1. Na ka dina cava o vulica ni o tekivu vuli iVolatabu?

 O SE nanuma na gauna o tekivu vuli iVolatabu kina? De dua o kurabui mo kila na yaca ni Kalou. O na rairai lomavakacegu sara ga mo kila ni Kalou ena sega ni vakararawataki ira na tamata ena bukawaqa e eli. De dua o marau tale ga mo kila ni o rawa ni sotavi ira tale na wekamu era sa mate, mo bula vata kei ira ena parataisi e vuravura.

2. Me ikuri ni nomu vulica na ka dina vakaivolatabu, na toso cava tale o cakava? (Efeso 5:1, 2)

² Na levu ga ni nomu vulica na Vosa ni Kalou, na levu tale ga ni nomu lomani Jiova. E uqeti iko na loloma qori mo muria na ka o vulica. Kena ivakaraitaki, e vinaka nomu vakatulewa ni yavutaki ena ivakavuvuli vakaivolatabu. O vulica me vinaka nomu rai kei na itovo ni o via vakamarautaka na Kalou. Me vaka ga na gone e vakatotomuria na nona itubutubu dauloloma, o sa vakatotomuria tiko na Tamamu vakalomalagi.—Wilika Efeso 5:1, 2.

3. Na cava eda rawa ni taroga?

³ Eda rawa ni taroga: ‘Au sa lomani Jiova vakalevu ena gauna qo ni vakatauvatani kei na gauna au papitaiso kina? Niu papitaiso oti, au sa vakatotomuria vakalevu na itovo i Jiova, vakabibi noqu vakaraitaka niu lomani ira na mataveitacini?’ Ke o liaca ni sa sega vei iko “na loloma me vaka e liu,” kua ni yalolailai. E via va sara ga qori na ka e yacovi ira na lotu vaKarisito ena imatai ni senitiuri. A sega ni biuti ira o Jisu, ena sega tale ga ni biuti keda. (Vkta. 2:4, 7) E kila ni rawa nida vakila tale na loloma a tu vei keda ni se qai tekivu noda vulica na ka dina.

4. Na cava eda na veivosakitaka ena ulutaga qo?

 ⁴ Eda na veivosakitaka ena ulutaga qo na sala meda vakalevutaka tiko ga kina noda lomani Jiova kei ira eso tale. Oti eda na vulica eso na ka eda na vakalougatataki kina nida lomani Jiova vakalevu kei ira na mataveitacini.

5-6. Na veika dredre cava e sotava na yapositolo o Paula ena cakacaka vakaitalatala? Cava e uqeti koya me qaravi Jiova tiko ga?

⁵ E marautaka na yapositolo o Paula nona qaravi Jiova, ia e levu na ituvaki dredre e sotava. E yawa na vanua e dau lakova, e sega tale ga ni rawarawa na veitosoyaki ena gauna ya. Ena nona ilakolako qori, eso na gauna e “ririkotaki sara na [nona] bula ena veiuciwai,” e ririkotaki tale ga vei ira “na daubutako ena veitolonisala.” Eso na gauna era mokulaki koya na dau veitusaqati. (2 Kor. 11:23-27) Kena ikuri, eso na lotu vaKarisito era sega ni vakavinavinakataka nona sasaga o Paula me vukei ira.—2 Kor. 10:10; Fpai. 4:15.

⁶ Na cava e cakava me marautaka tiko nona qaravi Jiova? E vulica o Paula e levu na itovo i Jiova mai na iVolatabu, kei na veika e sotava. E vakadeitaka kina ni lomani koya na Kalou o Jiova. (Roma 8:38, 39; Efeso 2:4, 5) Qori e uqeti koya me lomani Jiova vakalevu. Kena ivakaraitaki, e vakaraitaka o Paula nona lomani Jiova ni “qaravi ira na yalosavasava, qai sega ni cegu na [nona] veiqaravi.”—Iper. 6:10.

7. Na cava e dua na sala meda lomani Jiova kina vakalevu?

⁷ Eda na lomana vakalevu na Kalou nida vulica vagumatua nona Vosa. Ni o wilika na iVolatabu, saga mo kila na ka e tukuna me baleti Jiova. Mo taroga: ‘E laurai vakacava ena tikinivolatabu qo ni lomani au o Jiova? Cava eso na vuna meu lomani koya kina?’

