1-2. Na ka vakatubuqoroqoro cava e yaco ena Penitiko 33 G.V.?

ENA mataka ni Sigatabu ena Penitiko 33 G.V., era soqoni tiko e rauta ni 120 na tisaipeli ena dua na rumu ena vale e cake e Jerusalemi. (Caka. 1:13-15; 2:1) Ena vica na siga e liu, e tukuna vei ira o Jisu mera tiko ga e Jerusalemi ni na soli vei ira e dua na isolisoli talei. (Caka. 1:4, 5) Na cava e yaco?

² “E qai rogo vakasauri mai lomalagi e dua na rorogo e vaka na cagi kaukaua.” Dua na ka na kena rogolevu e lomanivale. E lai toka yadua e uludra na tisaipeli na ka e “vaka na yameyame ni buka” qai “sobuti ira kece na yalo tabu.” (Caka. 2:2-4) Qori na sala vakatubuqoroqoro e sovaraka kina o Jiova na yalona tabu vei ira na tiko e kea. (Caka. 1:8) O ira qori era lumuti e liu ena yalo tabu, * e nodra inuinui mera lai veiliutaki kei Jisu i lomalagi.

3. Era vakadeitaka vakacava na tisaipeli ena Penitiko nira lumuti ena yalo tabu?

³ Ke o dua tale ga na tisaipeli o tiko ena rumu e cake ena siga ya, o na sega vakadua ni guilecava na ka e yaco. E mai toka e ulumu e dua na ka e vaka na yameyame  ni buka, o vosataka tale ga na veimataqali vosa! (Caka. 2:5-12) O vakadeitaka sara ga ena gauna qori ni o lumuti ena yalo tabu. Vakacava e vakatubuqoroqoro kece na nodra lumuti na digitaki? Era lumuti kece ena dua ga na gauna? Sega. Eda kila vakacava?

4. Vakacava era lumuti vata ga ena dua na gauna na lotu vaKarisito ena imatai ni senitiuri? Vakamacalataka.

⁴ Meda veivosakitaka mada na gauna. Era sega ni lumuti duadua ga ena yalo tabu e rauta ni 120 na lotu vaKarisito ena Penitiko 33 G.V. Era lumuti tale ga ena siga qori e rauta ni 3,000 tale ena gauna era papitaiso kina. (Caka. 2:37, 38, 41) Ia ni toso na yabaki, era sega ni lumuti kece na lotu vaKarisito ena gauna era papitaiso kina. Kena ivakaraitaki, era lumuti na kai Samaria ni oti toka e dua na gauna nodra papitaiso. (Caka. 8:14-17) E duatani sara o Konilio kei ratou na nona vuvale, eratou lumuti ni bera mada ga ni ratou papitaiso.—Caka. 10:44-48.

5. Me vaka e vakamacalataki ena 2 Korinica 1:21, 22, na cava e yaco ni dua e lumuti?

⁵ Meda veivosakitaka tale ga na ka e yaco ni dua e lumuti ena yalo tabu. Ena rairai dredre mera vakabauta eso na lumuti ni digitaki ira o Jiova. Era kaya, ‘Na cava e digitaki au kina na Kalou?’ Eso tale e duatani na nodra rai. Ia e sega ni bibi qori. E vakamacalataka na yapositolo o Paula na ka e yacovi ira na lumuti: “Ena vukuna oni dregati * kina ena yalo tabu e yalataki tu mai ni oni vakabauti koya. Na yalo tabu e ivakadei ni noda ivotavota.” (Efeso 1:13, 14) E vakayagataka gona o Jiova na nona yalo tabu me vakadeitaka vei ira na lotu vaKarisito qori nira digitaki. Na yalo tabu sara ga na “ivakadei [ivakadinadina se yalayala],” e vakadeitaka vei ira nira na bula tawamudu i lomalagi,  sega ni vuravura.—Wilika 2 Korinica 1:21, 22.

6. Na cava me cakava na lotu vaKarisito lumuti me rawata na nona icovi?

⁶ Ke lumuti e dua na lotu vaKarisito, kena ibalebale ya ni sa na rawata na nona icovi i lomalagi? Sega. E kila ni sa digitaki me lai bula i lomalagi. Ia e nanuma tiko na ivakasala qo: “Raveitacini, moni saga vagumatua moni yalodina, moni okati tiko ga kina kei ira e kaciva qai digitaka na Kalou, ke oni vakayacora tiko ga na ka kece qo, oni na sega vakadua ni bale.” (2 Pita 1:10) Ke digitaki mada ga e dua na lotu vaKarisito me lumuti se kacivi me lai bula i lomalagi, ena vakaicovitaki ga ke yalodina tiko ga.—Fpai. 3:12-14; Iper. 3:1; Vkta. 2:10.

