ULUTAGA NI VULI 31
SERE 12 Jiova na Kalou Cecere
Ka e Cakava o Jiova me Vakabula na Kawatamata
“Na levu ni nona lomani vuravura na Kalou e solia kina na Luvena e duabau ga e bulia.”—JONI 3:16.
KA E VAKABIBITAKI
Eda na vulica nona vakaliuliu o Jiova me vukei keda meda valuta na ivalavala ca, kei na nona vakarawarawataka meda bula tawamudu qai sereki mai na ivalavala ca.
1-2. (a) Na cava na ivalavala ca, eda na vakamalumalumutaka vakacava? (Raica tale ga na “iVakamacala ni Vosa”) (b) Cava eda na veivosakitaka ena ulutaga qo kei na vo ni ulutaga ena Vale ni Vakatawa qo? (Raica tale ga “Me Nanumi” ena itabataba qo.)
O VIA kila na levu ni nona lomani iko na Kalou o Jiova? Qo e dua na sala vinaka mo kila kina na kena isau: Vulica na ka e cakava me vakabulai iko mai na ivalavala ca kei na mate. Na ivalavala ca a e meca rerevaki, o na sega ni rawa ni valuta vakataki iko. Eda dau cala e veisiga, oya na vuna eda mate kina. (Roma 5:12) Ia qo e dua na itukutuku vinaka. Ena veivuke i Jiova, eda na rawa ni vakamalumalumutaka na ivalavala ca. Io, e macala nida na qaqa!
2 Sa rauta ni 6,000 na yabaki nona vukea tiko na kawatamata o Jiova me valuta na ivalavala ca. Na vuna? Ni lomani keda. E lomana na kawatamata mai na gauna e buli keda kina, ya na vuna e cakava kina e levu na ka me vukei keda. E kila o Jiova ni itinitini ni ivalavala ca na mate, ia e sega ni vinakata meda mate. E vinakata meda bula tawamudu. (Roma 6:23) Qori na ka e vinakata vei iko. Eda na veivosakitaka ena ulutaga qo e tolu na taro: (1) Na inuinui cava e vakarautaka o Jiova vua na kawatamata ivalavala ca? (2) Cava era cakava ena gauna vakaivolatabu me vakadonui ira o Jiova? (3) Cava e cakava o Jisu me vakabula na kawatamata ivalavala ca?
NA INUINUI CAVA E VAKARAUTAKA O JIOVA?
3. Na cava e vakavuna nodrau valavala ca o Atama kei Ivi?
3 Ni bulia o Jiova na imatai ni tagane kei na yalewa, e vinakata me rau marau. E vakarautaka vei rau nodrau itikotiko totoka, na solisoli ni vakawati, kei na dua na ilesilesi marautaki. Me rau vakasinaiti vuravura ena nodrau kawa, me rau vakatetea na parataisi me roboti vuravura me vaka na were o Iteni. E tukuna vei rau e dua ga na ivakaro rawarawa sara. E vakasalataki rau ke rau nakita me rau talaidredre ena ivakaro qori, rau na mate ena nodrau ivalavala ca. Eda kila na ka e qai yaco. E basika e dua na kabula tawarairai e sega ni lomana na Kalou, e sega tale ga ni lomani rau mani temaki rau me rau valavala ca. Rau muria o Atama kei Ivi na ka e vinakata. Rau sega ni nuitaka na Tamadrau dauloloma, rau mani valavala ca. E yaco dina na ka e tukuna o Jiova. Tekivu mai na siga qori, rau rarawa tu ga ena nodrau bula taucoko: rau qase mai, toso na gauna rau mate sara.—Vkte. 1:28, 29; 2:8, 9, 16-18; 3:1-6, 17-19, 24; 5:5.
