1. Na cava e Dautulituli cecere kina o Jiova?

ENA Noveba 2010, a tekivu volitaki ena rauta na 70 na milioni na dola e dua na itutu ni senikau e caka mai Jaina ena ika18 ni senitiuri. Eda qoroi koya e bulia na iyaya qori ena qele me rairai totoka qai isaulevu. Ia e sega ni dua na dautulituli me tautauvata kei Jiova. Ni sa voleka ni cava na ikaono ni siga ni bulibuli, e vakayagataka na Kalou “na kuvuniqele” me bulia kina e dua na tagane uasivi, me vakavotuya tale ga na nona itovo na Dauveibuli. (Vkte. 2:7) E mani vakatokai na tagane uasivi o Atama me “luve ni Kalou.”—Luke 3:38.

2, 3. Eda na vakatotomuri ira vakacava na Isireli era veivutuni?

² E talaidredre vua na Dauveibuli o Atama qai sega ni okati me luve ni Kalou. Ia na itabatamata kece “era vaka na o” era kawa i Atama era digia mera tokona na cecere ni veiliutaki ni Kalou. (Iper. 12:1) Nira yalomalumalumu ni talairawarawa vua na Dauveibuli, era vakaraitaka kina nira vinakata me Tamadra o Jiova, me nodra Dautulituli, sega ni o Setani. (Joni 8:44) Na nodra yalodina eda nanuma kina na vosa i Aisea me baleti ira na Isireli era veivutuni: ‘Kemuni Jiova, oni Tamai keimami. O keimami na qele, o kemuni na Dautulituli  oni tuli keimami. Keimami cakacaka kece ni ligamuni.’—Aisea 64:8.

³ Nikua, meda saga tale ga na dauveiqaravi i Jiova meda yalomalumalumu qai talairawarawa. E ka dokai noda kacivi Jiova me Tamada, kei na noda vakamalumalumu vua na Dautulituli. Vakacava o raica mo qele malumu ena liga i Jiova, o yalorawarawa me moici iko mo dua na iyaya taleitaki vua? O raici ira tale ga na tacimu vakayalo ni se tuli ira tiko o Jiova? Me rawa nida cakava qori, meda dikeva mada e tolu na ka e okati tiko ena nona tulituli o Jiova: Nona digi ira e tulia, na vuna kei na sala e tuli ira kina.

4. E digitaki ira vakacava o Jiova o ira e vagolei ira mai? Tukuna na kena ivakaraitaki.

⁴ Ni dikevi ira na tamata o Jiova, e sega ni raica na kedra irairai e sau. E dikeva na lomadra. (Wilika 1 Samuela 16:7b.) Qori sara ga na ka e cakava ni tauyavutaka na ivavakoso vaKarisito. E vagolei ira mai e levu, vaka kina vei Luvena, dina nida nanuma nira tawayaga. (Joni 6:44) Dua vei ira qori o Saula na Farisi—‘e dau vosabeca na Kalou, e dau veivakacacani qai dau veibeci.’ (1 Tim. 1:13) Ia o koya e dau “dikeva na lomada,” e sega ni raici Saula me qele ca. (Vkai. 17:3) E raica o Jiova ni rawa ni moici Saula me dua na iyaya taleitaki—se me ‘digitaki’ me ivakadinadina ena “veimatanitu, vei ira tale ga na tui kei ira na luvei Isireli.” (Caka. 9:15) E tiko eso tale e raica o Jiova ni rawa nira “iyaya e talei,” qori o ira na daumateni, ivalavala vakasisila kei ira na daubutako. (Roma 9:21; 1 Kor. 6:9-11) Nira sa vulica na ka dina ena Vosa ni Kalou ra qai vakabauta, era sa vakalaiva sara tiko ga me moici ira o Jiova.

5, 6. Ena kilai vakacava nida nuitaki Jiova na Dautulituli ena noda raici ira (a) na tiko ena yalava? (b) na tacida?

