1-2. Na cava e okati ena nona “cakacaka vinaka” na qase ni ivavakoso?

 KE O sa dauveiqaravi ni ivavakoso me dua na gauna, o na rairai sasagataka tiko mo vakaraitaka eso na itovo mo rawa kina ni qase ni ivavakoso. Vakacava o vinakata mo qarava “na cakacaka vinaka” qori?​—1 Tim. 3:1.

² Na cava e okati ena nona itavi na qase ni ivavakoso? Ena liutaka na cakacaka vakavunau, gumatua ena veivakatawani kei na veivakavulici, ena uqeta tale ga na ivavakoso na ka e tukuna kei na nona ivakaraitaki vinaka. Sa rauta me tukuna na iVolatabu nira “isolisoli tamata” na qase gugumatua.​—Efeso 4:8.

3. Na cava me cakava e dua na tacida tagane me rawa ni qase ni ivavakoso? (1 Timoci 3:​1-7; Taito 1:​5-9)

³ Na cava mo cakava mo rawa ni qase ni ivavakoso? Mo rawata na ivakatagedegede ni qase, e sega ni vaka na vaqara cakacaka. Ke o via cakacaka, me tiko vei iko na kila e vinakata o boso. Ia ke o via qase ni ivavakoso, e sega ni vinakati ga mo kila na cakacaka vakavunau kei na veivakavulici. E bibi tale ga mo rawata na ivakatagedegede e tiko ena 1 Timoci 3:​1-7, kei na Taito 1:​5-9. (Wilika.) Ena veivosakitaki ena ulutaga qo e tolu na ka bibi e vinakati vei ira na qase: me vinaka na kedra irogorogo ena ivavakoso kei na taudaku, me ulunivuvale ivakaraitaki vinaka,  me marau tale ga ni veiqaravi ena ivavakoso.

ME VINAKA NA KEMU IROGOROGO

4. Na cava na kena ibalebale mo “kua ni beitaki ena dua na ka”?

⁴ Mo rawa ni qase ni ivavakoso, e bibi mo “kua ni beitaki ena dua na ka.” Oya me vinaka na kemu irogorogo ena ivavakoso, ni vinaka nomu itovo, o sega tale ga ni beitaki ena ka ca. Kena ikuri, “me vinaka na [kemu] irogorogo vei ira e taudaku.” De dua era na vakalewa nomu vakabauta o ira e taudaku, ia mera kua ni lomatarotarotaka nomu dau dina se nomu itovo. (Tani. 6:​4, 5) Mo taroga: ‘E vinaka na kequ irogorogo ena loma kei na taudaku ni ivavakoso?’

5. O na vakaraitaka vakacava ni o “vinakata na ka dodonu”?

⁵ Ke o dau “vinakata na ka dodonu,” o na raica nodra itovo vinaka na mataveitacini qai vakavinavinakataki ira. O na marautaka tale ga mo caka vinaka vei ira, ke ra sega mada ga ni kerea. (1 Ces. 2:8) Cava e bibi kina mera vakaraitaka na qase na itovo qo? Baleta nira vakayagataka e levu nodra gauna mera vakatawai ira na mataveitacini, ra qarava tale ga nodra ilesilesi. (1 Pita 5:​1-3) Ia na marau o na vakila ni o qaravi ira na mataveitacini, e uasivia na ka kece o vakuai iko kina.​—Caka. 20:35.

6. Na cava eso na sala o na “veikauaitaki” kina? (Iperiu 13:​2, 16; raica tale ga na iyaloyalo.)

⁶ O vakaraitaka ni o dau “veikauaitaki” ni o caka vinaka vei ira eso tale, vei ira mada ga era sega ni nomu itokani voleka. (1 Pita 4:9) E tukuna e dua na ivolavosa ni iVolatabu me baleta na tagane e dau veikauaitaki: “Ena dolava na katuba ni nona vale vei ira na vulagi, ena kauaitaki ira tale ga.” Mo taroga: ‘Vakacava au dau kauaitaki ira na vulagi era gole mai na ivavakoso?’ (Wilika Iperiu 13:​2, 16.) Na tagane dau veikauaitaki ena wasea vei ira na vulagi na ka e tu vua, okati kina o ira na dravudravua, kei ira na tacida gugumatua, me vakataki ira na ivakatawa ni tabacakacaka kei ira na tacida era mai vunau ena ivavakoso.​—Vkte. 18:​2-8; Vkai. 3:27; Luke 14:​13, 14; Caka. 16:15; Roma 12:13.

7. Ena vakaraitaka vakacava na qase ni ivavakoso ni ‘sega ni lomana na ilavo’?

 ⁷ Mo “kua ni dau lomana na ilavo.” Kena ibalebale qo ni o na sega ni vakaliuca na iyau kei na ilavo. Ke o vutuniyau se dravudravua, o na vakaliuca tiko ga na Matanitu ni Kalou. (Maciu 6:33) O na vakayagataka nomu gauna, kaukaua, kei na ka o taukena mo qaravi Jiova kina, nomu vuvale, kei na ivavakoso. (Maciu 6:24; 1 Joni 2:​15-17) Mo taroga: ‘Cava noqu rai me baleta na ilavo? Au dau lomavakacegu ena ka sa tu? Seu vakaliuca na rawa ilavo kei na qara iyau?’​—1 Tim. 6:​6, 17-19.

