1. Na cava e soqo bibi duadua kina ni yabaki na iVakananumi? (Luke 22:19, 20)

 E SOQO bibi duadua vei keda na dauveiqaravi i Jiova na iVakananumi ni mate i Karisito. Qo duadua ga na soqo e vakarota sara ga o Jisu mera vakananuma na nona imuri. (Wilika Luke 22:19, 20.) E tiko e vica na vuna eda vakanamata kina ena iVakananumi. Meda veivosakitaka mada eso.

2. Na cava eso na vuna eda vakanamata kina ena iVakananumi?

² E bibi na iVakananumi meda vakasamataka kina na yaga ni ivoli. Eda nanuma kina eso na sala meda vakavinavinakataka kina vakalevu na isoro i Jisu. (2 Kor. 5:14, 15) Qori e gauna vinaka tale ga “meda veivakayaloqaqataki” kina vakamataveitacini. (Roma 1:12) E veiyabaki, era tiko tale ga ena iVakananumi e levu era malumu tu vakayalo. Na nodra kauaitaki ena yalololoma, e uqeta eso mera lesu vei Jiova. Kena ikuri, era vinakata e levu na tataleitaki mera vulica na iVolatabu nira marautaka na ka era rogoca kei na ka era raica. Sa rauta me soqo bibi vei keda na iVakananumi!

3. E vakaduavatataki keda vakacava na iVakananumi? (Raica tale ga na iyaloyalo.)

³ Vakasamataka tale ga na sala e vakaduavatataki keda kina na mataveitacini e veiyasa i vuravura na iVakananumi. Eda soqoni vata na iVakadinadina i Jiova e veiyasa i vuravura ni sa dromu na matanisiga. Eda na rogoca e dua na ivunau e vakabibitaki kina na ivoli. Eda na lagata e rua na sere ni veivakacaucautaki, veisoliyaka na madrai kei na waini qai tukuna mai vu ni lomada “emeni”  ni oti e va na masu. Qori na ka era na muria kece na ivavakoso e veiyasa i vuravura ena siga qori. Rau na marau mada ga o Jiova kei Jisu ni rau raica na noda duavata meda rokovi rau ena sala qori.

4. Na cava eda na veivosakitaka ena ulutaga qo?

⁴ Eda na veivosakitaka e vica na taro ena ulutaga qo: Eda na vakarautaka vakacava na lomada ena iVakananumi? Eda na vukea vakacava eso me yaga vei ira na iVakananumi? Eda na vukei ira vakacava na malumu tu vakayalo? Na kena isau ena vakarautaki keda ena soqo bibi qo.

EDA NA VAKARAUTAKA VAKACAVA?

5. (a)Na cava meda vakasamataka kina na yaga ni ivoli? (Same 49:7, 8) (b)Cava o vulica ena vidio Na Cava a Mate Kina o Jisu?

⁵ Dua na sala bibi eda na vakarautaka kina na lomada ena iVakananumi, ya nida vakasamataka na yaga ni isoro ni veivoli i Jisu Karisito. Eda sega ni rawa ni vakabulai keda ga mai na ivalavala ca kei na mate. (Wilika Same 49:7, 8; raica tale ga na vidio Na Cava a Mate Kina o Jisu?) a E tuvanaka gona o Jiova me solia na Luvena lomani o Jisu na nona bula ena vukuda. Erau vakuai rau vakalevu na veitamani qo. (Roma 6:23) Na levu ga ni noda vakasamataka vakatitobu na ka rau vakuai rau kina, na levu tale ga ni noda vakavinavinakataka na ivoli. Eda na veivosakitaka eso na ka dredre rau vosota o Jiova kei Jisu. Ia meda veivosakitaka mada qo: Na cava e vauci ena ivoli?

6. Na cava e vauci ena ivoli?

⁶ Na ivoli, ya na ka e soli me vakalesui mai kina e dua na ka. E uasivi na imatai ni tamata o Atama ena gauna e buli kina. Ni valavala ca sa sega ni rawata na bula tawamudu, vaka kina o ira na luvena. Me rawa ni vakalesui mai na ka e kauta tani o Atama, e solia o Jisu na nona bula uasivi me isoro. Na nona bula o Jisu e vuravura, e “sega ni valavala ca se kune e gusuna na veivakaisini.” (1 Pita 2:22) Ni mate o Jisu, na nona bula uasivi e tautauvata vinaka sara ga kei na bula nei Atama ni bera ni valavala ca.—1 Kor. 15:45; 1 Tim. 2:6.

7. Na cava eso na ka e vakatovolei kina o Jisu ni tiko e vuravura?

⁷ E talairawarawa tiko ga o Jisu vua na Tamana vakalomalagi ni levu mada ga na ituvaki dredre e sotava e vuravura. E uasivi o Jisu, ia ni se gone e vinakati me talairawarawa ena nodrau lewa na nona itubutubu rau sega ni uasivi. (Luke 2:51) Ni sa itabagone, e vinakati me vorata na nona vakatovolei me talaidredre se tawayalodina. Ni sa uabula, e vinakati me vorati Setani na Tevoro, okati kina nona tukuna vei Jisu me kua ni yalodina vua na Kalou. (Maciu 4:1-11) E vinakata sara ga o Setani me valavala ca o Jisu me kua kina ni mate me keda ivoli.

