1. Eda na vakamacalataka vakacava na vakabauta vaKarisito?

E DUA na itovo talei na vakabauta vaKarisito. E sega nida taukena kece na itovo qori. (2 Ces. 3:2) Ia e solia o Jiova vei ira kece na nona dauveiqaravi e dua “na ivakarau ni vakabauta.” (Roma 12:3; Kala. 5:22) Ke tiko vei keda na vakabauta, e dodonu meda vakavinavinaka kina vakalevu.

2, 3. (a) Ena vakalougatataki vakacava o koya e vakabauta? (b) Na taro cava ena veivosakitaki?

² E kaya o Jisu ni vagolei ira mai na tamata na tamana vakalomalagi ena vuku i Luvena. (Joni 6:44, 65) Na noda vakabauti Jisu gona ena rawa ni vosoti kina na noda ivalavala ca. Eda na marautaka tale ga na veiwekani tawamudu kei Jiova. (Roma 6:23) Vakacava e ganiti keda na veivakalougatataki qori? Nida ivalavala ca, sa ganiti keda ga meda mate. (Same 103:10) Ia e raica o Jiova na veika eda vinaka kina. Ena nona loloma soliwale e dolava kina na lomada meda taleitaka na itukutuku vinaka. Eda vakaraitaka sara na noda vakabauti Jisu nida vakanamata  ina bula tawamudu.—Wilika 1 Joni 4:9, 10.

³ Na cava na vakabauta? E yalani ga ena noda vakasamataka tu na veivakalougatataki ni Kalou vei keda? Koya e bibi sara, meda vakaraitaka vakacava na noda vakabauta?

4. Vakamacalataka na vuna e sega ni yalani ga kina na noda vakabauta ena ka eda kila.

⁴ Na vakabauta e sega ni yalani ga ena noda kila vinaka na inaki ni Kalou. Na kaukaua ni vakabauta ena uqeta e dua me cakava na loma ni Kalou. Ena veiuqeti tale ga me tukuni na itukutuku vinaka ni veivakabulai e vakarautaka na Kalou. E kaya na yapositolo o Paula: “Ke o tukuna yani e gusumu ni Turaga o Jisu, o vakaraitaka tale ga na vakabauta e lomamu ni vakaturi koya mai na mate na Kalou, o na vakabulai. Na nona okati e dua me yalododonu e vakatau ena ka e vakabauta e lomana, ia na nona vakabulai e vakatau ena ka e tusanaka raraba ena gusuna.”—Roma 10:9, 10; 2 Kor. 4:13.

5. Na cava e bibi kina na vakabauta? Vakamacalataka na sala eda na vaqaqacotaka tiko ga kina?

⁵ Ke da via bula tawamudu ena vuravura vou ni Kalou, ena bibi na vakabauta kei na noda vaqaqacotaka tiko ga. Na qaqaco ni noda vakabauta e rawa ni vakatauvatani ina kau e gadreva na wai. Na kau bula ena veiveisau tiko ni sega ni vaka na kau e bulia ga na tamata. Ena mate ke sega ni veirauti na wai e sui tiko kina, se tubu bulabula ke sui wasoma. Ke sega ni sui tiko, ena mate. E va tale ga qori noda vakabauta. Ke da sega ni kauaitaka, ena luluqa, tini mate sara. (Luke 22:32; Iper. 3:12) Ia nida kauaitaka noda “vakabauta,” ena bulabula, “tubu” tiko ga, qai “dei.”—2 Ces. 1:3; Taito 2:2.

