1, 2. Na cava e bibi kina vei keda na iVakadinadina i Jiova na Roma 5:12?

KAYA mada ke o via vola na tikinivolatabu eda kila vinaka na iVakadinadina i Jiova, eda vakayagataka tale ga vakalevu. Vakacava o na vola sara ga e liu na Roma 5:12? Vakasamataka mada na tikinivolatabu qori: “Ena vuku ni dua ga na tamata e curu kina i vuravura na ivalavala ca, kei na mate ena vuku ni ivalavala ca, mani dewa na mate vei ira na tamata kece ga ni sa valavala ca na tamata kece ga.”

² E basika vakalevu na tikinivolatabu qori ena ivola Na Cava Mada e Kaya na iVolatabu? Ni o vulica na ivola qo kei luvemu vaka kina eso tale, o na rairai wilika na Roma 5:12 ni o dikeva na inaki ni Kalou me baleta na vuravura, na isoro ni veivoli, kei na kedra ituvaki na mate ena wase 3, 5, kei na 6. Vakacava o dau vakasamataka na Roma 5:12 ni o dikeva tiko nomu veiwekani kei Jiova, na ka o cakava, kei na nomu veigauna se bera mai?

3. Na cava meda nanuma tiko me baleta na valavala ca?

³ Meda nanuma tiko nida valavala ca kece. Eda dau cala e veisiga. Meda kua ni guilecava ni kila vinaka na Kalou nida buli mai na kuvuniqele, e tu vakarau tale ga me yalololoma vei  keda. (Same 103:13, 14) Ena masu e vakavulica o Jisu, e kerea vei Tamana: “Ni vosota na neimami valavala ca.” (Luke 11:2-4) Kena ibalebale qo ni sega ni dodonu meda nanuma tale tiko na cala e sa vosota na Kalou. Ia ena vukei keda noda vakasamataka na sala e vosoti keda kina kei na nona rawa ni cakava qori.

4, 5. (a) Na cava tale eda kila me baleta na Roma 5:12? (b) Cava na ibalebale ni “loloma soli wale” ena Roma 3:24?

⁴ Me baleta na Roma 5:12, e yaga tale ga nida dikeva na veitikina yavolita, vakabibi na wase 6. Ena vukei keda meda kila na sala e rawa ni vosoti keda kina o Jiova. Eda wilika ena wase 3: “Ni sa valavala ca na tamata kece . . . , e okati ira na Kalou mera yalododonu ni sereki ira na ivoli i Karisito Jisu.” (Roma 3:23, 24) Na cava e vakaibalebaletaka tiko o Paula ni cavuta na matavosa “loloma soli wale”? E vakayagataka e dua na vosa vaKirisi e tiko kina na vakasama ni “ka vinaka e caka ena yalorawarawa e sega ni namaki me saumi.” E sega ni cakacakataki se meda vakaicovitaki kina.

⁵ E tukuna na vuku o John Parkhurst: “Ni cavuti na Kalou se Karisito, levu na gauna [na vosa qori vaKirisi] e dusia nodrau loloma soli wale e sega ni saumi me veisereki qai vakabulai keda.” Kena ibalebale ni veiganiti vinaka na vakadewa ni “loloma soli wale” ena Vakadewa ni Vuravura Vou. Ia e vakaraitaka vakacava o Jiova na loloma soli wale? E tara vakacava qori na noda inuinui kei na noda veiwekani kei koya? Meda raica mada.

6. E yaga vakacava vei keda na iloloma soli wale ni Kalou?

⁶ Ena vuku ni “dua ga na tamata” o Atama, e “curu kina i vuravura” na ivalavala ca kei na mate. Koya gona, e “veiliutaki me vaka na tui o mate ena vuku ni nona ivalavala ca e le dua ga na tamata.” E kuria o Paula na “levu ni nona yalololoma na Kalou” e vakatakilai ena “vuku ni le dua ga, o Jisu Karisito.” (Roma 5:12, 15, 17) E yaga vakacava vei keda na iloloma soli wale qori? “Nona talairawarawa e dua ga na tamata [Jisu] era na okati kina e levu mera yalododonu.” Io, na iloloma soli wale ni Kalou e rawati kina na “bula tawamudu ena vuku i Jisu Karisito.”—Roma 5:19, 21.

