1, 2. (a) Na ivakasala cava e vakabulai ira e levu? (Raica na imatai ni iyaloyalo.) (b) Na veidusimaki cava e rawa ni vakabulai keda na dauveiqaravi ni Kalou?

“TU VAKADUA, VAKARARAI, VAKAROROGO.” E levu e vakabulai ira na vosa qori. Ena 100 vakacaca na yabaki sa oti, e volai ena matanivola lelevu na vosa qori ena itatakoso ni sitima mai Noca Merika. Na vuna? Mera kua ni takoso na lori ena sala ni sitima ni na coqai ira. Io, e levu era vakabulai nira muria na ivakasala qori.

² Ia e uasivi sara na ka e cakava o Jiova. E sega wale ga ni biuta na ivakatakilakila me taqomaki keda, e dusimaki keda sara ga ina bula tawamudu, me kua tale ga ni yacovi keda na leqa. Kuria qori, o Jiova e vaka e dua na ivakatawa dauloloma, e dusimaki ira nona sipi qai veivakasalataki mera kua ni muri cala.—Wilika Aisea 30:20, 21.

3. Na cava eda muria kina na kawatamata na sala e tini ina mate?

³ Ena veigauna sa oti, e dau dusimaki ira nona tamata o  Jiova. Kena ivakaraitaki ena were o Iteni. E matata nona dusimaki Atama kei Ivi o Jiova, ni na rawati kina na bula tawamudu kei na bula mamarau. (Vkte. 2:15-17) Ke rau rogoca na ivakasala qori, erau na sega ni leqa, qori na bula rarawa ena tini koso kina nodrau bula qai sega nodrau inuinui. E muria o Ivi na ivakasala ni manumanu, o Atama e rogoci watina. Erau vakanadakuya na veidusimaki i Jiova na Tamadrau dauloloma. Na nodrau talaidredre eda muria kina na kawatamata na sala ca.

4. (a) Na cava e vakarautaka kina o Jiova eso tale na idusidusi ni oti na Waluvu? (b) Ni sa veisau na ituvaki, cava eda vulica ena rai i Jiova?

⁴ Ena gauna i Noa, e veidusimaki na Kalou me rawa kina na bula. Ni oti na Waluvu, e vakarautaka o Jiova na ivakaro me baleta na vakayagataki ni dra. Na cava e vinakati kina qori? Sa veisau na ituvaki. E vakadonuya o Jiova me laukana na manumanu. Qo na ivakaro vou me muri: “Na lewe ga e tiko kina na bula—na kena dra—dou kua ni kania.” (Vkte. 9:1-4) E macala mai na ivakaro qori na rai i Jiova me baleta na bula, oya ni nona. Ni Dauveibuli qai Vunibula, e tiko vua na dodonu me lewa na ka meda cakava ena noda bula. Kena ivakaraitaki, e vakarota meda kua ni laba. E ka tabu vua na bula kei na dra, ena totogitaki ira era vakatanitaka qori.—Vkte. 9:5, 6.

5. Na cava eda na dikeva, na vuna?

⁵ Meda dikeva mada eso tale na sala e veidusimaki kina o Jiova ni oti na Waluvu. Qori ena vaqaqacotaka noda muria nona veidusimaki ena vuravura vou.