6. Cava na rua na sala e vakamacalataki kina na vakabauta ena Iperiu 11:1?

⁶ E vakamacalataka na iVolatabu na ibalebale ni vakabauta ena Iperiu 11:1. (Wilika.) E vakabibitaki kina e rua na ka eda sega ni raica: (1) “Na ka eda nuitaka”—qo e okati kina na veika e se bera ni yaco ia sa yalataki tu ni na yaco, me vaka na kena vakaoti vakadua na ivakarau ca kece kei na vuravura vou sa voleka. (2) ‘Yaco ni ka e sega ni laurai.’ Ena ivakamacala qo na vosa vaKirisi e vakadewataki me ‘vakaraitaki ni tiko dina’ e vakaibalebaletaki ina ‘ivakadinadina e vakadeitaki’ ena ka e sega ni laurai, me vaka na nona bula dina tiko na Kalou o Jiova, o Jisu Karisito, ira na agilosi, kei na ka e cakava na Matanitu vakalomalagi. (Iper. 11:3) Eda vakadeitaka vakacava ni dina na veika eda nuitaka, eda vakabauta tale ga na veika e sega ni laurai era vakamacalataki tu ena iVolatabu? Ena noda vosa kei na ka eda cakava—ni na vakataucokotaki kina noda vakabauta.

7. E yaga vakacava na ivakaraitaki i Noa meda kila kina na ibalebale ni vakabauta? (Raica na imatai ni iyaloyalo.)

⁷ E tukuni ena Iperiu 11:7 na vakabauta i Noa, “ni vakasalataki koya na Kalou ena ka e se sega ni laurai, a vakaraitaka nona doka na Kalou ni taya na waqa me bula kina nona vuvale.” E vakaraitaka o Noa na nona vakabauta ni taya na waqa vakaitamera. Sega ni vakabekataki nira na vaqaqa na vu ni nona taya tiko e dua na waqa vakaitamera. Vakacava a galu tiko ga o Noa, qai tukuna mera lewa ga nodra bula? Sega! E uqeti koya na nona vakabauta me yaloqaqa ni vakasalataki ira ena nona vakarau vakataulewa vei ira  na Kalou. E rairai cavuqaqataka sara ga na ka e tukuna vua o Jiova: “Au sa lewa me rusa na tamata kece, ni sa sinai o vuravura ena nodra itovo kaukaua . . . au na vakavuna me waluvu o vuravura me rusa kina na kabula kece e tiko vei ira na icegu ni bula e ruku i lomalagi. Ena mate na ka kece e vuravura.” E cavuta tale ga o Noa na ivakaro ni Kalou mera bula kina: “Mo vodo i waqa.” E vakaraitaka tale e keri o Noa na nona vakabauta ni “dauvunautaka na ka dodonu.”—Vkte. 6:13, 17, 18; 2 Pita 2:5.

8. Na cava e vakamacalataka o Jemesa me baleta na ibalebale ni vakabauta dina vaKarisito?

⁸ A rairai volai na ivola i Jemesa ni oti toka ga nona uqeti vakalou o Paula me vola na veika me baleta na vakabauta. Me vakataki Paula, e vakamacalataka o Jemesa ni vakabauta vaKarisito, e sega ni okati ga kina nomu vakabauta e dua na ka, ia mo vakaraitaka sara ga. E vola o Jemesa: “Vakaraitaka vei au na nomu vakabauta o sega ni cakacakataka, au na qai vakaraitaka vei iko na noqu vakabauta au cakacakataka.” (Jeme. 2:18) E vakamatatataka tale ga o Jemesa na kedrau duidui o koya e vakabauta wale, kei koya e vakaraitaka na nona vakabauta. Era vakabauta na timoni ni bula tiko na Kalou, ia e sega ga vei ira na vakabauta dina. Ia na ka era cakava e saqati  kina na inaki ni Kalou. (Jeme. 2:19, 20) Me kena veibasai e tukuna o Jemesa e dua na turaga vakabauta a bula ena dua na gauna makawa, qai taroga: “Vakacava, a sega ni okati me yalododonu ena nona cakacaka na tamada o Eparama ni a cabori Aisake na luvena ena icabocabonisoro? O raica ni salavata na nona vakabauta kei na nona cakacaka, e vakataucokotaki na nona vakabauta ena nona cakacaka.” Sa qai vakamacalataka ni dodonu me vakaraitaki na noda vakabauta ena ka eda cakava, ni kaya tale: “O koya gona, e mate na yago ni sega na icegu, ena mate tale ga na vakabauta e sega ni cakacakataki.”—Jeme. 2:21-23, 26.

