1. Na cava e dua na ka eda duatani kina vei ira na manumanu?

NA CAVA e dua na ka eda duatani kina vei ira na manumanu? Ni tiko noda lewaeloma, me tekivu sara mai na gauna eda bula kina e vuravura. Ni oti nodrau beca na lawa i Jiova o Atama kei Ivi, erau vunitaki rau. Qori e dusia ni ca nodrau lewaeloma.

2. E tautauvata vakacava noda lewaeloma kei na kabasi? (Raica na imatai ni iyaloyalo.)

² O ira e sega ni vakavulici vinaka nodra lewaeloma era tautauvata kei na dua na waqa e veisokoyaki qai ca tu na kena kabasi. E vakarerevaki ni muri na kabasi e sega ni cakacaka vinaka. Na ua kei na cagi e rawarawa sara ni vakamua na vanua me gole kina na waqa. Na kabasi e cakacaka vinaka e rawa ni dusimaki kavetani ena vanua donu me soko kina. Noda lewaeloma e vaka na kabasi e uqeta na itovo vinaka. Qo noda rawa ni vakila e lomada na ka e donu kei na ka e cala qai dusimaki keda ena vanua dodonu. Ia me rawa ni nuitaki na veidusimaki ni noda lewaeloma, ena vinakati me vakavulici vinaka.

3. Na cava e rawa ni yaco ke sega ni vakavulici vinaka nona lewaeloma e dua?

³ Ke sega ni vakavulici vinaka noda lewaeloma, ena rawarawa  meda caka cala. (1 Tim. 4:1, 2) E rawa sara mada ga ni rawai keda noda lewaeloma meda nanuma ni ‘vinaka na veika ca.’ (Aisea 5:20) E vakasalataki ratou nona imuri o Jisu: “Ena yaco na gauna era na nanuma na vakamatei kemudou nira qarava kina na Kalou.” (Joni 16:2) Qori na ka era nanuma o ira na labati Sitiveni na tisaipeli kei na levu tale. (Caka. 6:8, 12; 7:54-60) Vakasamataka mada! Na kena vakayacori na ka vakadomobula me vaka na laba, era sa beca sara tiko ga na daulotu qori na lawa ni Kalou era kaya nira sokalou kina! (Lako 20:13) Macala gona ni vakaisini ira nodra lewaeloma!

4. Na cava meda cakava me vinaka tiko ga kina na veidusimaki ni noda lewaeloma?

⁴ Na cava meda cakava me vinaka tiko ga kina na veidusimaki ni noda lewaeloma? Na lawa kei na ivakavuvuli ena Vosa ni Kalou “e yaga me veivakavulici, me veivunauci, me veivakadodonutaki, me veidusimaki ena ka e dodonu.” (2 Tim. 3:16) Koya gona, nida vulica vagumatua na iVolatabu, vakasamataka vakatitobu na ka eda wilika da qai muria, eda sa vakavulica tiko noda lewaeloma me salavata kei na rai ni Kalou, ena rawa ni nuitaki tale ga kina na kena veidusimaki. Meda dikeva mada se yaga vakacava na lawa kei na ivakavuvuli i Jiova nida vakavulica noda lewaeloma.

5, 6. E yaga vakacava nida muria na lawa ni Kalou?

⁵ Me yaga vei keda na lawa ni Kalou, eda na sega ni wilika wale ga se meda kila vinaka. Ena vinakati meda taleitaka tiko ga qai doka. E kaya na Vosa ni Kalou: “Moni cata na ka ca, moni taleitaka na ka vinaka.” (Emosi 5:15) Ia eda na cakava vakacava qori? Bibi sara ga meda vulica me tiko vei keda na rai i Jiova. Kena ivakaraitaki: Kaya mada ke o sega ni moce vinaka tiko. Sa qai vakatututaka o vuniwai na kakana mo kania, na vakaukauayago, kei na so tale na veiveisau mo cakava. Ni o muria na ka e tukuna, o vakadinata ni yaga sara ga! Sega ni vakabekataki ni o na vakavinavinakataki vuniwai ni yaga vei iko nona vakatutu.

