1. Na taro cava eda dau lomatarotarotaka tu?

O DAU lomaleqataka ena so na gauna ni o vakasamataka na veika sa vakarau yaco, oya nona vakarusai o lotu lasu, nona ravuravu o Koki mai Mekoki, kei na ivalu na Amaketoni? O dau lomatarotarotaka, ‘Ni yaco na veika rerevaki qo, au na rawa ni yalodina tiko ga?’ Ke o dau vakasamataka qori, ena vukei iko vakalevu na noda veivosakitaka na vosa i Jisu e yavutaki kina noda vuli. E tukuna o Jisu vei ratou nona tisaipeli: “Dou kua ni lomaleqa. Me laurai ni dou vakabauta.” (Joni 14:1) Ni dei noda vakabauta eda na nuidei ena veika ena yaco ena gauna se bera mai.

2. Ena dei vakacava noda vakabauta? Na cava eda na veivosakitaka ena ulutaga qo?

² Ena dei noda vakabauta meda vosota na ituvaki se bera mai nida veivosakitaka na ka eda dau cakava ni vakatovolei noda vakabauta ena gauna qo. Nida vakasamataka qori ena gauna qo eda na vulica kina na ka meda cakava me dei kina noda vakabauta. Na gauna kece eda vosota kina na ituvaki dredre, ena qai dei ga noda vakabauta. Qo ena vukei keda meda vosota na veika dredre se bera mai. Eda na veivosakitaka ena ulutaga qo e va na ituvaki ratou sotava na tisaipeli i Jisu e vinakati kina me ratou vakalevutaka nodratou vakabauta. Oti eda na veivosakitaka eso na ituvaki vata qori eda na rairai sotava ena gauna qo kei na sala e yaga kina qori me vakarautaki keda ena gauna se bera mai.

3. Me vaka e tukuni ena Maciu 6:30, 33, na cava e vakamatatataka o Jisu me baleta na vakabauta?

³ E dau matau vua na ulunivuvale me vakarautaka na kakana, isulu, kei na vale vei watina kei na luvena. E sega ni  rawarawa qori ena gauna qo. Ena so na ituvaki era sa sega ni cakacaka o ira na tacida. Era sasaga vakaukaua ia e dredre mera kunea e dua tale na cakacaka. Eso tale era sega ni vakadonuya na cakacaka e sega ni veiganiti kei ira na lotu vaKarisito. Ena ituvaki kece qo, e bibi meda vakabauta ni na vakarautaka o Jiova na ka me bula kina noda vuvale. E vakamatatataka qo o Jisu vei ratou nona tisaipeli ena Vunau ena Ulunivanua. (Wilika Maciu 6:30, 33.) Nida vakabauta dei ni na sega ni biuti keda o Jiova sa na qai rawa meda vakaliuca na Matanitu ni Kalou. Nida raica na sala e vukei keda kina vakayago o Jiova eda na veivolekati kei koya, ena dei tale ga noda vakabauta.

4-5. Na cava e vukea e dua na vuvale ni ratou lomaocaocataka na veika vakayago?

⁴ Vakasamataka mada na ka eratou sotava e dua na vuvale mai Venezuela, ratou vakila ni vukei ratou o Jiova ni ratou lomaocaocataka na ka me ratou bula kina. Dua na gauna sa oti, ratou bula tiko na vuvale na Castro ena ilavo lailai e rawa mai na nodratou iteitei. Oti e lako mai eso na tagane vakaiyaragi, era taura vakaukaua nodratou qele qai cemuri ratou. E kaya o tamadratou, o Miguel: “Ena gauna qo, keitou vakanuinui tu ga ena ka keitou tea rawa ena dua na tikiniqele lailai keitou kerea. Ena veisiga au dau tekivu niu kerei Jiova me vakarautaka na ka keitou gadreva ena siga ya.” E dredre na bula vei ratou na vuvale qo, ia ratou vakabauta dei ni rawa vua na Tamada dauloloma me vakarautaka na ka ratou gadreva e veisiga. E rawa kina ni ratou tiko wasoma ena soqoni, ratou vakaitavi tale ga ena cakacaka vakaitalatala. Ni ratou vakaliuca na Matanitu ni Kalou, e vakarautaka o Jiova na ka ratou gadreva.

⁵ Ena gauna dredre qori, rau raica rawa o Miguel kei na watina o Yurai na sala e karoni ratou kina o Jiova. Eso na gauna, e vakayagataki ira na mataveitacini o Jiova me vakarautaka na veivuke vakayago, se me vukei Miguel me kunea e dua na cakacaka. Eso tale na gauna e vakarautaka o Jiova eso na ka ni vakayagataka na valenivolavola ni tabana. E sega ni biuti ratou o Jiova. E laurai gona kina ni dei nodratou vakabauta na vuvale qo. Ni vakamacalataka oti na luvena ulumatua yalewa o Yoselin e dua na ituvaki e vukei ratou kina o Jiova, e kaya: “E uqeti au sara ga meu raica nona veitokoni o Jiova, au okati koya me noqu itokani. Au nuidei tale ga ni na vukei au.” E tomana: “Na veika dredre keitou sotava vakavuvale e vakarautaki keitou ena veika dredre keitou na sotava ena gauna se bera mai.”

