1. E bibi na yalomalumalumu, ia na cava e rawa ni yaco ni vakamuai keda na yalo ni vuravura?

NA CAVA e dau dredre kina meda muria na ka eda vulica ena Vosa ni Kalou? Dua na vuna ni vinakati na yalomalumalumu meda cakava na ka e dodonu, ni dau vakatovolei vakalevu noda yalomalumalumu. Ena “iotioti ni veisiga” qo, eda maliwai ira e levu era “dau lomani ira ga . . . , era na lomana na ilavo, era na dau tukutukuni ira, era na qaciqacia,” qai “sega ni lewa vinaka na yalodra.” (2 Tim. 3:1-3) Ke kilai mada ga na ka e cakava e dua ena dela ni nona nanumi koya ga, nida dauveiqaravi ni Kalou eda na cata na ka e cakava, ia e rawa nida vuvutaka se diva na ka e rawata kina. (Same 37:1; 73:3) De dua eda na veinanuyaka: ‘E yaga meu kauaitaka e liu na ka era vinakata eso qai muri o yau? Keu “vakamalumalumutaki” au vei ira na so tale, vakacava era na dokai au tiko ga?’ (Luke 9:48) Dua na yalo ni vuravura noda dau nanumi keda ga. Nida vakalaiva qori me vakamuai keda, ena vakaleqa noda veiwekani vinaka ena ivavakoso, kei na noda kilai nida lotu vaKarisito. Ia ena yaga vakalevu nida vulica na kedra italanoa o ira na  yalodina era volai ena iVolatabu da qai vakatotomuria.

2. Eda na vakatotomuria vakacava na nodra ivakaraitaki na dausokalou yalodina?

² Ke da via vakatotomuri ira na dausokalou yalodina, ena vinakati meda dikeva na ka era cakava mera ivakaraitaki vinaka kina. Era veitokani vakacava kei na Kalou, e vakadonui ira vakacava, ra qai vakayaloqaqataki vakacava mera vakayacora vinaka nona inaki? E bibi na mataqali vuli qori ena noda vakani vakayalo.

3, 4. (a) Eda dau vakasalataki vakacava? (b) Na cava eda kaya kina ni kakana vakayalo e sega ni okati ga kina noda kila na itukutuku?

³ E levu na ivakasala yaga kei na veivakavulici eda wilika ena iVolatabu, ena noda ivola tabaki, website, JW Broadcasting, noda soqoni kei na noda soqo lelevu. Me vaka e tukuni ena vosa i Jisu ena Joni 4:34, na noda vakani vakayalo e sega ni okati wale ga kina noda kila na itukutuku. Cava tale e okati kina? E kaya o Jisu: “Na qau kakana meu cakava na loma i koya e talai au mai, meu vakaotia tale ga nona cakacaka.”

⁴ E okata o Jisu me kena kakana vakayalo na muri ni veidusimaki ni Kalou. Cava e tukuni kina ni vaka na kakana? Nida kania e dua na kakana bulabula, e vinaka e yagoda, eda bulabula tale ga kina. Nida vakaitavi ena vakayacori ni loma ni Kalou, ena kaukaua se dei na lomada qai vakabulabulataki noda vakabauta na bula tawamudu. Kena ivakaraitaki: Eso na gauna, eda na rairai sega ni bula vinaka tiko nida gole yani ena cakacaka vakavunau, ia ni oti na noda cakacaka ena siga ya, eda bulabula da qai vakaukauataki.

5. Ena yaga vakacava nida valavala vakavuku?

⁵ Na cava e kena ibalebale meda vuku? Qori noda muria na veidusimaki ni Kalou. (Same 107:43) E yaga vakalevu noda vakaicovitaki nida vuku. “E sega ni vakatauvatani rawa kei na ka kece o taleitaka. . . . E kau ni bula vei ira na taura, era marau o ira na taura matua tiko.” (Vkai. 3:13-18) E kaya o Jisu: “Ke dou kila na ka kece qo, dou na qai marau ke dou cakava.” (Joni 13:17) Ena tawamudu nodra marau na tisaipeli ke ra muria tiko ga na ka e tukuna vei ira o Jisu. Era sega ni muria nona ivakavuvuli kei na nona ivakaraitaki me dua ga na gauna, era cakava qori ena nodra bula kece.