8. Na ka dredre cava tale e vosota o Jisu?

⁸ E levu tale na ka dredre e vosota o Jisu ena nona cakacaka vakaitalatala e vuravura. Kena ivakaraitaki, e tusaqati, e leqataki na nona bula. (Luke 4:28, 29; 13:31) E vosota na nodratou malumalumu na nona imuri. (Mari. 9:33, 34) Ni veilewaitaki mada ga, e vakararawataki, e vakalialiai. Oti sa qai vakamatei me vaka e dua na daubasulawa, e mosimosi sara na ka e vakila. (Iper. 12:1-3) A vosota duadua tale ga na iotioti ni  ka e vakatovolei kina, ia e sega ni taqomaki koya o Jiova. b—Maciu 27:46.

9. Na cava nomu nanuma me baleta na isoro i Jisu? (1 Pita 1:8)

⁹ E macala ni levu sara na ka rarawa e vosota o Jisu me vakarautaki kina na ivoli. Eda lomani koya vakalevu nida vakasamataka nona yalorawarawa me cabora nona bula ena vukuda.—Wilika 1 Pita 1:8.

10. Na cava e vosota o Jiova ena vuku ni ivoli?

¹⁰ Na cava e tu vakarau ni vosota o Jiova me rawa ni sauma o Jisu na ivoli? Rau veivolekati sara o Jiova kei Jisu me vaka ga e dua na tama kei luvena. (Vkai. 8:30) Vakasamataka mada na loloma levu e tuburi Jiova ni raica ni vosota o Jisu e levu na veika dredre e vuravura. E macala ni mosimosi sara ga me raica nona vakalolomataki o Luvena, nona cati, nona vakararawataki tale ga.

11. Tukuna e dua na ivakaraitaki eda na kila kina na ivakarau ni loma i Jiova ni vakamatei o Jisu.

¹¹ Ni dua na itubutubu e mate na luvena, ena kila vinaka na kena mosimosi. Eda vakabauta dei na veivakaturi, ia se mositi keda tiko ga nona takali e dua eda lomana. Na ivakaraitaki qori eda na kila kina na ivakarau ni loma i Jiova ni raica na Luvena lomani ni vakararawataki qai vakamatei ena vulaitubutubu ni 33 G.V. c—Maciu 3:17.

12. Na cava meda cakava ni vo e vica na macawa me iVakananumi?

¹² Me yacova yani na iVakananumi, mo vulica vakataki iko se dou vulica ena Sokalou Vakavuvale na ulutaga me baleta na ivoli. Vakayagataka na iDusidusi ni Vakadidike ni iVakadinadina i Jiova, se so tale na ivukevuke vakaivolatabu mo dou dikeva kina vakatitobu na ulutaga qo. d Mo dou muria tale ga na ituvatuva ni wili iVolatabu ni iVakananumi ena iVola ni Soqoni ni Noda Bula vaKarisito kei na Cakacaka Vakaitalatala. Ia ena siga ni iVakananumi, nanuma mo sarava na porokaramu ni Dikevi ni Tikinivolatabu ni iVakananumi. Nida vakarautaka na lomada ena iVakananumi, eda rawa kina ni  vukea e levu tale me yaga vei ira.—Esera 7:10.

VUKEA ESO TALE

13. Na cava na imatai ni ka meda cakava me yaga vei ira eso tale na iVakananumi?

¹³ Eda na vukea vakacava eso tale me yaga vei ira na iVakananumi? Na imatai ni ka meda cakava, meda sureti ira. Vola tale ga na yacadra o ira eda sota ena cakacaka vakavunau me rawa nida sureti ira. Qo e okati kina o ira na wekada, ira eda cakacaka vata, vuli vata, kei na so tale eda kila. Ke lailai na ivola ni veisureti, eda rawa ni vakauta na kena ena iyaya vakalivaliva. De dua eda na kurabui ni levu era na via tiko sara ga ena iVakananumi.—Dauv. 11:6.

14. Tukuna na yaga ni nomu solia na ivola ni veisureti.

¹⁴ Kua ni beca na yaga ni nomu solia na ivola ni veisureti. Kena ivakaraitaki, e kurabui e dua na tacida yalewa ni tukuna o watina e sega ni tiko ena dina, ni na tomani koya ena iVakananumi. Na cava e kurabui kina na tacida qori? Vica na yabaki sa oti, e dau uqeti watina me tiko ena iVakananumi, ia e sega ni lako. Na cava e veisau kina ena gauna qo? E kaya o watina: “Sa tu qo noqu ivola ni veisureti,” qai tukuna ni sureti koya e dua na qase ni ivavakoso rau veikilai. E mani tiko ena iVakananumi ena yabaki ya kei na vica tale na yabaki tarava.

