1-3. (a) Na cava e lomani Solomoni kina o Jiova, e vakalougatataki vakacava? (b) Na taro cava ena saumi ena ulutaga qo?

E TUI Isireli o Solomoni ni se gone. Ena itekitekivu ni nona veiliutaki, e rairai vua o Jiova ena tadra, e kaya: “Mo kerea mada na ka meu solia vei iko.” E tukuna o Solomoni: “Au se gone ga, se lailai na ka au kila. . . . Moni solia mada ga vua na nomuni dauveiqaravi na yalo ni talairawarawa me lewai ira kina na nomuni tamata.” (1 Tui 3:5-10) “Na yalo ni talairawarawa”—e ivakaraitaki dina ni yalomalumalumu! Sa rauta me lomani Solomoni o Jiova! (2 Sam. 12:24) E marautaka na ka e kerea na tui gone qo, mani solia vua na “lomavuku kei na yalomatua.”—1 Tui 3:12.

² E vakalougatataki vakalevu o Solomoni ni yalodina tiko. E lesi me tara na valenisoro “ena yaca i Jiova na Kalou ni Isireli.” (1 Tui 8:20) E rogo ena vuku e solia vua na Kalou. E uqeti koya na Kalou me vola na ka e cavuta ena tolu na ivola ena iVolatabu. Dua na ivola na Vosa Vakaibalebale.

³ E voleka ni cavuti vaka60 na vosa lomamu ena Vosa Vakaibalebale. Kena ivakaraitaki, e kaya na Vosa Vakaibalebale 4:23: “Ena ka kece mo qarauna, mo taqomaka na lomamu.” Na cava na ibalebale ni “lomamu”? Ena saumi qori ena ulutaga qo. Eda na veivosakitaka tale ga na isau ni rua na taro: E dau vakadukadukalitaka vakacava na lomada o Setani? Eda na taqomaka vakacava na lomada? E bibi meda kila na isau ni taro  qori meda yalodina tiko ga vua na Kalou.

4-5. (a) Eda kila vakacava ena Same 51:6 na ibalebale ni vosa “lomamu”? (b) Rawa ni vakatauvatani vakacava noda qarauna na lomada kei na noda bulabula vakayago?

⁴ Ena Vosa Vakaibalebale 4:23, na “lomamu” e dusia na “loma ni tamata” se ‘tikida vuni.’ (Wilika Same 51:6 kei na ivakamacala e ra.) Kena ibalebale na nomu nanuma, na ka o taleitaka, nomu inaki, kei na gagadre. Oya na lomada, sega ni keda irairai e sau.

⁵ Eda rawa ni vakatauvatana noda qarauna na lomada kei na noda bulabula vakayago. Dikeva mada e vica na ivakaraitaki. Kena imatai, meda bulabula, e bibi meda kania na kakana bulabula da qai vakaukauayago. E va tale ga qori noda bulabula vinaka vakayalo, e vinakati meda kania na kakana vakayalo, meda cakacakataka tale ga noda vakabauti Jiova. Qori nida muria na ka eda vulica da qai wasea na ka eda vakabauta. (Roma 10:8-10; Jeme. 2:26) Kena ikarua, eda na rairai nanuma nida bulabula ena keda irairai e sau, ia eda tauvimate tiko. E va tale ga qori nida toso vakayalo, eda na rairai nanuma ni dei tiko na noda vakabauta, ia e rawa ni tubu mai na gagadre ca. (1 Kor. 10:12; Jeme. 1:14, 15) Meda nanuma tiko ni vinakata o Setani me vakadukadukalitaki keda ena nona rai. Ena cakava vakacava qori? Eda na qaqarauni vakacava?

6. Na cava na inaki i Setani, e rawata vakacava?

⁶ E vinakata o Setani meda vakataki koya, oya meda beca na ivakatagedegede i Jiova nida nanumi keda ga. E sega ni rawa ni vakasaurarataki keda o Setani meda muria na nona rai kei na itovo. Ia e saga eso tale na sala me rawata kina na nona inaki. Kena ivakaraitaki, e vakadukadukalitaka na nodra rai na lewenivanua era tu wavoliti keda. (1 Joni 5:19) E vinakata meda vakailala kei ira, ia eda kila vinaka ni na “vakacacana” se vakadukadukalitaka na noda rai kei  na itovo na ilala ca. (1 Kor. 15:33) Na iwalewale qori e rawai Tui Solomoni. E vakawatitaka e levu na yalewa lotu butobuto, toso na gauna era rawai koya ra qai “vagolea vakamalua na lomana” me kua ni qaravi Jiova.—1 Tui 11:3.