6. Na cava e vinakati kina na vosota nida muria tiko na ka e dodonu?

⁶ E bibi tale ga nikua na vosota nida muria tiko ga na ka eda kila ni dodonu. Kena ivakaraitaki, ena rairai tiko nona iyaya ni cakacaka o dauripea motoka, e tiko tale ga vua na kila. Ia ena vinakati me vakayagataka qori me rawa ni yaga vua. Ke sa cakava mada ga eso na ripea ena gauna sa oti, ena vulica kina eso na ka vovou, ia ena vinakati me vakayagataka tiko ga me yaga ena nona cakacaka, me kenadau tale ga kina. Eda va tale ga qori nikua, eda na rairai marautaka na noda muria na ka eda wilika ena iVolatabu. Ia ena tawamudu sara noda marau ke da yalomalumalumu ni muria na ivakasala i Jiova e veisiga.

7. Me rawa nida vuku, na cava eda na cakava nida wilika na kedra italanoa na dausokalou yalodina?

⁷ Meda dikeva mada e vica na ituvaki e rawa ni vakatovolei kina noda yalomalumalumu kei na ka era cakava na dausokalou yalodina ena gauna makawa. Levu tale na ka e okati ena noda vakaukauataki vakayalo, sega ni noda vulica wale ga na kena itukutuku. Koya gona,  meda dui vakasamataka tiko na sala eda rawa ni muria kina, da qai cakava sara vakatotolo.

8, 9. Nida dikeva na Cakacaka 14:8-15, na cava eda vulica ena yalomalumalumu i Paula? (Raica na imatai ni iyaloyalo.)

⁸ E loma ni Kalou mera “bula na tamata kece ga, mera mai kila vinaka na ka dina.” (1 Tim. 2:4) Cava nomu rai me baleti ira na matatamata era se bera ni kila na ka dina? Na yapositolo o Paula e gole ina nodra valenilotu na Jiu me qarai ira na sa bau kila toka na Kalou, ia e sega ni vukei ira ga na Jiu. Ke ra mani rogoci Paula se sega o ira na qaravi kalou tani, ena vakatovolei tale ga kina na levu ni yalomalumalumu i Paula.

⁹ Kena ivakaraitaki, ena imatai ni nona ilakolako vakaulotu i Likeonia, era nanuma na lewenivanua ni o Paula kei Panapasa e tiko vei rau na kaukaua tani, era kaya ni sa rairai mai vakatamata nodra kalou lasu o Seusi kei Eremesi. Vakacava rau na rawai o Paula kei Panapasa ena rogo? Erau na marautaka na ituvaki qori, ni rau se qai tusaqati oti ga ena rua na koro rau sikova? Erau nanuma ni na yaga na nodrau rogo me vakatetei kina na itukutuku vinaka? Sega sara! E totolo ga nodrau vakacala na nodra nanuma ni rau dresulaka nodrau isulu qai cici yani vei ira na lewenivanua me rau kacivaka: “Na cava oni cakava? Keirau tamata ga, keirau malumalumu ga me vakataki kemuni.”—Caka. 14:8-15.

10. Ena sala cava erau raici ira kina vakatautauvata na kai Likeonia o Paula kei Panapasa?

¹⁰ Na nodrau tusanaka o Paula kei Panapasa ni tiko tale ga nodrau malumalumu, e sega ni kena ibalebale ni rau tukuna tiko ni tautauvata nodrau sokalou kei ira na lotu butobuto. Me nanumi ni rau lesi me rau daukaulotu qai lavotaki na itavi rau vakacolati kina. (Caka. 13:2) Rau lesi tale ga ena yalo tabu qai tiko nodrau inuinui lagilagi. Ia erau kila vinaka o Paula kei Panapasa ni rawa ni nodra tale ga qori na kai Likeonia ke ra talairawarawa ina itukutuku vinaka era rogoca.