7. Era kila vakacava na lumuti nira kacivi ena bula i lomalagi?

⁷ Ena kila vakacava e dua ni digitaki me lai bula i lomalagi? E matata na kena isau ena vosa i Paula vei ira e Roma era “kacivi tale ga [mera] yalosavasava.” E tukuna: “Oni sega ni rawata na yalo ni veivakabobulataki moni rere kina, ia oni rawata na yalo tabu moni ciqomi kina moni luvena, e vakavuna tale ga na yalo tabu ni Kalou meda kacivaka: ‘Apa, Tamada!’ Na yalo tabu ga e vakadeitaka e lomada nida luve ni Kalou.” (Roma 1:7; 8:15, 16) E vakayagataka gona o Jiova na yalo tabu me vakadeitaka vei ira na lumuti nira kacivi ena bula i lomalagi.—1 Ces. 2:12.

8. E kilai vakacava ena 1 Joni 2:20, 27 ni sega ni vinakati me dua tale e vakadeitaka vei ira na lumuti nira digitaki?

⁸ E sega ni vinakata o Jiova mera vakatitiqataka na lumuti nodra digitaki mera lai bula i lomalagi. (Wilika 1 Joni 2:20, 27.) E vinakata o Jiova mera vakavulici tale ga na lotu vaKarisito lumuti ena ivavakoso me vakataki keda na kena vo. Ia ena sega ni dua ena vakadeitaka vei ira nira lumuti. Na vuna? Ni vakayagataka o Jiova na nona yalo tabu, na igu kaukaua ena lomalagi kei na vuravura me vakamatatataka vei ira nira lumuti!

9. Me vaka e vakamacalataki ena Efeso 1:18, na cava ena vakila e dua ni sa lumuti?

⁹ Levu na dauveiqaravi ni Kalou nikua e rairai dredre mera kila na ka e yaco ni dua e lumuti. Na vuna? Baleta ga nira se bera ni lumuti. E buli keda na Kalou meda bula tawamudu e vuravura, sega ni bula tawamudu i lomalagi. (Vkte. 1:28; Same 37:29) Ia o Jiova e digitaka eso mera lako i lomalagi. Na gauna e lumuti ira kina, e veisautaka na nodra inuinui, e veisautaka tale ga vakadua na nodra vakasama mera vakanamata ena bula i lomalagi.—Wilika Efeso 1:18.

10. Na cava na ibalebale ni “sucu tale”? (Raica na ivakamacala e ra.)

¹⁰ Nira lumuti ena yalo tabu na lotu vaKarisito, era “sucu tale” se ‘sucu mai cake.’ * E tukuna tale ga o Jisu ni dredre meda vakamacalataka vua e dua e sega ni lumuti na ka era vakila o ira na “sucu tale,” se “sucu ena yalo tabu.”—Joni 3:3-8.

11. E veisau vakacava na nona rai e dua ni lumuti? Vakamacalataka.

¹¹ E veisau vakacava na nodra vakasama na lotu vaKarisito lumuti? Ni bera ni lumuti ira o Jiova, era mareqeta na  inuinui ni bula tawamudu e vuravura. Dua na ka na nodra nanamaki ina gauna me vakaotia kina o Jiova na veika ca, me veisautaka tale ga na vuravura me parataisi. De dua era raitayaloyalotaka mera kidavaki ira na lewe ni nodra vuvale se itokani era takali. Ia nira lumuti ena yalo tabu, sa veisau na nodra rai. E sega ni kena ibalebale qori nira cata na inuinui ni bula e vuravura. Se veisau na nodra rai ena vuku ni lomabibi se veika dredre era sotava. Era sega ni nanuma ni vakavucesa na bula tawamudu e vuravura. O Jiova ga e vakayagataka na nona yalo tabu me veisautaka na nodra vakasama kei na inuinui era mareqeta.

12. Me vaka e cavuti ena 1 Pita 1:3, 4, era raica vakacava na lotu vaKarisito lumuti na nodra inuinui?

¹² Ena rairai nanuma o koya e lumuti ni sega ni ganiti koya na itavi totoka qori. Ia e sega vakadua ni vakatitiqa ni digitaki koya o Jiova. Dua na ka na nona marau kei na vakavinavinaka ni vakasamataka na nona inuinui ni bula i lomalagi.—Wilika 1 Pita 1:3, 4.

