1-2. Na ituvaki dredre cava era na rairai sotava na dausokalou yalodina i Jiova?

 NIDA sotava e levu na ka rarawa, e rawa sara ga ni veisautaka vakasauri na noda bula. Kena ivakaraitaki, e dua na tacida tagane yalodina o Lui, a e qai kila ni tauvi kenisa tiko. E tukuna o vuniwai ni sa vo ga vua e vica na vula. Dua na veiwatini o Monika kei watina rau dau vakaitavi vakalevu ena itavi vakayalo, e qase ni ivavakoso o tagane. Dua na siga e qai kila o Monika ni cakava lo tiko o watina e dua na ivalavala ca bibi me dua na gauna balavu. Dua tale na tacida dawai o Olivia, e vinakati me biuta nona vale ni sa voleka mai e dua na cagilaba kaukaua. Na gauna e lesu yani kina, sa vakacacani tu na nona vale. Ena dua ga na gauna lekaleka, e veisau totolo na nodratou bula na tacida qori. Vakacava o sotava tale ga e dua na ituvaki va qori e veisautaka sara ga na nomu bula?

² Nida qaravi Jiova ena yalodina, eda dau sotava na ituvaki dredre, eda tauvimate tale ga me vakataki ira na kena vo. De dua eda vosota tiko na nodra veitusaqati se veivakacacani o ira na cati keda na tamata ni Kalou. E dau vakatara o Jiova na veika dredre va qori, ia e yalataka me vukei keda. (Aisea 41:10) Ena veivuke ni Kalou, eda na marau tiko, eda vakatulewa vinaka, eda yalodina tale ga nida sotava na ituvaki dredre sara. Eda na dikeva ena ulutaga qo e va na sala e vukei keda kina o Jiova ena gauna  dredre. Eda na dikeva tale ga na ka meda cakava me yaga kina na nona veivuke.

ENA TAQOMAKI IKO O JIOVA

3. Nida sotava na veika rarawa, cava ena rairai dredre meda cakava?

³ Na ituvaki dredre. Nida sotava qori, ena rairai dredre meda vakasama vinaka se vakatulewa donu. Na vuna? Ena rairai mosi sara ga na lomada. Ena curuoso na noda vakasama nida nuiqawaqawa. E vaka meda veilakoyaki tiko ena vanua kabukabu da qai sega ni kila na vanua meda lakova. Dikeva mada na ka rau vakila na rua na tacida yalewa rau sotava na i tuvaki qori rau a vakamacalataki mai. E kaya o Olivia: “Ni vakacacana na noqu vale na cagilaba, au sega sara ga ni kila na ka meu cakava dua na ka na noqu rarawa.” E kaya o Monika me baleta na valavala ca i watina: “Au rarawataki koya sara ga. Dua na ka na rarawa ni lomaqu. Au sega ni kila meu cakava vakacava na ka au dau cakava tu e liu. E sega sara ga ni vakabauti ni mai yaco tu qori vei au.” E yalataka vakacava o Jiova ni na vukei keda nida sotava na veika dredre?

4. Na cava e yalataka o Jiova ena Filipai 4:6, 7?

⁴ Ka e cakava o Jiova. E yalataka ni na solia vei keda na ka e vakatokai ena iVolatabu, “na vakacegu ni Kalou.” (Wilika Filipai 4:6, 7.) E vakaibalebaletaka tiko na vakacegu ni noda vakasama kei na lomada nida veiwekani voleka kei koya. Na vakacegu qori “e uasivia na vakasama kece,” e dua dina na ka totoka e sega ni vakamacalataki rawa. Vakacava o sa bau vakacegui va qori ni oti nomu masu vagumatua vei Jiova? Qori sara ga “na vakacegu ni Kalou.”

