiova ni lomani keda? (c) E uqeti iko vakacava qori?

⁴ Qo na imatai ni veivakadeitaki i Jiova: “Mo kua ni rere niu tokoni iko.” * E vakaraitaka o Jiova nona veitokoni ni kauaitaki keda ena veigauna, qai lomani keda. Dikeva na levu ni nona lomani keda ena ka e tukuna. “O talei e mataqu,” e kaya o Jiova. “O rokovi, au lomani iko.” (Aisea 43:4) E sega ni dua na ka ena vuravura qo me tarova nona lomani ira na qaravi koya. Na nona dau tokoni keda ena yalodina ena sega ni yavalati rawa. (Aisea 54:10) Nona loloma kei na veitokoni e vakayaloqaqataki keda. Ena taqomaki keda nikua me vaka ga nona taqomaki Eparaama (Eparama) na nona itokani. E kaya vua o Jiova: “Kua ni rere Eparaama. O yau na nomu isasabai.”—Vkte. 15:1.

5-6. (a) Eda kila vakacava ni via vukei keda o Jiova nida sotava na veika dredre? (b) Na cava eda vulica vei Yoshiko?

⁵ Eda kila ni vinakata o Jiova me vukei keda nida sotava na veika dredre, ni yalataka vei ira nona dauveiqaravi: “Ni o lako e lomaniwai, au na tiko vata kei iko, kei na loma ni veiuciwai, ena sega ni luvuci iko. Ni o lako ena loma ni bukawaqa, o na sega ni kama, se yameci iko na yameyame.” (Aisea 43:2) Na cava na kena ibalebale?

⁶ E sega ni yalataka o Jiova me kauta tani na veika dredre, ia ena sega ni  vakalaiva me luvuci keda vakadua na leqa e vaka na “veiuciwai,” se meda vakaleqai vakadua ena veivakatovolei e vaka na “yameyame.” E vakadeitaka ni na tiko vata kei keda nida “lako” curuma na veivakatovolei qori. Ena vukei keda vakacava o Jiova? Ena vakacegui keda me rawa nida yalodina tiko ga vua, ke da mani mate mada ga. (Aisea 41:13) E vakadinadinataka qori o Yoshiko, na tacida sa cavuti mai. E kaya o luvena yalewa: “Keitou qoroi Na ni lomavakacegu tu ga. Keitou raica sara ga ni vakacegui koya o Jiova. Me yacova nona mate, e dau tukuna tu ga vei ira na nasi kei na tauvimate na veika me baleti Jiova kei na nona yalayala.” Na cava eda vulica vei Yoshiko? Eda na dei qai yaloqaqa ni vosota na veika dredre nida nuitaka na yalayala i Jiova: “Au na tokoni iko.”

7-8. (a) Na cava na ikarua ni veivakadeitaki eda na dikeva, na cava na kena ibalebale? (b) Cava e tukuna kina o Jiova vei ira na Jiu era tu vakavesu: “Kua ni taqaya”? (c) E vakacegui ira vakacava na Jiu na Aisea 46:3, 4?

⁷ Dikeva na ikarua ni veivakadeitaki e vola o Aisea: “Kua ni taqaya niu nomu Kalou.” Na cava na ibalebale ni taqaya ena yatuvosa qo? Na vosa taumada ni “taqaya,” e dusia ni “o rai i muri ni o leqataka e dua na ka” se “nona veiraiyaki e dua ni rere.”

⁸ Na cava e tukuna kina o Jiova mera kua ni “taqaya” na Jiu era na kau vakavesu i Papiloni? E kila nira na rere na lewenivanua e kea. Na vuna? Ni na valuti Papiloni na mataivalu qaqa ni Mitia kei Perisia ni voleka ni cava na 70 na yabaki ni nodra tu vakavesu na Jiu. Ena vakayagataka na mataivalu qori o Jiova me sereki ira nona tamata mai Papiloni. (Aisea 41:2-4) Gauna era kila kina na kai Papiloni kei na veimatanitu nira sa voleka yani na kedra meca, era saga mera veivakayaloqaqataki nira kaya: “Mo kaukaua.” Era bulia tale ga e levu na kalou matakau nira vakanuinui tu ni na vakabulai ira. (Aisea 41:5-7) Ia o Jiova e vakacegui ira na Jiu era tu vakavesu ni kaya: “O iko Isireli na noqu dauveiqaravi [sega ni o ira na kena vo] . . . Kua ni taqaya niu nomu Kalou.” (Aisea 41:8-10) Dikeva ni kaya o Jiova: “Niu nomu Kalou.” E vakadeitaki ira tiko na nona dausokalou yalodina ni sega ni guilecavi ira. E se nodra Kalou tiko ga, era nona tamata tale ga. E kaya vei ira: “Au na keveti kemuni . . . au na vakabulai kemuni.” Na vosa ni veivakadeitaki qori e vakayaloqaqataki ira dina na Jiu era tu vakavesu.—Wilika Aisea 46:3, 4.