9, 10. E vakamacalataka vakacava na yapositolo o Joni na bibi ni noda vakaraitaka na noda vakabauta?

⁹ Ni oti tale e 30 na yabaki, e vola na yapositolo o Joni na nona Kosipeli kei na tolu na ivola. Vakacava e tokona o koya na ibalebale ni vakabauta dina vaKarisito me vaka era uqeti kina eso tale mera vakamacalataka? Vei ira kece na dauvola iVolatabu, e vakayagataka sara ga o Joni na vosa vaKirisi e dau vakadewataki ena so na gauna me ‘vakaraitaka na vakabauta.’

¹⁰ Kena ivakaraitaki e vakamacalataka o Joni: “Ena bula tawamudu o koya e vakaraitaka ni vakabauta na Luvena, o koya e talaidredre vua na Luvena ena sega ni vakabulai, ena tiko ga vua na cudru ni Kalou.” (Joni 3:36) E okati na vakabauta vaKarisito na noda talairawarawa ina ivakaro i Jisu. E dau cavuqaqataka na vosa i Jisu o Joni me vakaraitaka ni dodonu me vakaraitaki tiko ga na noda vakabauta.—Joni 3:16; 6:29, 40; 11:25, 26; 14:1, 12.

11. Eda na vakavinavinakataka vakacava na noda kila na ka dina?

¹¹ Eda vakavinavinaka ni vakayagataka o Jiova na yalona tabu me vakavotuya mai na ka dina meda vakaraitaka kina na noda vakabauta na itukutuku vinaka! (Wilika Luke 10:21.) Meda vakavinavinakataka tiko ga na nona vagolei keda mai na Kalou ena vuku i Luvena, “na noda iLiuliu Levu, o koya e Vakataucokotaka noda vakabauta.” (Iper. 12:2) Meda vakavinavinakataka gona na iloloma soli wale qori nida vaqaqacotaka noda vakabauta ena noda dau masu kei na noda vulica na Vosa ni Kalou.—Efeso 6:18; 1 Pita 2:2.

12. Eda na vakaraitaka vakacava na noda vakabauta?

¹² Meda vakaraitaka tiko ga na noda vakabauta na yalayala i Jiova. Me laurai votu tale ga ena noda bula. Kena ivakaraitaki, meda tomana tiko ga noda vunautaka na Matanitu ni Kalou kei na noda veivakatisaipelitaki. Meda “caka vinaka [tiko ga] vei ira na tamata kece, vakauasivi vei ira eda vakabauta vata.” (Kala. 6:10) Meda saga tale ga meda “luvata tani na tamata makawa kei na kena ivalavala,” da taqomaki keda tale ga mai na veika eda na malumu kina vakayalo.—Kolo. 3:5, 8-10.

13. Na cava e bibi kina na “vakabauta na Kalou?” E vakatauvatani ina cava? Na vuna?

¹³ E kaya na iVolatabu: “Ke sega na vakabauta eda na sega ni vakamarautaka rawa na Kalou, ni o koya e torova na Kalou e dodonu me vakabauta ni bula dina tiko o koya, ni na vakaicovitaki ira tale ga era vakasaqarai koya ena yalogu” (Iper. 11:6) E vakamacalataka na Vosa ni Kalou ni bibi na “vakabauta na Kalou” me “yavu” ni noda dua na lotu vaKarisito dina, meda dei tale ga kina. (Iper. 6:1) Na yavu sara ga qo ena “vakaikuritaka” kina na lotu vaKarisito “na [nona] vakabauta”  ena so tale na itovo vinaka me “tiko ga [kina] ena loloma ni Kalou.”—Wilika 2 Pita 1:5-7; Juta 20, 21.

14, 15. E bibi vakacava na loloma ni vakatauvatani kei na vakabauta?