8. E yaga vakacava na masu meda lomana vakalevu na Kalou?

⁸ Dua tale na sala eda na lomani Jiova kina vakalevu oya nida talaucaka wasoma vua na lomada ena masu. (Same 25:4, 5) O Jiova ena qai sauma na noda masu. (1 Joni 3:21, 22) E kaya o Khanh, e dua na tacida yalewa mai Esia: “E liu e yavutaki na noqu lomani Jiova ena ka au vulica me baleti koya, ia niu raica ni dau sauma noqu masu, au sa qai lomani koya ga vakalevu. Qori e uqeti au meu cakava na ka ena vakamarautaki koya.” b

9. E vakaraitaka vakacava o Timoci ni lomani ira na mataveitacini?

⁹ Oti e vica na yabaki nona mai lotu vaKarisito o Paula, e sotava sara e dua na cauravou itovo vinaka o Timoci. E lomani Jiova o Timoci, e lomani ira tale ga na mataveitacini. E tukuna o Paula vei ira e Filipai: “[Au] sega tale ni kila e dua ena qarava vinaka na ka e baleti kemuni me vakataki [Timoci].” (Fpai. 2:20) A sega ni tukuna tiko o Paula nona dau tuvatuvanaki vinaka o Timoci se nona dau vunau ena buturara. Ia e qoroya nona lomani ira na mataveitacini. Sa rauta mera dau vakanamata na lewe ni ivavakoso ena nona veisiko yani o Timoci.—1 Kor. 4:17.

10. E vakaraitaka vakacava o Anna kei watina ni rau lomani ira na mataveitacini?

¹⁰ Eda na vakasamataka na sala meda vukei ira kina na mataveitacini. (Iper. 13:16) Dikeva mada na vakaraitaki nei  Anna, e tukuni ena ulutaga sa oti. Ni oti e dua na cagilaba kaukaua, rau lai sikova e dua na vuvale iVakadinadina i Jiova o Anna kei watina, rau raica ni sa vukataka na cagi na dokanivale. E duka nodratou isulu kece. E kaya o Anna: “Keirau kauta na nodratou isulu, savata, yania, lobika vinaka qai kauta tale. E veivuke lailai sara keirau cakava, ia keitou sa mai veitokani vinaka kina me yacova mai qo.” E uqeti rau nodrau lomani ira na mataveitacini, me rau veivuke.—1 Joni 3:17, 18.

11. (a) Na cava nodra rai eso nida vakaraitaka noda lomani ira? (b) Me salavata kei na Vosa Vakaibalebale 19:17, cava ena cakava o Jiova?

¹¹ Nida vakaraitaka na loloma kei na caka vinaka, era na raica e levu na noda sasaga meda vakatotomuria na rai kei na itovo i Jiova. Eda na rairai sega ni kila na levu ni nodra vakavinavinaka. Kena ivakaraitaki, e nanuma vinaka tu o Khanh, sa cavuti oti mai, na nodra vukei koya eso. E kaya: “Au vakavinavinakataki ira vakalevu na tacida yalewa era dau mai kauti au ena cakacaka vakavunau, era vakavodoki au, era veisureti ena kana, oti era lai biuti au tale i vale. Au sa qai kila qo na levu ni nodra sasaga. Era cakava qori nira lomani au.” Levu era na sega ni vakavinavinakataka na ka vinaka eda cakava vei ira. Ia e kaya o Khanh me baleti ira na vukei koya: “Au vinakata sara ga meu sauma na levu ni ka vinaka era cakava. Ia au sega ni kila na nodra itikotiko. O Jiova ga e kila vinaka, e noqu masu me sauma vei ira ena vukuqu.” E dina o Khanh. E raica o Jiova na ka vinaka kece eda cakava vei ira na tacida, ke ka lalai mada ga. E okata qori me dua na isoro talei, e vaka tale ga na dinau ena qai sauma o koya.—Wilika Vosa Vakaibalebale 19:17.

12. Era na vakaraitaka vakacava na tacida tagane nira lomani ira ena ivavakoso? (Raica tale ga na iyaloyalo.)

 ¹² Ke o tacida tagane, o na vakaraitaka vakacava ni o lomani ira na mataveitacini qai vinakata mo vukei ira? E dua na tacida cauravou o Jordan, e taroga e dua na qase ni ivavakoso ena ka me cakava me veivuke kina vakalevu ena ivavakoso. E vakavinavinakataki Jordan na qase qori ena toso sa cakava mai, qai vakasalataki koya ena so na ka e rawa ni cakava. Kena ivakaraitaki, e vakatututaka me yaco totolo o Jordan ena Vale ni Soqoni qai kidavaki ira na gole yani, me saumitaro ena soqoni, me vunau wasoma kei na nona iwasewase lailai, me vakasamataka tale ga eso na sala me veivuke kina. Ni muria o Jordan na ivakasala qori, e vulica kina eso na ka vou me cakava, e lomani ira tale ga vakalevu na mataveitacini. E vulica o Jordan ni lesi e dua na tacida tagane me dauveiqaravi ni ivavakoso, e sega ni qai tekivu veivuke ena gauna qori, ia e tomana nona veivuke.—1 Tim. 3:8-10, 13.