⁵ E uqeti keda vakacava na itukutuku qori? Noda kila ni o Jiova e dikeva na ka e tu e lomadra na tamata qai vagolei ira mai o ira e digia, ena uqeti keda meda kua ni veivakaduiduitaki ena noda yalava kei na ivavakoso. Dua na kena ivakaraitaki o Michael. E nanuma lesu: “Nira basika mai na iVakadinadina i Jiova, au na vakanadaku qai sega ni kauaitaki ira. E dau ca sara ga noqu itovo! E muri, au sotava e dua na vuvale au dau qoroya nodratou itovo vinaka. Au kurabui ena dua na siga niu kila ni ratou iVakadinadina i Jiova! Nodratou itovo e uqeti au meu dikeva tale na vuna au cati ira kina. Au qai liaca ni yavutaki qori ena noqu lecaika kei na rogo italanoa e sega na kena ivakadinadina.” A vakadonuya sara o Michael me vuli iVolatabu me kila na dina me baleti ira na iVakadinadina. Toso na gauna, e ciqoma sara na ka dina qai veiqaravi vakatabakidua.

⁶ Nida okati Jiova me Dautulituli, ena veisautaka noda rai me baleti ira na tacida. Vakacava nomu rai, o raici ira na tacimu ni se tuli ira tiko o Jiova, se era sa tuli oti? O Jiova e kila na lomada, kila tale ga na ka ena rawa ni yaco ni tuli keda. Kena ibalebale o Jiova e raica na ka eda vinaka kina, sega ni kauaitaka tu ga noda malumalumu. (Same 130:3) Meda vakatotomuri koya nida raica ga na ka era vinaka kina na nona dauveiqaravi. Io, eda rawa ni cakacaka vata kei na Dautulituli nida tokoni ira na tacida mera toso vakayalo. (1 Ces. 5:14, 15) Mera liu sara ga ena tikina qo na qase nira “isolisoli tamata.”—Efeso 4:8, 11-13.

7. Na cava o raica kina vakabibi na veivakadodonutaki i Jiova?

⁷ De dua o sa dau rogoca nona tukuna e dua: ‘Niu se gone, au sega ni dau raica vakabibi na nodrau veivakadodonutaki na noqu itubutubu, ia qo au sa qai raica vakabibi niu sa vakaluveni.’ Ni toso tiko na gauna, de dua ena veisau na ivakarau ni noda raica na veivakadodonutaki, eda na raica mai na rai i Jiova, oya ni yavutaki ena loloma. (Wilika Iperiu 12:5, 6, 11.) Io, ni lomani keda o Jiova, e dauvosovoso ni moici keda. E vinakata meda yalomatua da qai mamarau, meda lomani koya tale ga. (Vkai. 23:15) E sega ni taleitaka meda rarawa, se meda mate me vaka na “gone cudruvi” e dewa mai vei Atama.—Efeso 2:2, 3.

8, 9. E vakavulici keda vakacava nikua o Jiova? Ena caka tiko ga vakacava qori ena gauna se bera mai?

⁸ Me vakataki ira na “gone cudruvi,” eso vei keda e vakaraitaka tu e liu na itovo e cata na Kalou, de dua na itovo vakamanumanu! Ia eda vakavinavinaka ni moici keda o Jiova, eda rawa ni veisau me vaka na lami. (Aisea 11:6-8; Kolo. 3:9, 10) Koya gona, e moici keda tiko o Jiova ena parataisi vakayalo. Qori na vanua eda vakila kina na veitaqomaki kei na vakacegu mai na veika ca ni vuravura e tu wavoliti keda. Eso era susu ena vuvale e sega kina na veilomani kei na duavata, nikua era sa vakila tiko na loloma dina era vakaraitaka na tacidra vakayalo. (Joni 13:35) Eda sa mai vulica tale ga meda veilomani. Koya e bibi sara, eda sa mai kilai Jiova qai marautaka nikua nona loloma vakatama.—Jeme. 4:8.

⁹ Ena vuravura vou, ena taucoko na noda marautaka na veivakalougatataki ena parataisi vakayalo. Eda na bula tale ga ena parataisi vakayago ena veiliutaki ni Matanitu ni Kalou. Ena gauna qori, ena moici keda tiko ga o Jiova, ena vakavulici keda ena kena ivakatagedegede eda sega ni vakasamataka rawa nikua. (Aisea 11:9) Kena ikuri, ena raica o Jiova me uasivi na noda vakasama kei na yagoda, me rawa nida ciqoma na nona veivakavulici qai cakava vinaka na lomana. Meda vakalaiva mada ga me moici keda tiko ga o Jiova, me laurai kina nida vakavinavinakataka nona lomani keda.—Vkai. 3:11, 12.

