Na tamai Riopoami o Solomoni, a veiliutaki e Isireli me 40 na yabaki. (1 Tui 11:42) A takali o Solomoni ena 997 B.G.V. Sa qai biuti Jerusalemi o Riopoami me lako i Sikeli, oya ina vualiku me buli me tui. (2 Vei. 10:1) Vakacava o rawa ni raitayaloyalotaka na nona via muria sara ga o Riopoami na weniyava i Solomoni, ni a kilai tani ena nona vuku? Vakacava e kila o koya ni na sega ni rawarawa me walia eso na ituvaki dredre?

A rairai siqema o Riopoami nira sega ni lomavakacegu na lewenivanua e Isireli. Toso na gauna, era mai raici koya na nodra mata na lewenivanua mera talaucaka nodra lomaleqa: “E vakadredretaka o tamamuni na neimami icolacola. Ia ke oni vakarawarawataka na itavi dredre e lavaka o tamamuni, moni vakamamadataka na icolacola bibi e vakataqara vei keimami, keimami na qai qaravi kemuni.”—2 Vei. 10:3, 4.

Sega ni ituvaki rawarawa vei Riopoami! Ke rogoca nodra kerekere na lewenivanua, sa na rairai kau laivi eso na ka ratou dau marautaka na vuvale vakatui kei ira na veiqaravi kina, sa na lailai tale ga na ka era vakacolati kina na lewenivanua. Ena yasana adua, ke sega ni rogoci ira, e rawa nira vorata na veiliutaki. Cava ena cakava? E tarogi ira sara na qase era dau nona ivakasala o Solomoni. Oti sa qai taroga nodra nanuma na cauravou era yabaki vata ga. E mani muria nodra ivakasala o Riopoami, e vakatulewataka me vakararawataki ira na lewenivanua ni kaya: “Au na vakabibitaka na nomuni icolacola, au na kuria. E kuitataki kemuni o tamaqu ena dali, ia au na kuitataki kemuni ena kuita e buki.”—2 Vei. 10:6-14.

Cava eda vulica? Macala ga ni ka vakavuku meda dau rogoca nodra ivakasala na matua vakayalo. Ni tu vei ira na kila, era na rairai kila vinaka na ka ena yaco ena vakatulewa yadua eda cakava, e nuitaki gona nodra ivakasala.—Jope 12:12.

Cava ena cakava o Riopoami? E soqoni ira sara nona mataivalu. Ia o Jiova e vakayagataki Semaia na parofita ena nona kaya: “Moni kua sara ni lako cake moni valuti ira na tacimuni na Isireli. Moni dui lesu ina nomuni vale, niu vakavuna me yaco na ka qo.”—1 Tui 12:21-24. *

Io, sa na sega ni vala o Riopoami. Sa na bau dredre sara ga vua me cakava qori! Na cava era na kaya na lewenivanua me baleti koya? A vakarota mada ga ni na totogitaki ira na lewenivanua ena “kuita e buki,” ia qo sa na sega ni cakava e dua na ka vei ira na vorata nona veiliutaki. (Vakatauvatana 2 Veigauna 13:7.) Ia e “muria” na tui kei ira nona mataivalu na “vosa i Jiova, ra qai lesu ina nodra vale me vaka e tukuna vei ira o Jiova.”

Cava eda vulica? E ka vakayalomatua meda talairawarawa vua na Kalou, ke da vakamaduataki mada ga kina. Nida talairawarawa vua, ena vakadonui keda, ena vakalougatataki keda tale ga.—Vkru. 28:2.

Na cava sa qai cakava o Riopoami? E talairawarawa me kua ni ravuta na matanitu vou sa qai tauyavu, e tara e vica vata na koro ena veivanua e qali ena yavusa o Juta kei Penijamini, qo na vanua e veiliutaki kina. E “vakaukauataka sara ga” e levu na koro. (2 Vei. 11:5-12) Koya e bibi sara, e muria toka ena dua na gauna na lawa i Jiova. Vakacava na tini na yavusa ni matanitu o Isireli? E veiliutaki kina o Jerepoami qai takalevu na qaravi matakau. Ia e levu mai na vanua qori era “tokoni Riopoami” nira gole i Jerusalemi mera tutaka na sokalou dina. (2 Vei. 11:16, 17) Io, na nona talairawarawa o Riopoami e vakaukauataka nona veiliutaki vakatui.