6. O na vaqaqacotaka vakacava nomu vakabauta ni o leqa vakailavo?

⁶ Vakacava o leqa tiko vakailavo? Ke vaka kina, qo e gauna dredre vei iko. Ia se rawa tiko ga ni o vaqaqacotaka nomu vakabauta ena gauna dredre qo. Masu vei  Jiova qai wilika na vosa i Jisu ena Maciu 6:25-34 qai vakasamataka vakatitobu. Vakasamataka eso na ivakaraitaki ena gauna qo e vakaraitaka ni o Jiova e vakarautaka na ka vei ira na ogaoga ena veika vakayalo. (1 Kor. 15:58) Nomu cakava qo o na nuidei kina ni na vukei iko na Tamamu vakalomalagi, me vaka ga nona vukei ira era sotava na ituvaki qori. E kila na ka o gadreva, e kila tale ga na sala me vakarautaka kina. Ni o vakila nona veitokoni o Jiova ena nomu bula ena dei nomu vakabauta mo vosota kina na veika dredre sa tu e matada.—Apak. 3:17, 18.

7. Me vaka e laurai ena Maciu 8:23-26, e vakatovolei vakacava nodratou vakabauta na tisaipeli ena “cagi tokavuki”?

⁷ E donuya o Jisu kei ratou nona tisaipeli na cagi tokavuki e wasawasa, e vakayagataka o Jisu na ituvaki qori me vukei ratou nona tisaipeli ni bibi me ratou vakadeitaka nodratou vakabauta. (Wilika Maciu 8:23-26.) Ni kaukaua na cagi qai vodo i waqa na ua, e mocelutu tu ga o Jisu. Ratou domobula nona tisaipeli, ratou vakayadrati koya, ratou qai kerea me vakabulai ratou, ia e taroga na Turaga: “Na cava dou domobula kina? Sa lailai nomudou vakabauta.” Dodonu me ratou kila na tisaipeli ni rawa sara ga vei Jiova me taqomaki Jisu kei ira na tiko kei koya. Na cava eda vulica eke? Na dei ni vakabauta ena vukei keda meda vosota na leqa e vaka na “cagi tokavuki.”

8-9. E vakatovolei vakacava na vakabauta nei Anel? Na cava e vukei koya?

⁸ Vakasamataka mada na ka e sotava o Anel, e dua na tacida yalewa dawai mai Puerto Rico, e dei nona vakabauta ni sotava na ituvaki dredre, ya na cagilaba. E tekivu qori ena 2017 ni vakacacana nona vale na Cagilaba o Maria. Sa sega tale ga ni cakacaka. E tukuna o Anel, “Ena gauna dredre qori, au lomaleqa. Ia au vulica meu nuitaki Jiova ena masu, me kua tale ga ni tarovi au na lomaleqa.”

⁹ E tukuna o Anel e dua tale na ka e vukei koya me vosota, ya na talairawarawa. E kaya: “E vukei au meu lomavakacegu noqu muria na veidusimaki ni isoqosoqo. Au raica sara ga na veitokoni i Jiova, e vukei au o Jiova ni vakayagataki ira na mataveitacini. Era vakayaloqaqataki au qai solia vei au na ka au gadreva.” E tomana: “E solia vei o Jiova e levu na ka mai na ka au namaka. E dei sara ga kina noqu vakabauta.”

10. Na cava o na cakava ni o sotava na leqa e vaka na “cagi tokavuki”?

¹⁰ Vakacava o sotava tiko na leqa e vaka na “cagi tokavuki”? De dua o rarawa tiko ena vuku ni leqa tubukoso. Se o tauvimate bibi ena gauna qo qai vakayalolailaitaki iko, o sega tale ga ni kila na ka mo cakava. O na rairai lomaleqa ena so na gauna, ia me kua ni tarova qori nomu nuitaki Jiova.  Toro voleka vua ni o masu vagumatua, me dei nomu vakabauta ni o vakasamataka nona dau vukei iko o Jiova ena veigauna sa oti. (Same 77:11, 12) O na vakadeitaka kina ni na sega vakadua ni biuti iko.