5. E taqomaka vakacava na noda vakasama kei na lomada na vakacegu ni Kalou?

⁵ Na tikinivolatabu vata ga qori e vakamacalataka ni “taqomaka na lomada kei na noda vakasama” na vakacegu ni Kalou. Na vosa taumada ni “taqomaka” e vakayagataki ena mataivalu me baleti ira na sotia era dau taqomaka na koro me kua ni valuti. Era dau moce vinaka na lewenikoro nira kila nira taqomaka tiko na sotia na matamata. E va tale ga qori na vakacegu ni Kalou, ni taqomaka na lomada kei na noda vakasama. Eda vakacegu nida kila nida taqomaki tiko. (Same 4:8) Me vakataki Ana, ke sega mada ga ni veisau totolo na keda ituvaki, se rawa tiko ga nida vakila na vakacegu. (1 Sam. 1:16-18) Nida vakacegu eda dau vakasama vinaka kina, e donu tale ga na noda vakatulewa.

6. Na cava meda cakava me yaga kina vei keda na vakacegu ni Kalou? (Raica tale ga na iyaloyalo.)

⁶ Ka meda cakava. Ni o sotava na  ituvaki dredre, kerea mo taqomaki. Ena sala cava? Mo masu me yacova ni o sa vakila na vakacegu ni Kalou. (Luke 11:9; 1 Ces. 5:17) E vakamacalataka o Lui sa tukuni oti mai, na sala rau vosota kina kei watina o Ana, ni rau sa kila ni sa vo ga vua e vica na vula. E kaya: “E dredre sara ga ena gauna qori meu vakatulewataka na veiqaravi, se so tale na ka me caka. Ia e yaga dina na masu me keirau vakila kina na vakacegu.” Rau masu vagumatua o Lui kei watina, rau masu wasoma tale ga vei Jiova me vakaceguya nodrau vakasama kei na lomadrau, me solia tale ga na vuku me rau vakatulewa vinaka. Erau vakila sara ga na nona veivuke. Ke o sotava tiko na ituvaki dredre va qori, gumatua ena masu, o na vakila tale ga na vakacegu i Jiova ni taqomaka na lomamu kei na nomu vakasama.—Roma 12:12.

ENA VAKADEITAKI IKO O JIOVA

7. Na cava eda rawa ni vakila nida sotava na ituvaki dredre?

⁷ Na ituvaki dredre. Nida sotava na ituvaki va qori ena veiveisau na ivakarau ni lomada, noda vakasama, kei na ka eda cakava. Ena vaka sara ga e dua na waqa ni veisuayaki tiko ena draki ca. E vakamacalataka o Ana, sa tukuni oti mai, ni gauna e mate kina o Lui e veilecayaki na ivakarau ni lomana. E kaya: “Eso na gauna niu lomabibi, au dau vakalomalomani au sara ga. Au dau cudru tale ga ni sa biuti au.” Kena ikuri, e dau galili o Ana qai cudru ni vinakati me vakatulewataka na ka e dau qarava tu e liu o Lui. So na gauna, e vaka sara ga e soko tiko ena wasawasa voravora. E dau vukei keda vakacava o Jiova ni veilecayaki va qori na ivakarau ni lomada?

8. Na cava e yalataka o Jiova ena Aisea 33:6?

⁸ Ka e cakava o Jiova. E yalataka ni na vakataudeitaki keda. (Wilika Aisea 33:6.) Ni soko tiko e dua na waqa ena draki ca, e rawa ni veisuayaki vakalevu. Me kua ni yaco na leqa, e dau tiko ena ruku ni waqa lelevu na kena ivakadei ena yasa ruarua ni boto ni waqa. Na ivakadei qori ena vakalailaitaka na veisuayaki ni waqa, era taqomaki na pasidia, me maravu talega na soko. Ia ena yaga na ivakadei qori ke toso tiko i liu na waqa. E va tale ga qori nona vakadeitaki keda o Jiova, ke da toso tiko ga i liu ena yalodina nida sotava na veika dredre.

