1. Na ituvaki dredre cava e tu kina o Tevita?

 E DRO tiko o Tevita me kua ni vakamatei. E via vakamatei koya na tui qaqa kei Isireli o Saula. Ni viakana o Tevita, e mani gole ina koro o Nopi, e kerea kina e lima na ibuli madrai. (1 Sam. 21:1, 3) Oti e lai vuni kei ira nona ilala ena dua na qara. (1 Sam. 22:1) E mai tu vakacava ena ituvaki qo o Tevita?

2. Na cava na ka ca e cakava o Saula? (1 Samuela 23:16, 17)

² Dua na ka nona vuvutaki Tevita o Saula nira taleitaki koya e levu, ra qai vakacaucautaki koya ni levu nona qaqa ena ivalu. E kila tale ga o Saula ni sa sega ni vakadonui koya o Jiova ni talaidredre, sa digitaki Tevita me tui. (Wilika 1 Samuela 23:16, 17.) Ia ni se tui kei Isireli o Saula, e dua nona mataivalu levu. E levu tale ga era tokoni koya. E mani dro o Tevita me kua ni vakamatei. Vakacava a nanuma o Saula ni rawa ni tarova na inaki i Jiova me tui o Tevita? (Aisea 55:11) E sega ni vakaraitaki qori ena iVolatabu, ia dua na ka eda rawa ni vakadeitaka: E ca na ka e cakava. Era na sega ni qaqa o ira na saqata na Kalou!

3. Na cava nona rai o Tevita me baleta na kena ituvaki?

³ E turaga yalomalumalumu o Tevita, e sega ni lewa me tui kei Isireli. E lesi koya ga o Jiova ena itavi qori. (1 Sam. 16:1, 12, 13) E okati Tevita o Saula me kena meca. Ia e sega ni beitaki Jiova o Tevita ena ituvaki leqataki e mai tu kina. E sega tale ga ni vosavosa ni lailai na kakana, se ni  vuni tu ena qara. Nona toka e kea e rairai bulia na sere rogorogo vinaka ni veivakacaucautaki, e okati kina na vosa ena tikinivolatabu e yavutaki kina na ulutaga qo: “O ira na vaqarai Jiova, era na sega ni leqa ena ka vinaka.”—Same 34:10.

4. Na taro cava eda na veivosakitaka? Na cava e bibi kina?

⁴ E levu na dauveiqaravi i Jiova nikua e lailai na kedra kei na ka mera bula kina. * E dina qori ena gauna ni COVID-19. Ni sa voleka mai na “veivakararawataki levu,” eda namaka ni na dredre ga na ituvaki. (Maciu 24:21) Nida vakasamataka tiko qori, meda sauma e va na taro: Ena sala cava e ‘sega ni leqa kina ena ka vinaka’ o Tevita? Na cava meda vulica kina meda lomavakacegu? Na cava eda nuidei kina ni na karoni keda o Jiova? Eda na vakarautaki keda vakacava ena veigauna se bera mai?

5-6. Eda kila vakacava ena Same 23:1-6 na ka e vakaibalebaletaka o Tevita ni kaya nira “sega ni leqa ena ka vinaka” na dauveiqaravi ni Kalou?

⁵ Na cava e vakaibalebaletaka o Tevita ni kaya ni o ira na dauveiqaravi i Jiova era na “sega ni leqataka e dua na ka”? Ni vola na ika23 ni Same e via tautauvata na vosa e vola. Ena vukei keda na Same qori meda kila na ka e vakaibalebaletaka. (Wilika Same 23:1-6.) E tekivuna na Same qori ni vola: “E noqu iVakatawa o Jiova. Au na sega ni leqataka e dua na ka.” Ena vo ni Same e tukuna o Tevita na veika e bibi dina, ya na levu ni veivakalougatataki vakayalo e marautaka ni sa mai nona iVakatawa o Jiova. E tuberi koya o Jiova ena “sala ni yalododonu,” e tokoni koya tale ga ena gauna vinaka kei na gauna ca. E vakadinata o Tevita ni na sega ni maravu tu ga nona bula ena “vanua veico drokadroka” nei Jiova. Ena so na gauna ena yalolailai, e vaka ga  ni lako tiko ena “buca butobuto loaloa,” ena tu na kena meca. Ia ni nona iVakatawa o Jiova, e “sega ni rerevaka na ca” o Tevita.