4. Na cava e cata kina o Jiova na ivalavala ca qai vukei keda meda valuta? (Roma 8:20, 21)
4 E raica o Jiova me volai na itukutuku rarawataki qori meda vuli kina. Eda kila na vuna e cata kina na ivalavala ca. Na ivalavala ca e vakaleqa noda veiwekani kei na Tamada, kena itinitini na mate. (Aisea 59:2) Sa rauta me vinakata na ivalavala ca o Setani na agilosi talaidredre, e vakavuna na leqa kece qori qai temaki keda tiko ga. E rairai nanuma ni sa qaqa mai Iteni. Ia e sega ni kila na levu ni nona loloma o Jiova. E sega ni veisau na inaki ni Kalou me baleti ira na kawa nei Atama kei Ivi. E lomana na kawatamata, oya na vuna e vakarautaka kina ena gauna ya na inuinui. (Wilika Roma 8:20, 21.) E kila o Jiova nira na digia eso mera lomani koya, mera qara tale ga nona veivuke mera valuta na ivalavala ca. Ni Tamadra, e Dauveibuli tale ga ena rawa ni sereki ira mai na ivalavala ca mera toro volekati koya. Na cava ena cakava o Jiova me rawati kina qori?
5. Na gauna cava e vakarautaka kina o Jiova na inuinui vua na kawatamata ivalavala ca? Vakamacalataka. (Vakatekivu 3:15)
5 Wilika Vakatekivu 3:15. Na imatai ni gauna e vakarautaka kina o Jiova na inuinui vua na kawatamata, ya nona cavuta na itotogi me baleti Setani. E tukuna ni na dua na “kawa” ena vakabula na kawatamata. Na kawa qori ena vakarusai Setani, ena vakaotia tale ga na leqa kece e vakavuna mai Iteni. (1 Joni 3:8) Ia ena vakararawataki mada na kawa qori. Ena mokuti koya o Setani, se vakavuna me mate. Qori ena mositi Jiova vakalevu. Ia ena sega ni matewale nira na vakabulai kina e levu mai na ivalavala ca kei na mate.
CAVA ERA CAKAVA ENA GAUNA VAKAIVOLATABU MERA VAKADONUI?
6. Na cava era cakava na tagane vakabauta me vakataki Epeli kei Noa mera veivolekati kina kei Jiova?
6 Toso na gauna e qai vakamatatataka o Jiova na ka mera cakava na tamata ivalavala ca mera veivolekati kei koya. Kena ivakaraitaki o Epeli na ikarua ni luvei Atama kei Ivi, e imatai ni tamata e vakabauti Jiova ni oti na talaidredre mai Iteni. Ni lomani Jiova, e vinakata me vakamarautaki koya qai toro volekati koya, e vakacaboisoro kina. E ivakatawanisipi o Epeli, e kauta eso nona luvenisipi, e vakamatea qai cabora vei Jiova. Cava e cakava o Jiova? E “vakadonui Epeli . . . kei na nona isoro.” (Vkte. 4:4) E vakadonuya tale ga nodra isoro o ira na lomani koya ra qai nuitaki koya me vakataki Noa. (Vkte. 8:20, 21) Nona cakava qori o Jiova e vakaraitaka ni rawa ni vakadonui keda na tamata ivalavala ca, eda rawa tale ga ni veivolekati kei koya. b
7. Na cava eda vulica ena nona yalorawarawa o Eparama me cabori luvena?
7 O Jiova e kerei Eparama, na turaga e vakasakiti nona vakabauta, me cakava e dua na ka dredre, ya me cabora na luvena. E raica qori o Eparama me dua na itavi dredre, e mosimosi tale ga. Ia e talairawarawa vei Jiova. Ni vakarau vakamatei luvena o Eparama e qai tarovi koya na Kalou. Dua na ka bibi eda vulica ena ivakaraitaki qori. E yalorawarawa o Jiova me cabora na Luvena lomani me vakaraitaka ni lomana vakalevu na kawatamata.—Vkte. 22:1-18.