10. E vakavotuya vakacava o Jisu na nona vosovoso kei na nona maqosa na Dautulituli Levu?

¹⁰ Me vaka e dua na dautulituli maqosa, o Jiova e kila na duidui “qele” kei na ka e vinaka kina qai moica me salavata kei na kena ituvaki. (Wilika Same 103:10-14.) E kilai keda yadua o Jiova, e kila na noda dui malumalumu, na ka eda sega ni rawata kei na keda ituvaki vakayalo. E vakavotuya vinaka na Luvena na ivakarau ni nona rai me baleti ira na nona dauveiqaravi sega ni uasivi. Vakasamataka mada na ka e cakava ena nodratou malumalumu nona yapositolo, vakabibi nodratou dau veibataka na itutu. Ke o rogoca nodratou veiba na yapositolo, vakacava o na raici ratou me ratou yalomalua qai yalorawarawa? A donu tu ga nona rai o Jisu. E kila ni rawa ni ratou moici nona yapositolo ke ratou vakasalataki vakayalololoma, ratou qai muria nona ivakaraitaki ni yalomalumalumu. (Mari. 9:33-37; 10:37, 41-45; Luke 22:24-27) Ni vakaturi o Jisu qai sovaraki na yalo tabu, ratou sa kauaitaka ga na yapositolo na cakacaka e lesi vei ratou, sega ni itutu kei na rogo.—Caka. 5:42.

11. E vakaraitaka vakacava o Tevita ni vaka na qele malumu? Eda na vakatotomuri koya vakacava?

 ¹¹ Nikua o Jiova e moici ira nona dauveiqaravi ni vakayagataka na nona Vosa, nona yalo tabu kei na ivavakoso vaKarisito. Ena moici keda na Vosa ni Kalou ke da wilika me rawa nida kila na kena yaga, ke da vakasamataka vakatitobu qai kerea na veivuke i Jiova meda muria. E vola o Tevita: “Au nanumi kemuni ena noqu imocemoce, au vakasamataki kemuni vakatitobu niu yadra tiko ena bogi.” (Same 63:6) E vola tale ga: “Au na vakacaucautaki Jiova, ni vakasalataki au. Ena bogi mada ga, e vakadodonutaki au noqu vakanananu titobu.” (Same 16:7) Ke kaukaua mada ga na ivakasala, e vakalaiva tiko ga o Tevita me tara na lomana na ivakasala i Jiova, me moica nona vakanananu kei na ivakarau ni nona rai. (2 Sam. 12:1-13) E ivakaraitaki vinaka dina o Tevita ena yalomalumalumu kei na talairawarawa! Vakacava o dau vakasamataka tale ga vakatitobu na Vosa ni Kalou me tara na lomamu? O rawa ni cakava vakalevu qori?—Same 1:2, 3.

12, 13. E moici keda vakacava o Jiova ni vakayagataka na nona yalo tabu kei na ivavakoso vaKarisito?

¹² E rawa ni moici keda na yalo tabu ena duidui ituvaki. Kena ivakaraitaki, e rawa nida vakaitovotaka kina na itovo i Karisito e umani ena vua ni yalo tabu. (Kala. 5:22, 23) Dua na itovo qori na loloma. Eda lomana na Kalou, eda vinakata meda talairawarawa vua, me moici keda tale ga, nida kila ni sega ni icolacola bibi na nona ivakaro. E rawa ni vakaukauataki keda na yalo tabu meda vorata na veivakamuai kei na yalo ni vuravura. (Efeso 2:2) Ni se cauravou na yapositolo o Paula era vakamuai koya vakalevu na iliuliu ni lotu Jiu qaciqacia, ia e muri e qai vola: “Au rawata na ka kece ena vuku i koya e vakaukauataki au.” (Fpai. 4:13) Meda vakatotomuri Paula nida kerea tiko ga na veivuke ni yalo tabu. Ena rogoca o Jiova  na nodra kerekere na yalomalua.—Same 10:17.

