1. Na cava e cakava o Jiova ni rau valavala ca oti ga o Atama kei Ivi? (Vakatekivu 3:15)

 NI RAU valavala ca oti ga o Atama kei Ivi e vakarautaka o Jiova na inuinui vei ira nodrau kawa ena dua na parofisai bibi. E volai na ka e tukuna ena Vakatekivu 3:15.—Wilika.

2. Na cava e bibi kina na parofisai qo?

² E laurai na parofisai qo ena imatai ni ivola ena iVolatabu. Na ivola kece ena iVolatabu e sema tiko ina parofisai qo. Me vaka ga ni taura vata tu na draunipepa kece na suinivola, na ka e tukuni ena Vakatekivu 3:15 e semati ira kece na lewe ni ivola ena iVolatabu ena dua ga na itukutuku, ya ni na tala mai na Kalou e dua na iVakabula me vakarusa na Tevoro kei ira kece na nona ito. * Qori e dua na itukutuku marautaki vei ira kece na lomani Jiova!

3. Na cava ena veivosakitaki ena ulutaga qo?

³ Eda na sauma ena ulutaga qo e vica na taro me baleta na parofisai ena Vakatekivu 3:15: O cei e cavuti kina? E vakayacori vakacava? E yaga vakacava vei keda?

4. O cei “na gata,” eda kila vakacava?

⁴ O ira na cavuti ena Vakatekivu 3:14, 15 e wili kina na “gata,” na “kawa” ni gata, dua na “yalewa,” kei na “kawa” ni yalewa. E tukuna vei keda na iVolatabu na kedratou ibalebale. * Meda tekivu mada vua “na gata.” Na gata dina ena sega ni kila na ka e tukuna o Jiova ena  were o Iteni. Kena ibalebale qo ni cudruva tiko o Jiova e dua na ibulibuli vuku. O cei? E vakamatatataki qori ena Vakatakila 12:9. E tukuni kina na “gata makawa,” ya o Setani na Tevoro. Ia o cei na kawa ni gata?

5. O cei o ira na kawa ni gata?

⁵ Ni cavuti ena iVolatabu na kawa, eso na gauna e vakaibalebaletaki ira na vakasama qai muria na itovo i tamadra. Kena ibalebale na kawa ni gata era wili kina na kabula vakayalo kei ira na tamata era vakataki Setani nira saqata na Kalou o Jiova kei ira na nona dauveiqaravi. Era wili kina na agilosi era biuta mai nodra ilesilesi mai lomalagi ena gauna i Noa kei ira na tamata ca era vakatotomuria na itovo i tamadra na Tevoro.—Vkte. 6:1, 2; Joni 8:44; 1 Joni 5:19; Juta 6.

6. Na cava eda sega ni rawa ni tukuna kina ni “yalewa” ya o Ivi?

⁶ Meda raica mada qo na ibalebale ni “yalewa,” eda sega ni rawa ni tukuna me o Ivi. Na vuna? Meda veivosakitaka mada e dua na vuna. E tukuni ena parofisai ni kawa ni yalewa ena “qaqia” na ulu ni gata. Me vaka eda sa veivosakitaka mai, na gata ya na kabula vakayalo o Setani. Ena sega ni rawa gona ni dua na kawa nei Ivi ena qaqi Setani rawa. Ena vakarusai vakacava o Setani?

7. Me vaka e cavuti ena Vakatakila 12:1, 2, 5, 10, o cei na yalewa ena Vakatekivu 3:15?

⁷ Na ibalebale ni yalewa e cavuti ena Vakatekivu 3:15 e vakamatatataki ena iotioti ni ivola ni iVolatabu. (Wilika Vakatakila 12:1, 2, 5, 10.) Na yalewa qo e sega ni tiko e vuravura! E tukuni ni tiko e ruku ni yavana na vula, e  vakaisala tale ga ena 12 na kalokalo. Na gone e vakasucuma e duatani sara, ya na Matanitu ni Kalou. Na Matanitu ni Kalou e tiko mai lomalagi, kena ibalebale na yalewa tale ga qo e tiko mai lomalagi. E vakaibalebaletaka na isoqosoqo vakalomalagi i Jiova era lewena na agilosi yalodina.—Kala. 4:26.

