1. Na cava na nodra rai e levu nikua me baleta na vuku ena iVolatabu? (Vosa Vakaibalebale 1:20, 21)

 ENA levu na vanua, eda dau raici ira na dautukutuku matamamarau ena gaunisala osooso nira soli ivola vei ira na tavali. O sa bau vakaitavi ena iwalewale ni vunau qo? Ke vaka kina, o na vakasamataka sara na vosa vakatautauvata ena ivola na Vosa Vakaibalebale, ya ni kaci tiko o vuku vei ira na lewenivanua mera rogoca na nona ivakasala. (Wilika Vosa Vakaibalebale 1:20, 21.) E tiko ena iVolatabu kei na noda ivola na “vuku dina,” oya na vuku i Jiova. E bibi mera rogoca qori na lewenivanua me rawa nira muria na sala ina basika ina bula. Eda marau vakalevu ni dua e taura na noda ivola. Ia e levu era sega ni cakava qori. Eso era sega ni taleitaka na ka e tukuna na iVolatabu. Eso tale era dredrevaki keda. Era nanuma ni ivola makawa na iVolatabu. Eso era vakalewa na ivakavuvuli ni iVolatabu me baleta na itovo, era kaya ni o ira na muria era sega ni yalovinaka, era yalododonu tale ga vakasivia. Ia o Jiova e vakarautaka tiko vakayalololoma na vuku dina vei keda kece. Ena sala cava?

2. E vakarautaki vakacava ena gauna qo na vuku dina? Na cava era cakava e levu?

² Dua na sala e vakarautaka kina o Jiova na vuku dina, oya ena nona Vosa na iVolatabu. E voleka ni o keda kece eda rawa ni wilika na iVolatabu. Vakacava na noda ivola vakaivolatabu? Ena veivakalougatataki i Jiova, sa vakarautaki ena sivia ni 1,000 na vosa. E yaga vei ira na vakarorogo, ya o ira na wilika ra qai muria na ka era vulica. Ia e levu era sega ni via rogoca na vuku dina. Nira vakatulewa era nuitaki  ira ga se vakarorogo vei ira eso tale. Era na rairai beci keda nida muria na ka e tukuna na iVolatabu. Ena veivosakitaki ena ulutaga qo na vuna era va kina qori. Ia meda veivosakitaka mada qo na sala eda na rawata kina na vuku i Jiova.

3. Na cava e vauci ena vuku dina?

³ Na ibalebale ni vuku oya noda rawa ni vakayagataka na ka eda sa kila meda vakatulewa vinaka kina. Ia eso tale na ka e vauci ena vuku dina. E kaya na iVolatabu: “Na rerevaki Jiova e itekitekivu ni vuku, kei na noda kilai koya e Yalosavasava sara e veivakayalomatuataki.” (Vkai. 9:10) Koya gona nida vakatulewataka e dua na ka bibi, eda yavutaka noda vakatulewa ena rai i Jiova, ya na noda “kilai koya e Yalosavasava sara.” Eda cakava qori nida vulica na iVolatabu kei na ivola vakaivolatabu. Nida cakava qori, eda vakaraitaka na vuku dina.—Vkai. 2:5-7.

4. Na cava e rawa ni solia duadua ga kina vei keda o Jiova na vuku dina?

⁴ O Jiova duadua ga e rawa ni solia vei keda na vuku dina. (Roma 16:27) Na cava e iVurevure ni vuku kina o Jiova? Kena imatai, e Dauveibuli. E sega ni vakaiyalayala na ka e kila me baleta na ka e bulia. (Same 104:24) Kena ikarua, na ka kece e cakava o Jiova e laurai kina na nona vuku. (Roma 11:33) Kena ikatolu, na ivakasala vuku i Jiova ena dau yaga tu ga vei ira na muria. (Vkai. 2:10-12) Kevaka meda rawata na vuku dina, e bibi meda vakabauta qori, me dusimaki keda tale ga ena noda vakatulewa kei na ka eda cakava.

5. Na cava e laurai nira sega ni vakabauta e levu ni iVurevure ni vuku dina o Jiova?

⁵ E levu eda sotava ena cakacaka vakavunau era qoroya na veikabuli, ia era sega ni vakabauta na Dauveibuli, era kaya ni vu qo ena bula vakaidewadewa. Eso tale era vakabauta na Kalou, ia era nanuma ni sa makawa na ivakatagedegede ni iVolatabu ra qai lewa ga na ka era via cakava. Na cava e laurai? Vakacava sa vinaka na vuravura nira nuitaka ga e levu na nodra vuku, sega ni vuku ni Kalou? Era sa kunea na marau dina se na inuinui dei me baleta na veigauna se bera mai? Na ka eda raica ena gauna qo e vakadeitaka vei keda e dua na ka: “E sega na vuku, se yalomatua, se inakinaki me saqati Jiova.” (Vkai. 21:30) Qori e uqeti keda meda rai vei Jiova me vakarautaka vei keda na vuku dina! Ka ni rarawa nira sega ni cakava qori e levu. Na vuna?