13. Era raica vakacava na lumuti na nodra bula e vuravura?

¹³ Kena ibalebale ya nira vinakata na lumuti mera mate totolo? E sauma na taro qori na yapositolo o Paula. E vakatauvatana na yagodra kei na valelaca, e kaya: “O koya gona, o keda eda tokara tiko na valelaca qo eda vutugu, eda oca, nida sega ni via luvata laivi, eda vinakata ga meda tokara na kena tale adua, me sosomitaki kina na ka e matemate rawarawa ena bula.” (2 Kor. 5:4) Era sega ni nanuma na lotu vaKarisito qori ni vakavucesa na bula e vuravura mera via mate totolo kina. Kena veibasai ga nira marautaka na nodra bula, era vinakata tale ga mera qaravi Jiova e veisiga kei na nodra vuvale kei na itokani. Se mani itavi cava era qarava, era na vakasamataka tiko ga na nodra inuinui totoka sa tu e matadra.—1 Kor. 15:53; 2 Pita 1:4; 1 Joni 3:2, 3; Vkta. 20:6.

14. Eda kila vakacava ni sega ni lumuti e dua ena yalo tabu?

¹⁴ O na rairai veinanuyaka ke o lumuti tale ga ena yalo tabu. Qo e vica na taro bibi mo vakasamataka: O dau vinakata vakalevu mo cakava na loma i Jiova? O dau gumatua ena cakacaka vakavunau? O taleitaka vakalevu mo vulica na iVolatabu mo kila na “veika titobu . . . ni Kalou”? (1 Kor. 2:10) Vakacava e vakalougatataki iko o Jiova me vuavuaivinaka nomu cakacaka? O kila ni nomu itavi mo vukea eso tale mera qaravi Jiova? O vakadinata ni dau tokoni iko o Jiova? Ke o vakaiotaka na vica na taro qori, vakacava e kena ibalebale ya ni o sa digitaki mo lai bula i lomalagi? Sega. Na vuna? Eda dau vakila kece qori na dauveiqaravi ni Kalou, sega ni o ira ga na lumuti. E vakayagataka o Jiova na nona yalo tabu me vakaukauataki ira na nona tamata se mani cava na nodra inuinui. Ke o vakatitiqataka ni o lumuti ena yalo tabu, qori e vakaraitaka ga ni o sega dina ni lumuti. O ira e digitaka o Jiova era sega ni vakatitiqataka na nodra lumuti! Era kila vinaka!

15. Eda kila vakacava nira na sega ni lako kece i lomalagi o ira e dusimaki ira na yalo tabu?

¹⁵ E tu ena iVolatabu e levu nodra ivakaraitaki na tamata ni Kalou e tokoni ira na yalo tabu, ia era sega ni  nuitaka na bula i lomalagi. E dusimaki Tevita na yalo tabu. (1 Sam. 16:13) E vakamatatataka vua na veika titobu me baleti Jiova, e uqeti koya tale ga me vola eso na ivola ena iVolatabu. (Mari. 12:36) Ia e kaya na yapositolo o Pita ni “sega ni lako cake i lomalagi” o Tevita. (Caka. 2:34) O Joni na Dauveipapitaisotaki e “sobuti koya na yalo tabu.” (Luke 1:13-16) E kaya o Jisu ni sega ni dua e uasivi Joni na Dauveipapitaisotaki, ia e kaya ni na sega ni veiliutaki o Joni ena Matanitu vakalomalagi. (Maciu 11:10, 11) E vakayagataka gona o Jiova na nona yalo tabu me vakaukauataki Tevita kei Joni me rau vakayacora na veika lelevu. Ia e sega ni vakayagataka na yalo tabu qori me digitaki rau ina bula vakalomalagi. Vakacava erau sega ni yalodina sara me vakataki ira na digitaki mera lai veiliutaki i lomalagi? Sega. Ena vakaturi rau o Jiova ena Parataisi e vuravura.—Joni 5:28, 29; Caka. 24:15.

16. Na cava era vakanamata kina e levu na tamata ni Kalou nikua?

¹⁶ Dua na iwiliwili levu ni dauveiqaravi i Jiova nikua era sega ni nuitaka na bula i lomalagi. Era vakataki Eparama, Sera, Tevita, Joni na Dauveipapitaisotaki, kei na levu tale na tagane kei na yalewa ena gauna vakaivolatabu, nira vakanamata mera bula e vuravura ena veiliutaki ni Matanitu ni Kalou.—Iper. 11:10.

17. Na taro cava ena veivosakitaki ena ulutaga e tarava?

¹⁷ Nikua era se maliwai keda tiko eso na lumuti, de dua eda na vakasamataka eso na taro. (Vkta. 12:17) Kena ivakaraitaki: Me vakacava nodra rai na lumuti me baleti ira? Ke dua ena nomu ivavakoso e vakayagataka na waini kei na madrai ena iVakananumi, mo raici koya vakacava? Vakacava ke tubu tiko ga na kedra iwiliwili na lumuti? Mo leqataka? Eda na sauma na taro qori ena ulutaga e tarava.