1923—Duanadrau na Yabaki sa Oti
E kaya na Vale ni Vakatawa ni Janueri 1, 1923: “Eda namaka me totoka sara na yabaki 1923. E ka dokai dina meda tukuna vei ira na . . . lewenivanua era rarawa tu ni sa voleka na gauna vinaka.” Ena yabaki 1923 e veivakauqeti dina vei ira na Gonevuli ni iVolatabu nira duavata ena nodra sokalou kei na cakacaka vakavunau. Na duavata qori e kilai tani kina na sokalou dina ena gauna qo.
SOKALOU ENA DUAVATA
Ena yabaki qori, e cakava eso na veisau na isoqosoqo e uqeta na duavata vei ira na Gonevuli ni vuli iVolatabu. E tekivu tabaka na Vale ni Vakatawa na ivakamacala ni tikinivolatabu e dau dikevi ena soqoni ni veimacawa, ena soqoni ni Masu, Sere kei na Vakavinavinaka. Kena ikuri, era tabaka na Gonevuli ni iVolatabu na ivolanivula e volai kina na tikinivolatabu e veimacawa kei na sere me lagati ena nodra vuli vakataki ira vaka kina na sokalou vakavuvale.
Ena nodra soqoni na Gonevuli ni iVolatabu era dau vakavinavinaka, okati kina na irogo mai na cakacaka vakavunau, nodra vakavinavinaka vei Jiova, lagasere se ra masu. E kaya o Eva Barney e papitaiso ena 1923 ni se yabaki 15: “Ke o via vakavinavinaka, o na duri, o na tekivu ni o kaya e dua na ka va qo, ‘Au via vakavinavinakataka na Turaga ena ka vinaka kece e cakava vei au.’” Eso na tacida tagane era dau taleitaka na vakamacala. E tomana o Sister Barney: “O Brother Godwin, sa dua toka na itaba, e levu sara na ka e via vakavinavinakataka vua na Turaga. Ia ni raica o watina ni sa tekivu yavavala na tacida e liutaka tiko na itavi qori, ena dreta na bele ni nona kote, sa na cegu sara nona vakamacala me dabe.”
Vakadua ena veivula ena tuvanaka na ivavakoso na soqoni lavotaki me baleta na Masu, Sere kei na Vakavinavinaka. Na Vale ni Vakatawa Epereli 1, 1923, e vakamacalataka na soqoni qo, e kaya: “Dua na iwase ni soqoni ena vakamacalataki kina na irogo mai na cakacaka vakavunau kei na nodra vakauqeti na dautukutuku. . . . Keimami vakabauta ni duavata qo era na veivolekati kina na mataveitacini.”
O Charles Martin, e dua na dautukutuku ni ivavakoso e yabaki 19 mai Vancouver, Kenada, e yaga vakalevu vua na soqoni qori: E kaya: “Qo na vanua au tekivu vulica kina na vunau e veivale. Ena vakamacalataka e dua na irogo ena vunau e veivale, au kila kina na ka meu kaya kei na ka meu tukuna vei ira na sega ni via vakarorogo.”
DUAVATA ENA CAKACAKA VAKAVUNAU
E uqeta tale ga na duavata ni isoqosoqo na “siga ni cakacaka vakavunau.” Na Vale ni Vakatawa Epereli 1, 1923, e kacivaka: “Meda duavata ena ka eda cakava. . . , e tuvanaki na Tusiti, Me 1, 1923, me siga ni cakacaka vakavunau.
Eda na cakava tale ga qori ena imatai ni Tusiti ni veivula kece . . . Mera vakaitavi na lewe ni ivavakoso kece ena cakacaka qo.”Era bau vakaitavi tale ga na itabagone ena cakacaka qo. E kaya o Hazel Burford, e yabaki 16 ena gauna ya: “E vakarautaka na Bulletin na vakatutu me keimami wiligusutaka. a Keirau cakacaka vakaukaua kei Tutu ena cakacaka kece qori.” Ia e kurabuitaka o Sister Burford na nona rai e dua na tacida ena nona vakaitavi ena cakacaka qo. E kaya: “E sega sara ga ni taleitaka e dua na tacida tagane na noqu vosa vei ira na lewenivanua. Ena gauna qori, eso era sega ni kila ni Gonevuli kece ni iVolatabu era okati kina na ‘gonetagane kei na goneyalewa,’ mera vakaitavi ena nona vakacaucautaki na Dauveibuli Cecere.” (Same 148:12, 13) Ia e sega ni soro o Sister Burford. E lai vuli ena ikarua ni kalasi e Kiliati, e lesi sara me daukaulotu e Panama. Ni toso na gauna, era veisautaka na tacida qori na nodra rai me baleta na nodra vakaitavi na itabagone ena cakacaka vakavunau.