7. Na cava eda kaya kina ni isoro ni veivoli e vakarautaka o Jiova e ka vakayaloloma qai soli wale?

⁷ A sega ni vinakati vei Jiova me soli Luvena me mai mate vakaisoro e vuravura. E sega tale ga ni ganiti keda na tamata ivalavala ca na ka rau cakava na Kalou kei Jisu me vakarautaki kina na isoro me yavu ni veivosoti. Kena ibalebale ni noda vosoti, kei na noda rawa ni bula tawamudu e iloloma soli wale. Io, e dodonu meda raica vakabibi na loloma soli wale ni Kalou, me yaga tale ga ina noda bula e veisiga.

8. E cala vakacava nodra rai eso me baleta nodra valavala ca?

⁸ Eda sega ni uasivi nida kawa i Atama, e dau rawarawa meda caka cala, meda valavala ca. Ia meda qarauna meda kua ni taura cala na iloloma soli wale ni Kalou meda nanuma kina: ‘Keu caka cala—cakava na ka e okata o Jiova me valavala ca—e sega ni dodonu meu lomaleqataka. Ena vosoti au tu ga o koya.’ Ka ni rarawa ni so na lotu vaKarisito e va qori  nodra rai nira se bula tiko eso na yapositolo. (Wilika Juta 4.) De dua eda na sega ni cavuta sara qori; ia e rawa ni bucini qai kadre toka e lomada.

9, 10. E sereki vakacava o Paula kei na so tale mai na ivalavala ca kei na mate?

⁹ A vakabibitaka sara ga o Paula meda qarauna na rai qo: ‘E dau veinanumi na Kalou. Ena vosota na cala au cakava.’ Cava me qarauni kina qori? Ni vola o Paula, o ira na lotu vaKarisito era “a mate ena ivalavala ca.” (Wilika Roma 6:1, 2.) E rawa vakacava nira “a mate ena ivalavala ca” nira se bula tiko e vuravura?

¹⁰ O Jiova e vakayagataka na isoro ni veivoli vei Paula kei na so tale ena gauna ya. A rawa kina ni vosoti ira na Kalou, lumuti ira ena yalo tabu qai vakatokai ira mera luvena vakayalo, me nodra inuinui na bula e lomalagi. Ke ra yalodina tiko ga, era na veiliutaki mai lomalagi kei Karisito. Ia nira se qaravi Jiova tiko e vuravura, a rawa ni vakatokai ira tiko o Paula nira “a mate ena ivalavala ca.” A vakayagataka na ivakaraitaki i Jisu, a mate ena nona bula vakatamata, qai vakaturi e lomalagi ena yago vakayalo. Sa sega ni qai lewai koya o mate. Era va tale ga qori na lotu vaKarisito lumuti, nira okati ira mera “mate ena vuku ni ivalavala ca, ia [era] bula [mera] qarava na Kalou ena vuku i Karisito Jisu.” (Roma 6:9, 11) Sa veisau nodra ivakarau ni bula. Sa sega nira qai vakamalumalumu se rawai ena nodra gagadre ca. Era sa mate vata kei na nodra ivakarau ni bula makawa.

11. Na cava eda kaya kina ni o keda na nuitaka na bula tawamudu ena Parataisi eda a “mate ena ivalavala ca”?

¹¹ Vakacava o keda? Ni bera nida lotu vaKarisito, eda dau cala vakalevu, de dua eda sega ni kila ni bibi na cala qori ena mata ni Kalou. E vaka ga nida “bobula ina ivalavala tawasavasava kei na ca.” E rawa tale ga ni tukuni nida ‘bobula tu ina ivalavala ca.’ (Roma 6:19, 20) Nida sa kila na ka dina ena iVolatabu, eda veisautaka noda bula, eda yalataki keda vua na Kalou da qai papitaiso. Me tekivu mai na gauna qori, eda saga tiko ga meda ‘talairawarawa mai vu ni lomada’ ena ivakavuvuli ni Kalou kei na nona ivakatagedegede. Sa rawa tale ga ni tukuni nida sa “sereki kina mai na ivalavala ca,” meda “bobula ina ivalavala dodonu.” (Roma 6:17, 18) Kena ibalebale, rawa tale ga ni tukuni vei keda nida a “mate ena ivalavala ca.”

