1. A tauyavu vakacava na ivavakoso e Filipai?

NI RATOU yaco i Filipai na vanua qali vakaRoma na yapositolo o Paula, Sailasa, Luke, kei Timoci, eratou sotava e levu era taleitaka na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou. Eratou cakacaka vata na tagane gumatua qo me tauyavu e dua na ivavakoso. Era tekivu soqoni sara na tisaipeli kece, de dua ena vale nei Litia, na marama lomasavu e mai vakabauta tale ga.—Caka. 16:40.

2. Na ituvaki dredre cava e qai sotava na ivavakoso?

² E qai sotava na ivavakoso vou qori e dua na ituvaki dredre. E uqeti ira na cata na ka dina o Setani mera saqata vakaukaua na cakacaka vakavunau i Paula kei ratou na nona itokani. Erau mani vesu o Paula kei Sailasa, rau mokulaki ena kau, rau biu e valeniveivesu. Ni rau sere mai, rau sikovi ira na tisaipeli vou me rau vakayaloqaqataki ira. Oti erau biuta na koro kei Timoci, e rairai tiko ga yani o Luke. Ia vakacava o ira na lewe ni ivavakoso vou, na cava era cakava? Ena veivuke ni yalo tabu i Jiova, era gumatua tiko ga ena nodra veiqaravi. (Fpai. 2:12) E macala ni marautaka vakalevu qori o Paula!

3. Na cava e tukuna o Paula ena Filipai 1:9-11 ni dau masulaka?

³ Oti e rauta ni tini na yabaki, e volavola o Paula ina ivavakoso e Filipai. Ni o wilika na nona ivola, o na kila na levu ni nona lomani ira na tacina. E vola: “[Au] diva meu raici kemuni kece me vaka ga na nona lomani kemuni o Karisito Jisu.” (Fpai. 1:8) E vola ni dau masulaki ira. E kerei Jiova mera veilomani vakalevu, mera vakadeitaka  na veika e bibi sara, mera kua ni vakamelei ena dua na ka, mera kua ni vakatarabetaka e dua, mera vuataka tiko ga na vua ni yalododonu. Ena yaga tale ga vakalevu vei keda nikua na vosa veiuqeti i Paula. Meda wilika mada na ka e vola vei ira e Filipai. (Wilika Filipai 1:9-11.) Eda na qai veivosakitaka na veitikina bibi e vakamacalataka kei na sala meda muria kina.

4. (a) Me vaka e tukuni ena 1 Joni 4:9, 10, e vakaraitaka vakacava o Jiova nona lomani keda? (b) Me vakacava na levu ni noda lomana na Kalou?

⁴ E vakaraitaka o Jiova na levu ni nona lomani keda ni tala mai na Luvena i vuravura me mate ena vuku ni noda ivalavala ca. (Wilika 1 Joni 4:9, 10.) Na loloma i Jiova e uqeti keda meda lomani koya tale ga. (Roma 5:8) Ia me vakacava na levu ni noda lomani koya? E saumi na taro qori ena ka e tukuna o Jisu vua e dua na Farisi: “Mo lomani Jiova na nomu Kalou ena lomamu taucoko, ena nomu vinaka taucoko, kei na nomu vakasama taucoko.” (Maciu 22:36, 37) Eda sega ni vinakata me wase rua na noda lomani Jiova. Eda vinakata ga meda vakalevutaka noda lomani Jiova e veisiga. E tukuna o Paula vei ira e Filipai ni dodonu “me tubu vakalevu na [nodra] loloma.” Eda na vakalevutaka vakacava na noda lomana na Kalou?