9. E vakataudeitaki keda vakacava na ivukevuke ni vakekeli? (Raica tale ga na iyaloyalo.)

⁹ Ka meda cakava. Ni veilecayaki na ivakarau ni lomada, meda saga ena noda vinaka kece meda dei ena noda ituvatuva vakayalo. De dua o sa sega ni cakava  rawa na veika o dau cakava e liu. Ia mo nanuma tiko ni sega ni namaka vakasivia vei keda na ka o Jiova. (Vakatauvatana Luke 21:1-4.) Mo okata ena nomu ituvatuva vakayalo na gauna mo vuli kina vakataki iko, mo vakasama tale ga vakatitobu. Na vuna? E vakarautaka o Jiova ena nona isoqosoqo na itukutuku vakaivolatabu meda rawa ni vakataudeitaki kina. O rawa ni raica qori ni o vakekeli ena ivukevuke me vaka na JW Library^®, Watch Tower Publications Index, kei na iDusidusi ni Vakekeli ni iVakadinadina i Jiova. E kaya o Monika, sa tukuni oti mai, ni dau qara ivakasala ena ivukevuke ena gauna e tekivu veilecayaki kina na lomana. Me kena ivakaraitaki, e dau vaqara na vosa “cudru.” So tale na gauna e vaqara na vosa “veidabui” se “yalodina.” E dau vakawilika qori me yacova ni sa vakila na vakacegu. E kaya: “Au lomabibi niu se qai tekivu vakekeli, ia ni sa oti e vaka ga e mokoti au o Jiova. Niu wilika tiko qori, au raica ni kila vinaka sara tu ga o Jiova na veilecayaki ni lomaqu, e vukei au tale ga.” Na nona veivuke qori o Jiova e rawa kina nida lewa vinaka na ivakarau ni lomada me yacova nida sa nuidei.—Same 119:143, 144.

ENA TOKONI IKO O JIOVA

10. Na cava eda vakila nida sotava na ituvaki e vakararawataki keda vakalevu?

¹⁰ Na ituvaki dredre. Nida sotava na ituvaki e vakararawataki keda vakalevu, e rawa sara ga ni vakamalumalumutaki keda ena so na siga. Eda na vaka kina e dua na dau qito e dau cici totolo tu e liu ia qo sa gera ni taubale tiko. De dua sa na dredre meda cakava eso na ka e dau rawarawa tu ga noda cakava e liu, se da sega ni taleitaka eso na ka eda dau makututaka e liu. Me vakataki Ilaija, sa na rawa ni dredre noda duri. Eda sa via moce tu ga. (1 Tui 19:5-7) Na cava e yalataka o Jiova ni na cakava nida malumalumu?

11. Na cava e dua tale na sala e vukei keda kina o Jiova? (Same 94:18)

¹¹ Ka e cakava o Jiova. E yalataka ni na tokoni keda. (Wilika Same 94:18.) Me vaka ga nona vinakata e dua na dauqito e mavoa me vukei me rawa ni veitosoyaki kina, e vinakati tale ga na veivuke meda qaravi Jiova tiko ga. Ena gauna va qori, e vakadeitaka o Jiova: “O yau o Jiova na nomu Kalou, au taura tiko na ligamu imatau, o koya e tukuna vei iko, ‘Kua ni rere. Au na vukei iko.’” (Aisea 41:13) E vakila na veivuke va qori o  Tui Tevita. E sotava na veika dredre, e levu tale ga na kena meca. E kaya vei Jiova: “E tokoni au na ligamuni imatau.” (Same 18:35) Ia e tokoni keda vakacava o Jiova?

12. O cei e rawa ni vakayagataka o Jiova me vukei keda nida malumalumu?

¹² E dau tokoni keda o Jiova ni uqeti ira eso tale mera vukei keda. Kena ivakaraitaki, dua na gauna a malumalumu o Tevita, e sikovi koya yani na nona itokani o Jonacani me vakayaloqaqataki koya, me uqeti koya tale ga. (1 Sam. 23:16, 17) E digitaki Ilaisa tale ga o Jiova me vukei Ilaija. (1 Tui 19:16, 21; 2 Tui 2:2) Nikua, o Jiova e rawa ni vakayagataka na noda vuvale, ira noda itokani, se o ira na qase ni ivavakoso mera tokoni keda. Ia nida rarawa, de dua eda na sega ni vinakata meda veimaliwai. Eda na via tu taudua ga. Levu era dau va qori. Na cava meda cakava me tokoni keda kina o Jiova?