8. O cei na imatai ni wase ni kawa ni yalewa? Na gauna cava e yaco kina qori? (Vakatekivu 22:15-18)

⁸ E tukuna tale ga vei keda na Vosa ni Kalou na imatai ni wase ni kawa ni yalewa. E vinakati me kawa ga i Eparama. (Wilika Vakatekivu 22:15-18.) Me vaka e parofisaitaki, o Jisu ga na kawa dina ni turaga yalodina qo. (Luke 3:23, 34) Ia na kawa qo me na kaukaua sara me rawa ni qaqi Setani na Tevoro, me kua tale ni bula tiko. Ni rairai yabaki 30 o Jisu, e lumuti me Luve vakayalo ni Kalou. Na gauna e lumuti kina o Jisu, e sa wili me imatai ni wase ni kawa ni yalewa. (Kala. 3:16) Ni sa mate qai vakaturi, na Kalou e “vakaisalataki koya ena lagilagi kei na vakarokoroko” e solia tale ga vua na “lewa kece mai lomalagi kei vuravura,” wili kina na lewa me “vaqeavutaka na cakacaka ni Tevoro.”—Iper. 2:7; Maciu 28:18; 1 Joni 3:8.

9-10. (a) O cei tale e wili ena kawa ni yalewa, ena gauna cava e yaco kina qori? (b) Na cava eda na vulica yani qo?

⁹ Ena tiko tale ga na ikarua ni wase ni kawa. E vakatakila na yapositolo o Paula na kawa qo ni tukuna vei ira na lumuti lotu vaKarisito Jiu kei na lewe ni Veimatanitu: “Ke oni nei Karisito, oni kawa dina i Eparama, oni itaukei me vaka na vosa ni yalayala.” (Kala. 3:28, 29) Ni lumuta o Jiova e dua na lotu vaKarisito ena yalo tabu sa na wili me kawa ni yalewa. Kena ibalebale na kawa ya o Jisu Karisito kei ira na le 144,000 era na veiliutaki vata kei koya. (Vkta. 14:1) O ira kece qori era vakasama ra qai vakatotomuria na itovo i Tamadra na Kalou o Jiova.

¹⁰ Nida sa kilai ira na cavuti ena Vakatekivu 3:15, eda na vulica yani na ka sa cakava oti o Jiova me vakayacori kina na parofisai qo kei na kena yaga vei keda.

11. Na cava na kena ibalebale ni vakamavoataki na ‘bukubukuniyava’ ni kawa ni yalewa?

¹¹ Me vaka e tukuni ena parofisai ena Vakatekivu 3:15, na gata ena mokuta na kawa ni yalewa “ena bukubukuniyavana.” A vakayacori qori ni vakayagataki ira na Jiu kei ira na kai Roma o Setani mera vakamatea na Luve ni Kalou. (Luke 23:13, 20-24) E vaka ga ni mavoa na bukubukuniyavana e dua, ena mosi ni veilakoyaki. E va tale ga qori nona mate o Jisu, ni a sega ni cakava rawa e dua na ka me tolu na siga.—Maciu 16:21.

12. E qaqi vakacava na ulu ni gata, ena gauna cava?

¹² Me vakayacori na parofisai ena Vakatekivu 3:15 ena sega ni rawa ni tu ga ena ibulubulu o Jisu. Na vuna? Me vaka e tukuni ena parofisai, na kawa ena qaqia na ulu ni gata. Kena ibalebale qo ni na vakaturi o Jisu. Io e qai vakaturi dina! Ena ikatolu ni siga ni nona mate, e vakaturi o Jisu me dua na kabula vakayalo, ena sega ni mate rawa. Ena gauna lokuci ni Kalou ena qaqi Setani o Jisu. (Iper. 2:14) O ira na veiliutaki vata  kei Karisito, era na vakaitavi ena nodra vakarusai o ira kece na meca ni Kalou e vuravura, na kawa ni gata.—Vkta. 17:14; 20:4, 10. *

13. E yaga vakacava vei keda na vakayacori ni parofisai qo?

¹³ Ke o dua na dauveiqaravi yalayala ni Kalou, e yaga tiko vei iko na vakayacori ni parofisai qo. E lako mai i vuravura o Jisu me mai bula vakatamata. E vakatotomuria vinaka na itovo i Tamana. (Joni 14:9) Nida vulica na veika me baleti Jisu eda kilai Jiova vinaka kina, eda lomani koya tale ga. Kena ikuri, e yaga vei keda na veika e vakavulica o Jisu kei na nona veidusimaki ni liutaka tiko na ivavakoso vaKarisito nikua. E vakavulica na ivakarau ni bula meda muria me vakadonui keda kina o Jiova. E yaga kece vei keda na vakamavoataki ni bukubukuniyava i Jisu, ya na nona mate. Ena sala cava? Ni sa vakaturi o Jisu, e ciqoma o Jiova na yaga ni nona isoro uasivi ni “vakasavasavataki keda mai na noda ivalavala ca kece.”—1 Joni 1:7.

