O Haykanush e dua na tacida yalewa dautukutuku bera ni papitaiso mai Armenia, e kunea e dua na pasipote volekata nona itikotiko. E tiko ena loma ni pasipote eso na kad kei na dua na ilavo levu. E mani tukuna vei watina na ka e kunea, e dua tale ga na dautukutuku bera ni papitaiso.

Erau vakila tiko na gauna ya na veiwatini na dredre ni bula vakailavo qai tiko nodrau dinau; ia erau nanuma me rau vakasuka na pasipote vua na kena itaukei ni volai vinaka tu na vanua e vakaitikotiko kina. Dua na ka nona kurabui na itaukei ni pasipote, vaka kina nona vuvale. Rau vakamacalataka o Haykanush kei watina ni uqeti rau na ka rau vulica ena iVolatabu me rau daudina. Erau kila ni dodonu me rau dina, rau vakayagataka na gauna ya me rau vakamacalataki keda kina na iVakadinadina i Jiova, rau solia tale ga eso na ivola.

Eratou vinakata na vuvale ya me soli vei Haykanush eso na ilavo me vakavinavinakataki kina, ia e sega ni ciqoma. Ena siga tarava, e gole yani na watina na turaga e yali nona pasipote ni via solia vei Haykanush e dua na mama daimani me nona ka ni vakavinavinaka.

Me vaka ga na vuvale ya, levu tale ga nikua era na kurabuitaka nodrau dina o Haykanush kei watina. Ia vakacava ena kurabui o Jiova? Ena raica vakacava nodrau dina? Vakacava e yaga?

E sega ni dredre na isaunitaro kece qori. Era vakabauta na dauveiqaravi ni Kalou ni ka talei sara vei Jiova nodra vakaraitaka na itovo vakalou ni vakatauvatani kei na daimani, koula kei na so tale. Io, na ka e talei vei Jiova kei na ka e sega ni talei vua, e duatani sara mai na ka era nanuma e levu. (Aisea 55:8, 9) Nida dauveiqaravi ni Kalou, e ka talei duadua meda vakavotuya na itovo i Jiova.

Qori sara ga na ka e tukuna na iVolatabu me baleta na vuku kei na yalomatua. E tukuni ena Vosa Vakaibalebale 3:13-15: “E marau na tamata e kunea na vuku kei koya e rawata na yalomatua, e yaga me taukeni, e ca ni taukeni na siliva, e vinaka na kena tubu e ca na koula. E talei sara mai na lase, e sega ni vakatauvatani rawa kei na ka kece o taleitaka.” Macala e ke ni talei duadua vei Jiova na itovo va qori, sega ni iyau vakayago.

Ia vakacava na daudina?

O Jiova mada ga e daudina; e “sega ni lasu rawa.” (Taito 1:2) E uqeta na yapositolo o Paula me vola vei ira na lotu vaKarisito Iperiu ena imatai ni senitiuri: “Moni masulaki keitou tiko ga, keitou nuitaka ni vinaka na neitou lewaeloma, ni keitou vinakata me keitou dina ena ka kece.”—Iper. 13:18.

A vakaraitaki vinaka o Jisu Karisito ena nona daudina. Nanuma lesu na gauna a tukuna kina na Bete Levu o Kaiafa: “Au tukuna vei iko mo bubului vua na Kalou bula ni o na tukuna na ka dina. Mo tukuna mai se o Karisito na Luve ni Kalou, se sega”! A tukuna vakadodonu o Jisu ni o koya na Mesaia, dina ni rawa ni beitaki kina ni vosabeca na Kalou qai rawa ni vakamatei.—Maciu 26:63-67.

Vakacava o keda? Eda na daudina ke da temaki meda veisautaka vakalailai noda itukutuku meda rawaka kina?

E dredre meda daudina ena iotioti ni veisiga qo ni levu era ‘dau lomani ira ga ra qai  lomana na ilavo.’ (2 Tim. 3:2) E vakadredretaka na noda daudina na leqa ni bula vakailavo kei na cakacaka. Levu era nanuma ni sega ni dua na kena leqa ke ra butako, lawaki se so tale na itovo ca. Dua na ka na kena takalevu na rai va qori, levu era nanuma ke basika e dua na ituvaki mera rawaka kina, sa na sega tu ga ni yaga na cakacaka vakadodonu. So mada ga na lotu vaKarisito era sega ni vakatulewa vakavuku ena tikina qo nira sega ni ivakaraitaki vinaka ena ivavakoso nira “qara na sala mera rawaka ga kina.” —1 Tim. 3:8; Taito 1:7.