¹⁴ Era vakabibitaka na dauvola iVolatabu lotu vaKarisito na vakabauta nira cavuta vakalevu. E sega ni dua tale na itovo vaKarisito me cavuti vakalevu va qori. Vakacava, kena ibalebale ni qo na itovo bibi duadua me bulataka na lotu vaKarisito?

¹⁵ Ni cavuta na vakabauta kei na loloma e kaya kina o Paula: “Ke tu tale ga vei au na vakabauta meu tosoya kina na veiulunivanua qai sega vei au na loloma, au sa sega ni dua na ka.” (1 Kor. 13:2) E vakamatatataka o Jisu na bibi ni noda lomana na Kalou ni sauma na taro qo: “Na cava na ivunau levu duadua ena Lawa?” (Maciu 22:35-40) Na loloma e umani ena levu tale na itovo vaKarisito, okati kina na vakabauta. Na “loloma” e kaya na iVolatabu ni “ubia na ka kece.” E vakabauta na veika e tukuna na Kalou ena nona Vosa dina.—1 Kor. 13:4, 7.

16, 17. Erau vakamacalataki vakacava na vakabauta kei na loloma ena iVolatabu? O cei vei rau e uasivi duadua? Na vuna?

¹⁶ Ni bibi na vakabauta kei na loloma, era cavuta vata na itovo qori na dauvola iVolatabu ena vica vata na gauna, vakalevu ena dua ga na iyatuvosa se matavosa. E uqeti ira na mataveitacini o Paula mera “dara me isasabai ni sereda na vakabauta kei na loloma.” (1 Ces. 5:8) E vola o Pita: “Oni se sega ni raici koya [Jisu], ia oni lomani koya. Oni se sega ni raici koya ena gauna qo, ia oni vakaraitaka ni oni vakabauti koya.” (1 Pita 1:8) E tarogi ira na tacina lumuti o Jemesa: “Na Kalou e digitaki ira na dravudravua ena ka ni vuravura qo mera vutuniyau ena vakabauta, mera itaukei ni Matanitu a yalataka vei ira na lomani koya, se sega?” (Jeme. 2:5) E vola o Joni: “Qo sara ga na nona ivunau [na Kalou]: meda vakabauta na yaca i Luvena o Jisu Karisito da qai veilomani.”—1 Joni 3:23.

¹⁷ E bibi na loloma, ia ena oti na itovo qo ena gauna eda sa raica kina na kena vakayacori na veika e yalataka tu na Kalou, da qai vakila sara ga na dina ni noda inuinui vaKarisito. Ena sega ni seavu na noda lomana na Kalou kei ira na wekada. E vola kina o Paula: “Na vakabauta, na inuinui, na loloma, ia e uasivi duadua vei ratou qo na loloma.”—1 Kor. 13:13.

18, 19. Era vakaraitaka vakacava nikua na tamata i Jiova na nodra vakabauta? O cei me vakacaucautaki kina?

¹⁸ Era vakaraitaka tiko nikua na tamata i Jiova na nodra vakabauta na Matanitu ni Kalou sa tauyavutaki oti. E rawati kina e dua na parataisi vakayalo e vuravura raraba era lewena e sivia na walu na milioni. E kune kina vakalevu na itovo era umani ena vua ni yalo tabu ni Kalou. (Kala. 5:22, 23) Sa dua dina na ivakaraitaki vakasakiti ni vakabauta kei na loloma dina vaKarisito!

¹⁹ Sega ni dua vei keda e vakavuna qori, na noda Kalou ga. Na cakacaka totoka qo “ena rogo kina na yaca i Jiova, ena sega ni oti rawa.” (Aisea 55:13) E “isolisoli ga ni Kalou” meda ‘vakabulai kina ena vuku ni vakabauta.’ (Efeso 2:8) Ena tubu qai bulabula tiko ga na noda parataisi vakayalo me yacova nira sa roboti vuravura na kawatamata uasivi, yalododonu, mamarau mera vakacaucautaka na yaca i Jiova me tawamudu. Meda vakaraitaka tiko mada ga na noda vakabauta na yalayala i Jiova!