1922—Duanadrau na Yabaki sa Oti
“NA KALOU . . . sa solia . . . meda gumatua sara ena vuku [i] Jisu Karisito.” (1 Kor. 15:57, King James Version) E digitaki na vosa qo me tikinivolatabu ni yabaki 1922, e vakadeitaka vei ira na Gonevuli ni iVolatabu ni na vakalougatataki na nodra yalodina. Ena yabaki qori, e vakalougatataki ira na dau vunau gugumatua qori o Jiova. E vakalougatataki ira nira tekivu tabaka qai biuta vata na nodra ivola, era vakayagataka tale ga na retio me kacivaki kina na itukutuku ni ka dina me baleta na Matanitu ni Kalou. Ena yabaki tiko ga qori ena 1922, e macala ni vakalougatataki ira tiko na nona tamata o Jiova. Era soqo vata na Gonevuli ni iVolatabu ena dua na soqo guguilecavi dredre e Cedar Point, Ohio, Merika. Na ka e yaco ena soqo qori e yaga vakalevu ena isoqosoqo me yacova mai nikua.
“DUA NA VAKASAMA VINAKA”
E vinakati vakalevu na ivola nira sa lewe levu na tacida era cakacaka vakavunau. Era tabaka tiko na tacida ena Peceli e Brooklyn na mekesini, ia e vinakati me dua tale na kabani me tabaka na ivola. E vica vata na vula e sega tu ni taba na ivola, e vakaleqa sara ga na cakacaka vakavunau. E tarogi Robert Martin, e raica tiko na tabaivola o Brother Rutherford ke rawa nida tabaka ga na noda ivola.
E nanuma lesu o Brother Martin, “E dua na vakasama vinaka qori ni na dola e dua na vanua me vakarautaki kina na ivola qai tabaki.” Era lisitaka sara na tacida e dua na vanua ena 18 Concord Street e Brooklyn, e voli tale ga na iyaya e vinakati.
Eso era sega ni marautaka na ituvatuva qori. E mai raica na vanua ni tabaivola qo na peresitedi ni kabani e dau tabaka tiko na noda ivola. E kaya: “Sa tu qo vei kemuni na misini ni tabaivola, ia e sega ni dua eke e kila na kena ivakavakayagataki. Ena loma ga ni ono na vula sa na ca na ka kece e tu qo.”
E kaya o Brother Martin, “E rawa ni dina qori, ia e dau vukei keimami vakalevu na Kalou.” Io, e dina na ka e tukuna o Brother Martin. Sega ni dede sa tabaki ena misini qori e 2,000 na ivola e veisiga.
VUNAU VEI IRA E UDOLU ENA RETIO
Me ikuri ni nodra tabaka ga na tacida na nodra ivola, era vakayagataka e dua na iwalewale vou me kacivaki kina na itukutuku vinaka, ya me kaburaki ena retio. Ena yakavi ni Sigatabu, Feperueri 26, 1922, e vosa kina ena retio o Brother Rutherford ena imatai ni gauna. Nona ulutaga ni vunau “Millions Now Living Will Never Die” (Era na Sega ni Mate e Milioni Vakamilioni Era Bula tu Qo).
E kaburaki ena siteseni ni retio na KOG e Los Angeles, Kalifonia, Merika.E rauta ni 25,000 era rogoca na porokaramu qo. Eso era volavola yani mera vakavinavinakataka. Dua na ivola e vola mai o Willard Ashford, e tiko e Santa Ana, Kalifonia. E vakavinavinakataki Brother Rutherford ena “bulabula kei na totoka” ni nona vunau. E kuria: “E tolu na tauvimate eratou tiko e vale, ke voleka mada ga na vanua o mai vunau kina keitou na sega ni rogoca rawa. Ia ni kaburaki mai va qo keitou bau vakarorogo rawa kina.”
E kaburaki e vica tale na ivunau ena macawa e tarava. Ni cava na yabaki, e volai ena Watch Tower ni “rauta ni 300,000 era sa rogoca na itukutuku qori ena [retio].”
Ni uqeti ira na Gonevuli ni iVolatabu na irogo qori, era vakatulewataka me tara e dua na siteseni ni retio ena dua na tikiniqele e Staten Island, sega ni yawa mai na Peceli e Brooklyn. Ena veiyabaki e tarava, era vakayagataka sara tiko ga na Gonevuli ni iVolatabu na siteseni qo na WBBR, me kacivaki kina na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou mera rogoca e levu.
MATANIVOLA “ADV”
E tukuni ena Watch Tower June 15, 1922, ni na vakayacori tiko e dua na soqo ni tikina e Cedar Point, Ohio, ena ika5 ina ika13 ni Seviteba, 1922. E sega ni tukuni rawa na nodra marau na Gonevuli ni iVolatabu nira sa yaco yani e Cedar Point.
Ena imatai ni vunau nei Brother Rutherford, e tukuna vei ira na vakarorogo: “Au vakadeitaka ni na vakalougatataka . . . na soqo ni tikina qo na Turaga, ena dua tale ga na ivakadinadina levu me bau vakayacori ena vuravura qo.” O ira kece na vunau ena soqo qori era uqeta tiko ga na cakacaka vakavunau.
