1-2. Me vakataki Loti, na leqa cava eda sotava na lotu vaKarisito nikua?

 NIDA raica nodra itovo ca e vuravura nikua, e tautauvata noda rai kei Loti. E “vakararawataki koya vakalevu na nodra ivalavala vakasisila na lewenivanua era dau murilomadra,” ni kila vinaka ni cata na itovo ca na Tamada vakalomalagi. (2 Pita 2:7, 8) E rerevaka na Kalou o Loti, e lomani koya tale ga. Qori e uqeti koya me cata na nodra itovo ca o ira era bula vata ena gauna ya. Era maliwai keda tale ga o ira era sega ni doka na ivakatagedegede savasava i Jiova. Ia eda se rawa ni savasava tiko, eda lomana tale ga na Kalou nida bucina na rere kei na noda dokai koya.—Vkai. 14:2.

² E vukei keda o Jiova meda cakava qori ni vakarautaka vakayalololoma na ivakasala veiuqeti ena ivola na Vosa Vakaibalebale. Ena yaga sara ga vei keda kece na lotu vaKarisito nida muria na ivakasala vuku e tu kina, ya ke da tagane, yalewa, gone se qase.

3. Me vaka e tukuni ena Vosa Vakaibalebale 17:3, cava e dua na vuna meda taqomaka kina na lomada? (Raica tale ga na iyaloyalo.)

³ Dua na vuna vinaka meda taqomaka kina na lomada, ya ni o Jiova e dikeva na lomada. E raica o koya na ka era sega ni raica eso tale, e kila vinaka tale ga na ivakarau ni lomada. (Wilika Vosa Vakaibalebale 17:3.) Ena lomani keda o Jiova ke da dau vakasamataka na ivakasala vuku e vakarautaka meda bula kina. (Joni 4:14) Eda na sega kina ni vakaleqai ena itovo ca kei na lasu i Setani kei na nona vuravura. (1 Joni 5:18, 19) Nida toro volekati Jiova, eda na qai lomani koya ga vakalevu, eda dokai koya tale ga vakalevu. Nida sega ni via vakararawataka na Tamada, eda na cata sara ga  meda cakava na ivalavala ca. Nida temaki meda caka ca, eda na taroga, ‘E rawa vakacava niu nakita noqu vakararawataka e dua e dau lomani au vakalevu?’—1 Joni 4:9, 10.

4. Ni temaki e dua na tacida yalewa, e taqomaki koya vakacava nona rerevaki Jiova?

⁴ E vola o Marta, e dua na tacida yalewa mai Croatia, a temaki me veiyacovi tawadodonu: “E dau dredre vei au meu vakasama vakavinaka, meu valuta tale ga na gagadre meu marautaka vakalekaleka na ivalavala ca. Ia e taqomaki au noqu rerevaki Jiova.” b E rawa vakacava qori? E kaya o Marta ni dau vakasamataka vakatitobu na ka ena yacovi koya ke vakatulewa ca. Eda rawa ni cakava tale ga qori. Ena ca sara nida vakararawataki Jiova qai sega ni sokaloutaki koya me tawamudu.—Vkte. 6:5, 6.

5. Na cava o vulica ena ivakaraitaki nei Leo?

⁵ Nida rerevaki Jiova, eda na qarauna meda kua ni vakailala ca. Qori na ka e vulica o Leo, e dua na tacida tagane e tiko mai Congo, e Aferika. Ni oti e va na yabaki nona papitaiso, e vakailala ca sara. E nanuma ke sega ni cakava na ka ca, ena sega ni valavala ca vei Jiova. Sega ni dede era rawai koya na nona ilala me gunu vakasivia, me veiyacovi tawadodonu tale ga. Oti sa qai vakasamataka lesu na ka rau vakavulici koya kina nona itubutubu lotu vaKarisito, kei na nona marautaka vakalevu nona qaravi Jiova tu e liu. Cava e yaco? E kilaiyalona tale o Leo. E lesu vei Jiova nira vukei koya na qase ni ivavakoso. Nikua e marautaka tiko nona veiqaravi vaqase ni ivavakoso, e painia lavotaki tale ga.