DUAVATA ENA SOQO
E uqeta tale ga na duavata na soqo. E levu na soqo e tuvanaki kina na siga ni vunau, me vaka na kena e vakayacori e Winnipeg, Kenada. Ena Maji 31, e tuvanaki ena soqo na “Vunau Lavotaki e Winnipeg,” era sureti o ira na gole yani mera vakaitavi kina. E levu sara era rogoca na itukutuku vinaka ena vica na siga qori, era tataleitaki. Ena Okosita 5, e rauta ni 7,000 era tiko ena dua tale na soqo e vakayacori e Winnipeg. Ena gauna qori, qo na iwiliwili levu duadua mera tiko ena soqo e Kenada.
E dua na nodra soqo bibi na tamata i Jiova ena 1923 e vakayacori ena Okosita 18-26, e Los Angeles, Kalifonia. Ni vo e vica na macawa e tabaki ena niusiveva na soqo qori ra qai veisoliyaka na Gonevuli ni iVolatabu e sivia ni 500,000 na tikidua. E tabaki tale ga ena motoka me baleti ira na lewenivanua kei na nodra dui motoka.
Ena Vakarauwai Okosita 25, e dua na ivunau nei Brother Rutherford e kena ulutaga “O Ira na Sipi kei Ira na Me,” ena vunau qori e vakamatatataka kina ni o ira na sipi ya o ira Vkta. 18:2, 4) Toso na gauna era qai vakaitavi na Gonevuli ni iVolatabu gugumatua kece e veiyasa i vuravura ena kena veisoliyaki e vica vata na milioni na tikidua e tiko kina na inakinaki qori.
na yalomalumalumu era na bula ena parataisi e vuravura. E vakamacalataka tale ga e dua na inakinaki e vakatokai “Na iVakasala.” Na inakinaki qori e vakalewai kina o lotu ni Veivanua vaKarisito, era uqeti tale ga o ira na yalomalumalumu mera lako tani mai vei “Papiloni na Ka Levu.” (Na “duavata qo era na veivolekati kina na mataveitacini.”
Ena iotioti ni siga ni soqo era rogoca na ivunau nei Brother Rutherford e sivia ni 30,000. Na ulutaga ni vunau na “All Nations Marching to Armageddon but Millions Now Living Will Never Die” (iTinitini ni Veimatanitu na Amaketoni, ia Era na Sega ni Mate e Milioni Vakamilioni Era Bula tu Qo). Era sauma na Gonevuli ni iVolatabu e dua na vanua ni sarasara se qai tara oti ga e Los Angeles me rauti ira na ilala levu qori. Mera rawa ni rogoca kece na tiko ena soqo na porokaramu, era vakayagataka na tacida na misini me vakalevutaka na rorogo ni domo, qori e dua na misini e vou toka ena gauna ya. Levu tale era rogoca na porokaramu ena retio.
TOSO NA CAKACAKA E VANUATANI
Ena 1923 e laurai na toso ena cakacaka vakavunau e Aferika, Urope, Idia kei Sauca Amerika. E tiko mai Idia o A. J. Joseph qai qarava na tabaki ni ivola ena vosa vaIdia, Tamil, Telugu, kei na Urdu, ia e qaravi watina tale ga kei na ono na luvedrau.