8. Na cava eso na sala o vakaraitaka kina ni o “lewai [iko] vinaka”?

⁸ Ke o dau “lewai [iko] vinaka,” o na rawa ni lewa vinaka na ivakarau kece ni nomu bula. Qo e okati kina nomu sega ni kana se gunu vakasivia, ena rakorako nomu isulusulu kei na sasauni, o na digia vinaka tale ga na ka ni veivakamarautaki. O na sega ni bobula ena ivakarau sa takalevu tu e vuravura. (Luke 21:34; Jeme. 4:4) O na sega ni cudru ni caka vei iko na ka ca. Mo “kua ni daumateni,” se kilai ni o dau gunu vakasivia. Mo taroga: ‘E laurai ena ivakarau ni noqu bula niu dau lewai au vinaka?’

9. Na cava na kena ibalebale mo “yalomatua,” me ‘kua ni yakusurasura nomu bula’?

⁹ Ke o “yalomatua,” o na vakasamataka vinaka na ivakavuvuli vakaivolatabu e vauca na ituvaki yadua. Ni o vakasamataka vinaka na ivakavuvuli qori, o na kila na ka e okati kina, o rawa tale ga ni vakatulewa vinaka. O na sega ni vakatulewa tu vakariri. Ia o na vakadeitaka mo kila na dina ni itukutuku kece. (Vkai. 18:13) O na rawa ni vakatulewa vakayalomatua ni yavutaki ena rai i Jiova. Me “kua ni yakusurasura [nomu] bula.” Kena ibalebale o na tuvatuvanaki vinaka, o na sega tale ga ni vuki bera. O na kilai ni o nuitaki, o dau muria tale ga na veidusimaki. Ni o muria na itovo kece e tiko ena ulutaga lailai qo, ena vinaka na kemu irogorogo. Meda veivosakitaka mada na ka e tukuna na iVolatabu me cakava na qase me ivakaraitaki vinaka kina ena nona vuvale.

MO ULUNIVUVALE IVAKARAITAKI VINAKA

10. Sala cava ena ‘lewa vinaka kina nona vuvale’ e dua na tagane?

¹⁰ Ke o tagane vakawati, o vinakata tale ga mo qase ni ivavakoso, e bibi me ratou ivakaraitaki vinaka nomu vuvale. E bibi gona mo “lewa vinaka [nomu] vuvale.” Me kilai ni o ulunivuvale dauloloma, o qarava vinaka tale ga nomu vuvale. E okati kina nomu liu tiko ena ka kece e vauca noda sokalou. Cava e rui bibi kina qo? A taroga na yapositolo o Paula: “Ke dua e sega ni qarava rawa nona vuvale, ena qai qarava vakacava na ivavakoso ni Kalou?”​—1 Tim. 3:5.

11-12. Ke vinakata e dua na tagane me qase ni ivavakoso, cava me vinaka kina nodratou itovo nona vuvale? (Raica tale ga na iyaloyalo.)

¹¹ Ke o dua na tama, ‘mera talairawarawa vei iko na luvemu ra qai dokai iko.’ E vinakati mo vakavulici ira ena yalololoma. E macala ga nira na taleitaka na qito kei na veidredrevaki me vakataki ira na vo ni gone. Ia ni o vakavulici ira vinaka, era na talairawarawa, veidokai, ena vinaka tale ga nodra itovo. Kena ikuri, e bibi mo vukei ira na luvemu mera veitokani vinaka kei Jiova, mera muria na ivakavuvuli vakaivolatabu, ra qai toso mera papitaiso sara.

¹² “Mera vakabauta na [luvemu], me  kua ni torosobu na nodra itovo se ra murilomadra.” Ke cala bibi e dua na gone vakabauta, ena vakaleqai tamana vakacava? Ke vakawalena o tama me vakavulici luvena qai vakadodonutaki koya, de dua ena sega ni rawa ni qase ni ivavakoso.​—Raica na Vale ni Vakatawa ni Okotova 15, 1996, t. 21, para. 6-7.

QARAVA NA IVAVAKOSO

13. O na vakaraitaka vakacava ni o “yalorawarawa,” mo “kua ni dau nanumi [iko] ga”?

¹³ Era yaga vakalevu ena ivavakoso na tacida tagane era vakaraitaka na itovo talei vaKarisito. Na tagane “yalorawarawa” e uqeta na veiyaloni. Ke o vinakata me kilai ni o yalorawarawa, mo rogoci ira eso tale qai saga mo kila nodra rai. Ni caka na bose, vakacava o na yalorawarawa mo tokona nodra vakatulewa e levu ke sega ni beci kina na ivakavuvuli vakaivolatabu? Mo “kua ni dau nanumi [iko] ga.” Kena ibalebale o na sega ni usuraka nomu nanuma. O na rogoca nodra ivakasala eso tale. (Vkte. 13:​8, 9; Vkai. 15:22) Mo “kua ni dauveiba” se “kua ni dau yalototolo.” Kena ibalebale o na sega ni dau veibeci se dau veiba, ia o na yalovinaka. Na tagane e dau veiyaloni ena vakaliuliu me veivakameautaki, ke dredre mada ga na ituvaki. (Jeme. 3:​17, 18) Nomu vosa vakayalovinaka ena ruru kina nodra cudru, ena malumu tale ga na veitusaqati.​—Dvei. 8:​1-3; Vkai. 20:3; 25:15; Maciu 5:​23, 24.