5. Eda na vakalevutaka vakacava na noda loloma?

⁵ Meda lomana na Kalou, e vinakati meda kilai koya vinaka. E kaya na iVolatabu: “O koya e sega ni dau loloma e sega ni kila na Kalou, baleta ni Kalou ga na loloma.” (1 Joni 4:8) E vakaraitaka na yapositolo o Paula ni na vakalevutaki noda lomana na Kalou nida ‘kila na veika dina, kei na noda kila vinaka na loma ni Kalou.’ (Fpai. 1:9) Nida tekivu vulica na iVolatabu, eda bucina meda lomani Jiova ni se lailai mada ga na ka eda kila me baleti koya. Nida vakalevutaka tiko na noda kilaka, eda na qai lomani koya ga vakalevu. Oya na vuna e bibi kina meda vulica wasoma na iVolatabu da qai vakasamataka vakatitobu!—Fpai. 2:16.

6. Me vaka e tukuni ena 1 Joni 4:11, 20, 21, eda na vakalevutaka vakacava noda veilomani?

⁶ Nida vakasamataka na levu ni nona lomani keda na Kalou, ena uqeti keda meda lomani ira na tacida. (Wilika 1 Joni 4:11, 20, 21.) Eda na rairai nanuma ni rawarawa sara meda veilomani, nida qaravi Jiova vata da qai saga meda muria na nona itovo vinaka. Eda dau vakatotomuria tale ga na loloma levu i Jisu ni solia nona bula ena vukuda. Ia eda rawa ni vakadinata ni dredre toka ena so na gauna meda muria na ivakaro meda veilomani. Dikeva mada e dua na kena ivakaraitaki ena ivavakoso e Filipai.

7. Na cava eda vulica ena ivakasala i Paula vei Uotia kei Sainitiki?

⁷ E rua na yalewa lotu vaKarisito gugumatua o Uotia kei Sainitiki, erau dau “tokoni” Paula. Ia e rairai tawasea na nodrau veitokani na duiyaloyalo. Ni volavola o Paula ina ivavakoso rau lewena, e cavuta sara ga na yacadrau o Uotia kei Sainitiki qai vakasalataki rau me “duavata na nodrau rai.” (Fpai. 4:2, 3) E raica o Paula ni veiganiti mera vakasalataki na lewe ni ivavakoso, e kaya: “Ena gauna kece, na ka oni cakava me kua ni caka ena vosakudrukudru kei na veiba.” (Fpai. 2:14) E macala ni nona veivakasalataki vakadodonu o Paula e uqeti rau na yalewa yalodina qori kei na lewe ni ivavakoso taucoko mera vaqaqacotaka na ivau ni nodra veilomani.

8. Na cava ena vakadredretaka noda veilomani? Cava meda vakasamataka ke yaco qori?

 ⁸ Me vakataki rau o Uotia kei Sainitiki, ena rairai dredre tale ga meda lomani ira vakalevu na tacida nida kauaitaka tiko ga na nodra malumalumu. Eda dau cala kece e veisiga. Ke da kauaitaka vakalevu na nodra malumalumu eso tale, ena vakadredretaka ga noda lomani ira. Kena ivakaraitaki, ni guilecava e dua na tacida me veivuke ena samaki ni Vale ni Soqoni, eda na rawa ni cudru. Ke da vakaceuta tale mai eso na nona malumalumu na tacida qori, eda na cudru ga vakalevu lai batabata kina noda lomani koya. Ke o sotava na ituvaki qori, ena vinaka mo vakasamataka qo: O Jiova e kila tu na nomu malumalumu kei na nona malumalumu na tacida qori. Ia e lomani kemudrau ruarua. E bibi gona mo vakatotomuria na loloma i Jiova qai kauaitaka ga na veika vinaka me baleti ira na tacida. Nida saga vagumatua meda lomani ira, sa na qai dei ga na noda duavata.—Fpai. 2:1, 2.

9. Na cava e okati ena “veika era bibi sara” e cavuta o Paula ena nona ivola vei ira e Filipai?

⁹ E uqeti Paula na yalo tabu me vakasalataki ira e Filipai kei keda kece na lotu vaKarisito meda “vakadeitaka . . . na veika era bibi sara.” (Fpai. 1:10) Qori e okati kina na vakarokorokotaki ni yaca i Jiova, na vakayacori ni nona inaki, noda veiyaloni tale ga kei na duavata ena ivavakoso. (Maciu 6:9, 10; Joni 13:35) Nida raica kece qori me bibi ena noda bula, eda vakaraitaka tiko nida lomani Jiova.