11. Na cava o nakita dei kina mo talairawarawa vei ira na liutaka na cakacaka?

¹¹ Na cava tale ena vukei keda meda vosota na veika dredre? Me vaka e tukuna o Anel, ya meda talairawarawa. Vulica mo nuitaki ira e nuitaka o Jiova kei Jisu. Eso na gauna ena rairai mawi vei keda eso na ka era dusimaki keda kina o ira na liutaka na cakacaka. Ia e vakalougatataka o Jiova na talairawarawa. Eda kila mai na nona Vosa kei na ka era sotava o ira na yalodina vua ni veivakabulai na talairawarawa. (Lako 14:1-4; 2 Vei. 20:17) Dau vakasamataka vakabibi na ivakaraitaki qori, qo ena uqeti iko mo dau talairawarawa ena ituvatuva ni isoqosoqo ena gauna qo kei na gauna se bera mai. (Iper. 13:17) O na sega kina ni rerevaka na cagi tokavuki levu sa voleka, ya na veivakararawataki levu.—Vkai. 3:25.

12. E vakaraitaka vakacava na Luke 18:1-8 ni veisemati na vakabauta kei na noda vosota na veika tawadodonu?

¹² E kila o Jisu ni na vakatovolei ena veika tawadodonu na nodratou vakabauta nona tisaipeli. Me vukei ratou me ratou vosota, e tukuna e dua na vakatautauvata ena ivola i Luke. E tukuna o Jisu na kena italanoa e dua na yada e kerea tiko ga na turaganilewa e sega ni yalododonu me tauca na lewadodonu. E nuidei ni na vukei koya ke kerekere tiko ga. Toso na gauna mani rogoca nona kerekere na turaganilewa. Cava eda vulica kina? O Jiova e lewadodonu. E kaya o Jisu: “Me na qai sega vakacava ni raica na Kalou me vakayacori na lewadodonu vei ira nona digitaki era tagi vua ena siga kei na bogi?” (Wilika Luke 18:1-8.) E tomana o Jisu: “Ni yaco mai na Luve ni tamata, ena kunea e vuravura na vakabauta?” Ni caka vei keda na veika tawadodonu, e bibi meda vakaraitaka ni dei noda vakabauta ena noda vosota me vaka na yada qori. Eda nuidei gona me vukei keda kina o Jiova ni toso na gauna. Eda vakabauta tale ga na kaukaua ni masu. Ena so na gauna ena saumi noda masu ena sala eda sega ni namaka.

13. E vukea vakacava e dua na vuvale na masu ena gauna ratou sotava kina na veika tawadodonu?

¹³ Vakasamataka mada na ka e sotava e dua na tacida yalewa o Vero, e sega ni tiko ena dina o watina. E vakaitikotiko ena Democratic Republic of the Congo. E vakacaca ena nodratou koro e dua na ilala sotia, mani dro o Vero, o watina kei na luvedrau yalewa yabaki 15. Eratou donuya sara e dua na vanua era yadrava tu na sotia. Era vakarerei ratou, era tukuna nira na vakamatei ratou. E tekivu tagi o Vero, e saga o luvena yalewa me vakacegui koya  ni masu vakadomoilevu qai cavuta vakavica na yaca i Jiova. Oti, e taroga sara na komada, “Lewa, o cei e vakavulici iko mo masu?” E kaya, “O tinaqu, e muria ga na ivakarau ni masu ena Maciu 6:9-13.” E kaya na komada, “Lewa, lako kei rau nomu itubutubu ena vakacegu, me taqomaki iko mada ga o Jiova na nomu Kalou!”

14. Ena rawa ni vakatovolei vakacava noda vakabauta? Na cava ena vukei keda meda vosota?

¹⁴ Eda vulica ena ituvaki qo meda kua ni raica vakamamada na bibi ni masu. Ia vakacava ke sega ni saumi totolo nomu masu se saumi ena sala vakatubuqoroqoro. Me vakataki koya na yada ena vosa vakatautauvata i Jisu, masu tiko ga. Nuidei ni na sega ni biuti iko na Kalou. Ni toso na gauna ena sauma nomu masu. Kerea tiko ga na yalo tabu i Jiova. (Fpai. 4:13) Kua ni guilecava ni sa voleka ni vakalougatataki iko o Jiova, o na lai guilecava kina na veika tawadodonu o sotava ena veigauna sa oti. Ena veivuke i Jiova o na rawa ni yalodina mo vosota na ituvaki dredre, o na vakaukauataki mo vosota na veivakatovolei se bera mai.—1 Pita 1:6, 7.

15. Me vaka e volai ena Maciu 17:19, 20, na ituvaki dredre cava ratou sotava na tisaipeli i Jisu?

¹⁵ E vakavulici ratou nona tisaipeli o Jisu ni bibi na vakabauta me ratou toso tiko ga. (Wilika Maciu 17:19, 20.) Ratou vakasava na timoni ena levu na gauna na tisaipeli, ia dua na gauna ratou sega ni cakava rawa. Na vuna? E vakamacalataka o Jisu ni vinakati me ratou vakalevutaka nodratou vakabauta. E tukuna ke levu nodratou vakabauta, e rawa ni ratou vosota na ituvaki dredre e vaka na ulunivanua! Nikua tale ga eda sotava na veika dredre e vaka na ulunivanua.