14. Na cava e kena ibalebale me “kua ni se qai tisaipeli vou” ga na tacida e lesi me qase, me vakaraitaka tale ga ni “yalodina”?

¹⁴ Na tacida e lesi me qase ni ivavakoso “me kua ni se qai tisaipeli vou.” E sega ni vinakati me dede sara nomu papitaiso, ia e vinakati na gauna mo matua vakayalo. Ni bera ni o lesi mo qase ni ivavakoso, e bibi mo vakaraitaka na yalomalumalumu, mo waraki Jiova tale ga me vakataki Jisu. (Maciu 20:23; Fpai. 2:​5-8) O na vakaraitaka ni o “yalodina” ni o kabiti Jiova kei na nona ivakatagedegede,  o muria tale ga na veidusimaki ni isoqosoqo.​—1 Tim. 4:15.

15. Vakacava me kenadau ena vunau ena buturara na qase ni ivavakoso? Vakamacalataka.

¹⁵ E vakamatatataka na iVolatabu ni vinakati vei ira na ivakatawa mera “yacova na ivakatagedegede ni veivakavulici.” Kena ibalebale qori mo kenadau sara ena vunau ena buturara? Sega. E levu na qase matua era sega ni kenadau ena vosa e matanalevu, ia era maqosa ena veivakavulici ena cakacaka vakaitalatala kei na veivakatawani. (1 Timoci 3:2; vakatauvatana 1 Korinica 12:​28, 29 kei na Efeso 4:11.) E bibi gona na sasaga me vinaka cake tiko ga na ivakarau ni nomu veivakavulici. O na cakava vakacava?

16. Na cava mo cakava mo qasenivuli vinaka? (Raica tale ga na iyaloyalo.)

¹⁶ Mo “taura matua na vosa dina.” Mo qasenivuli vinaka, e bibi me yavutaki ena Vosa ni Kalou nomu veivakavulici kei na veivakasalataki. Me rawati qori, e vinakati mo vulica vinaka na iVolatabu kei na ivola vakaivolatabu. (Vkai. 15:28; 16:23) Ni o vuli tiko, dikeva vinaka na ivakamacala ni veitikinivolatabu kei na sala donu me muri kina. Ni o veivakavulici, saga mo uqeta na lomadra na vakarorogo. O na rawa ni qasenivuli vinaka ke o taroga nodra vakatutu na qase matua qai muria sara. (1 Tim. 5:17) E vinakati vei ira na qase mera ‘vakauqeti’ ira na mataveitacini, eso tale na gauna e bibi mera veivakasalataki se ‘veivunauci.’ Ia me caka qori ena yalovinaka. Ena yaga nomu veivakavulici ke o dau veinanumi, dau loloma qai yavutaki nomu veivakavulici ena Vosa ni Kalou. Ni o cakava qori, o sa vakatotomuria tiko na Qasenivuli Levu o Jisu.​—Maciu 11:​28-30; 2 Tim. 2:24.

SASAGA TIKO GA

17. (a) Na cava me cakava na dauveiqaravi ni ivavakoso me rawa ni veiqaravi tiko ga? (b) Cava mera nanuma na qase ni ivavakoso nira via lesia e dua me qase? (Raica na kato “ Yalorawarawa ni o Dikevi Ira na Tacimu.”)

¹⁷ Nira dikeva oti na dauveiqaravi na  ivakatagedegede ni qase ni ivavakoso, era na rairai vakasamataka nira na sega ni rawata, ni levu na ka mera cakacaka kina. Ia nanuma tiko ni sega ni namaka o Jiova se nona isoqosoqo me uasivi nomu vakaraitaka na itovo kece qori. (1 Pita 2:21) Ena vukei iko kina nona yalo tabu. (Fpai. 2:13) Vakacava o na via vakavinakataka e dua na itovo? Mo masulaka vei Jiova. Vakelia eso tale na ka me baleta na itovo qori, qai taroga nona vakatutu e dua na qase ena sala mo vakavinakataka kina.

18. Na cava mera cakava kece na dauveiqaravi ni ivavakoso?

¹⁸ O keda kece meda sasaga, wili kina o ira na qase ni ivavakoso meda vakaraitaka tiko ga na itovo e veivosakitaki ena ulutaga qo. (Fpai. 3:16) Vakacava o sa dauveiqaravi ni ivavakoso tiko? Mo toso tiko ga! Masuti Jiova me vakavulici iko, mo yaga vakalevu ena nomu qaravi koya kei na ivavakoso. (Aisea 64:8) Me vakalougatataka mada ga o Jiova nomu sasaga mo qase ni ivavakoso.