6. Me salavata kei na Vosa Vakaibalebale 1:22-25, o cei era sega ni via rogoca na nona kaci o vuku dina?

⁶ E levu era sega ni via rogoca na vuku dina ni “kaci tiko vakadomoilevu e gaunisala.” E tukuna na iVolatabu e tolu na iwasewase tamata era sega ni via rogoca na vuku: o ira na “yalowai,” ira na “dau veivakasewasewani,” kei ira na “lialia.” (Wilika Vosa Vakaibalebale 1:22-25.) Meda veivosakitaka mada qo na itovo e vakavuna mera sega ni via rogoca kina na vuku vakalou, meda qarauna tale ga meda kua ni vakaraitaka na itovo qori.

7. Na cava era vinakata kina eso mera “yalowai” tu ga?

⁷ O ira na “yalowai” ya o ira era vakabauta na ka kece ga era rogoca, era rawai se vakacalai vakarawarawa. (Vkai. 14:15) Eda sotavi ira vakalevu ena cakacaka vakaitalatala. Kena ivakaraitaki, vakasamataki ira na vica vata na milioni  era vakacalai vei ira na iliuliu ni lotu se daunipolitiki. Eso era kidroa nira kila nira vakacalai vei ira na iliuliu qori. Ia o ira na tukuni ena Vosa Vakaibalebale 1:22 era vinakata mera yalowai tiko ga nira taleitaka qori. (Jere. 5:31) Era vinakata mera murilomadra ga, era sega ni via vulica na ka e tukuna na iVolatabu, se muria na kena ivakatagedegede. Levu era vakataki koya na marama daulotu mai Quebec, Kenada, e tukuna vua e dua na iVakadinadina i Jiova e vunau yani, “Ke vakacalai keimami na neimami bete, ena bale ga vua, ena sega ni bale vei keimami!” Eda sega sara ga ni via vakataki ira era nakita nodra lecaika!—Vkai. 1:32; 27:12.

8. Na cava meda cakava meda yalomatua kina?

⁸ E tiko na vuna vinaka e uqeti keda kina na iVolatabu meda kua ni yalowai tiko ga, ia meda “tamatabula ena ivakarau ni [noda] vakasama.” (1 Kor. 14:20) Eda na yalomatua nida muria na ivakavuvuli vakaivolatabu. Nida cakava qori eda na kila na sala e yaga kina vei keda na iVolatabu meda kua ni sotava na leqa, meda vakatulewa tale ga vakayalomatua. E vinaka meda vakasamataka na ka eda sa cakava ena vuku ni tikina qo. Ke da vulica tiko na iVolatabu, eda tiko tale ga ena soqoni, meda taroga na vuna eda sega ni sasaga kina meda yalataki keda vei Jiova qai papitaiso. Ke da sa papitaiso, e sa vinaka tiko noda vunautaka na itukutuku vinaka kei na veivakavulici? Vakacava noda vakatulewa, e yavutaki ena ivakavuvuli vakaivolatabu? Eda sa vakaraitaka tiko na itovo vaKarisito ena noda veimaliwai? Ke da kila ni vinakati meda vakavinakataka eso na ka, meda vakasamataka vakabibi na veivakadreti i Jiova, ni “vakavukui koya e yalowai.”—Same 19:7.

9. Era vakaraitaka vakacava na “dau veivakasewasewani” nira sega ni rogoca na vuku?

⁹ Na ikarua ni iwasewase era sega ni rogoca na vuku vakalou ya o ira na “dau veivakasewasewani.” Eso na gauna eda na sotavi ira qo ena cakacaka vakavunau. Era taleitaka na veivakalialiai. (Same 123:4) E veivakasalataki na iVolatabu ni na levu sara na dau veivakasewasewani ena iotioti ni veisiga. (2 Pita 3:3, 4) Me vakataki rau na vugoi Loti na turaga yalododonu, eso nikua era sega ni rogoca na ivakasala ni Kalou. (Vkte. 19:14) Levu era dredrevaki ira na muria na ivakavuvuli vakaivolatabu. O ira qo “era na cakava ga na ka e beci kina na Kalou.” (Juta 7, 17, 18) Na ka era cakava e tautauvata vinaka kei na ka e tukuna na iVolatabu me baleti ira na vukitani kei ira era saqati Jiova!