6. Na cava e bibi kina vei ira na Isireli mera muria na Lawa e soli vei Mosese? Cava mera nanuma tiko?

⁶ Ena gauna i Mosese, a vinakati na idusidusi matata me baleta na itovo vinaka kei na ivakarau ni sokalou. Na vuna? Ni veisau tale na ituvaki. Sa sivia e rua na senitiuri nodra vakaitikotiko e Ijipita na kawa i Jekope. E takalevu e kea na nodra sokaloutaki na mate, vakayagataki ni matakau kei na so tale na ivakarau ni sokalou e beci kina o Jiova. Nira sa galala na tamata ni Kalou ena nodra veiliutaki na kai Ijipita, e vinakati kina na idusidusi vou. Sa sega nira bobula, era sereki mera muria na Lawa i Jiova. E vakamacalataki ena so na ivola, na vosa vakaIperiu ni “lawa” e tiko kina na vakasama ni “tubera, dusimaka, vakavulica.” Na Lawa e soli vei Mosese e vaka na bai cecere me taqomaki ira na Isireli mai na itovo vakasisila kei na nodra ivalavala ni sokalou na veimatanitu. E vakalougatataki na matanitu o Isireli nira rogoci Jiova. Ia nira talaidredre vua, era sotava kina na leqa.—Wilika Vakarua 28:1, 2, 15.

7. (a) Na cava e dusimaki ira kina nona tamata o Jiova? (b) Cava eda kaya kina ni Lawa e nodra qasenivuli na Isireli?

⁷ E tiko e dua tale na vuna e bibi kina na veidusimaki. Na Lawa e vakarautaki ira na Isireli ena dua na inaki bibi i Jiova, ya nona basika na Mesaia o Jisu Karisito. Na Lawa e vakadeitaka vei ira na Isireli nira sega ni uasivi. Era kila tale ga kina ni vinakati na ivoli, e dua na isoro uasivi me bokoci kina na ivalavala ca. (Kala. 3:19; Iper. 10:1-10) Kena ikuri, na Lawa e vakabula na iyatukawa e basika kina na Mesaia, e vakatakila tale ga na ka e baleti koya. Io, na Lawa  e tuberi ira ga vakalekaleka se nodra “qasenivuli” me yacova ni basika na Karisito.—Kala. 3:23, 24.

8. Na cava me dusimaki keda kina na ivakavuvuli ena Lawa?

⁸ E yaga tale ga vei keda na lotu vaKarisito na veidusimaki ena Lawa e soli vei ira na Isireli. Ena sala cava? Qori ena noda tu vakadua meda raica na ivakavuvuli ena Lawa. Eda sega ni vauci ena lawa qori, ia e se yaga tiko ga na kena ivakavuvuli ena noda bula e veisiga kei na noda sokalou. Oya na vuna e volatukutukutaka kina o Jiova ena iVolatabu me rawa nida vuli kina, me dusimaki keda na kena ivakavuvuli, da qai muria na ivakatagedegede cecere ni itovo savasava. Rogoca mada na ka e tukuna o Jisu: “Oni rogoca ni a tukuni, ‘Mo kua ni veibutakoci.’ Ia au kaya vei kemuni ni o koya e vakaraica tiko ga na yalewa ena nona garosa, e sa veibutakoci oti kei na yalewa ya e lomana.” Kena ibalebale, eda na sega ni qarauna wale ga na veibutakoci, ia eda na cavuraka laiva na vakanananu ca kei na kena gagadre.—Maciu 5:27, 28.

9. Na ituvaki cava e vinakati tale kina na veidusimaki ni Kalou?

⁹ Ni sa basika na Mesaia, e vinakati kina na veidusimaki vou vakalou, me vakatakilai tale ga na inaki i Jiova. Na vuna? Ni sa veisau na ituvaki. Ena 33 G.V., sa sega ni vakadonui ira na Isireli vakayago o Jiova, sa vakadonuya na ivavakoso vaKarisito.

10. Na cava e soli kina na lawa vou vei ira na lotu vaKarisito? E duidui vakacava qori mai na lawa a soli vei ira na Isireli?