E Sierra Leone, erau volavola na Gonevuli ni iVolatabu o Alfred Joseph kei Leonard Blackman ina valenivolavola liu e Brooklyn, Niu Yoka, me rau kere veivuke kina. E saumi na nodrau kerekere ena Epereli 14, 1923. E kaya o Alfred: “Dua na Vakarauwai ni sa bogi toka, au sega ni namaka na kena taqiri na talevoni.” E rogoca sara e dua na domo bi, e taroga mai, “O iko a volavola ina Watch Tower Society mo kerea eso tale na dauvunau?” E sauma sara o Alfred: “Io.” E kaya mai na turaga ya, “Eratou talai au mai.” Qori na domo i William R. Brown. E yaco sara ga mai na siga qori mai na Caribbean kei watina o Antonia, kei rau na luvena yalewa lalai o Louise kei Lucy. Sega ni dede rau sa na sotavi Brother William Brown kei na nona vuvale.
E kuria o Alfred: “Ena mataka ni siga tarava, ni keirau vulica tiko na iVolatabu kei Leonard, e duri sara tu ena mata ni katuba e dua
na turaga balavu. Qori o Brother Brown. Dua na ka nona gumatua, e vinakata me rogoci e dua nona ivunau vakaivolatabu ena siga tarava.” Ni se bera ni dua na vula sa solia o Brother Brown na ivola kece e kauta mai. Sega ni dede sa taura tale e 5,000, oti qori e vinakata e levu tale na ivola. Ia e sega ni kilai o Brother Brown me dau volitaki ivola. E dede sara nona qaravi Jiova vagumatua. E dau wilika e levu na tikinivolatabu ena nona vunau, e kilai kina me o Bible Brown.E Jamani, na valenivolavola ni tabana e tiko e Barmen, sa tekivu oso tiko mai. Sa voleka tale ga ni ravuta na koro qori na matanitu e toka voleka o Varanise. Era kunea na Gonevuli ni iVolatabu e dua na vale e Magdeburg, kena irairai ni vanua vinaka ni tabaivola. Ena June 19, era vakarautaka na mataveitacini na iyaya ni tabaivola kei na so tale na iyaya ra qai toki ina Peceli vou o Magdeburg. Na siga e tukuni kina ena itikotiko liu ni sa oti na tokitoki, e tabaka sara na niusiveva ni sa taura vakaukaua na siti o Barmen o Varanise. Era raica na mataveitacini ni qori na ivakadinadina ni veitokoni kei na veitaqomaki i Jiova.
E Brazil, o George Young e dau lako sara vakayawa me kacivaka na itukutuku vinaka, e tauyavutaka kina na valenivolavola, e tekivu tabaka tale ga na Vale ni Vakatawa ena vosa vakaPotukali. Ena loma ga ni vica na vula, e solia e sivia e 7,000 na ivola. E marau o Sarah Ferguson ni sikova yani nona vuvale o Brother Young. E tekivu wilika na Vale ni Vakatawa me tekivu na 1899, ia e sega ni rawa ni yalataka nona bula me papitaiso. Ni oti ga e vica na vula sa rawa ni papitaiso o Sister Ferguson kei na va na luvena.
“QARAVI KALOU ENA GUMATUA KEI NA MARAU”
Ni sa vakarau cava na yabaki qori, e kaya na Vale ni Vakatawa ni Tiseba 15, 1923 me baleta na yaga ni nodra duavata na Gonevuli ni iVolatabu ena nodra sokalou: “E laurai levu ena ivavakoso na . . . nodra bulabula vinaka vakayalo . . . Meda vakarautaki keda meda qarava e levu tale na cakacaka, da qai tomana tiko ga na noda qarava na Kalou ena gumatua kei na marau ena yabaki sa tu qo e matada.”
Na yabaki tarava e bibi sara vei ira na Gonevuli ni iVolatabu. Era cakacaka me vica vata na vula na mataveitacini e Peceli, ya na kena vakarautaki e dua na tikiniqele e Staten Island, e voleka toka ga ena itikotiko liu e Brooklyn. Na vale e tara ena vanua qori e vakacavari ena itekitekivu ni 1924, e yaga sara vakalevu ena nodra vakaduavatataki na mataveitacini e veiyasa i vuravura kei na kena vakatetei na itukutuku vinaka ena so tale na sala.
a Ena gauna qo sa iVola ni Soqoni ni Bula Vakarisito kei na Cakacaka Vakaitalatala.