⁶ E va tale ga qori na Dauveibuli, e solia vei keda na lawa meda kua ni sotava na revurevu ni valavala ca, me yaga tale ga ena noda bula. Vakasamataka mada na yaga ni noda muria na lawa vakaivolatabu me baleta na lasu, inaki ca, veiyacovi tawadodonu, itovo voravora kei na vakatevoro. (Wilika Vosa Vakaibalebale 6:16-19; Vkta. 21:8) Nida vakila na yaga ni noda muria na ka e vinakata o Jiova, eda na doka qai lomani koya vakalevu, vaka kina nona lawa.

7. Na cava eda na cakava nida wilika na italanoa ena iVolatabu da qai vakasamataka vakatitobu?

⁷ Eda kalougata ni sega ni vinakati sara meda sotava na ca ni noda beca na lawa ni Kalou meda qai vuli kina. Eda rawa sara ga ni vuli mai na nodra cala na volatukutukutaki ena Vosa ni Kalou. E kaya na Vosa Vakaibalebale 1:5: “Na tamata vuku e vakarorogo ena vulica e levu na ka.” Io, e vakavulici keda vinaka sara tiko ga o Jiova nida wilika qai vakasamataka vakatitobu na italanoa ena iVolatabu. Kena ivakaraitaki, vakasamataka mada na veika mosimosi e vakila o Tui Tevita ni beca na ivakaro i Jiova kei na nona veibutakoci kei Pacisepa. (2 Sam. 12:7-14) Nida wilika qai vakasamataka vakatitobu na italanoa qori, meda taroga: ‘Na cava a rawa ni cakava o Tui Tevita me kua kina ni  sotava na ituvaki mosimosi ni nona veibutakoci kei Pacisepa? Keu temaki tale ga va qori, vakacava au na dei tiko ga? Au na gutuwa me vakataki Josefa seu na rawai me vakataki Tevita?’ (Vkte. 39:11-15) Nida vakasamataka na ka ca ena yaco nida talaidredre, ena gu vakalevu na lomada meda “cata na ka ca.”

8, 9. (a) E yaga vakacava noda lewaeloma? (b) E salavata vakacava na ivakavuvuli i Jiova kei na noda lewaeloma?

⁸ Eda na rairai yawaka na ivalavala e cata o Jiova. Ia e tiko eso tale na ituvaki e sega ni vakamatatataka na iVolatabu na ka e dodonu me caka. Koya gona, eda na kila vakacava na ka e donu kei na ka e taleitaka na Kalou? Qori sara ga na vanua ena yaga kina na noda lewaeloma e vakavulici ena iVolatabu.

⁹ E vakarautaka vakayalololoma o Jiova na ivakavuvuli e salavata kei na noda lewaeloma e vakavulici ena iVolatabu. E kaya: “O yau o Jiova na nomu Kalou, o koya e vakavulici iko mo vinaka kina, o koya e tuberi iko ena sala mo lakova.” (Aisea 48:17, 18) Nida vakayagataka na noda vakasama kei na lomada meda dikeva na ivakavuvuli vakaivolatabu, eda sa vakadodonutaka, dusimaka qai moica sara tiko ga noda lewaeloma. Ena uqeti keda vakacava qori? Eda na vakatulewa kina vakayalomatua.

10. Na cava na ivakavuvuli? E vakayagataka vinaka vakacava o Jisu?

¹⁰ Na cava na ivakavuvuli? E kena ibalebale me “ka dina se lawa, se ivakavuvuli e yavutaki kina na ka e caka.” Me kilai e dua na ivakavuvuli, ena vinakati meda kila na nona rai o koya e vakarautaka na Lawa, kei na vuna e solia kina. Ena nona cakacaka vakaitalatala o Jisu, e vakavulica na ka dina rawarawa vei ratou nona tisaipeli, me matata kina vei ratou na itinitini ni so na ka e dau caka. Kena ivakaraitaki, e vakavulica ni cudru ena rawa ni tini ena ivalavala kaukaua, na garosa ena rawa ni tini ena veibutakoci. (Maciu 5:21, 22, 27, 28) Me rawa ni vakavulici vinaka noda lewaeloma, e dodonu me dusimaki keda na ivakavuvuli vakalou, qori ena vakalagilagi kina o Jiova.—1 Kor. 10:31.