Ia e levu na lotu vaKarisito era vakatotomuri Jisu. Era kila ni bibi duadua na itovo vakalou mai na iyau se mani cava ga. Koya gona, era na sega ni lawaki na itabagone lotu vaKarisito me vinaka na kedra maka e koronivuli. (Vkai. 20:23) Me vakataki Haykanush, eda kila nida na sega ni vakaicovitaki tu ga ke da daudina. Ia e donu vei Jiova na noda daudina, ena vinaka tiko ga kina noda lewaeloma, qori e ka talei duadua.

E ivakaraitaki vinaka kina e dua tale na tacida tagane o Gagik. E kaya: “Ni bera niu lotu vaKarisito, au cakacaka tiko ena dua na kabani levu qai sega ni sauma na itaukei ni kabani na ivakacavacava e dodonu me saumi qai volatukutukutaka ni lailai ga na tubu e rawata tiko na kabani. Niu manidia, e namaki meu cakacaka vata kei koya e qarava na ivakacavacava, meu saumi koya me kua ni ripotetaka na cakacaka vakailawaki ni kabani. Au kilai niu dau lawaki. Niu sa vulica na ka dina, au bese ni cakava tale ya, dina ni sau vinaka na cakacaka qori. Au mani tekivutaka ga noqu bisinisi. Ena imatai ga ni siga, au vakaivolataka na noqu bisinisi qai sauma kece na ivakacavacava.”—2 Kor. 8:21.

E tomana o Gagik: “E voleka ni veimama ni kequ isau e musu, e dredre dina meu qaravi ratou e vale. Ia ena gauna qo au marau ni savasava noqu lewaeloma, au ivakaraitaki vinaka vei rau noqu cauravou, au veiqaravi tale ga ena ivavakoso. O ira na dauqarava na saumi ni ivakacavacava kei ira keimami caka bisinisi vata, era kila niu daudina.”

O Jiova e lomani ira na taleitaka nona ivakavuvuli nira vakaitovotaka nona itovo qoroi me vaka na daudina. (Taito 2:10) E uqeti Tui Tevita me vakadeitaka vei keda: “Au a gone, qo au sa qase, ia au sega ni raica e dua na yalododonu me biu wale tu, se ra vaqara madrai na luvena.”—Same 37:25.

E vakadeitaka tale ga qori na yalewa yalodina o Ruci. E kabiti vugona o Neomai qai sega ni biuti koya ni sa qase. E toki sara e Isireli o Ruci qai sokaloutaka na Kalou dina. (Ruci 1:16, 17) Ni tiko e Isireli, e daudina o Ruci, e cakacaka vagumatua ena nona tomitomi me vaka ga e tukuni ena Lawa. O Jiova e sega ni vakawalena na ka erau vinakata o Ruci kei Neomai me vaka ga e cakava vei Tevita. (Ruci 2:2-18) Ia e sega ni vakarautaka ga o Jiova na veika vakayago vei Ruci. E digi koya me basika mai na nona yatukawa o Tui Tevita kei na Mesaia yalataki!—Ruci 4:13-17; Maciu 1:5, 16.

Ni lailai na ilavo, ena rairai dredre vei ira eso na dauveiqaravi ni Kalou mera vakarautaka na ka era gadreva. Ia era na sega ni vaqara na sala rawarawa se cakacaka vakailawaki me iwali ni nodra leqa, era na cakacaka ga vagumatua. Era na vakaraitaka ni bibi vei ira na itovo talei vakalou,  okati kina na daudina, sega ni veika vakayago.—Vkai. 12:24; Efeso 4:28.

Me vakataki Ruci, o ira na lotu vaKarisito e veiyasa i vuravura era nuitaka na kaukaua i Jiova. Era nuitaki Jiova vakatabakidua ni vola ena nona Vosa: “Au na sega sara ni laivi iko, au na sega tale ga ni biuti iko.” (Iper. 13:5) Sa vakaraitaka oti o Jiova ni rawa ni vukei ira na daudina. E daudina tale ga o Jiova ena nona yalataka ni na vakarautaka na ka eda gadreva e veisiga.—Maciu 6:33.

Ena rairai talei vei ira na tamata na daimani kei na so tale na iyaya isau levu. Ia eda vakadeitaka ni talei sara vua na Tamada vakalomalagi na noda daudina kei na noda vakaraitaka na nona itovo vakasakiti tale eso. E ka talei sara vua ni vakatauvatani kei na vatu talei!