6. Na ivakaraitaki cava me baleta e rua na yalewa eda na veivosakitaka?

⁶ Meda dikeva sara qo na Vosa  Vakaibalebale wase 9, eda wilika kina e rua na yalewa. Dua e vakaibalebaletaka na vuku, dua tale e vakaibalebaletaka na lialia. (Vakatauvatana Roma 5:14; Kalatia 4:24.) Nida wilika, meda nanuma tiko ni bobula tu na vuravura i Setani ena veiyacovi tawadodonu kei na sara iyaloyalo vakasisila. (Efeso 4:19) E bibi gona meda rerevaka tiko ga na Kalou, meda cata na ka ca. (Vkai. 16:6) Ke da tagane se yalewa, ena yaga vei keda kece na ka e tukuni ena Vosa Vakaibalebale wase ciwa. Erau veisureti ruarua na yalewa qo vei ira na yalowai, ya o ira na “sega ni yalomatua.” E vaka me rau kaya tiko, ‘Lako mai vale moni mai kana.’ (Vkai. 9:1, 5, 6, 13, 16, 17) Ia e duidui vakalevu na ka e yacovi ira na vakadonuya nodrau veisureti.

7. Me vaka e tukuni ena Vosa Vakaibalebale 9:13-18, na cava e yacovi ira na vakadonuya nona veisureti na yalewa lialia? (Raica tale ga na iyaloyalo.)

⁷ Dikeva mada nona veisureti na “yalewa lialia.” (Wilika Vosa Vakaibalebale 9:13-18.) E doudou me kacivi ira na sega ni yalomatua, “Lako mai ke” meda kanavata. Cava e yaco? Era “tiko e kea na sa mate.” De dua o na vakasamataka e dua tale na vosa vakatautauvata va qo ena imatai ni vica na wase ni Vosa Vakaibalebale. Eda vakasalataki meda qarauna na “yalewa murilomana,” e “ivalavala dukadukali.” E tukuni vei keda: “Nona vale sa dromu sobu ina mate.” (Vkai. 2:11-19) E veivakasalataki tale ga na Vosa Vakaibalebale 5:3-10 me baleta e dua tale “na yalewa murilomana,” e “lako sobu na yavana vei mate.”

8. Na cava eda na vakatulewataka?

⁸ O ira na rogoca “na yalewa lialia” e vinakati mera vakatulewa: Era na vakadonuya nona veisureti se cata? De dua ena vinakati tale ga meda vakatulewa va qori. Nida temaki meda veiyacovi tawadodonu se sara iyaloyalo vakasisila me vaka sa tu ena tabana ni itukutuku kei na Internet, na cava eda na cakava?

9-10. Na cava eso na vuna meda kua ni veiyacovi tawadodonu kina?

⁹ E tiko na vuna vinaka meda kua kina ni veiyacovi tawadodonu. E tukuna tiko na “yalewa lialia”: “Na wai butakoci e kamikamica.” Na cava na “wai butakoci”? E vakatauvatana na iVolatabu nodrau marautaka na veiwatini na veiyacovi me vaka na wai e veivakacegui. (Vkai. 5:15-18) Ni sa vakamau vakalawa e dua na tagane kei na dua na yalewa, e rawa ni rau  marautaka na veiyacovi. Ia e duidui sara kei na “wai butakoci.” Qori e rairai dusia na veiyacovi tawadodonu, e cala. E dau caka lo me vaka nona butako lo tiko na daubutako. Ena rairai kamikamica na “wai butakoci” nira nanuma na cakava lo tiko, ni na sega ni kilai na ka era cakava. Sa dua dina na veivakacalai levu qori! O Jiova e raica vinaka tu na ka kece. Sa na ca dina ni na sega ni vakadonui keda, ena sega sara ga ni ‘kamica’ qori. (1 Kor. 6:9, 10) Levu tale na ka ena yaco.