11. E duidui vakacava noda lewaeloma?

¹¹ Ena rairai duidui na nodrau lewaeloma e rua na lotu vaKarisito me baleta eso na ka. Kena ivakaraitaki me baleta na gunu. Na iVolatabu e sega ni vakacala na gunu e caka vakarauta. E veivakasalataki me kua na gunu vakasivia kei na mateni. (Vkai. 20:1; 1 Tim. 3:8) Kena ibalebale qori, sa na qarauna ga na lotu vaKarisito me kua ni gunu sivia? Sega. De dua ena vinaka tu nona lewaeloma, ia me kauaitaka tale ga na nodra lewaeloma eso tale.

12. Ena uqeti keda vakacava na Roma 14:21 meda doka na nodra lewaeloma eso tale?

¹² Me baleta na bibi ni noda kauaitaka na nodra lewaeloma eso tale, e vola kina o Paula: “E vinaka mo kua ni kana lewe ni manumanu, se gunu waini, se cakava e dua tale na ka ena tarabe kina na tacimu.” (Roma 14:21) Vakacava o rawa ni vakuai iko mai na ka e sega ni cala, mo kua ga ni vakatarabetaka nona lewaeloma na tacimu? Macala ga nida na cakava qori. Era dau gunu sivia eso na tacida ni bera nira kila na ka dina, ia qo era sa vakadeitaka mera kua sara ga ni gunu. Kena ibalebale, eda na qarauna meda kua ni uqeti ira mera sikalutu tale ena nodra malumalumu, ni rawa ni vakaleqai ira! (1 Kor. 6:9, 10) Koya gona, ke da mani veisureti, e sega ni ka vakayalololoma  meda vakasaurarataka e dua na tacida me gunu ke sega ni lomana.

13. E ivakaraitaki vinaka vakacava o Timoci ena kena tokoni na Matanitu ni Kalou?

¹³ Ni se rairai volekata na yabaki 20 se sivia o Timoci, e yalorawarawa me cili me kua ni vakatarabetaki ira na Jiu ena lai vunau kina. E kauaitaka tale ga na tikina qori na yapositolo o Paula. (Caka. 16:3; 1 Kor. 9:19-23) Me vakataki Timoci, vakacava o rawa ni vakuai iko ena vukudra na so tale?

14, 15. (a) Na cava e okati ena noda saga meda matua? (b) Ena kilai vakacava nona matua e dua ena nona lomani ira eso tale?

¹⁴ Na lotu vaKarisito kece me kua wale ga ni vulica na “itekitekivu ni ivakavuvuli me baleti Karisito,” ena vinakati me ‘saga sara me matua.’ (Iper. 6:1) Ena sega ni yaco ga vakasauri qori. Ena vinakati me “saga sara,” se cakacakataka tiko ga. E okati kina nona vakalevutaka tiko ga na ka e kila kei na nona yalomatua. Ya na vuna eda uqeti kina vakalevu meda wilika e dua na wase ni iVolatabu e veisiga. (Same 1:1-3) Vakacava o sa cakava tiko qori? O na kila vinaka kina na lawa i Jiova kei na kena ivakavuvuli, ena titobu tale ga nomu kila na Vosa ni Kalou.

¹⁵ Na cava na lawa bibi duadua vei keda na lotu vaKarisito? Na lawa ni loloma. E kaya o Jisu vei ratou nona tisaipeli: “Na ka qo era na kila kece kina ni dou noqu tisaipeli, ke dou veilomani.” (Joni 13:35) O Jemesa na taci Jisu vakacabecabe e vakatoka na loloma me “lawa ni tui.” (Jeme. 2:8) E kaya o Paula: ‘O koya e loloma ena muria vinaka sara ga na lawa.’ (Roma 13:10) E sega ni kurabuitaki na tikina qori, ni tukuna mada ga na iVolatabu ni “Kalou ga na loloma.” (1 Joni 4:8) Na loloma ni Kalou e sega ni ka ni vosa ga. E vola o Joni: “E kilai na loloma ni Kalou ena ka e yacovi keda ni tala mai vuravura na Kalou na Luvena e duabau ga e vakatubura, meda vakabulai kina ena vukuna.” (1 Joni 4:9) Io, e yavala sara ga na Kalou ena nona loloma. Na levu tale ga ni noda lomani Jiova, Luvena, ira na tacida kei na kawatamata, ena kilai kina na levu ni noda matua.—Maciu 22:37-39.