8. Na cava e dusia na isoro manumanu e vakaroti ena Lawa? (Vunau ni Soro 4:27-29; 17:11)
8 Oti e vica na drau na yabaki, e vakaroti ena Lawa e soli vei ira na Isireli mera cabora na isoro manumanu me vosoti kina nodra ivalavala ca. (Wilika Vunau ni Soro 4:27-29; 17:11.) Na isoro qori e dusia tiko e dua na isoro e vinaka cake, ena vakabula vakadua na kawatamata mai na ivalavala ca. Era uqeti vakalou na parofita mera vakamacalataka ni na vakararawataki qai vakamatei na kawa yalataki, ya na Luve ni Kalou. Ena vakamatei me vaka na sipi e vakacabori. (Aisea 53:1-12) Vakasamataka mada: E tuvanaka o Jiova me solia na Luvena lomani me vakamatei me vakabula na kawatamata mai na ivalavala ca kei na mate, okati kina o iko!
CAVA E CAKAVA O JISU ME VAKABULA NA KAWATAMATA?
9. Na cava e tukuna o Joni na Dauveipapitaisotaki me baleti Jisu? (Iperiu 9:22; 10:1-4, 12)
9 Ena ika29 G.V., ni raici Jisu na kai Nasareci o Joni na Dauveipapitaisotaki, e kaya: “Raica na Lami ni Kalou ena kauta tani na nodra ivalavala ca na kai vuravura!” (Joni 1:29) E vakaraitaka na vosa uqeti vakalou qori ni o Jisu na kawa sa tukuni makawa tu mai. Ena cabora nona bula. Io, sa yaco mai na kawa e yalataka o Jiova, na inuinui dei ni kawatamata me vakabulai keda vakadua mai na ivalavala ca.—Wilika Iperiu 9:22; 10:1-4, 12.
10. Sala cava e vakaraitaka kina o Jisu ni “kacivi ira . . . na ivalavala ca”?
10 O Jisu e kauaitaki ira vakabibi era rarawataka nodra ivalavala ca qai sureti ira mera nona imuri. E kila na vuna eda rarawa kina na kawatamata, ya ena vuku ni ivalavala ca. E mani vukei ira na tagane kei na yalewa era dau cakava na ivalavala ca. E vakamacalataka e dua na ivakatautauvata ni kaya: “E sega ni yaga na vuniwai vei ira na bula vinaka, e yaga ga vei ira na tauvimate. Au sega ni lako mai meu kacivi ira na yalododonu, meu kacivi ira ga na ivalavala ca.” (Maciu 9:12, 13) Qori sara ga na ka e cakava o Jisu. Kena ivakaraitaki, e vosa vakayalovinaka vua na yalewa ivalavala ca e savata na yavana ena wainimatana qai vosota nona ivalavala ca. (Luke 7:37-50) E vakavulica na yalewa ni Samaria ena ka dina, ni kila tu mada ga ni dukadukali nona ivakarau ni bula. (Joni 4:7, 17-19, 25, 26) E vakaukauataki Jisu o Jiova me vakaotia na mate e vakavuna na ivalavala ca. Ena sala cava? Nona vakaturi ira na tagane, yalewa, ira na gone, kei ira na uabula.—Maciu 11:5.
11. Na cava era via veimaliwai kina kei Jisu na tamata ivalavala ca?
11 Sa rauta mera vinakata na tamata daucaka ca mera veimaliwai kei Jisu. Na vuna? E yalololoma vei ira, e kauaitaki ira tale ga. Era sega ni rere mera vosa vua. (Luke 15:1, 2) E vakavinavinakataki ira, e vakalougatataki ira tale ga nira vakabauti koya. (Luke 19:1-10) E dau veivosoti o Jisu me vakataki Tamana ga. (Joni 14:9) Na ka e tukuna o Jisu kei na ka e cakava, e vakaraitaka ni lomani ira o Tamana, e vosoti ira, e vinakata tale ga me vukei ira mera valuta na ivalavala ca. E vukei ira gona o Jisu mera veisautaka nodra ivakarau ni bula mera muri koya.—Luke 5:27, 28.