13. E uqeti Christian vakacava na loloma me veiqaravi tale vaqase?

¹³ Vakacava ke o dauveiqaravi se qase ni ivavakoso tu ena dua na gauna sa oti? E nanuma vinaka tu o Jiova na itavi o qarava ena gauna sa oti kei na kena uqeti iko na loloma mo cakava qori. (1 Kor. 15:58) E kila tale ga na loloma o vakaraitaka tiko. Kena ivakaraitaki, e rarawataka e dua na tacida tagane o Christian ni vakacegui ena itavi vaqase. Ia e kaya: “Keu lesi ena itavi se sega, au vakatulewataka meu cakava na ka kece au rawata meu qaravi Jiova niu lomani koya dina.” Toso na gauna e lesi tale o Christian me qase ni ivavakoso. E kaya: “Au lomaleqa  vakalailai meu veiqaravi tale vaqase. Ia au vakatulewataka ke vinakata o Jiova meu qase tale ena vuku ni nona loloma, au na cakava baleta niu lomani koya kei ira na mataveitacini.”

14. Na cava o vulica ena ka e tukuna na tacida yalewa mai Georgia?

¹⁴ Era dau vakaraitaka tale ga na dauveiqaravi i Jiova na nodra lomani ira na lewenivanua. (Maciu 22:37-39) Kena ivakaraitaki, e kaya o Elena, e dua na tacida mai Georgia: “E liu, e dau uqeti au noqu lomani Jiova meu vunau. Ia niu sa lomana vakalevu na Tamaqu vakalomalagi, au sa lomani ira tale ga vakalevu na lewenivanua. Au saga meu vakasamataka na leqa era sotava, kei na ulutaga ena rawa ni uqeti ira. Na levu ga ni noqu vakasamataki ira va qori, na levu tale ga ni noqu vinakata meu vukei ira.”—Roma 10:13-15.

15-16. Me vaka e laurai ena iyaloyalo, na veivakalougatataki cava e rawati nida lomani ira eso tale?

¹⁵ Nida lomani ira na mataveitacini, ena sega ni yaga duadua ga vei ira. Ni tekivu na COVID-19, e dua na tacida tagane o Paolo kei watina erau vukea e levu na tacida yalewa itabaqase mera kila na ivakavakayagataki ni iyaya vakalivaliva ena vunau. E dredre ni vakayagataka na iyaya vakalivaliva e dua na tacida yalewa,  mani kila na kena ivakavakayagataki. E rawa kina ni sureti ira na wekana ena iVakananumi. E 60 era sema rawa mai ena vidio! E yaga vua na tacida yalewa qori kei ira na wekana na nona sasaga o Paolo kei watina. E qai vola na tacida yalewa qori vei Paolo: “Vinaka vakalevu nomu vakavulici keimami na itabaqase. Au na sega ni guilecava nona kauai o Jiova kei na nomu sasaga mo vukei keimami.”

¹⁶ E vulica o Paolo e dua na ka bibi ena irogo va qori. E vulica ni bibi sara na loloma mai na kilaka se na taledi. E kaya: “Au dau veiqaravi tu vakaivakatawa ni tabacakacaka. Nikua, au kila nira sa na rairai guilecava na dautukutuku na noqu ivunau, ia era se nanuma vinaka tiko na ka au cakava meu vukei ira kina.”

17. O cei tale ena yaga vua noda vakaraitaka na loloma?

¹⁷ Nida vakaraitaka na loloma, ena yaga tale ga vei keda ena sala eda sega ni bau vakasamataka tu. Qori na ka e vakadinadinataka o Jonathan, e tiko mai Niusiladi. Dua na yakavi ni Vakarauwai ni katakata na draki, e raica e dua na painia ni vunau tiko e gaunisala. E vakatulewataka o Jonathan me rau dau cakacaka vata kei na painia qori ena veiyakavi ni Vakarauwai. E sega ni vakasamataka tu ena gauna qori na kena yaga vua. E kaya: “Gauna ya au sega sara ga ni dau taleitaka na cakacaka vakavunau. Ia niu rogoca na nona veivakavulici na painia kei na vuavuaivinaka ni nona cakacaka vakaitalatala, e uqeti au sara ga meu taleitaka tale na cakacaka qo. E mai noqu itokani dredre tale ga na tacida tagane qori, e vukei au meu taleitaka na cakacaka vakavunau, meu toro volekati Jiova tale ga.”

18. Na cava e vinakata vei keda o Jiova?

¹⁸ O Jiova e vinakata vei keda kece meda lomani koya vakalevu kei ira eso tale. Me vaka eda vulica mai, eda na lomani Jiova vakalevu nida wilika nona Vosa, vakasamataka vakatitobu, eda masu wasoma tale ga vua. Eda na lomani ira vakalevu na tacida nida vukei ira. Nida vakalevutaka na noda loloma, eda na veivolekati sara kei Jiova, kei ira tale ga na tacida. Nida cakava qori, eda na veitokani tiko ga me tawamudu!