12. Na cava meda vakatulewataka yadua?

¹² Vakasamataka mada na kemu ituvaki ni o dikeva na vosa i Paula: “Ni kua ni vakalaiva na ivalavala ca me veiliutaki vaka na tui e yagomuni vakatamata, moni muria tiko kina na kena gagadre.” (Roma 6:12) E rawa nida “vakalaiva na ivalavala ca me veiliutaki” ke da cakava na ka e vinakata na yagoda sega ni uasivi. Kena ibalebale e rawa nida “vakalaiva” na ivalavala ca me veiliutaki, rawa tale ga nida vorata, ia qo na ka meda dui taroga, Vakacava na ka e tu e lomaqu? Vakacava au dau vakalaiva ena so na gauna na yagoqu ivalavala ca se noqu vakasama me galeleta na ka au na valavala ca kina? Seu sa mate ena vuku ni ivalavala ca? Vakacava na ivakarau ni noqu bula, e salavata kei na ka e vinakata na Kalou ena vuku i Jisu Karisito?’ Ke da doka na iloloma soli wale ni Kalou, eda na saga ena noda vinaka kece meda vakamarautaki koya.

13. Na cava eda kaya kina nida rawa ni vorata na ivalavala ca?

¹³ Nira sa mai kilai Jiova na dauveiqaravi ni Kalou, era biuta na ‘veika  era vuataka ena gauna ya,’ nira lomani koya, era via qaravi koya tale ga. De dua na nodra ivakarau ni bula makawa e okati kina na “veika [era] madualaka ena gauna qo,” e dodonu ga kina mera mate. (Roma 6:21) Ia era sa veisau. E va sara ga qori e levu mai Korinica a cavuta o Paula. Eso era qaravi matakau tu, veibutakoci, veimoceri vakatagane se yalewa, daubutako, daumateni, kei na levu tale. Era sa “vakasavasavataki” mera “vakatabui.” (1 Kor. 6:9-11) De dua qori tale ga na ka e yaco vei ira eso na ivavakoso mai Roma. E uqeti vakalou o Paula me vola vei ira: “Ni kua tale ga ni solia na yagomuni ina ivalavala ca me iyaragi ni tawayalododonu, ni soli kemuni ga vua na Kalou ni oni bula mai na mate, ni solia tale ga na yagomuni vua na Kalou me iyaragi ni yalododonu.” (Roma 6:13) E nuidei tu o Paula ni rawa nira savasava tiko ga vakayalo, me yaga tale ga vei ira na iloloma soli wale ni Kalou.

14, 15. Na cava meda dui taroga me baleta noda ‘talairawarawa mai vu ni lomada’?

¹⁴ E tautauvata qori nikua. Eso na tacida era vakataki ira mai Korinica. Ia era sa veisau. Era biuta nodra itovo ca makawa ra qai “vakasavasavataki.” Ke yaco qori vei iko, sa vakacava nomu veiwekani kei Jiova nikua? Sa tu vakarawarawa na iloloma soli wale ni Kalou salavata kei na nona veivosoti, ia vakacava o sa vakadeitaka mo kua tale ni solia na ‘yagomu ina valavala ca’? Vakacava o na ‘solia na yagomu vua na Kalou ni o sa bula mai na mate’?

¹⁵ Me rawati qori, e dodonu meda qarauna meda kua ni cakava na ivalavala ca bibi era cakava eso mai Korinica. E bibi dina qori ke da kaya nida sa ciqoma na iloloma soli wale ni Kalou, se sa ‘sega ni lewai keda na ivalavala ca.’ Vakacava eda vakadeitaka tale ga meda ‘talairawarawa mai vu ni lomada’ nida saga ena noda igu kece meda kua ni cakava na ivalavala ca era nanuma eso ni cala lalai ga?—Roma 6:14, 17.

16. Eda kila vakacava ni levu tale na ka e okati ena noda biuta na ivalavala ca bibi?

¹⁶ Vakasamataka mada na yapositolo o Paula. Eda kila ni a sega ni vakayacora na ivalavala tawakilikili e cavuti tiko ena 1 Korinica 6:9-11. Ia e vakatusa ni ivalavala ca. E vola: “Au vakayago ga, au volitaki meu bobula ina ivalavala ca. Na ka au cakava tiko au sega ni kila. Na ka au via cakava au sega ni cakava, ia na ka au cata au qai cakava.” (Roma 7:14, 15) E dusia qori ni tiko eso tale na ka e okata o Paula me ivalavala ca, qai gumatua me vorata. (Wilika Roma 7:21-23.) Qori tale ga na ka meda cakava nida ‘talairawarawa mai vu ni lomada.’