12. Na cava eda vulica ena nona mate o Jisu?
12 E kila o Jisu ni na cabora nona bula. E vakavica nona tukuna vei ratou nona imuri ni na soli yani me vakamatei ena kau. (Maciu 17:22; 20:18, 19) E kila ni nona isoro ena kauta tani nodra ivalavala ca na kai vuravura, me vaka e tukuna o Joni kei ira na parofita. E vakavulica o Jisu ni cabora oti nona bula, era na “galeleti [koya] na matatamata kece.” (Joni 12:32) E rawa sara ga nira vakamarautaki Jiova na tamata ivalavala ca nira vakabauti Jisu me nodra Turaga, mera muria tale ga na weniyavana. Ke ra cakava qori, era na “sereki mai na ivalavala ca.” (Roma 6:14, 18, 22; Joni 8:32) E yalorawarawa gona o Jisu e yaloqaqa tale ga me vakararawataki qai vakamatei.—Joni 10:17, 18.
13. Sala cava e vakamatei kina o Jisu? Cava eda vulica kina me baleti Jiova? (Raica tale ga na iyaloyalo.)
13 A liumuritaki o Jisu, vesu, vosataki, vakaucacataki, beitaki, e vakararawataki tale ga. Era kauti koya na sotia ina vanua me vakamatei kina ra qai vakoti koya ena kau. Ni yalodina me vosota na mosi kece ya, e dua tale e mosimosi sara na ka e vakila. Qori na Kalou o Jiova. E tu vua na kaukaua levu me tarova nona vakararawataki o Luvena, ia e sega ni cakava qori. Na vuna? Cava e vakatara kina o Jiova me vakararawataki o Luvena qai vakamatei? Ni lomani keda. E tukuna o Jisu: “Na levu ni nona lomani vuravura na Kalou e solia kina na Luvena e duabau ga e bulia, mera kua ni rusa kina o ira kece na vakaraitaka nodra vakabauti koya, mera rawata ga na bula tawamudu.”—Joni 3:16.
E mosimosi sara na ka e vakila o Jiova ni soli Luvena me mate, me vakabulai keda mai na ivalavala ca kei na mate (Raica na parakaravu 13)
14. Na cava o vulica ena isoro i Jisu?
14 Na isoro i Jisu e ivakadinadina levu ni nona lomani ira na kawa i Atama kei Ivi o Jiova. E ivakaraitaki ni nona lomani iko vakalevu o Jiova. E cabora na ka vinaka duadua, e vosota tale ga e levu na ka mosimosi me vakabulai iko mai na ivalavala ca kei na mate. (1 Joni 4:9, 10) Io, e vinakata me vukei keda yadua meda valuta na ivalavala ca me rawa nida qaqa!
15. Na cava meda cakava me yaga vei keda na iloloma ni Kalou na isoro i Jisu?
15 E iloloma ni Kalou na isoro i Luvena duabau e rawa ni vosoti kina noda ivalavala ca. Ia me vosoti keda na Kalou, e bibi meda cakava e dua na ka. Na cava ya? Rau sauma vei keda o Joni na Dauveipapitaisotaki kei Jisu Karisito: “Ni veivutuni, sa voleka na Matanitu vakalomalagi.” (Maciu 3:1, 2; 4:17) E vinakati gona meda veivutuni ke da via valuta dina na ivalavala ca qai toro voleka vua na Tamada dauloloma. Ia na cava e okati ena veivutuni, ena rawa vakacava nida valuta noda ivalavala ca? Ena saumi qori ena ulutaga tarava.
SERE 18 Vakavinavinakataka na iVoli
a IVAKAMACALA NI VOSA: Ena iVolatabu na vosa “ivalavala ca,” e rawa ni dusia noda cakava na ka ca, se noda sega ni muria na ivakatagedegede i Jiova. Ia e rawa ni dusia tale ga noda sega ni uasivi, se ivalavala ca e vakadewa mai o Atama. Na ivalavala ca qori e vakavuna noda mate.