¹⁰ Ena imatai ni senitiuri, o ira na lewe ni ivavakoso vaKarisito era ciqoma e levu tale na veidusimaki se idusidusi vou me baleta na sokalou kei na itovo. Na vuna? Nira okati ena veiyalayalati vou. Na Lawa e soli vei Mosese e soli ina dua na matanitu, na Isireli vakayago. Ena yasana adua, era lewe ni Isireli vakayalo o ira na veimatanitu qai duidui na nodra isususu. Io, e “sega ni dau veivakaduiduitaki na Kalou, ia e vakadonui ira era dokai koya ra qai cakava na ka e vinakata mai na veivanua kece.” (Caka. 10:34, 35) Na Lawa a soli vei Mosese e dusimaki ira na Isireli vakayago, e ceuti ena vatu. Ia o ira na Isireli vakayalo, e yavutaki na “lawa i Karisito” ena ivakavuvuli e volai e lomadra. E yaga “na lawa i Karisito” qai dusimaki ira kece na lotu vaKarisito ena duidui vanua era bula kina.—Kala. 6:2.

11. Na ituvaki cava ena vinakati kina meda muria na “lawa i Karisito”?

¹¹ E yaga vakalevu vei ira na Isireli vakayalo na veidusimaki ni Kalou ena vuku i Luvena. Ni bera ni tauyavutaki na veiyalayalati vou, e rua na ivakaro bibi e cavuta o Jisu. Dua e baleta na cakacaka vakavunau, dua tale e baleta na nodra itovo na nona imuri kei na ivakarau ni nodra veimaliwai kei na tacidra. Na ivakavuvuli qo e baleti keda kece na lotu vaKarisito nikua, o ira na bula i lomalagi se vuravura.

12. Na cava e vou ena cakacaka vakavunau?

¹² Vakasamataka mada na nona vakaroti ratou nona imuri o Jisu ena vunautaki ni itukutuku vinaka. E ka vou na iwalewale ni vunau kei na vanua me ratou tara. Ena veisenitiuri sa oti, era ciqomi na vulagi mai na veimatanitu nira gole i Isireli mera qaravi Jiova. (1 Tui 8:41-43) Qori ni bera ni cavuta o Jisu na ivakaro ena Maciu 28:19, 20. (Wilika.) E tukuni vei ira na tisaipeli  mera “lako” vei ira na tamata kece. Ena Penitiko 33 G.V., e vakadinadinataki ni veisautaka o Jiova nona ituvatuva, me vunautaki na itukutuku vinaka e vuravura taucoko. Na yalona tabu e sobuti ira na le 120 na lotu vaKarisito vou mera vosataka vakacakamana na nodra vosa na Jiu kei ira na tavuki ina lotu vakaJiu. (Caka. 2:4-11) Ni oti qori, e vunautaki na itukutuku vinaka vei ira na kai Samaria. Ena 36 G.V., e vunautaki tale ga ena veimatanitu sega ni cili. De dua eda na kaya ni tekivu na vunau ena “tobu lailai” era Jiu me yacova na “wasawasa levu” ni kawatamata.

13, 14. (a) Na cava e okati ena “ivunau vou” i Jisu? (b) Cava eda vulica ena ivakaraitaki i Jisu?

¹³ Meda veivosakitaka mada na noda ivalavala vei ira na tacida. E cavuta o Jisu “e dua na ivunau vou.” (Wilika Joni 13:34, 35.) Qo e sega ni noda veilomani ga ena duidui ituvaki e dau basika ena noda bula, ia meda tu vakarau ni solia noda bula ena vukudra na tacida. E sega ni vakarota qori na Lawa a soli vei Mosese.—Maciu 22:39; 1 Joni 3:16.

¹⁴ E ivakaraitaki vinaka kina o Jisu. E lomani ratou nona tisaipeli ni solia nona bula ena vukudratou. Ena vinakati kina me bolemate, e tu vakarau gona o Jisu me cakava qori. E namaka tale ga mera cakava qori nona tisaipeli, okati kina o keda. De dua eda na sotava kina na ituvaki dredre se mate ena vukudra na tacida.—1 Ces. 2:8.

15, 16. Na veisau cava eda sa donuya tu qo? E dusimaki keda vakacava o Jiova?