10. Na cava meda cakava meda kua kina ni vakamelei ena dua na ka?

¹⁰ E tukuna tale ga o Paula ni bibi meda “kua ni vakamelei ena dua na ka.” Sega ni kena ibalebale qori meda uasivi. Na noda sega ni vakamelei ena dua na ka ena sega ni tautauvata sara kei Jiova. Ia eda na sega ni vakamelei vei Jiova nida vakalevutaka noda loloma, nida vakadeitaka tale ga na veika era bibi sara. Dua na sala eda vakaraitaka kina noda loloma nida qarauna meda kua ni veivakatarabetaki.

11. Na cava meda kua ni vakatarabetaka kina e dua?

¹¹ Meda kua ni vakatarabetaka e dua. Qori e dua dina na ivakasala bibi. Eda na rawa ni vakatarabetaka vakacava e dua? De dua ena ka ni veivakamarautaki eda digia, noda isulusulu, se cakacaka mada ga. Ena rairai sega ni cala na ka eda cakava. Ia ke vakaleqa na nona lewaeloma e dua tale lai tarabe sara kina, ya e cala. E kaya o Jisu ni vinaka cake me vesu i domoda e dua na vatu levu meda kolotaki i wasawasa, e ca nida vakaleqa nona veiwekani kei Jiova e dua!—Maciu 18:6.

12. Na cava eda vulica vei rau na veiwatini painia?

¹² Dikeva na sala erau muria kina e dua na veiwatini painia na ivakasala nei Jisu. E tiko ena nodrau ivavakoso e dua na veiwatini rau se qai papitaiso ga, erau susugi ruarua ena vuvale e dau vakatabui kina e levu na ka. Erau vakabauta na veiwatini qori ni sega ni dodonu vei keda na lotu vaKarisito meda gole i vale ni iyaloyalo se sarava mada ga na iyaloyalo vinaka. Erau kidroa ni rau tukuna na veiwatini painia ni rau sa sara iyaloyalo oti. Rau mani sega tale ni sara iyaloyalo na veiwatini painia me yacova ni sa vakavulici na nodrau lewaeloma na veiwatini papitaiso vou, me rau kila na ka e donu kei na ka e cala. (Iper. 5:14) Ena nodrau veinanumi na veiwatini painia qo, erau vakaraitaka ni rau lomani rau dina na veiwatini papitaiso vou ena ka erau cakava, sega ni  ka ga erau tukuna.—Roma 14:19-21; 1 Joni 3:18.

13. Eda na rawa ni temaka vakacava e dua me valavala ca?

¹³ E dua tale na sala eda rawa ni vakatarabetaka kina e dua, oya nida temaki koya me valavala ca. E rawa ni yaco vakacava qori? Vakasamataka mada na ituvaki qo. Dua na gauna balavu nona sasaga e dua na vuli iVolatabu me lewa vinaka nona dau gunu. E nanuma me sa kua tale ni qai gunu. E toso sara vakayalo qai papitaiso. Dua na gauna, e sureti koya kei na so tale na mataveitacini e dua na tacida qai uqeta na tacida vou me gunu, e kaya: “O sa lotu vaKarisito, e tiko vei iko na yalo tabu i Jiova. E dua na itovo e okati ena vua ni yalo tabu na lewai keda vinaka. Ke o lewai iko vinaka, o na gunu ga vakarauta.” Ena vakaloloma dina na tacida vou ke rogoca na ivakasala ca qori me lai tini bobula tale ena gunu!

14. E uqeti keda vakacava na soqoni vaKarisito meda muria na ivakasala ena Filipai 1:10?

¹⁴ Na soqoni vaKarisito e uqeti keda ena vica na sala qo meda muria kina na ivakasala ena Filipai 1:10. Kena imatai, eda vulica na veika e okata o Jiova mera ka bibi. Kena ikarua, eda rogoca na sala meda muria kina na ka eda vulica, meda kua ni vakamelei ena dua na ka. Kena ikatolu, eda veivakauqeti “ena loloma kei na cakacaka vinaka.” (Iper. 10:24, 25) Na levu ga ni noda vakayaloqaqataki ena soqoni, na levu tale ga ni noda lomani Jiova kei ira na tacida. Nida lomani Jiova  kei ira na tacida, eda na saga vagumatua meda kua ni vakatarabetaka e dua.