13. Na cava mo cakava me yaga vei iko nona veitokoni o Jiova? (Raica tale ga na iyaloyalo.)

¹³ Ka meda cakava. Qarauna meda kua ni dau via tu taudua ga. Nida sega ni via veimaliwai, ena qiqo na noda rai, eda na tekivu nanumi keda ga kei na leqa eda sotava tiko. Na mataqali rai qori ena rawa ni cala kina na noda vakatulewa. (Vkai. 18:1) Macala nida dau vinakata eso na gauna meda tiko taudua kina, vakabibi ke dredre na ka eda sotava tiko. Ia ke balavu tale na gauna eda tiko taudua kina, eda sa cata sara tiko ga na sala e vakayagataka o Jiova meda vukei kina. Ke dredre mada ga na ituvaki o sotava, mo ciqoma na nodra veivuke na lewenivuvale, ira na itokani kei ira na qase ni ivavakoso. Mo raica ni qori na sala e vakayagataka o Jiova me tokoni iko kina.—Vkai. 17:17; Aisea 32:1, 2.

ENA VAKACEGUI IKO O JIOVA

14. Na ituvaki cava eda dau rerevaka?

¹⁴ Na ituvaki dredre. Eso na ituvaki ena vakavuna na noda rere. Ena iVolatabu, era vakamacalataka eso na dauveiqaravi ni Kalou na gauna era rarawa kina se sautaninini baleti ira na meca se so tale na ituvaki. (Same 18:4; 55:1, 5) Eda rawa tale ga ni sotava na ituvaki va qori nida tusaqati e koronivuli, e valenicakacaka, vei ira noda vuvale, se matanitu. Eda rere ni rawa ni vakaleqai keda na mate e tauvi keda tiko. Na gauna qori eda  vaka kina e dua na gonelailai e sega ni cakava rawa e dua na ka. Ia ena vukei keda vakacava o Jiova ena gauna qori?

15. Na veivakadeitaki cava e tiko ena Same 94:19?

¹⁵ Ka e cakava o Jiova. E vakacegui keda, e vakayaloqaqataki keda tale ga. (Wilika Same 94:19.) Eda na rairai vakasamataka ena same qo, e dua na goneyalewa lailai e sega ni moce rawa tiko ni rerevaka na kurukuru kei na uca. Eda rawa ni raitayaloyalotaki tamana ni curu ina nona rumu, keveti koya qai roqoti koya tiko me yacova ni moce. E se draki ca tiko ga, ia e nuidei na goneyalewa lailai ni mokoti koya tiko o tamana. Na cava eda vulica? Nida sotava na ituvaki rerevaki va qori, e vinakati sara ga me keveti keda na Tamada vakalomalagi me yacova nida nuidei tale. Sala cava ena vakacegui keda kina va qori o Jiova?

16. Na cava meda cakava me yaga kina vei keda na veivakacegui i Jiova? (Raica tale ga na iyaloyalo.)

¹⁶ Ka meda cakava. Meda vakayagataka vakalevu noda gauna vei Jiova nida masu vua, eda wilika tale ga na nona Vosa. (Same 77:1, 12-14) Nida lomaocaoca, na imatai ni ka eda na rairai vakasamataka, ya meda masu vua na Tamada vakalomalagi. Tukuna vei Jiova na ka o rerevaka kei na ka o lomaleqataka. Meda rogoci koya nida wilika nona Vosa qai raica na sala e vakacegui keda kina. (Same 119:28) Ni o wilika eso na wase ni ivola ena iVolatabu, ena rawa sara ga ni vakacegui iko ni o rere. Kena ivakaraitaki, o na rairai vakayaloqaqataki ena ivola i Jope, Same, Vosa Vakaibalebale, kei na vosa i Jisu ena Maciu wase 6. Ni o masu vei Jiova qai wilika na nona Vosa, ena vakacegui iko sara ga.

17. Na cava eda nuidei kina?

¹⁷ Eda nuidei ni na vukei keda o Jiova ena gauna dredre. Eda na sega ni tiko taudua. (Same 23:4; 94:14) E yalataka o Jiova me taqomaki keda, vakadeitaki keda, tokoni keda, me vakacegui keda tale ga. E tukuna na Aisea 26:3 me baleti Jiova: “Oni na maroroi ira na dau ravi vei kemuni, oni na vakacegui ira tiko ga, nira nuitaki kemuni.” Koya gona meda nuitaki Jiova qai vakayagataka vinaka na sala e vukei keda kina. Nida cakava qori, eda na vakayaloqaqataki nida sotava na veika dredre.