14. Eda kila vakacava ni parofisai e tukuna o Jiova mai Iteni e sega ni vakayacori ena gauna sara ga ya? Vakamacalataka.

¹⁴ Na ka e tukuna o Jiova mai Iteni a sega ni vakayacori ena gauna ga ya. Na vuna? Ena taura na gauna me vakasucuma kina na yalewa na kawa yalataki, ena taura tale ga na gauna me kumuni ira na nona ito na Tevoro, vaka kina na nodrau veimecaki (se veicati) na rua na ilawalawa qo. E yaga dina noda kila na parofisai qori nida kila kina ni vuravura e lewa tu qo o Setani ena cati keda na sokaloutaki Jiova. O Jisu tale ga e vakasalataki ratou nona tisaipeli ena tikina qori. (Mari. 13:13; Joni 17:14) Eda vakadinadinataka nikua na kena vakayacori e dua na iwase ni parofisai qori, vakabibi ena loma ni 100 na yabaki sa oti. Ena sala cava?

15. Na cava e sevaki keda kina vakalevu o vuravura, ia na cava meda kua ni rerevaki Setani kina?

¹⁵ Ni buli oti ga o Jisu me tui ena 1914, e vakatalai tani mai lomalagi o Setani. Ena gauna qo sa tiko e vuravura, e waraka tiko na gauna me vakarusai kina. (Vkta. 12:9, 12) Ia e soli isele sara tiko ga o Setani. E cudru vakalevu, e vakararawataki ira na tamata ni Kalou. (Vkta. 12:13, 17) Oya na vuna e sevaki keda kina vakalevu na tamata ni Kalou o vuravura. E sega gona na vuna meda rerevaki Setani kina kei ira na nona ito. Me vaka ga na ka e vola na yapositolo o Paula, qo na ka eda vakadeitaka: “Ke noda ito na Kalou, o cei ena saqati keda?” (Roma 8:31) Meda nuitaki Jiova mada ga vakaoti, nida raica ni levu na ka e volai ena Vakatekivu 3:15 sa vakayacori tiko.

16-18. E yaga vakacava na nodratou kila na ibalebale ni Vakatekivu 3:15 o Curtis, Ursula, kei Jessica?

¹⁶ Na vosa ni yalayala i Jiova ena Vakatekivu 3:15 e vakayaloqaqataki keda meda vosota na veika dredre. E tukuna o Curtis, e dua na tacida tagane e daukaulotu mai Guam: “Ena so na gauna au vakatovolei, au rarawa tale ga, e vakatovolei kina na noqu  yalodina vei Jiova. Ia niu vakasamataka vakatitobu na parofisai ena Vakatekivu 3:15 e uqeti au sara ga meu nuitaka tiko ga na Tamaqu vakalomalagi.” E vakanamata tu o Curtis ina siga me vakaotia kina o Jiova na veika dredre kece.

¹⁷ E tukuna e dua na tacida yalewa o Ursula mai Bavaria nona kila vinaka na ibalebale ni Vakatekivu 3:15 e vakabauta kina ni uqeti vakalou na iVolatabu. E raica ni so tale na parofisai ena iVolatabu e sema tiko kei na parofisai qo, ya e dua na ka e qoroya vakalevu. E kaya tale ga: “E uqeti au niu vulica ni yavala totolo o Jiova me vakarautaka e dua na inuinui ni kawatamata.”

¹⁸ E tukuna e dua na tacida yalewa o Jessica mai Micronesia: “Au se nanuma vinaka tu ga na noqu kila niu sa kunea na dina! E sa vakayacori tiko na parofisai ena Vakatekivu 3:15. E uqeti au meu kila ni noda rarawa ena gauna qo e sega ni inaki ni Kalou. Na parofisai qo e vaqaqacotaka na noqu vakabauta ni noda qaravi Jiova ena gauna qo ena vinaka kina noda bula, ena qai uasivi sara ena gauna se bera mai.”

19. Na cava meda nuidei kina ni na vakayacori na iotioti ni wase ni parofisai?

¹⁹ Me vaka eda raica mai sa vakayacori tiko na Vakatekivu 3:15. Eda sa kila vakamatata na kawa ni yalewa kei na kawa ni gata. O Jisu na imatai ni wase ni kawa ni yalewa, sa mavo na mavoa ni bukubukuniyavana ni sa vakaturi, ia qo sa dua tiko na tui qaqa ena sega ni mate rawa. Sa voleka tale ga me vakacavari na nodra digitaki na ikarua ni wase ni kawa. Ni sa vakayacori na imatai ni wase ni parofisai, e tiko na vuna meda nuidei kina ni na vakayacori tale ga na iotioti ni wase ni parofisai, ya na kena qaqi na ulu ni gata. Era na marau mada ga na kawatamata yalodina ni sa na vakarusai o Setani, ia me yacova na gauna qori meda kua ni soro. E nuitaki na noda Kalou. Ena vuku ni kawa ni yalewa ena vakalougatataki vakalevu na “matanitu kece kei vuravura.”—Vkte. 22:18.