16. E vukei Geydi vakacava na vakabauta me vosota nona vakamatei o watina?

¹⁶ Vakasamataka mada na ivakaraitaki i Geydi, e dua na tacida yalewa mai Guatemala. E vakamatei o Edi na watina ni rau lesu tiko mai na soqoni vakaivavakoso. E vukei Geydi vakacava nona vakabauta me vosota na levu ni nona rarawa? E kaya: “E vukei au na masu meu biuta vei Jiova noqu icolacola, au vakila sara ga na vakacegu. Au vakila nona veikaroni o Jiova ni vakayagataki ira na lewe ni noqu vuvale kei na noqu itokani ena ivavakoso. E vakamamadataka noqu rarawa niu ogaoga tiko ena qaravi Jiova. E vukei au meu toso tiko ga ena veisiga, meu kua ni leqataka na veika ena yaco nimataka. Au vulica ena ituvaki qo se mani cava eda na sotava ena veigauna se bera mai, au na rawa ni vosota ga ena veivuke i Jiova, Jisu, kei na isoqosoqo.”

17. Na cava meda cakava nida sotava na leqa e vaka na ulunivanua?

¹⁷ Vakacava o lolositaka tiko nona takali e dua o lomana? Me tiko na gauna mo vaqaqacotaka kina nomu vakabauta na inuinui ni veivakaturi ni o wilika na itukutuku  vakaivolatabu me baleti ira na vakaturi oti. Vakacava o rarawataka tiko nona vakasivoi e dua na lewe ni nomu vuvale? Mo vuli vakataki iko mo rawa ni vakadeitaka ni vinaka duadua na sala e dau veivakadodonutaki kina na Kalou. Se mani leqa cava o sotava tiko, vakayagataka na gauna qori mo vaqaqacotaka nomu vakabauta. Talaucaka na lomamu vei Jiova. Kua ni tawasei iko, ia mo volekati ira tiko ga na mataveitacini. (Vkai. 18:1) Mo vakaitavi ena so na ka ena vukei iko mo vosota, kevaka mada ga o tagi kina. (Same 126:5, 6) Dei ena nomu ituvatuva ni soqoni, cakacaka vakavunau kei na wili iVolatabu. Nanuma tiko ga na veivakalougatataki totoka e vakarautaka tu o Jiova. Ni o raica na sala e vukei iko kina o Jiova, ena vaqaqacotaka tiko ga nomu vakabauti koya.

18. Ke o dikeva ni sega ni dei nomu vakabauta, na cava o rawa ni cakava?

¹⁸ Ke vakaluluqataka nomu vakabauta e dua na ituvaki ena gauna sa oti se gauna qo, kua ni yalolailai. Qori e gauna vinaka mo vaqaqacotaka kina nomu vakabauta. Mo kerea me vakataki ratou na yapositolo i Jisu, ratou kaya: “Ni vakalevutaka mada na neitou vakabauta.” (Luke 17:5) Mo vakasamataka tale ga na ivakaraitaki e veivosakitaki ena ulutaga qo. Me vakataki Miguel kei Yurai, nanuma na gauna kece e vukei iko kina o Jiova. Me vaka na luvena yalewa o Vero kei Anel, masu vagumatua vei Jiova vakauasivi ni o sotava tiko na leqa levu. Me vakataki Geydi, kila ni dau vakarautaka na veivuke o Jiova ni vakayagataki ira na lewe ni nomu vuvale se itokani. Ni o ciqoma na veivuke i Jiova mo vosota na ka dredre ena gauna qo, o na nuidei sara ga ni na vukei iko mo vosota ena gauna se bera mai.

19. Na cava e vakadeitaka o Jisu? Cava o rawa ni vakadeitaka?

¹⁹ E vukei ratou nona tisaipeli o Jisu me ratou raica na ka me ratou vaqaqacotaka kina nodratou vakabauta. Ia e kila ni ratou na yalodina tiko ga ena veivakatovolei e se bera mai ni tokoni ratou o Jiova. (Joni 14:1; 16:33) E nuidei o Jisu ni dua na isoqosoqo levu ena bula sivia na veivakararawataki levu ni dei nodra vakabauta. (Vkta. 7:9, 14) Vakacava o na dua vei ira? Io e rawa ena veitokoni i Jiova ke o vakayagataka vinaka na ituvaki ena gauna qo mo bucina na vakabauta qai vaqaqacotaka!—Iper. 10:39.