15. Na cava na ibalebale ni “vakasinaiti ena vua ni yalododonu”?

¹⁵ E dau masulaki ira e Filipai o Paula mera “vakasinaiti ena vua ni yalododonu.” (Fpai. 1:11) E macala ni okati me “vua ni yalododonu” na nodra lomani Jiova kei ira nona tamata. E okati tale ga kina nodra wasea nodra vakabauta me baleti Jisu kei na nodra inuinui totoka. E vakayagataki tale ga ena Filipai 2:15 e dua na vosa vakatautauvata, oya mera “rarama tiko yani me vaka na cina” ena “vuravura qo.” Eda nanuma kina nona vakatokai ira nona imuri o Jisu mera “rarama kei vuravura.” (Maciu 5:14-16) E vakaroti ira tale ga nona imuri mera ‘veivakatisaipelitaki,’ mera ivakadinadina ena “veivanua yawa sara kei vuravura.” (Maciu 28:18-20; Caka. 1:8) Eda vuataka gona na “vua ni yalododonu” nida vakaitavi vakalevu ena cakacaka bibi qori.

16. Eda kila vakacava ena Filipai 1:12-14 ni rawa nida rarama tiko yani me vaka na cina nida sotava na ituvaki dredre? (Raica na iyaloyalo ena waqana.)

¹⁶ Se mani vakacava na keda ituvaki, eda rawa ni rarama tiko yani me vaka na cina. Eso na ituvaki e vakadredretaka noda vunau, ia ena rairai gauna vinaka meda vunau kina. Kena ivakaraitaki o Paula, a volavola vei ira e Filipai ena gauna e vesu tiko kina ena dua na vale e Roma. Ia qori e sega ni tarova nona vunau vei ira na yadra kei ira na sikovi koya yani. Nona gumatua o Paula me vunau ena ituvaki qori e vakanuideitaki ira na mataveitacini, e vakayaloqaqataki ira tale ga mera “tukuna na vosa ni Kalou ena doudou.”—Wilika Filipai 1:12-14; 4:22.

17. Era vunau tiko ga vakacava eso na tacida ni dredre na ituvaki?

 ¹⁷ Levu na tacida era vakatotomuria na yaloqaqa nei Paula. Era tiko ena veivanua e sega ni rawa kina na vunau e matanalevu se veivale, era muria gona eso tale na iwalewale mera wasea kina na itukutuku vinaka. (Maciu 10:16-20) Ena dua na vanua, e vakatura e dua na ivakatawa ni tabacakacaka mera vunau ga na dautukutuku vei ira na wekadra, vei ira na tiko veitikivi, vuli vata, cakacaka vata kei na nodra veikilai, mera okata qori me nodra yalava. Ena loma ga ni rua na yabaki, e tauyavu e levu na ivavakoso vou ena tabacakacaka qori. De dua e sega ni vakadredretaki noda cakacaka ena vanua eda tiko kina. Ia eda vulica e dua na ka ena nodra qaseqase na tacida qori: Nida qara na sala meda vunau kina, ena solia vei keda o Jiova na kaukaua meda vunau tiko ga se mani vakacava na kena dredre.—Fpai. 2:13.

18. Na cava meda vakadeitaka?

¹⁸ Sa qai bibi ga ena gauna qo meda muria na ivakasala vei ira e Filipai. Meda vakadeitaka mada ga na veika era bibi sara, meda kua ni vakamelei ena dua na ka, kua ni veivakatarabetaki, meda vuataka tale ga na vua ni yalododonu. Nida cakava qori, ena vakalevutaki na noda loloma, ena vakarokorokotaki tale ga o Jiova.