7. Na cava tale e vakayagataka o Setani me vakatetea kina nona rai? Cava meda qaqarauni kina?

⁷ E vakayagataka o Setani na iyaloyalo kei na porokaramu ena tivi me vakatetea kina na nona rai. E kila nida dau taleitaka na italanoa ni uqeta na noda vakasama, lomada, kei na noda itovo. E vakayagataka vinaka o Jisu na iwalewale ni veivakavulici qo. Kena ivakaraitaki, nona italanoa lekaleka me baleta na kai Samaria dauloloma kei na gone cidroi e vakasabusabutaka na nona iyau. (Maciu 13:34; Luke 10:29-37; 15:11-32) Era vakayagataka tale ga qori o ira e vakadukadukalitaka o Setani mera rawai keda kina. E vinakati meda lewa vinaka. Eda dau taleitaka eso na iyaloyalo kei na porokaramu ena tivi, eda vulica kina e levu na ka, qai sega ni vakadukadukalitaka na noda vakasama. Ia e vinakati meda qaqarauni. Nida digia na ka ni veivakamarautaki, e vinaka meda taroga, ‘E uqeti au na iyaloyalo se porokaramu ni tivi qo meu rawai ena noqu gagadre?’ (Kala. 5:19-21; Efeso 2:1-3) Na cava mo cakava ke o kila ni uqeta na porokaramu qori na rai i Setani? Mo qarauna sara me vaka na matetaka!

8. Era na taqomaka vakacava na itubutubu na loma i luvedra?

⁸ Ra itubutubu, e nomuni itavi moni taqomaki luvemuni me kua ni vakadukadukalitaka na lomadra o Setani. E macala ni oni dau qarauna mera kua ni tauvimate na luvemuni. Oni samaka na vale, biu tani na ka e rawa ni vakavu tauvimate. Me va tale ga qori nomuni qarauni luvemuni ena iyaloyalo, porokaramu  ena tivi, qito ena kompiuta, kei na website ena rawa ni uqeta na rai i Setani. E solia vei kemuni o Jiova na lewa moni qarauna na nodra bula vakayalo na luvemuni. (Vkai. 1:8; Efeso 6:1, 4) Moni dei gona ni vakarautaka eso na idusidusi e vale e yavutaki ena ivakatagedegede ena iVolatabu. Nira se lalai na gone, tukuna vei ira na ka e rawa nira sarava kei na kena me kua, kei na vuna o vakatulewataka kina ya. (Maciu 5:37) Nira tubu tiko, vakavulici ira mera vakaduiduitaka na ka e donu mai na ka e cala ni yavutaki ena ivakatagedegede i Jiova. (Iper. 5:14) Nanuma tiko, ena vuli o luvemu ena ka drau tukuna, vakabibi sara ena ka drau cakava.—Vkru. 6:6, 7; Roma 2:21.

9. Na rai cava e uqeta o Setani, cava meda qaqarauni kina?

⁹ E saga tale ga o Setani me vakadukadukalitaka na lomada meda nuitaka na vuku vakatamata, sega ni rai i Jiova. (Kolo. 2:8) Kena ivakaraitaki, e uqeta o Setani me bibi duadua na bula vutuniyau. Eso era vutuniyau kina, eso tale e sega. Era na vakaleqai kina nira vakaliuca na rawailavo, ia era vakawalena na nodra bula, vuvale, kei na nodra veiwekani kei na Kalou me rawa ga kina nodra inaki. (1 Tim. 6:10) Eda marau ni vukei keda na Tamada vakalomalagi me donu na noda rai me baleta na ilavo.—Dauv. 7:12; Luke 12:15.

10-11. (a) Eda na taqomaka vakacava na lomada? (b) Na cava na itavi ni yadra ena gauna makawa? Me vaka na yadra, ena taqomaki keda vakacava na noda lewaeloma?

¹⁰ Ke da via taqomaka na lomada, e bibi meda kila na ka ena vakaleqa da qai vukitotolo meda cakava kina e dua na ka. Na vosa e vakadewataki me “taqomaka” ena Vosa Vakaibalebale 4:23, eda nanuma kina na itavi ni yadra. Ena gauna i Tui Solomoni, ena duri tu na yadra ena delanibai ni koro qai kailavaka ni sa voleka na meca. Nida vakasamataka tiko qori ena matata kina vei keda na ka meda cakava me kua ni vakadukadukalitaka na noda vakasama o Setani.

¹¹ Ena gauna makawa, era cakacaka vata na yadra kei ira na ivakatawa ni matamata. (2 Sam. 18:24-26) Era taqomaka na koro nira vakadeitaka me sogo vinaka tu na matamata nira voleka mai na meca. (Niem. 7:1-3) Na noda lewaeloma vakavulici * e vaka na yadra, ena vakasalataki keda ni saga o Setani me moica noda vakasama, rai, inaki, se gagadre. Ni vakasalataki keda na noda lewaeloma, e bibi meda rogoca da qai muria.

12-13. Na cava eda na rairai temaki kina, cava meda cakava?