10. Me vaka e tukuni ena Same 1:1, eda na sega ni muri ira vakacava na dau veivakasewasewani?

¹⁰ Eda na qaqarauni vakacava meda kua ni muri ira na dau veivakasewasewani? Dua na sala oya nida sega ni veimaliwai kei ira na vakalelewa. (Wilika Same 1:1.) Kena ibalebale qori nida na sega ni rogoca se wilika e dua na ka era tukuna na vukitani. Eda kila ke da sega ni qaqarauni, ena rawarawa sara meda dau vakalelewa. Eda na vakatitiqataka tale ga na sala e dau cakava kina na ka o Jiova kei na veidusimaki ni nona isoqosoqo. Meda kua ni cakava qori, e vinaka meda taroga: ‘Au dau vakalewa na veidusimaki se ivakamacala vovou? Au dau raica nodra malumalumu na liutaka tiko na cakacaka?’ Nida muduka totolo na itovo qori, ena marau kina o Jiova.—Vkai. 3:34, 35.

11. Na cava na nodra rai na “lialia” me baleta na ivakatagedegede i Jiova?

¹¹ Na ikatolu ni iwasewase era sega ni rogoca na vuku, ya o ira na “lialia.” Era lialia  nira sega ni via muria na lawa ni Kalou me baleta na itovo. Era cakava ga na ka e donu vei ira. (Vkai. 12:15) O ira qo era saqati Jiova, na iVurevure ni vuku. (Same 53:1) Nida sotavi ira ena cakacaka vakavunau, era vakalialiai keda, era vosataki keda nida doka na ivakatagedegede ni iVolatabu. Ia e sega ni dua na ka era tukuna mai me yaga vei keda. E tukuna na iVolatabu: “Na vuku dina e dredre vua na lialia, e sega ni vosa rawa ena matamatanikoro.” (Vkai. 24:7) E sega ni dua na ivakasala vinaka era tukuna na lialia. Sa rauta me vakasalataki keda o Jiova meda “lako tani mai vua na tamata lialia”!—Vkai. 14:7.

12. Na cava meda cakava meda kua kina ni vakataki ira na lialia?

¹² Eda sega ni vakataki ira na cata na ivakasala ni Kalou. Ia eda vulica meda taleitaka na rai ni Kalou okati kina na nona lawa kece. Eda na taleitaka vakalevu qori nida vakatauvatana na itinitini ni talairawarawa kei na talaidredre. Raica na leqa era sotava e levu nira sega ni rogoca na ivakasala vuku i Jiova ena nodra lialia. Vakasamataka tale ga na vinaka ni nomu bula ni o talairawarawa vua na Kalou.—Same 32:8, 10.

13. Vakacava e vakaukauataki keda o Jiova meda muria na nona ivakasala?

¹³ E vakarautaka tu vakarawarawa o Jiova na vuku vei keda kece, ia e sega ni vakaukauataka e dua me muria. E vakamacalataka na kedra itinitini o ira na sega ni vakarorogo vei vuku. (Vkai. 1:29-32) O ira na talaidredre vei Jiova ena “sauti ira ga na ca ni nodra ivalavala.” Ni toso na gauna, era na vakila na mosi kei na rarawa ena ivakarau ni bula era digia, na kena itinitini ena vakarusai ira o Jiova. Ia o ira na rogoca na ivakasala vuku i Jiova ra qai muria e yalataki vei ira: “O koya e vakarorogo vei au ena tikovinaka, ena vakacegu ni sega ni rerevaka na ka ca.”—Vkai. 1:33.

14-15. Na cava eda vulica ena Vosa Vakaibalebale 4:23?

¹⁴ E dau yaga tu ga nida muria na vuku ni Kalou. Me vaka eda sa veivosakitaka mai, o Jiova e vakarautaka tu vakarawarawa vei keda kece na ivakasala vuku. Kena ivakaraitaki, ena ivola na Vosa Vakaibalebale, e vakarautaka na ivakasala me vinaka kina na noda bula ke da muria. Meda veivosakitaka mada e va na ivakaraitaki ni ivakasala vuku.