15. Na cava meda nanuma tiko nida veisureti ena iVakananumi?

¹⁵ Meda nanuma ni rawa ni tiko na nodra taro o ira eda sureta ena iVakananumi, vakabibi nira se bera ni tiko vakadua ena noda soqoni. E bibi gona meda vakasamataka rawa na ka era na taroga qai vakarautaka na kena isau. (Kolo. 4:⁠6) Kena ivakaraitaki, era na rairai taroga eso: ‘Na cava e dau caka ena soqo qo?’ ‘Ena vakacava na kena dede?’ ‘Na isulu cava meda dara?’ ‘E saumi na icurucuru?’ ‘E dau caka na soli?’ Nida sureta e dua ena iVakananumi, eda rawa ni taroga: “Dua nomu taro?” oti qai sauma  sara. Rawa tale ga nida sarava vata na rua na vidio Vakananuma na Mate i Jisu kei Na Cava e Caka ena Vale ni Soqoni?, me rawa ni kila kina na ka e dau caka ena noda soqoni. Kena ikuri, rawa ni veivosakitaka eso na tikina bibi ena lesoni 28 ni ivola Marau me Tawamudu!

16. Na taro cava tale era na rairai taroga o ira na tiko ena iVakananumi?

¹⁶ Ni oti na iVakananumi, ena rawa ni so tale nodra taro na tataleitaki vou. Kena ivakaraitaki, era na rairai taroga na vuna e vica ga era vakayagataka na madrai kei na waini (ke so e vakayagataka). Era na taroga se dau caka vakavica na iVakananumi. De dua era na via kila tale ga ke tautauvata na ka e dau caka ena noda soqoni kece na iVakadinadina i Jiova. Levu na tikina qori sa na vakamacalataki oti ena ivunau ni iVakananumi. Ia e vinakati me vakamacalataki vakamatailalai vei ira na ka vou. Eda rawa ni vakayagataka na ulutaga ena jw.org, “Cava e Duidui Kina Nodra Vakananuma na iVakayakavi ni Turaga na iVakadinadina i Jiova kei na so Tale na Lotu?” me saumi kina nodra taro. E vinakati meda cakava na ka eda rawata ni bera na iVakananumi, ni caka tiko, vaka kina ni sa oti, meda vukei ira na “yalomalumalumu” me yaga nodra tiko ena soqo qo.—Caka. 13:48.

VUKEI IRA NA MALUMU TU VAKAYALO

17. Sala cava era vukei ira kina na malumu tu vakayalo na qase ni ivavakoso? (Isikeli 34:12, 16)

¹⁷ Ena vula ni iVakananumi, sala cava era na vukei ira kina na malumu tu vakayalo na qase ni ivavakoso? Vakaraitaka ni o kauaitaki ira. (Wilika Isikeli 34:12, 16.) Ni bera na iVakananumi, vakadeitaka mo sikova e levu vei ira. Tukuna ni o lomani ira, o vinakata mo veivuke. Sureti ira ina iVakananumi. Ke ra lako mai, kidavaki ira ena yalovinaka. Ni oti na iVakananumi, sikovi ira tiko ga se qiri mo vukei ira vakayalo mera lesu vei Jiova.—1 Pita 2:25.

18. Sala cava eda na vukei ira kina na malumu tu vakayalo? (Roma 12:10)

 ¹⁸ O keda kece na lewe ni ivavakoso eda rawa ni vukei ira na malumu tu vakayalo mera tiko ena iVakananumi. Ena sala cava? Meda vakaraitaka nida lomani ira, yalovinaka vei ira, dokai ira tale ga. (Wilika Roma 12:10.) Nanuma tiko ni na sega ni rawarawa vei ira na sipi talei qo mera lesu ina soqoni. De dua era leqataka nira na sega ni kauaitaki ena yalololoma. e Meda kua gona ni taroga vei ira na taro ena vakavu madua se tukuna eso na ka mosimosi. (1 Ces. 5:11) O ira na tacida qo era noda itokani vakabauta. Eda marau meda mai sokalou vata tale!—Same 119:176; Caka. 20:35.

19. Na cava na yaga ni noda vakananuma na mate i Jisu?

¹⁹ Eda marau ni tukuna o Jisu meda vakananuma nona mate e veiyabaki. Nida cakava qori, ena yaga vakalevu vei keda, kei ira eso tale. (Aisea 48:17, 18) Eda lomani rau vakalevu o Jiova kei Jisu. Eda vakaraitaka tale ga na levu ni noda vakavinavinakataka na ka erau cakava ena vukuda. Eda veivolekati kei ira na tacida. Eda vukea tale ga e levu mera kila na veivakalougatataki e rawati ena ivoli. Koya gona, meda cakava na ka eda rawata, meda vakananuma kina na siga bibi duadua ni yabaki, ya na iVakananumi!