1. Na cava e dredre mera cakava e levu?

 VAKACAVA e tiko e dua na nomu isausau vakayalo, ia e dredre mo sauva? b E levu e va qori. Kena ivakaraitaki, e vinakata o Philip me vakavinakataka nona masu, me cakava wasoma tale ga, ia e dredre me tiko na gauna me masu kina. E nona isausau o Erika me totolo yani ena sota ni cakacaka vakavunau, ia e bera ena levu na gauna. E saga vakavica o Tomáš me wilika na iVolatabu taucoko. E kaya, “Au sega soti ni taleitaka na wili iVolatabu. Au saga vakatolu, ia au yaco tiko ga ena Vunau ni Soro.”

2. Na cava meda kua kina ni yalolailai ke da se bera ni rawata noda isausau vakayalo?

² Ke tiko e dua nomu isausau o se bera ni rawata, mo kua ni yalolailai. Na isausau rawarawa mada ga e taura na gauna, e ka ni sasaga tale ga. Ni o vinakata tiko ga mo rawata nomu isausau, e vakaraitaka ni o mareqeta nomu veiwekani kei Jiova, o via solia tale ga nomu vinaka kece. E taleitaka o Jiova na nomu sasaga. Ia macala ga ni sega ni namaka vakasivia vei iko na ka. (Same 103:14; Maika 6:8) Koya gona ni o digia e dua na isausau, mo vakadeitaka ni o rawa ni sauva. Ke vaka kina, cava mo cakava mo rawata? Meda veivosakitaka mada eso na vakatutu.

3. Na cava e bibi kina me gu na lomada?

³ E bibi me gu na lomada meda rawata kina noda isausau  vakayalo. O koya e gu na lomana, ena vinakata me rawata nona isausau. Eda rawa ni vakatauvatana kei na cagi e biliga na waqa ena vanua e toso tiko kina. Ke liwa tiko ga na cagi, ena rawa ni yaco na dausoko ena vanua e lako kina. Ke kaukaua sara na cagi, ena rawa ni yaco totolo. E va tale ga qori ni gu vakalevu na lomada, eda rawa ni rawata totolo na noda isausau. E kaya o David, e dua na tacida mai El Salvador: “Ke gu na lomada, eda na sasaga vakaukaua. O sega sara ga ni vinakata e dua na ka me tarova nomu rawata nomu isausau.” Na cava gona mo cakava me gu vakalevu na lomamu?

4. Na cava eda rawa ni masulaka? (Filipai 2:13) (Raica tale ga na iyaloyalo.)

⁴ Masulaka me gu na lomamu. E vakayagataka o Jiova nona yalo tabu me uqeti iko mo rawata nomu isausau. (Wilika Filipai 2:13.) Eso na gauna eda saga na isausau eda kila ni yaga, e vinaka qori. Ia ena rairai sega ni vu mai lomada meda rawata. Qori na ka e vakadinadinataka e dua na tacida yalewa mai Uganda o Norina. E nona isausau me caka vuli iVolatabu, ia e sega ni vu mai lomana ni nanuma ni sega ni qasenivuli vinaka. Na cava e cakava? E kaya: “Au kerei Jiova e veisiga me vukei au me gu na lomaqu meu caka vuli iVolatabu. Me salavata ga kei na noqu masu, au saga sara meu vakavinakataka noqu veivakavulici. Ni oti e vica na vula, au raica ni gu vakalevu na lomaqu. Ena yabaki tiko ga qori, au tekivutaka kina e rua na vuli iVolatabu.”

5. Na cava eda rawa ni vakasamataka vakatitobu me gu vakalevu kina na lomada?

⁵ Vakasamataka vakatitobu na veika e cakava vei iko o Jiova. (Same 143:5) E vakasamataka vakatitobu na yapositolo o Paula nona vakaraitaka vua o Jiova na nona loloma soli wale, e uqeti koya sara ga me gumatua ena qaravi Jiova. (1 Kor. 15:9, 10; 1 Tim. 1:12-14) Na levu tale ga ni noda vakasamataka vakatitobu na veika e cakava o Jiova ena vukuda, ena gu vakalevu na lomada meda rawata noda isausau. (Same 116:12) Dikeva mada na ka e cakava e dua na tacida yalewa mai Honduras me rawata nona isausau me painia tudei. E kaya: “Au vakasamataka na levu ni nona lomani au o Jiova. E vukei au meu kunei ira na sokaloutaki koya tiko. E karoni au, e taqomaki au tale ga. Noqu vakasamataka qori, au lomani koya kina vakalevu, e gu tale ga vakalevu na lomaqu.”