17. Na cava o vinakata kina mo daudina?

¹⁷ Meda dikeva mada na ka e baleta na daudina. Bibi na itovo qo ena bula vaKarisito. (Wilika Vosa Vakaibalebale 14:5; Efeso 4:25.) O Setani e “tama ni lasu.” Erau mate o Ananaiasa kei watina ni rau lasu. Eda na sega ni via vakatotomuri rau—eda na daudina. (Joni 8:44; Caka. 5:1-11) Na cava tale meda nanuma tiko me baleta na daudina? Me laurai ena noda daudina na levu ni noda doka na iloloma soli wale ni Kalou.

18, 19. Na cava eda kaya kina ni daudina e sega ni okati ga kina noda tukutuku vakadodonu?

¹⁸ Eda na sega ni daudina ke da lasu. Ia e sega ni vinakata wale ga o Jiova meda tukutuku vakadodonu. E uqeti ira na Isireli makawa: “Moni savasava ni o yau o Jiova na nomuni Kalou, au savasava.” Sa qai cavuta na ka e okati me savasava. E kaya: “Ni kua ni butako, ni kua ni veivakaisini, ni kua tale ga ni veidabui.” (Vunau 19:2, 11) De dua eda na kaya nida  sega ni dau vosa lasu, ia ke da vakaisini ira eso tale mera vakabauti keda, eda sa sega ni daudina.

¹⁹ Kena ivakaraitaki, dua na turaga e tukuna vua na nona boso se dua rau cakacaka vata ni na sega ni cakacaka ena siga tarava ni na lai “laurai vakavuniwai.” Na nona lai “laurai vakavuniwai” qori e baleta ga nona lako ina kemesi se lai sauma nona bili. Ia qo na vuna dina e sega ni cakacaka kina, me cegu totolo ni via gade se ni via kauti ratou nona vuvale i baravi. De dua ena via dina toka vakalailai nona tukuna me lai ‘raici vuniwai,’ ia vakacava o na kaya ni daudina? Se veivakaisini? O na rairai kila e vica na ituvaki era lawakitaki kina eso. De dua a caka qori me drotaki kina na itotogi se me rawaka kina e dua. Ke sega mada ga ni lasu, qo na ka e vinakata o Jiova: “Ni kua ni veivakaisini.” Nanuma tale ga na Roma 6:19, ni kaya: “Moni solia na veitikiniyagomuni me bobula ina ivalavala dodonu moni savasava kina.”

20, 21. Ni uqeti keda na iloloma soli wale ni Kalou, na cava eda na cakava?

²⁰ Meda nanuma tiko ni noda doka na iloloma soli wale i Jiova e sega ni kena ibalebale meda qarauna ga na veidauci, mateni se so tale na ivalavala ca era cakava eso mai Korinica. Nida sa ciqoma na iloloma soli wale ni Kalou, eda na sega ni qarauna ga na veiyacovi tawadodonu, eda na cata na ka ni veivakamarautaki vakasisila. Nida solia na yagoda me bobula ina ivalavala dodonu, eda na sega ni qarauna wale ga na mateni, ia eda na qarauna meda kua ni gunu me yacova nida sa voleka ni mateni. Io, ena vinakati na sasaga meda valuta tiko ga na gagadre ca; ia eda rawa ni qaqa.

²¹ Meda nakita dei meda kua ni valavala ca bibi se meda lai coko tu ena so na cala lalai mada ga. Macala ga ni na sega ni taucoko noda cakava qori. Ia meda sasaga tiko ga me vakataki Paula. E uqeti ira kina na tacina vakayalo: “Ni kua ni vakalaiva na ivalavala ca me veiliutaki vaka na tui e yagomuni vakatamata, moni muria tiko kina na kena gagadre.” (Roma 6:12; 7:18-20) Nida valuta tiko na ivalavala ca ena kena veimataqali, eda sa doka dina tiko na iloloma soli wale ni Kalou ena vuku i Karisito.

22. Na cava era na rawata o ira na vakavinavinakataka na iloloma soli wale ni Kalou?

²² Ena vuku ni iloloma soli wale ni Kalou, e vosoti kina noda ivalavala ca ena gauna qo, vaka kina ena gauna se bera mai. Nida vakavinavinakataka qori, eda na qarauna na ivalavala era okata eso me cala lalai. E vakamacalataka gona o Paula na icovi se bera mai: “Ni oni sa sereki mai na ivalavala ca ena nomuni sa bobula ni Kalou, e sa laurai na vuana ena nomuni sa yalosavasava, qai kena itinitini na bula tawamudu.”—Roma 6:22.