11. Nida vunau, eda na vakatotomuria vakacava na yalomalumalumu i Paula?

¹¹ Eda na vakatotomuria vakacava na yalomalumalumu i Paula? Kena imatai, meda valuta na yalo ni via dokai se meda namaka na veivakacerecerei, vakabibi ena ka eda rawata ena veivuke i Jiova. Meda dui taroga: ‘Au dau raici ira vakacava na tiko ena yalava niu vunau? Au dau vakaduiduitaki ira eso na matatamata me vaka e takalevu ena noqu itikotiko?’ Eda ivakaraitaki vinaka na iVakadinadina i Jiova e veiyasa i vuravura nida saga meda kila vinaka noda yalava, meda vakadeitaka kina ke rawa ni levu tale era taleitaka na itukutuku vinaka. Eso na gauna, eda na vulica na nodra vosa kei na nodra itovo na matatamata era rairai beci tu ena yalava. Nida cakava qori, eda na sega ni nanuma nida uasivi ira. Ia eda na saga meda kilai ira yadua me rawa ni uqeta na lomadra na itukutuku ni Matanitu ni Kalou.

12. E vakaraitaka vakacava o Epafira ni sega ni nanumi koya ga?

¹² Dua tale na sala eda na yalomalumalumu ni muria na veidusimaki ni Kalou, oya noda masulaki ira “eda vakalougatataki vata meda taukena na vakabauta.” (2 Pita 1:1) A cakava qori o Epafira. E cavuti ga vakatolu ena iVolatabu—ena ivola uqeti vakalou i Paula. Ni se vesu tu e Roma o Paula, a volavola vei ira na lotu vaKarisito e Kolosa qai tukuna  ni o Epafira e dau “gumatua ni masulaki” ira. (Kolo. 4:12) E kilai ira vinaka na tacina vakayalo o Epafira, dua na ka nona nanumi ira. E “vesu vata tiko” kei Paula, ia e kila vinaka nira vinakata na veivuke vakayalo na tacina. (Fmon. 23) A cakava sara kina e dua na ka. Qori sara ga na ka ena cakava e dua ni sega ni nanumi koya ga. E yaga dina nida masulaki ira na tacida era qaravi Jiova, vakabibi nida cavuta sara ga na yacadra.—2 Kor. 1:11; Jeme. 5:16.

13. O na vakatotomuri Epafira vakacava ena nomu masu?

¹³ Vakasamataki ira o rawa ni cavuta sara ga na yacadra ena nomu masu. Me vakataki Epafira, levu na tacida era dau masulaki ira na dautukutuku ena ivavakoso kei ira na vuvale era qarava tiko eso na itavi bibi, ira e sega ni rawarawa mera vakatulewa se o ira na vakatovolei. Levu era masulaki ira e tiko na yacadra ena ulutaga ni jw.org “Jehovah’s Witnesses Imprisoned for Their Faith.” (Rai ena NEWSROOM > LEGAL DEVELOPMENTS.) Eda na cavuti ira tale ga era sa takali na wekadra lomani, ira na donuya na leqa tubukoso kei na ivalu, kei ira na vosota tiko na leqa vakailavo. Io, e levu na tacida era vinakata tu meda masulaki ira. Nida cakava qori, eda sa vakaraitaka tiko nida sega ni kauaitaka ga na ka me baleti keda, na ka tale ga me baleti ira. (Fpai. 2:4) E rogoca o Jiova na masu va qori.

14. E ivakaraitaki vinaka vakacava o Jiova ni dau vakarorogo?

¹⁴ Dua tale na sala ena kilai kina na levu ni noda yalomalumalumu, oya noda yalorawarawa ni rogoci ira eso tale. E tukuni ena Jemesa 1:19 meda “totolo ni vakarorogo.” E ivakaraitaki uasivi ena tikina qo o Jiova. (Vkte. 18:32; Josua 10:14) Dikeva mada na ka eda rawa ni vulica ena veivosaki e volai ena Lako Yani 32:11-14. (Wilika.) A sega ni vinakati na vakatutu i Mosese, ia e vakarorogo o Jiova me talaucaka na lomana. O cei nikua ena tu vakarau ni rogoca vakabalavu nona ivakamacala e dua e cala nona rai, oti me qai muria na ka e tukuna? O Jiova e dau yalorawarawa ni rogoci ira na vosa vua ena vakabauta.