¹⁰ E veivakamadualaki na veiyacovi tawadodonu, e beci koya kina e dua, e tini ena buketeisala, ena vakaleqa tale ga na vuvale. E ka vakayalomatua gona me kua ni lakovi na nona “vale” na yalewa lialia, meda kua tale ga ni kana kina. Me ikuri ni mate vakayalo, levu era veiyacovi tawadodonu e dau tauvi ira eso na mate e rawa sara ga nira matedole kina. (Vkai. 7:23, 26) E tinia na wase 9 tikina e 18: “O ira na nona vulagi era tiko ena vanua lolovira ni iBulubulu.” Na cava gona era dau vakadonuya kina e levu na nona veisureti veivakacalai na yalewa lialia era na tini ca kina?—Vkai. 9:13-18.

11. Na cava e vakarerevaki kina na sara iyaloyalo vakasisila?

¹¹ E dua na dai kilai levu meda qarauna, oya na iyaloyalo vakasisila. Era nanuma eso ni sega ni vakarerevaki na kena saravi. Ia na kena dina ni dau veivakaleqai, eda beci keda kina kei na so tale, e veivakabobulataki tale ga. Ni saravi na iyaloyalo vakasisila ena dredre me guilecavi, ena kabi dei ena vakasama. Koya e ca sara, na iyaloyalo vakasisila ena sega ni vakamatea na gagadre ca, ena vakabulabulataka ga. (Kolo. 3:5; Jeme. 1:14, 15) Io, levu era dau sarava na iyaloyalo vakasisila era dau lai veiyacovi tawadodonu sara.

12. Eda na vakaraitaka vakacava nida qarauna na iyaloyalo e uqeta na veiyacovi?

¹² Na cava meda cakava na lotu vaKarisito ke basika vakasauri na iyaloyalo vakasisila ena noda iyaya vakalivaliva? Meda bokoca sara ga. Ena rawarawa meda cakava qori nida vakasamataka noda veiwekani talei kei Jiova. Na iyaloyalo e sega ni vakasisila sara e rawa tiko ga ni uqeta na veiyacovi. Cava me qarauni kina? Nida sega ni via vakasamataka e dua na ka ca meda veibutakoci kina e lomada. (Maciu 5:28, 29) E kaya o David, e dua na qase ni ivavakoso mai Tailadi: “Au dau taroga: ‘E sega ni vakasisila sara na iyaloyalo qo, ia ena marautaka o Jiova keu vakaraica tiko ga?’ Niu dau vakasamataka qori, au na vakatulewa kina vakayalomatua.”

13. Na cava ena vukei keda meda vakatulewa vakayalomatua?

¹³ Nida rerevaki Jiova, eda na sega ni cakava na ka ena vakacudrui koya, qori ena vukei keda meda vakatulewa vakayalomatua. Na noda rerevaka na Kalou “e itekitekivu ni vuku.” (Vkai. 9:10) E vakamacalataki vinaka qori ena itekitekivu ni Vosa Vakaibalebale wase 9, eda wilika kina e dua tale na yalewa e vakaibalebaletaka na “vuku dina.”

14. E duidui vakacava na veisureti ena Vosa Vakaibalebale 9:1-6?

¹⁴ Wilika Vosa Vakaibalebale 9:1-6. Eda wilika eke ni veisureti tiko na iVurevure ni vuku dina, na Dauveibuli vuku. (Vkai. 2:6; Roma 16:27) E tukuni kina e dua na vale levu e vitu na kena duru. E vakaibalebaletaki qo ena nona lomasavu o Jiova, e sureti ira kece na vinakata mera muria na vuku dina ena nodra bula.