⁶ Eda sa sauma kina noda taro: Ena sala cava e “sega ni leqataka e dua na ka” o Tevita? Ena rai vakayalo e tu vua na ka kece. E sega ni vakatau na nona marau ena veika vakayago. E lomavakacegu o Tevita ena ka e vakarautaka vua o Jiova. Na ka ga e bibi vua ya nona veivakalougatataki kei na veitaqomaki ni nona Kalou.

7. Me salavata kei na Luke 21:20-24, na ituvaki dredre cava era sotava na lotu vaKarisito e Jutia ena imatai ni senitiuri?

⁷ Eda vulica ena vosa i Tevita na kena bibi na rai donu me baleta na veika eda taukena. Eda rawa ni marautaka na ka eda taukena ia e bibi meda kua ni vakaliuca. Qori na ka bibi era vulica na lotu vaKarisito ena imatai ni senitiuri era vakaitikotiko e Jutia. (Wilika Luke 21:20-24.) E vakadreti ira o Jisu ni na yaco na gauna ena ‘wavokita na koro o Jerusalemi na mataivalu.’ Ni yaco qori, mera “dro sara ina veiulunivanua.” Na nodra dro qori era na vakabulai kina, ia ena vinakati mera biuta tu mai e levu na ka. Ena vica na yabaki sa oti, e vola na Vale ni Vakatawa: “Era biuta tu yani nodra iteitei kei na vale, era sega mada ga ni curu ina nodra vale mera kauta mai kina nodra iyaya. Era nuitaka ga na veitaqomaki kei na veitokoni i Jiova, ra qai vakaliuca na nodra sokalou vua.”

8. Na tikina bibi cava eda vulica ena ka e yaco vei ira na lotu vaKarisito ena imatai ni senitiuri era tiko e Jutia?

⁸ Na tikina bibi cava eda vulica ena ka e yaco vei ira na lotu vaKarisito ena imatai ni senitiuri e Jutia? E volai ena Vale ni Vakatawa sa cavuti oti mai: ‘E tiko e liu qo eso na ka ena vakatovolei kina na noda rai me baleta na iyau vakayago. E ka bibi duadua vei keda ya se bibi cake na veivakabulai e vakarautaka na Kalou me baleti ira kece era to vua? De dua e vauci ena noda dro na noda sotava eso na ka dredre, se na lailai ni veika meda bula kina e veisiga. E dodonu gona meda tu vakarau meda cakava sara ga na ka e vinakati, me vakataki ira ga na bula ena imatai ni senitiuri era dro mai Jutia.’ *

9. E vakayaloqaqataki iko vakacava nona ivakasala na yapositolo o Paula vei ira na Iperiu?

⁹ Vakasamataka mada ni sega ni rawarawa vei ira na lotu vaKarisito qori mera biuta tu mai e levu na ka era taukena, mera qai tekivu vou tale. E vinakati mera vakabauta mera nuitaki Jiova me vakarautaka na ka mera bula kina. Ia e dua na ka ena vukei ira. Ni vo e lima na yabaki mera wavokiti Jerusalemi na kai Roma, e vakasalataki ira na Iperiu na yapositolo o Paula, e kaya: “Me kua ni laurai ena nomuni bula ni oni lomana na ilavo, ni lomavakacegu ga ena ka e sa tiko vei kemuni. Ni a kaya: ‘Au na sega sara ni laivi iko, au na sega tale ga ni biuti iko.’ O koya gona, meda yaloqaqa da qai kaya: ‘E dau vukei au o Jiova, au na sega ni rere. Cava ena cakava rawa vei au na tamata?’” (Iper. 13:5, 6) O ira na muria na ivakasala i Paula ni bera nira kabakoro na kai Roma, e rawarawa mera veisau mera bula kina ena nodra itikotiko vou. Era vakadeitaka ni na vakarautaka o Jiova na ka mera bula kina. E vakadeitaki  keda na vosa i Paula ni rawa tale ga nida nuitaki Jiova.