¹⁵ Me tekivu mai na gauna e lesi kina na “dauveiqaravi yalodina e vuku,” sa vakarautaka voli mai o Jisu na kakana vakayalo ena kena gauna donu. (Maciu 24:45-47) E okati ena kakana vakayalo qori na idusidusi meda muria ni veisau na ituvaki.

¹⁶ Eda sa donuya na gauna e vakatoka na iVolatabu me “iotioti ni veisiga.” Sa voleka tale ga na veivakararawataki levu e sega ni bau sotavi e liu. (2 Tim. 3:1; Mari. 13:19) Kena ikuri, e vagalalataki mai lomalagi o Setani kei ira na nona timoni ra qai kolotaki mai vuravura, eda vakila tu kina na kawatamata na rarawa. (Vkta. 12:9, 12) Eda vakaroti tale ga meda vakaitavi ena cakacaka levu duadua ni vunau e se sega ni bau vakayacori e liu, me kacivaki ena veivanua kei na duivosavosa!

17, 18. Meda raica vakacava na idusidusi e vakarautaki?

¹⁷ E bibi meda vakayagataka na iyaya ni vunau e vakarautaka na isoqosoqo i Jiova. Vakacava o dau cakava qori? O dau kauaitaka na idusidusi eda rogoca ena soqoni me baleta na vakayagataki ni iyaya qori, kei na sala mo maqosa kina ni vakayagataka? O raica qori me veidusimaki ni Kalou?

¹⁸ Io, me rawa ni vakalougatataki keda tiko ga o Jiova, ena vinakati meda rogoca na veidusimaki kece e vakarautaki ena ivavakoso vaKarisito. Ke da dau talairawarawa ena gauna qo, ena rawarawa sara meda muria na veidusimaki ena “veivakararawataki levu,” qori na gauna ena vakarusai kina na ituvaki ca i Setani. (Maciu 24:21) Ni oti qori, ena vinakati e dua tale na idusidusi vou me dusimaki keda ena vuravura vou ena sega kina na veivakamuai i Setani.

19, 20. Na ivolavivigi cava ena dola ena vuravura vou? Cava ena yaco kina?

¹⁹ Ena gauna i Mosese, a vinakati na  idusidusi vou me dusimaki ira na Isireli. E mani vakarautaka o Jiova na Lawa. E muri, a vakarautaki “na lawa i Karisito” mera muria na ivavakoso lotu vaKarisito. E tukuna tale ga na iVolatabu ni na dola e dua na ivolavivigi me dusimaki keda ena vuravura vou. (Wilika Vakatakila 20:12.) De dua ena vakamacalataki ena ivolavivigi na ka e vinakata vei keda o Jiova ena loma ni gauna qori. Nida vulica, sa rawa nida kila na loma i Jiova vei keda kece, okati kina o ira na vakaturi. Macala ni na yaga vakalevu na ivolavivigi qori, nida na kila vinaka kina na rai i Jiova. Eda na kila vinaka tale ga na Vosa ni Kalou, kena ibalebale eda na veilomani ena Parataisi, veidokai qai veirokovi. (Aisea 26:9) Vakasamataka mada na porokaramu ni veivakavulici ena veidusimaki kina o Jisu Karisito na Tui!

²⁰ Eda na rawata na bula tawamudu ke da muria na “ka kece e volai ena ivolavivigi.” O ira na yalodina vua na Kalou ena iotioti ni veivakatovolei, ena vola na yacadra o Jiova ena “ivolavivigi ni bula.” Qori na noda ivotavota! Koya gona, ke da TU VAKADUA nikua meda wilika na Vosa ni Kalou, RAICA meda kila na kena ibalebale, da qai ROGOCA nida talairawarawa ina veidusimaki ni Kalou, eda nuidei nida na bula sivia na veivakararawataki levu, da qai vakanamata meda vulica tiko ga me tawamudu na veika me baleti Jiova, na Kalou yalololoma qai vuku duadua.—Dauv. 3:11; Roma 11:33.