6. Na cava tale meda cakava me gu kina vakalevu na lomada?

⁶ Kauaitaka na yaga ni nomu sauva nomu isausau. Dikeva mada na ka e cakava o Erika sa vakamacalataki oti, me baleta nona isausau me dau yaco totolo yani. E kaya: “Au raica ni levu sara na ka au sega ni donuya niu bera  yani ena cakacaka vakavunau. Niu totolo yani, au kidavaki ira kina na mataveitacini, keimami veimaliwai. Au rogoca eso na vakatutu yaga meu marautaka noqu cakacaka vakaitalatala, meu vakavinakataka tale ga.” E kauaitaka vakabibi o Erika na yaga ni nona yaco totolo yani me rawata kina nona isausau. Na cava eso tale na ka yaga mo vakasamataka? Ke nomu isausau na wili iVolatabu se masu, vakasamataka na sala ena vaqaqacotaka kina nomu veitokani kei Jiova. (Same 145:18, 19) Ke nomu isausau mo vakaraitaka e dua na itovo vaKarisito, vakasamataka na sala ena vinaka kina nomu veimaliwai. (Kolo. 3:14) O rawa ni vakavola na vuna kece o via rawata kina nomu isausau. Oti mo railesuva wasoma. E kaya o Tomáš, sa tukuni oti mai: “Ni levu na vuna meu rawata kina e dua noqu isausau, au na saga vakaukaua meu rawata.”

7. Na cava rau cakava o Julio kei watina me rawati nodrau isausau?

⁷ Dau veimaliwai kei ira era na uqeti iko. (Vkai. 13:20) Dikeva mada na ka rau cakava o Julio kei watina me rawati kina nodrau isausau me rau vakalevutaka nodrau cakacaka vakaitalatala. E kaya: “Keirau digitaka na itokani era tokona na neirau isausau, keirau veivosakitaka tale ga kei ira. Levu vei ira sa rawata na isausau va qori, e yaga gona na nodra vakatutu. Era dau taroga tale ga se sa vakacava tiko na neirau lalawa, era dau uqeti keirau sara ga ena gauna donu.”

8. Na cava ena yaco ke vakatau tiko ena gu ni lomada noda rawata noda isausau? (Raica tale ga na iyaloyalo.)

⁸ Eso na gauna e sega ni dau gu na lomada meda cakava na ka. Kena ibalebale qori nida na sega ni rawata noda isausau? Sega. Vakatauvatana mada va qo: Na kaukaua ni cagi ena tosoya na waqa ena vanua e lako tiko kina. Ia e duidui tu na kaukaua ni cagi, eso na siga ena rairai mate sara ga. Vakacava sa na sega ni toso rawa kina na dausoko? Sega. Kena ivakaraitaki, eso na waqa e vakaidini, eso tale e vakaivoce. Qori na ka e rawa ni vakayagataka na dausoko me yaco ina vanua ena lai kele kina. Na gu tale ga ni lomada e via vaka na cagi, e duidui tu na ivakarau ni lomada. Eso na siga ena rairai gu sara na lomada meda rawata noda isausau. Ke vakatau tiko noda rawata noda isausau ena gu ni lomada, kena irairai nida na sega ga ni rawata. Ia me vaka nona qara eso tale na ka na dausoko me yaco ena vanua e via lako kina, eda na rawata tale ga noda isausau kevaka mada ga e sega ni gu sara kina na lomada. E bibi meda lewai keda vinaka, ena yaga na kena itinitini. Ni bera nida veivosakitaka na ka meda cakava, meda dikeva mada e dua na taro ena rairai basika.