10. Na cava e tukuna tiko vei keda o Paula?

¹⁰ E tautauvata na ivakasala i Paula e tukuna vei Timoci, e yaga tale ga vei keda. E vola: “O koya gona, ke sa tiko na kakana, na isulu, meda lomavakacegu ena veika qo.” (1 Tim. 6:8) Kena ibalebale qori meda kua ni kania na kakana vakatitiweli, dua noda vale vinaka, se volia na isulu vovou ena so na gauna? E sega ni tukuna tiko qori o Paula. E tukuna meda lomavakacegu ena ka sa tiko vei keda. (Fpai. 4:12) Qori na ka e vulica o Paula. Na noda iyau talei duadua ya noda veiwekani kei na noda Kalou, sega ni veika vakayago eda taukena.—Apak. 3:17, 18.

11. Na cava eda vulica me baleta na lomavakacegu ena ka e tukuna o Mosese vei ira na Isireli?

¹¹ Ena rawa ni duidui noda rai kei na rai i Jiova ena ka meda bula kina. Vakasamataka na ka e tukuna o Mosese vei ira na Isireli ni oti e 40 na yabaki nodra tiko ena vanua talasiga: “O Jiova na nomuni Kalou sa vakalougatataki kemuni ena ka kece oni cakava. E kila vinaka na nomuni taubaletaka voli na vanua talasiga vakaitamera qo. E tiko voli ga kei kemuni o Jiova na nomuni Kalou ena 40 na yabaki qo, qai sega ni dua na ka oni leqa kina.” (Vkru. 2:7) Ena loma ni 40 na yabaki qori, e vakarautaka o Jiova vei ira na Isireli na mana  mera kania. Na nodra isulu, io na isulu era biubiu mai kina e Ijipita e sega sara ga ni madra. (Vkru. 8:3, 4) Eso era na rairai raica qori me ka lailai, ia e tukuna vei ira na Isireli o Mosese ni tiko vei ira na ka kece. E marau o Jiova nida vulica meda dau lomavakacegu, meda vakavinavinakata na veika lalai e vakarautaka. Meda raica qori me ka ni veivakalougatataki da qai vakavinavinakataka.

12. Na cava e vakaraitaka ni nuitaki Jiova o Tevita, e sega ni nuitaki koya ga?

¹² E kila o Tevita ni yalodina o Jiova, e kauaitaki ira tale ga vakabibi na lomani koya. E leqataki nona bula o Tevita ena gauna e bulia tiko kina na ika34 ni Same, ia ena vakabauta e raica na “agilosi i Jiova” ni “wavoliti” koya. (Same 34:7) De dua e vakatauvatana o Tevita na agilosi kei na dua na sotia e keba tiko ena bucanivalu, e yadra me vakaraici ira na meca. E sotia yaloqaqa o Tevita, sa yalataka oti tale ga o Jiova me na buli koya me tui. Ia e sega ni nuitaka o Tevita nona rawa ni rabotaka na vatu se taura na iseleiwau me vakadrukai ira na kena meca. (1 Sam. 16:13; 24:12) E nuitaka na Kalou, e nuidei ni agilosi i Jiova ena vakabulai ira na rerevaki koya. Eda sega ni namaka meda na vakabulai vakacakamana ena gauna qo. Ia eda kila ni o koya e nuitaki Jiova ena rawata na bula tawamudu ke mate mada ga ena gauna qo.

13. Ni ravuravu o Koki mai Mekoki, na cava ena rairai rawarawa kina meda valuti? Na cava meda nuidei kina? (Raica na iyaloyalo ena waqana.)