Ena Vakaraubuka na ika8 ni Seviteba, era lako yani ena vanua ni sarasara qori e rauta ni 8,000 nira via rogoca na ivunau nei Brother Rutherford. Era nuitaka tiko ni na vakamacalataka o koya na ibalebale ni matanivola “ADV,” e tabaki tiko ena nodra
ivola ni veisureti. Nira sa lai dabe, eso era raica sara e dua na ivivivi isulu levu e lili toka e cake donuya na buturara. O Arthur Claus e lako sara mai Tulsa, Oklahoma, Merika, e lai dabe ena dua na vanua me rogoca vinaka kina na ivunau, ni se bera sara na gusunivosa ena gauna ya.“Keimami vakarogoci koya matua tiko”
Me kua ni dua e veivakasosani, e kacivaka na jeameni ni na sega tale ni dua e bera mai ena curu yani ena vanua ni soqo ni sa vunau o Brother Rutherford. Ena veimama ni ciwa ena mataka, e tekivu na ivunau nei Brother Rutherford ni cavuta na vosa i Jisu ena Maciu 4:17: “Sa voleka na matanitu vakalomalagi.” (King James Version) Ni vakamacalataka na sala era na rogoca kina e levu na Matanitu ni Kalou, e kaya: “O Jisu sara ga e tukuna ni gauna ena tiko kina ena qarai ira na nona tamata, qori na gauna ena soqoni ira kina na nona tamata yalodina.”
E nanuma lesu o Brother Claus, a dabe sara tiko ga ena valenisarasara: “Keimami vakarogoci koya matua tiko.” Ia e qai tauvimate vakasauri, mani biubiu. A sega ni via lako o Arthur ni kila ni na sega ni vakacurumi tale yani.
Oti ga e vica na miniti sa bula vinaka tale. E kaya ni gauna e lesu tiko kina ina vanua ni soqo, e rogoca e dua na vakasausau rogolevu. Dua na ka na nona marau! E vakasamataka ke vinakati me kaba cake i delanivale sa na cakava ga me rawa ni rogoca kina vakaoti na ivunau totoka ya. Se qai yabaki 23 o Brother Claus ena gauna ya, e mani kaba e delanivale. E dola tu na katubaleka ni delanivale, e kaya ni “rogoca vinaka sara ga na ivunau.”
Eso tale era kaba tiko e cake qori kei Arthur. Qori eso na nona itokani. Dua vei ira
o Frank Johnson, e taroga, “E tiko qori e dua na iseleloki gata?”“Io, e tiko qo,” e kaya o Arthur.
“O sauma sara ga na neitou masu,” e kaya lesu yani o Frank. “O raica na ivivivi isulu levu qo? E volai tiko kina e dua na ka qai vesu vinaka tu. Vakarogoca vinaka tiko na ka e tukuna o Turaganilewa. * Ni kaya ga, ‘kacivaka, kacivaka,’ musuka na va na wa qo.”
E taura tu o Arthur na isele qai waraka na sikinala. Sa voleka ni yacova o Brother Rutherford na tikina bibi duadua ni nona ivunau. E gu na yalo i Brother Rutherford qai kacivaka: “Moni yalodina, moni ivakadinadina tale ga ni Turaga. Ni toso tiko ga ena vala, me yacova ni vakarusai vakadua o Papiloni. Ni vunau ena veivanua kece ga. Me kila o vuravura ni o Jiova e Kalou, o Jisu Karisito e nodra Turaga na turaga. Qo na siga bibi duadua ena ivolatukutuku ni kawatamata. Sa veiliutaki na Tui! Oni lesi moni tukuna yani qori. Koya gona moni kacivaka, kacivaka, kacivaka na Tui kei na Matanitu!”
E vakamacalataka sara o Arthur ni ratou musuka na wa e vesu tu kina na ivivivi isulu me lutu sobu vakamalua. E salavata vinaka kei na matanivola “ADV,” ni volai tu kina: “Advertise the King and Kingdom” (Kacivaka na Tui kei na Matanitu).
NA CAKACAKA BIBI
Na soqo ni tikina e Cedar Point e uqeti ira na tacida mera vakaliuca na cakacaka bibi duadua ni kena vunautaki na Matanitu ni Kalou. Era marau mera bole mera vakaitavi kina. E vola e dua na painia mai Oklahoma, Merika, “Na yasayasa keitou cakacaka kina e vanua ni keli koala, levu sara ga kina na dravudravua.” E kaya tale ga ni levu na gauna era rogoca kina na itukutuku ena mekesini na Golden Age, “era dau tagi.” E tukuna gona va qo, “Dua dina na ka ni veivakalougatataki meda vakacegui ira.”
Era kila na Gonevuli ni iVolatabu na bibi ni vosa i Jisu ena Luke 10:2: “E levu dina na ka me tamusuki, ia era le lailai na tamata cakacaka.” Ni cava na yabaki, era sa qai gumatua ga ni kacivaka na Matanitu ni Kalou ena veivanua yawa sara.
^ Eso na gauna e dau cavuti o Brother Rutherford ena icavuti “Turaganilewa” ni dau vakaitavi ena so na gauna me turaganilewa e Missouri, Merika.