¹² Qo e dua na ivakaraitaki meda qarauna kina na rai i Setani. E vakavulici keda o Jiova “me kua mada ga ni cavuti ena [keda] maliwa na veiyacovi tawadodonu [kei] na ka dukadukali kece.” (Efeso 5:3) Na cava eda na cakava ke ra veitalanoataka e vanua ni cakacaka se koronivuli na veiyacovi tawadodonu? Eda kila ni dodonu “meda biuta na ka kece e sega ni salavata kei na loma ni Kalou kei na gagadre ca  vakavuravura.” (Taito 2:12) De dua ena kaila mai na noda lewaeloma me vaka na yadra. (Roma 2:15) Vakacava eda na rogoca? Eda na rairai temaki meda rogoci ira na noda icaba se sarava na itaba era raica tiko. Ia qo na gauna meda sogota kina na matamatanikoro, nida veisautaka na ulutaga ni veitalanoa se biubiu sara ga.

¹³ E vinakati na yaloqaqa meda vorata na nodra veitemaki na noda icaba meda vakasamataka se cakava na ka ca. Eda vakadeitaka ni kila o Jiova na noda sasaga, ena solia tale ga na kaukaua kei na vuku meda vorata kina na rai i Setani. (2 Vei. 16:9; Aisea 40:29; Jeme. 1:5) Na cava tale meda cakava me taqomaki kina na lomada?

14-15. (a) Na cava meda vakatawana e lomada, eda na cakava vakacava? (b) Ena uqeti keda vakacava na Vosa Vakaibalebale 4:20-22 me yaga na noda wili iVolatabu? (Raica tale ga na kato “ Vakasama Vakatitobu.”)

¹⁴ Me taqomaki na lomada, e bibi meda cata na veika ca da qai vakatawana na veika vinaka. Vakasamataka tale mada na ivakaraitaki ni bainikoro. Ena sogota na matamata na kena ivakatawa mera kua ni curu na meca, ia ena dolava ena so tale na gauna me kau mai na kakana kei na so tale na ka. Ke sega, era na walokai na lewenikoro. E va tale ga qori na lomada, e vinakati meda vakatawana wasoma ena rai ni Kalou.

¹⁵ E tiko ena iVolatabu na rai i Jiova, ena gauna kece eda wilika kina, ena uqeta na noda vakasama, lomada kei na ka eda cakava. Na cava meda cakava me yaga kina na noda wili iVolatabu? E bibi na masu. E kaya e dua na tacida yalewa: “Ni bera niu wili iVolatabu, au dau kerei Jiova meu kila vinaka na ‘veika veivakurabuitaki’ ena nona Vosa.” (Same 119:18) E vinakati tale ga meda vakasamataka vakatitobu na ka eda wilika. Nida masu, wiliwili qai vakasama vakatitobu, eda na tugana ‘e vu ni lomada’ na Vosa ni Kalou da qai taleitaka na rai i Jiova.—Wilika Vosa Vakaibalebale 4:20-22; Same 119:97.

16. E yaga vakacava nomu sarava na JW Broadcasting?

¹⁶ Eda dusimaki tale ga ena rai ni Kalou nida sarava na veika e vakarautaki ena JW Broadcasting^®. E kaya e dua na veiwatini: “E saumi sara ga na neirau masu ena porokaramu ni veivula! E vakayaloqaqataki keirau, e uqeti keirau tale ga ni keirau rarawa se galili. Keirau dau rogoca wasoma na sere. Keirau na vakatagitaka ena gauna ni vakasaqa, sasamaki se gunuti.” Io, e yaga na porokaramu qori meda taqomaka kina na lomada. Eda vulica kina na rai i Jiova da qai cata na rai i Setani.

17-18. (a) Me vaka e volai ena 1 Tui 8:61, e yaga vakacava nida muria na ka e vakavulici keda kina o Jiova? (b) Na cava eda vulica vei Tui Esekaia? (c) Me salavata kei na masu i Tevita ena Same 139:23, 24, cava meda masulaka?

¹⁷ Sa na qai dei ga na noda vakabauta nida raica na yaga ni noda cakava na ka dodonu. (Jeme. 1:2, 3) Eda lomavakacegu ni sakitaki keda o Jiova meda luvena, eda vinakata sara ga meda vakamarautaki koya. (Vkai. 27:11) Nida vakatovolei, qori na gauna meda vakaraitaka kina nida sega ni lomalomarua ni qarava na Tamada dauloloma. (Same 119:113) Ia meda vakadinadinataka nida  lomani Jiova mai vu ni lomada nida muria na nona ivakaro da qai cakava na lomana.—Wilika 1 Tui 8:61.

¹⁸ Vakacava eda na cala? Io, nida sega ni uasivi. Ke da tarabe, meda nanuma na ivakaraitaki i Tui Esekaia. E cala ia e veivutuni qai qaravi Jiova tiko ga “ena [lomana] taucoko.” (Aisea 38:3-6; 2 Vei. 29:1, 2; 32:25, 26) Koya gona meda cata mada ga na sasaga i Setani me vakadukadukalitaka na noda vakasama. Meda masulaka meda bucina na “yalo ni talairawarawa.” (1 Tui 3:9; wilika Same 139:23, 24.) Eda na yalodina vei Jiova ke da taqomaka na lomada.