9. E cala nida saga tiko ga meda rawata noda isausau ke sega ni gu na lomada? Vakamacalataka.

 ⁹ E vinakata o Jiova meda qaravi koya ena marau, me kua ena voraki. (Same 100:2; 2 Kor. 9:7) Vakacava eda na saga tiko ga meda rawata noda isausau ke sega ni gu na lomada? Dikeva nona ivakaraitaki na yapositolo o Paula. E kaya: “Au lewa vinaka na yagoqu, au qai vakabobulataka.” (1 Kor. 9:25-27, vmr) E vakaukauataki koya o Paula me cakava na ka dodonu, ia e sega mada ga ni lomana. Vakacava e marautaka o Jiova na veiqaravi nei Paula? Io! E vakaicovitaki koya o Jiova ena nona sasaga.—2 Tim. 4:7, 8.

10. Na cava na yaga ni noda sasaga meda rawata e dua na isausau ke sega mada ga ni gu na lomada?

¹⁰ E marau tale ga o Jiova ni raica noda sasaga meda rawata noda isausau ke sega mada ga ni gu na lomada. E marau ni kila ke da rairai sega ni taleitaka na ka eda cakava tiko, eda cakava ga baleta nida lomani koya. Me vaka ga nona vakalougatataki Paula, ena vakalougatataka tale ga na noda sasaga. (Same 126:5) Nida vakila na veivakalougatataki i Jiova, ena rawa sara ga ni gu na lomada. E kaya e dua na tacida yalewa mai Poladi o Lucyna: “Eso na gauna au sega ni dau via lako ena cakacaka vakavunau, vakabibi keu sa wawale. Ia dua na ka na noqu marau ni vakaitavi kina, e vaka sara ga e dua na isolisoli talei.” Meda raica mada qo na ka meda cakava ke sega ni dau gu na lomada.

11. E vukei keda vakacava o Jiova meda lewai keda vinaka?

¹¹ Masulaka mo lewai iko vinaka. Na lewa vinaka e okati kina noda lewa na ivakarau ni lomada kei na ka eda cakava. E tiko kina na vakasama ni noda tarovi keda meda kua ni cakava na ka ca. Nida lewa vinaka ena uqeti keda meda caka vinaka, vakabibi ke dredre qai sega ni gu kina na lomada. Meda nanuma tiko ni noda lewai keda vinaka e okati ena vua ni yalo tabu. Meda kerea gona na yalo tabu i Jiova me vukei keda meda vakaitovotaka na itovo bibi qo. (Luke 11:13; Kala. 5:22, 23) O David sa tukuni oti mai e vakamacalataka na yaga ni nona dau masu. E vinakata me wasoma nona vuli vakataki koya. E kaya: “Au dau kerei Jiova me vukei au meu lewai au vinaka. Ena nona veivuke, au tekivuna sara e dua na ituvatuva ni vuli vinaka, e dei tale ga.”

12. E yaga vakacava na ivakavuvuli ena Dauvunau 11:4 ena noda isausau vakayalo?

¹² Kua ni waraka sara e dua na gauna vinaka. Ena rairai dredre meda kunea e dua na gauna vinaka ena vuravura qo. Ke da wawa tiko ga, ena dredre toka me rawati na noda isausau. (Wilika Dauvunau 11:4.) E kaya e dua na tacida tagane o Dayniel: “Dau dredre me kunei na gauna vinaka. Na gauna vinaka duadua oya nida tekivu cakava na ka.” E kaya e dua tale na tacida tagane mai Uganda o Paul na vuna meda kua ni lokuyara kina: “Nida tekivu cakava na ka ni dredre mada ga na ituvaki, eda solia tiko vei Jiova e dua na ka me vakalougatataka.”—Mala. 3:10.

13. Na cava na yaga ni noda cakava vakalalai na ka?

¹³ Tekivu vakalalai. Ena rairai sega ni gu na lomada meda cakava e dua na ka ni dredre tiko meda rawata na noda isausau. Ke dina qori, o rawa ni cakava vakalalai? Ke nomu isausau mo vakaraitaka e dua na itovo, tekivu vakaitovotaka vakalalai. Ke nomu isausau mo wili iVolatabu, o rawa ni tekivu wilika ga e dua na iwasewase lailai,  me lekaleka ga. O Tomáš, sa tukuni oti mai, dau dredre ni wilika na iVolatabu ena loma ni dua na yabaki. E kaya: “Au raica niu saga meu wilika e levu na ka. Au mani tovolea, au tuvanaka meu wilika e veisiga e vica na parakaravu, meu vakasamataka tale ga vakatitobu. Au taleitaka sara na noqu wiliwili.” Ni taleitaka tiko o Tomáš’ na nona wiliwili, sa qai tekivu balavu na gauna e vakayagataka ena nona wiliwili. E mani wilika taucoko kina na iVolatabu. c