¹³ Sa voleka qo me vakatovolei na noda nuitaka na nona kaukaua o Jiova me taqomaki keda. Ni ravuti keda na tamata ni Kalou o Koki mai Mekoki, ya na nodra tovata na veimatanitu, e kena irairai nida na vakamatei. Meda nuidei ni rawa ni taqomaki keda o Jiova. Era na raica na veimatanitu nida vaka na sipi e sega ni dua me taqomaka. (Isik. 38:10-12) Eda na sega ni vakaiyaragi, eda sega tale ga ni vulica na ivalu. Era na raica na veimatanitu ni rawarawa meda valuti. Era na sega ni raica na ka eda raica ena vuku ni noda vakabauta, ya e dua na ilala agilosi levu era keba wavoliti keda na tamata ni Kalou, era tu vakarau mera veitaqomaki. E rawa vakacava vei ira na veimatanitu mera raici ira? E sega vei ira na rai vakayalo. Era na kidroa sara ga nira taqomaki keda na mataivalu vakalomalagi!—Vkta. 19:11, 14, 15.

14. Na cava meda cakava ena gauna qo meda vakavakarau kina?

¹⁴ Eda na vakarautaki keda vakacava ena veigauna se bera mai? Kena imatai, me donu noda rai me baleta na iyau vakayago, eda kila ni dua na siga eda na veitalatala kei na ka eda taukena. Bibi tale ga meda lomavakacegu da qai marautaka vakalevu na noda veiwekani talei kei Jiova. Na noda kila vinaka na Kalou, eda na nuidei kina ni na rawa ni taqomaki keda ni ravuravu o Koki mai Mekoki.

15. Na cava e yaco vei Tevita ni se cauravou e kila kina ni na sega vakadua ni biuti koya o Jiova?

¹⁵ Vakasamataka mada e dua tale na ka e vukei Tevita, ena vukei keda tale ga nida vakavakarau ena ituvaki dredre. E kaya: “Tovolea mada qai raica ni vinaka o Jiova, e marau na tamata e vakaruru  vua.” (Same 34:8) E matata mai na vosa qori ni kila ni rawa ni nuitaki Jiova. E sega vakadua ni biuti koya o Jiova na nona Kalou, e dau nuitaki koya tu ga. Ni se cauravou e vakasota kei na tuawa ni Filisitia o Koliaci, e tukuna o Tevita vua na dauvala qaqa qori: “Ena siga ga qo ena soli iko e ligaqu o Jiova.” (1 Sam. 17:46) Ni toso na gauna, e qaravi tui Saula o Tevita, e via vakamatei koya vakavica. Ia e “tokoni koya o Jiova.” (1 Sam. 18:12) Ni vakadinadinataka o Tevita nona veitokoni o Jiova ena veigauna sa oti, e kila ni na sega ni biuti koya o Jiova ena gauna e sotava kina na leqa.

16. Ena sala cava eda rawa ni “tovolea” kina na vinaka i Jiova?

¹⁶ Na levu ga ni noda nuitaki Jiova me dusimaki keda, eda na qai nuidei ga ni na rawa ni vakabulai keda ena veigauna se bera mai. Bibi na vakabauta kei na noda tu vakarau meda nuitaki Jiova nida kerea noda boso meda cegu mai na cakacaka meda tiko ena soqo ni tabacakacaka se soqo ni veiwasewase, se kerea me veisau noda ituvatuva ni cakacaka meda tiko kina ena soqoni kece, me levu tale ga noda gauna ena cakacaka vakaitalatala. Kaya mada ke sega ni vakadonuya o boso na noda kerekere, eda sa sega tale ga ni cakacaka, vakacava eda vakabauta ni na sega ni biuti keda se vakanadakui keda o Jiova ni na vakarautaka na ka meda bula kina? (Iper. 13:5) Levu era veiqaravi vakatabakidua e rawa nira talanoataka na sala e vukei ira kina o Jiova ena gauna sara ga era gadreva kina. Io, e dau dina o Jiova.

17. Na cava na tikinivolatabu ni 2022, na cava e veiganiti kina?

¹⁷ Eda na sega ni taqayataka na gauna e se bera mai ni tokoni keda o Jiova. Ena sega ni biuti keda na noda Kalou ke da vakaliuca tiko ga na lomana. Meda rawa ni vakavakarau ena gauna qo kei na gauna dredre e se bera mai, meda nuitaki Jiova tale ga ni na sega ni biuti keda, e digitaka kina na iLawalawa Dauvakatulewa na Same 34:10 me noda tikinivolatabu ni 2022: “O ira na vaqarai Jiova, era na sega ni leqa ena ka vinaka.”