15. Eda na vakatotomuri Jiova vakacava nida dokai ira eso tale?

¹⁵ Meda dui taroga: ‘Ke yalorawarawa o Jiova me rogoci keda, me vaka ga e cakava vei Eparama, Raijeli, Mosese, Josua, Manoa, Ilaija, kei Esekaia, vakacava e dodonu me dredre noda rokovi ira kece na tacida, meda dokai ira, rogoca nodra nanuma se muria sara? E tiko ena ivavakoso se noqu vuvale e dua e dodonu meu kauaitaka sara nikua? Cava e dodonu meu cakava? Cava au na cakava?’—Vkte. 30:6; Dvei. 13:9; 1 Tui 17:22; 2 Vei. 30:20.

16. Na cava e cakava o Tui Tevita ni vakacudrui koya o Semeai?

¹⁶ Na yalomalumalumu ena vukei keda tale ga meda lewai keda vinaka nida vakacudrui. (Efeso 4:2) E volatukutukutaki ena 2 Samuela 16:5-13 (Wilika.) e dua na ivakaraitaki vinaka. E vosota voli o Tevita kei ira na nona dauveiqaravi na veivakacacani kei na veivakalialiai i Semeai e dua na wekai Tui Saula. E tu vei Tevita na kaukaua me tinia qori, ia e vosovoso ga. A rawa vakacava me yaloqaqa ni lewai koya vinaka? E vinaka meda dikeva mada na ikatolu ni Same.

17. A rawa vakacava ni lewai koya vinaka o Tevita, eda na vakatotomuri koya vakacava?

¹⁷ Na ivakamacala taumada ni ikatolu  ni Same e dusia ni vola qori o Tevita ena gauna e ‘drovaki Apisalome tiko kina na luvena.’ Ena tikina e 1 kei na 2 e tautauvata kei na ituvaki e talanoataki ena wase 16 ni iKarua ni Samuela. Sa qai vakamacalataki ena Same 3:4 nona nuidei o Tevita: “Au na kaci vakadomoilevu vei Jiova, ena qai rogoci au mai na nona ulunivanua tabu.” Eda rawa tale ga ni masu nida vakatovolei. E yaga vakacava qori? O Jiova ena solia na yalona tabu, ena vukei keda meda vosota. Vakacava o rawa ni vakasamataka e dua na ituvaki ena vinakati kina mo lewai iko vinaka se yalorawarawa ni veivosoti ke cala mada ga na ka e caka vei iko? Vakacava o nuidei ni o Jiova e raica na ituvaki dredre o sotava tiko, ena vakalougatataki iko tale ga?

18. Ena yaga vakacava nida muria tiko ga na veidusimaki ni Kalou?

¹⁸ Eda na vakalougatataki vakalevu nida cakava na ka e dodonu. Sa rauta me tukuni ena Vosa Vakaibalebale 4:7 ni “bibi sara na vuku”! E yavutaki na vuku ena kilaka, ia ena kilai nida vuku ena vakatulewa eda cakava, sega ni ka wale ga eda sa kila. E laurai mada ga na vuku vei ira na kadi. Era vakaraitaka qori nira vakarautaka na kedra ena vulaikatakata (Vkai. 30:24, 25) O Karisito, ‘na vuku ni Kalou,’ e dau cakava na ka me marau kina o Tamana. (1 Kor. 1:24; Joni 8:29) E kila vinaka o Jiova na duidui ni noda vakatulewa donu, kei na noda muria sara na vakatulewa qori. Ena vakalougatataki ira na vosota ena yalomalumalumu, ra qai cakava na ka era kila ni dodonu. (Wilika Maciu 7:21-23.) Koya gona, meda saga tiko ga ni taqomaka na noda bula vakayalo nida na yalomalumalumu vakalevu. E taura na gauna noda muria na ka eda kila ni dodonu, vinakati tale ga na vosovoso, ia qori e ivakatakilakila ni yalomalumalumu, eda na marau kina nikua me tawamudu.