Ni sa dei na veiliutaki i Riopoami, e cakava e dua na ka e sega sara ga ni vakabauti. E beca na lawa i Jiova qai tokona na sokalou butobuto! Cava e cakava kina qori? Vakacava e vakamuai koya o tinana, na marama ni Amoni? (1 Tui 14:21) Se mani cava e vakavuna, era muri koya na lewenivanua. E mani vakatara o Jiova me ravuta o Tui Sisaki mai Ijipita e levu na koro e Juta e vakaukauataka vinaka tu o Riopoami!—1 Tui 14:22-24; 2 Vei. 12:1-4.

Cava e yaco ni sa butuki Jerusalemi o Sisaki, na itikotiko ni veiliutaki i Riopoami? E vakarogoya o Semaia na parofita na itukutuku ni Kalou vei Riopoami kei ira na turaga ni vanua: “Oni sa biuti au, au sa biuti kemuni tale ga e liga i Sisaki.” Cava ena cakava o Riopoami! E vakasakiti dina na ka e cakava. E tukuni ena iVolatabu: “Era qai vakamalumalumutaki ira na turaga ni Isireli kei na tui, era kaya: ‘E yalododonu o Jiova.’” Io, e mani vakabulai Riopoami kei Jerusalemi o Jiova.—2 Vei. 12:5-7, 12.

E veiliutaki tiko ga o Riopoami ena matanitu ena ceva kei Isireli. Ni bera ni takali, e soli iloloma vei ira na luvena tagane, me kua kina nira vorata na veiliutaki i tacidra o Apaija na luvena tagane ena sosomitaki koya. (2 Vei. 11:21-23) Na ka e cakava e laurai kina nona vuku, a sega ni vakaraitaka qori e liu.

Se mani vakacava na itovo vinaka i Riopoami, e sega ni vakadonui koya na Kalou. E kaya na iVolatabu me baleta nona veiliutaki: “E cakava o koya na ka ca.” Na vuna? Ni sega ni “lomana me qarai Jiova.”—2 Vei. 12:14.

Vakasamataka mada na ka e kilai kina o Riopoami: E talairawarawa vua na Kalou ena so na gauna. E cakava eso na ka vinaka ena vukudra na tamata ni Kalou. Ia e sega ni saga me veiwekani voleka kei Jiova se lomana dina me vakamarautaki koya. E mani sikalutu ena cala bibi kei na sokalou lasu. De o na vaqaqa: ‘Ni vakamalumalumu o Riopoami ena veivakadodonutaki ni Kalou, vakacava e cakava qori nira vakamuai koya kina eso tale se vu dina mai lomana nona veivutuni me vakamarautaki Jiova?’ (2 Vei. 11:3, 4; 12:6) Ni  toso na gauna, e cakava tale na ka ca. E duidui sara vei Tui Tevita na tukana! A caka cala o Tevita, ia e laurai ena nona bula ni lomani Jiova, e tutaka na sokalou dina, e veivutunitaka dina na nona cala.—1 Tui 14:8; Same 51:1, 17; 63:1.

Io, eda vuli ena italanoa kei Riopoami. Eda vakavinavinakataki nida vakarautaka na ka mera bula kina na noda vuvale, kei na noda vakaitavi ena so na sasaga yaga. Ia me rawa ni vakadonui keda na Kalou, me bibi duadua noda tokona na sokalou dina da qai dei kina.

Ena rawati qori ke da lomani Jiova tiko ga vakalevu. Me vaka ga noda utura na buka me waqa tiko kina, e vinakati tale ga meda vakaraitaka nida lomana na Kalou nida vulica wasoma na nona Vosa, vakasamataka vakatitobu na ka eda wilika, meda gumatua tale ga ena masu. (Same 1:2; Roma 12:12) Na noda lomani Jiova ena uqeta na lomada meda vakamarautaki koya ena ka kece eda cakava. Ena uqeti keda meda veivutuni dina ke vinakati. Eda na sega ni vakataki Riopoami, nida dei tiko ga ena sokalou dina.—Juta 20, 21.