16. Nida saga tiko meda matua, na cava e bibi duadua kina na ivakavuvuli?

 ¹⁶ Ni o saga tiko mo lotu vaKarisito matua, o na vakadinata ni bibi sara na ivakavuvuli. Na vuna? Na lawa ena rairai yaga ena dua na ituvaki, ia na ivakavuvuli e rabailevu na vanua e vakayagataki kina. Kena ivakaraitaki, ena sega ni kila e dua na gonelailai na vakarerevaki ni ilala ca. Na itubutubu yalomatua ena biuta na lawa me taqomaki luvena. (1 Kor. 15:33) Ia ni tubu tiko o gone, sa na vakayagataka vakalevu nona vakasama, sa rawa ni dikeva na ivakavuvuli yavutaki vakaivolatabu. Qori ena uqeti koya me vakatulewa vakayalomatua ni digia nona ilala. (Wilika 1 Korinica 13:11; 14:20.) Nida vakayagataka na ivakavuvuli vakaivolatabu, sa na nuitaki vakaoti na veidusimaki ni noda lewaeloma, ni salavata vinaka kei na rai i Jiova.

17. Na cava eda kaya kina ni sa tiko kece na ka eda vinakata meda vakatulewa vakayalomatua?

¹⁷ Kena ibalebale, sa tiko kece na ka eda vinakata me rawa ni marautaka o Jiova noda vakatulewa? Io. Nida maqosa ni vakayagataka na lawa kei na ivakavuvuli ena Vosa ni Kalou, eda na ‘vakarautaki vinaka, eda na tu vakarau tale ga meda vakayacora na cakacaka vinaka kece.’ (2 Tim. 3:16, 17) Koya gona, vaqara na ivakavuvuli vakaivolatabu mo ‘kila tiko ga kina na loma i Jiova.’ (Efeso 5:17) Mo vakayagataka vinaka na ivukevuke e vakarautaki ena ivavakoso vaKarisito, me vaka na Watch Tower Publications Index, na iDusidusi ni Vakadidike ni iVakadinadina i Jiova, na Watchtower Library, na LAIBRI ena Internet, kei na porokaramu ni JW Library. E vakarautaki na ivukevuke qori me titobu kina noda vuli vakataki keda kei na vuli vakavuvale.

18. Eda na vakalougatataki vakacava ke da muria na lawa i Jiova kei na kena ivakavuvuli?

¹⁸ Eda na vakalougatataki nida muria na lawa i Jiova kei na kena ivakavuvuli. Me vaka eda wilika ena Same 119:97-100: “Dua na ka noqu taleitaka na nomuni lawa! Au vakasamataka vakabibi ena siga taucoko. Na nomuni ivunau sa vakavukui au cake vei ira na kequ meca, ni tu ga kei au me tawamudu. Au yalomatua sara vei ira kece na noqu qasenivuli, niu dau vakasamataka vakabibi na nomuni veivakadreti. Au yalomatua cake vei ira na qase ena ka au cakava, niu muria na nomuni ivakaro.” Koya gona, ke tiko na gauna meda dau “vakasamataka vakabibi” na lawa ni Kalou kei na kena ivakavuvuli, ena levu na noda kilaka, yalomatua, eda na vakatulewa tale ga vakavuku. Io, nida vakalaiva tiko ga me dusimaka noda lewaeloma na lawa ni Kalou kei na kena ivakavuvuli, eda rawa ni “yacova taucoko sara na ivakarau ni bula i Karisito.”—Efeso 4:13.