15. Na cava meda cakava ena veisureti ni Kalou?

 ¹⁵ O Jiova e lomasavu, e dau vakarautaka e levu na ka. Na itovo qori e laurai kina na “vuku dina,” e vakaibalebaletaki ena ikarua ni yalewa ena Vosa Vakaibalebale wase 9. E vakarautaka vinaka sara ga na yalewa qo na kena lewe ni manumanu, e ulia mena waini, e vakarautaka tale ga nona teveli ena nona vale. (Vkai. 9:2, vmr.) E kaya na tikina e 4 kei na 5: “E tukuna vua e sega ni yalomatua: ‘Lako mai, mo kania na kequ madrai.’” Na cava meda gole kina ena vale ni vuku dina, meda kania na kakana e vakarautaka? E vinakata o Jiova mera vuku na luvena, mera taqomaki. E sega ni vinakata meda sotava sara na leqa da qai vuli kina, ya meda rarawa da qai veivutunitaka tu. Qori na vuna e “maroroya” kina “na vuku me nodra na yalododonu.” (Vkai. 2:7) Nida dokai Jiova, eda na via vakamarautaki koya. Eda na rogoca nona ivakasala vuku, eda na marau tale ga ni muria.—Jeme. 1:25.

16. E yaga vakacava vei Alain nona rerevaka na Kalou me vakatulewa vakavuku? Na cava e yaco kina?

¹⁶ Dikeva mada na yaga ni nona rerevaka na Kalou o Alain me vakatulewa vakavuku. E kaya na qase ni ivavakoso qo, e qasenivuli tale ga: “Levu noqu itokani vakacakacaka era raica na iyaloyalo vakasisila me ka ni vuli.” Ia e sega ni vakacalai o Alain. E kaya: “Niu rerevaka na Kalou, au sega sara ga ni via sarava na iyaloyalo qori. Au vakamacalataka tale ga vei ira na vuna.” E muria tiko o Alain na ivakasala nei “vuku dina,” me “muria yani na sala ni yalomatua.” (Vkai. 9:6) Era qoroya eso nona itokani qasenivuli na yalodina nei Alain, ena gauna qo era sa vuli iVolatabu, era tiko tale ga ena soqoni.

17-18. Na veivakalougatataki cava era marautaka o ira na taleitaka na veisureti nei “vuku dina”? Cava era vakanamata tu kina? (Raica tale ga na iyaloyalo.)

¹⁷ Na nona vakayagataka o Jiova e rua na yalewa, e vakarautaka na sala meda vakalougatataki kina. O ira na muria na veisureti ni “yalewa lialia e kosakosa,” era taleitaka mera marautaka na ka ni veivakamarautaki “kamikamica” e caka lo tiko. Era kauaitaka ga na gauna era bula tiko kina ya, sega ni veigauna se bera mai. Na kena itinitini na “vanua lolovira ni iBulubulu.”—Vkai. 9:13, 17, 18.

¹⁸ E duidui sara o ira na taleitaka na veisureti nei “vuku dina”! Era marautaka na nona vulagi na soqo e tuvanaki vakamatau, e bulabula, na kanavata e vakarautaki vinaka kina na kakana vakayalo. (Aisea 65:13) E kaya o Jiova ena vuku i Aisea  na parofita: “Moni vakarorogo sara vei au, moni kania na ka vinaka, oni na marautaka vakalevu na ka uro.” (Aisea 55:1, 2) Eda vulica tiko meda taleitaka na ka e taleitaka o Jiova, meda cata tale ga na ka e cata. (Same 97:10) Eda lomavakacegu tale ga nida sureti ira eso tale me yaga vei ira na “vuku dina.” E vaka sara ga eda “kacivaka ena veivanua cecere ena koro: ‘O koya e yalowai me lako mai ke.’” E yaga ena gauna qo vei keda kei ira na rogoci keda. Kena ikuri, ena yaga ena gauna kece meda rawa ni “bula” tawamudu nida “muria yani na sala ni yalomatua.”—Vkai. 9:3, 4, 6.

19. Me salavata kei na Dauvunau 12:13, 14, cava meda vakadeitaka meda cakava? (Raica tale ga na kato “ E Yaga Noda Rerevaka na Kalou.”)

¹⁹ Wilika Dauvunau 12:13, 14. Me taqomaka tiko ga na lomada noda rerevaka na Kalou qai uqeti keda meda savasava tiko ga, meda toro volekati koya tale ga ena gauna ca eda bula kina ena iotioti ni veisiga qo. Ena uqeti keda na rere qori meda sureti ira tiko ga e levu mera qara na “vuku dina” me yaga tale ga vei ira.