¹⁵ Qarauna na lomamu. E kaya na iVolatabu: “Ena ka kece mo qarauna, mo taqomaka na lomamu, ni taka mai kina na ivurevure ni bula.” (Vkai. 4:23) Vakasamataka na ka meda cakava me qarauni kina na utoda. E vinakati meda kania na kakana bulabula, meda vakaukauayago, meda qarauna tale ga na ka  ena vakaleqa na noda bula. E va tale ga qori nida qarauna na lomada. Eda na wilika e veisiga na Vosa ni Kalou. Eda vakavakarau ena soqoni vaKarisito, eda na tiko kina, eda na saumitaro tale ga. Eda na bulabula vakayalo nida gumatua ena cakacaka vakaitalatala. Eda na sega ni via cakava na ka ca nida qarauna na ka ena vakadukadukalitaka na noda vakasama, me vaka na ka ni veivakamarautaki vakasisila kei na ilala ca.

16. Na cava e yaga kina vakalevu nikua na ivakasala ena Vosa Vakaibalebale 23:4, 5?

¹⁶ Lomavakacegu ena ka e tu vei iko. E veivakasalataki na iVolatabu: “Mo kua ni vakaocai iko mo vutuniyau. . . . Ni o wanonova, sa sega e kea, ena tubu sara ga na tabana me vaka na ikeli qai vuka yani i macawa.” (Vkai. 23:4, 5) Na cava eda vulica? Ena sega ni tudei na iyau vakayago. O ira na vutuniyau kei na dravudravua era leqataka vakalevu na rawailavo. Qo e vakavuna mera cakava e levu na ka ena vakaleqa na kedra irogorogo, nodra veimaliwai, kei na nodra bula. (Vkai. 28:20; 1 Tim. 6:9, 10) Ia na vuku ena uqeti keda meda kua ni leqataka vakalevu na ilavo. Ni va qori na noda rai eda na sega kina ni kocokoco, eda na lomavakacegu, eda marau tale ga.—Dauv. 7:12.

17. Eda na rawata vakacava na “yamedra na vuku” e tukuni ena Vosa Vakaibalebale 12:18?

¹⁷ Vakasama rawa ni bera ni o vosa. Ke da sega ni qaqarauni, ena rawa ni veivakaleqai sara ga na noda vosa. E kaya na iVolatabu: “Na vosa vakalialia e vaka na isua ni iseleiwau, ia na yamedra na vuku e veivakabulai.” (Vkai. 12:18) Ena vinaka noda veimaliwai nida sega ni kakasetaka na nodra malumalumu eso tale. (Vkai. 20:19) Me rawa ni veivakacegui na noda vosa qai sega ni veivakaleqai, e bibi meda tawana e lomada na ka eda kila mai na Vosa ni Kalou. (Luke 6:45) Nida vakasamataka vakatitobu na ka e kaya na iVolatabu, ena vaka na “ivurevure ni vuku” na noda vosa, ena vakacegui ira na rogoca.—Vkai. 18:4.

18. Ena vuavuaivinaka vakacava na noda cakacaka vakaitalatala nida muria na Vosa Vakaibalebale 24:6?

 ¹⁸ Muria na veidusimaki ni isoqosoqo. Qo na ka e veivakasalataki kina na iVolatabu: “Ena ivakasala yaga o na ia kina nomu vala, e rawa na qaqa ni levu na daunivakasala.” (Vkai. 24:6, vmr.) Vakasamataka mada na vuavuaivinaka ni noda cakacaka vakavunau kei na veivakavulici nida muria na ivakavuvuli qo. Eda na sega ni cakava ga na ka eda nanuma ena cakacaka vakaitalatala, ia eda na muria na idusidusi e vakarautaka mai na isoqosoqo. Eda rogoca na ivakasala yaga ena noda soqoni vaKarisito nira vunau kina na daunivakasala matua, eda vuli tale ga ena iwalewale ni nodra veivakavulici. Kena ikuri, e vakarautaka na isoqosoqo i Jiova na ivukevuke yaga me vaka na ivola kei na vidio mera vukei kina e levu mera kila vinaka na iVolatabu. O sa vakayagataka tiko vakavinaka na ivukevuke qori?

19. Na cava nomu rai me baleta na vuku e vakarautaka o Jiova? (Vosa Vakaibalebale 3:13-18)

¹⁹ Wilika Vosa Vakaibalebale 3:13-18. Eda vakavinavinakataka na ivakasala yaga ena Vosa ni Kalou! Ena vakacava tu noda bula ke da sega ni muria? Eda veivosakitaka ena ulutaga qo na ivakaraitaki ni ivakasala vuku e tu ena ivola na Vosa Vakaibalebale. Ia e vakarautaka o Jiova ena iVolatabu taucoko na ivakasala vuku. Meda vakadeitaka mada ga meda muria na vuku e vakarautaka o Jiova. E sega ni bibi vei keda na rai ni vuravura me baleta na vuku vakalou, ia eda vakabauta dei nira na “marau o ira na taura matua tiko [na vuku].”