9-10. Na cava meda kua kina ni rere? Tukuna e dua na ivakaraitaki.

⁹ Nikua, era sa qai taqaya ga e levu ni torosobu tiko na ituvaki ni vuravura qo. Eda sega tale ga ni galala mai na leqa qori. Ia e sega ni dodonu meda rere. E kaya vei keda o Jiova: “Niu nomu Kalou.” Na cava e veivakacegui kina na vosa qori?

¹⁰ Dikeva e dua na ivakaraitaki: Rau vodo tiko ena waqavuka o Timoci kei Peni, e qai sakure na waqavuka ena kaukaua ni cagi. E voravora na itosotoso, ia e kacivaka mai ena gusunivosa o pailate: “Me vakadre vinaka tiko ga nomuni beleti. Ena yavavala toka na waqavuka.” E lomaleqa o Timoci. E kaya tale na pailate: “Ni kua ni taqaya. Qo na  nomuni pailate.” E kureulu o Timoci qai kaya, “Sega ni macala na itosotoso qo!” E raica ni lomavakacegu tu ga o Peni, mani taroga: “Cava o sega ni rere kina?” E matadredredre o Peni qai kaya: “Au kilai pailate vinaka. E tamaqu!” E tomana: “Meu tukuna mada vei iko na veika me baleti koya. Au kila ni o na qai lomavakacegu ke o kilai koya, kei na ka e rawa ni cakava.”

11. Na cava eda vulica vei rau na pasidia ni waqavuka?

¹¹ Na cava eda vulica ena ivakaraitaki qo? Me vakataki Peni, eda lomavakacegu nida kila vinaka na Tamada vakalomalagi o Jiova. Eda kila ni na karoni keda nida sotava na ituvaki dredre e vaka na draki ca ena gauna ni ivakataotioti qo. (Aisea 35:4) Eda lomavakacegu tu ga nida nuitaki Jiova, ia ena rere o vuravura. (Aisea 30:15) Me vakataki Peni, eda wasea tale ga yani na vuna eda nuitaki Jiova kina. Era na nuidei tale ga ni na tokoni ira tiko ga o Jiova se mani dredre vakacava na ituvaki.

12. (a) Na cava na ikatolu ni veivakadeitaki eda na dikeva? (b) Cava eda vulica ni cavuti na ‘liga’ i Jiova?

¹² Dikeva na ikatolu ni veivakadeitaki e vola o Aisea: “Au na vakaukauataki iko, io, au na vukei iko.” Sa vakamacalataka oti o Aisea na sala ena vakaukauataki ira kina nona tamata o Jiova ni kaya: “Ena lako mai . . . o Jiova ena kaukaua, ena veiliutaki na ligana ena vukuna.” (Aisea 40:10) Ena iVolatabu na vosa ‘liga,’ e dau vakaibalebaletaki vakalevu ena kaukaua. Ni tukuni gona “veiliutaki na ligana,” e dusia ni o Jiova e Tui kaukaua. E sega ni  vakatauvatani rawa na nona kaukaua ni tokoni ira nona dauveiqaravi ena gauna sa oti qai taqomaki ira. E cakava tale ga qori vei ira na nuitaki koya ena gauna qo.—Vkru. 1:30, 31; Aisea 43:10, vmr.

13. (a) Gauna cava ena vakaukauataki keda kina o Jiova? (b) Cava ena vakaukauataki keda meda nuidei?