14. Na cava e rairai vakavuna nomu sega ni rawata nomu isausau?

¹⁴ Ke gu mada ga vakalevu na lomada se da lewai keda vinaka, eda na rairai sega ni rawata na noda isausau. Kena ivakaraitaki, ni dau yaco “na ka e sega ni namaki,” ena rawa ni kania vakalevu na gauna meda saga kina noda isausau. (Dauv. 9:11) De yaco e dua na ituvaki e vakavuna noda yalolailai, se lailai kina noda kaukaua. (Vkai. 24:10) Nida sega ni uasivi, ena rairai vakavuna meda cakava na ka eda na sega ni rawata kina noda isausau. (Roma 7:23) Se rairai eda wawale ga. (Maciu 26:43) Na cava ena vukei keda nida sega ni rawata noda isausau?

15. Ke da sega ni rawata noda isausau, kena ibalebale qori ni guce noda sasaga? Vakamacalataka. (Same 145:14)

¹⁵ Nomu sega ni rawata nomu isausau, sega ni kena ibalebale ni guce nomu sasaga. E kaya na iVolatabu ni rawa nida sotava wasoma na leqa se ituvaki dredre. E vakamatatataka tale ga ni rawa nida duri tale, vakabibi ena veivuke i Jiova. (Wilika Same 145:14.) E tukuna o Philip sa tukuni oti mai: “Na noqu sasaga meu rawata e dua na ka e sega ni vakatau ena levu ni gauna au bale kina. E vakatau sara ga ena levu ni gauna au duri  tale kina meu sasaga tiko ga.” E kaya o David, sa tukuni oti mai: “Niu sega ni rawata noqu isausau, au sega ni raica qori me sa tarovi na noqu sasaga, ia e gauna vinaka meu vakaraitaka kina na levu ni noqu lomani Jiova.” Io, nida sasaga tiko ga ke da sega ni rawata noda isausau, e vakaraitaka nida via vakamarautaki Jiova. Sa na marau mada ga o Jiova ni raica noda sasaga meda rawata na noda isausau!

16. Na cava eda vulica nida sega ni rawata na noda isausau?

¹⁶ Vuli ni o sega ni rawata nomu isausau. Mo vakasamataka na veika e vakavuna qai taroga, ‘Au rawa ni veisautaka na ka au cakava me kua tale ni yaco qori?’ (Vkai. 27:12) Ia eso na gauna, eda sega ni rawata e dua na isausau baleta ga ni sa rui dredre, e sega ni vaka na ka eda nanuma. Ke dina qori, dikeva vinaka tale na nomu isausau mo raica ke veiganiti. d Ena sega tale ga ni nanuma o Jiova ni sa guce noda sasaga meda rawata noda isausau ke raica ni dredre na ka eda via cakava.—2 Kor. 8:12.

17. Na cava mo kua ni guilecava kina na veika o sa rawata?

¹⁷ Kua ni guilecava na veika o sa rawata. E kaya na iVolatabu ni “sega ni tawayalododonu na Kalou me guilecava na nomuni cakacaka.” (Iper. 6:10) Mo kua tale ga ni guilecava qori. Dau vakasamataka na ka o sa rawata, okati kina nomu veitokani vinaka kei Jiova, nomu tukuna na veika me baleti koya, se nomu papitaiso. Me vaka ga nomu sasaga ena gauna ya mo rawata nomu isausau vakayalo, tomana tiko ga qori mo rawata nomu isausau ena gauna qo.—Fpai. 3:16.

18. Na cava meda kua ni guilecava nida saga tiko meda rawata na noda isausau? (Raica tale ga na iyaloyalo.)

¹⁸ O rawa ni sauva na nomu isausau ena veivuke i Jiova, me vaka ga nona marau na dausoko ni sa yacova na vanua me lai kele kina. E levu na dausoko era dau marautaka na nodra soko tiko. E va tale ga qori nomu saga tiko mo rawata na nomu isausau vakayalo, kua ni guilecava mo marautaka na veivuke i Jiova kei na nona vakalougatataki iko. (2 Kor. 4:7) Ke o sega ni soro, o na vakalougatataki vakalevu.—Kala. 6:9.