¹³ E vakayagataka o Jiova na ivavakoso vaKarisito kei ira na ivakatawa mera moici keda yadua. Kena ivakaraitaki, ke ra raica na qase nida malumu vakayalo, era na vukei keda—ia ena sega ni yavutaki ena nodra vuku. (Kala. 6:1) Ena yalomalumalumu era na nuitaki Jiova nira kerea na yalomatua kei na vuku. Nira vakasamataka tiko na keda ituvaki, era na vakekeli ena Vosa ni Kalou kei na noda ivola vakaivolatabu. Qo ena vakarautaki ira mera vukei keda me ganita na keda ituvaki. Ke ra vakasalataki iko vakayalololoma na qase, de dua me baleta nomu isulusulu, vakacava o na ciqoma nodra ivakasala me ivakaraitaki ni nona lomani iko na Kalou? Ni o cakava qori, o sa vakaraitaka tiko ni o vaka na qele malumu o rawa ni moici ena liga i Jiova.

14. E lewa o Jiova na qele, ia e doka vakacava na noda galala ni vakatulewa?

¹⁴ Ni matata vei keda na sala e moici keda kina na Kalou, ena yaga qori ena noda veimaliwai vakamataveitacini kei ira na tiko ena yalava, okati kina noda vuli iVolatabu. Ena gauna vakaivolatabu, ena sega ni tu tu ga na dautulituli me kelia e dua na qele qai tulituli sara. Ena vakarautaka vinaka mada na qele, ena kauta laivi na vatu kei na so tale na tikitiki lalai e sega ni yaga. Qori tale ga na ka ena cakava o Jiova ena noda bula vakayalo, ena vukei ira e rawarawa nira moici. E sega ni vakasaurarataki keda meda veisau, e vakatakila ga na nona ivakatagedegede dodonu me rawa nida veisautaka noda bula se me vu mai lomada noda cakava na veiveisau.

15, 16. Era vakaraitaka vakacava na vuli iVolatabu nira vinakata me moici ira o Jiova? Tukuna na kena ivakaraitaki.

¹⁵ Vakasamataki Tessie e dua na tacida yalewa mai Ositerelia. E tukuna e dua na tacida yalewa e vakavulici Tessie ena iVolatabu: “E totolo ga na toso ni nona vuli. Ia e sega sara ni toso vakayalo—sega mada ga ni tiko ena soqoni vaKarisito! Au mani masuta qai nanuma me sa cegu na vuli. E kurabuitaki na ka e yaco. Au nanuma me sa mai tini neirau vuli, ia e talaucaka na lomana o Tessie ena gauna qori. E vakaraitaka ni veivakaisini nona bula baleta ni dau veimauilavo. Ia qo sa nanuma me sa tinia.”

¹⁶ E tekivu soqoni sara o Tessie qai bulataka na itovo vaKarisito—era vakalialiai koya mada ga na nona ilala. E kuria na tacida yalewa qori: “E papitaiso sara o Tessie qai veiqaravi vakapainia tudei, nira se lalai mada ga na luvena.” Io, nira sa tekivu veisautaka nodra bula na gonevuli mera vakamarautaka na Kalou, ena toro volekati ira o Jiova qai moici ira mera iyaya talei dina.

17. (a) Na cava o marautaka kina ni Dautulituli o Jiova? (b) Cava ena veivosakitaki ena ulutaga e tarava?

¹⁷ Nikua eso na iyaya e se tuli tiko ga ena liga ra qai tuli na iyaya totoka ena nodra maqosa na dautulituli. E va tale ga qori na Dautulituli o Jiova, e vosovoso qai cakacaka vakavoleka kei keda, e moici keda ni vakayagataka nona ivakasala qai raica na ka eda na cakava kina. (Wilika Same 32:8.) O raica ni kauaitaki iko o Jiova? O vakabauta ni moici iko tiko ena ligana dauloloma? Ke o vakadinata qori, na itovo cava tale ena vukei iko mo vaka na qele malumu e tuli rawarawa ena mata i Jiova? Na itovo cava ena vakadredretaka nomu moici? Era na tokoni Jiova vakacava na itubutubu ena nodra moici na luvedra? Ena vakamacalataki qori ena ulutaga e tarava.