¹³ Nira saqati keda na meca, ena dei o Jiova ena nona yalayala: “Au na vakaukauataki iko.” Ena so na vanua nikua, era saga vakaukaua na keda meca mera tarova noda cakacaka vakavunau, mera vakatabuya tale ga na isoqosoqo. Ia eda sega ni taqaya ena veitusaqati va qori. E vakadeitaka tu o Jiova ni na vakaukauataki keda meda nuidei ni yalataka: “Ena tawayaga na iyaragi kece e buli mo valuti kina.” (Aisea 54:17) Eda vulica ena vosa qori e tolu na ka bibi.

14. Na cava eda sega ni kidroa kina nira saqati keda na meca?

¹⁴ Kena imatai, eda na cati nida imuri i Karisito. (Maciu 10:22) Sa tukuna tu o Jisu nira na vakacacani vakaukaua na nona imuri ena gauna ni ivakataotioti. (Maciu 24:9; Joni 15:20) Kena ikarua, eda kila ena parofisai i Aisea nira na sega wale ga ni cati keda na meca, ia era na valuti keda ena levu na iyaragi. E okati ena iyaragi qori na itukutuku veivakacalai, na lasu e tukuni me baleti keda, kei na veivakacacani kaukaua. (Maciu 5:11) O Jiova ena sega ni tarovi ira na meca mera valuti keda ena nodra iyaragi. (Efeso 6:12; Vkta. 12:17) Ia e sega ni dodonu meda rere. Na vuna?

15-16. (a) Na cava na ikatolu ni tikina bibi meda nanuma, e tokona vakacava qori na Aisea 25:4, 5? (b) Cava e tukuna na Aisea 41:11, 12 me baleta na kedra itinitini na valuti keda?

¹⁵ Qo na ikatolu ni tikina bibi meda nanuma. E kaya o Jiova ni na “tawayaga na iyaragi kece” eda valuti kina. Me vaka ga na lalaga e itataqomaki mai na draki ca, o Jiova tale ga ena taqomaki  keda mai na nodra “cudru na tamata voravora.” (Wilika Aisea 25:4, 5.) Ena dreve kece na nodra sasaga na meca mera vakaleqai keda.—Aisea 65:17.

¹⁶ E vakaukauataki keda tale ga o Jiova meda nuitaki koya ni sa tukuna tu na kedra itinitini na “katakatataki” keda. (Wilika Aisea 41:11, 12.) Se mani vakacava nodra sasaga na meca, se na kaukaua ni nodra vala, sa matata tu na kedra itinitini: O ira kece na meca ni tamata ni Kalou era na “vakatawayagataki ra qai rusa” kece.

17-18. (a) Rawa vakacava nida nuitaki Jiova vakalevu nida wilika na iVolatabu? Tukuna e dua na ivakaraitaki. (b) Ena yaga vakacava nida vakasamataka vakatitobu noda tikinivolatabu ni yabaki 2019?

¹⁷ Eda na nuitaki Jiova vakalevu nida kilai koya vinaka. Eda na kilai Jiova vinaka ga nida wilika vinaka na iVolatabu qai vakasamataka vakatitobu. E tiko kina na itukutuku nuitaki ni nona dau taqomaki ira nona tamata ena gauna sa oti. Eda nuidei gona ni na taqomaki keda tale ga ena gauna qo.

¹⁸ Kena ivakaraitaki, dikeva na ivakatautauvata e vakayagataka o Aisea me baleta nona taqomaki keda o Jiova. E kaya ni o Jiova na ivakatawa, o ira nona tamata na lami. E kaya o Aisea me baleti Jiova: “Ena kumuni ira vata na lami e ligana, ena keveti ira e lomaserena.” (Aisea 40:11) Nida vakila na liga kaukaua i Jiova, eda lomavakacegu nida na taqomaki. E vinakata na dauveiqaravi yalodina e vuku meda lomavakacegu tiko ga nida sotava na ituvaki dredre. E digitaka gona na Aisea 41:10 me noda tikinivolatabu ni yabaki 2019, “Kua ni taqaya niu nomu Kalou.” Vakasamataka vakatitobu na veivakadeitaki qori. Ena vakaukauataki iko ni o sotava na ituvaki dredre ena gauna se bera mai.