O KILAI ni o dau vakavinavinaka? Qori na taro meda dui vakasamataka. E parofisaitaka na iVolatabu nira na “sega ni dau vakavinavinaka” e levu ena noda gauna. (2 Tim. 3:2) De dua o sa sotava eso era namaka meda cakava vei ira na ka, se soli ka vei ira. Era rairai nanuma ni sega ni vinakati mera vakavinavinakataka na ka e soli vei ira. De dua o na duavata nida sega ni taleitaka meda maliwai ira.

Ia e tukuni vei keda na dauveiqaravi i Jiova: “Me laurai na nomuni vakavinavinaka.” Meda “vakavinavinakataka na ka kece.” (Kolo. 3:15; 1 Ces. 5:18) E yaga tale ga vei keda na noda dau vakavinavinaka. E tiko e vica na vuna meda dau vakavinavinaka kina.

E dua na vuna levu meda vakaraitaka kina na yalo ni vakavinavinaka oya nida na marau kina. O koya e dau vakavinavinaka ena marau, ena vakila tale ga qori o koya e vakavinavinakataki. Na cava erau marau kina? Vakasamataka mada na ivakaraitaki qo: Era yalorawarawa eso mera cakava e dua na ka vei iko nira kila ni yaga vei iko. Era kauaitaki iko. Ni o raica na nodra veikauaitaki, dua na ka na nomu marau. Qori tale ga na ka e vakila o Ruci. A lomasavu vei Ruci o Poasa. Dua na ka nona marau o Ruci ni kila ni dua e kauaitaki koya.—Ruci 2:10-13.

Sa qai bibi sara meda vakavinavinakataka na Kalou. E macala ga ni o dau vakasamataka ena so na gauna na levu ni isolisoli vakayalo kei na isolisoli vakayago e vakarautaka vakayauyau. (Vkru. 8:17, 18; Caka. 14:17) Mo kua ni kila wale tu ga na nona yalovinaka, ia me tiko na gauna mo dau vakasamataka vakatitobu na levu ni nona vakalougatataki iko kei ira na wekamu lomani. Ni o vakasamataka vakatitobu nona lomasavu na Dauveibuli, o na vakavinavinakataki koya vakalevu, o na vakadeitaka tale ga na levu ni nona lomani iko kei na nona mareqeti iko.—1 Joni 4:9.

Meda kua ni vakasamataka wale tu ga na lomasavu i Jiova kei na nona veivakalougatataki, ia meda vakavinavinakataka na nona vinaka. (Same 100:4, 5) E dau tukuni “ni dau vakavu marau na noda vakavinavinaka.”

Dua tale na vuna e yaga kina na vakavinavinaka oya ni dei kina na veitokani. Eda dau taleitaka kece meda vakavinavinakataki. Ni vu mai lomamu nomu vakavinavinakataka e dua ena ka vinaka e cakava, drau na veivolekati. (Roma 16:3, 4) O ira tale ga na dau vakavinavinaka era dau veivuke. Era kauaitaka na ka vinaka e caka vei ira, qori e uqeti ira mera caka vinaka tale ga. Io, e vakavu marau na noda veivuke. Me vaka ga e tukuna o Jisu: “E marau vakalevu o koya e solia na ka, vakalailai o koya e taura na ka.”—Caka. 20:35.

E vakamacalataka o Robert Emmons, na ivukevuke ni dairekita ni lesoni e vauca na vakavinavinaka ena Univesiti e Kalifonia: “Meda dau vakavinavinaka, e bibi meda kila ni dodonu meda dau veivuke. So na gauna eda na solia na ka, so tale na gauna eda na taura na ka.” E macala ni levu na sala era dau vukei keda kina eso tale. Kena ivakaraitaki, de dua era na solia na keda se veivuke  meda lai raici vuniwai. (1 Kor. 12:21) O koya e dau vakavinavinaka ena marautaka na ka e caka vua. Vakacava o dau cakava tale ga qori?

Dua tale na vuna mo vakavinavinaka kina oya ni o na vakasamataka tu ga na veika vinaka, sega ni veika ca. Eda rawa ni kaya ni nomu vakasama e vaka na vulo. O rawa ni vakasamataka vakalevu eso na ka, eso tale me kua. O na vakamatauna mo raica ga na veika vinaka, o na sega ni kauaitaka vakalevu na leqa. Na levu ga ni nomu vakavinavinaka, ena donu tiko ga nomu rai, ena uqeti iko mo vakavinavinaka vakalevu. Ke o dau vakasamataka na veika o vakavinavinakataka, ena uqeti iko mo cakava na ka e tukuna na yapositolo o Paula: “Moni marau tiko ga ena vuku ni Turaga.”—Fpai. 4:4.

Nomu dau vakavinavinaka ena kauta tani na rai cala. E sega ni rawa mo vakaraitaka na vakavinavinaka, na vuvu, rarawa, se cudru ena dua ga na gauna. O ira na dau vakavinavinaka era na sega tale ga ni domodomoiyau. Era na marautaka na ka sa tu vei ira, era na sega ni vinakata me so tale mai.—Fpai. 4:12.

Nida lotu vaKarisito, o na kila ni vinakata o Setani mo yalolailai, mo rarawataka tale ga na veika dredre o sotava ena iotioti ni veisiga qo. Ena vinakata sara ga me cala nomu rai, mo vosakudrukudrutaka e levu na ka. Ni va qori nomu rai, ena sega ni vuavuaivinaka nomu kacivaka na itukutuku vinaka. Ia na vakavinavinaka e dau salavata tu ga kei na vua ni yalo tabu. Kena ivakaraitaki, eda marau nida raica na veika vinaka e vakarautaka vei keda na Kalou, eda vakabauta tale ga na nona vosa ni yalayala se bera mai.—Kala. 5:22, 23.

Nida dauveiqaravi i Jiova, o na rawa ni duavata kei na ka e vakamacalataki ena ulutaga qo me baleta na vakavinavinaka. Ia e ka ni sasaga meda dau vakavinavinaka, me donu tale ga na noda rai. Mo kua ni yalolailai. O rawa ni vakavinavinaka tiko ga. Ena sala cava? Me tiko na gauna e veisiga mo vakasamataka kina eso na ka o rawa ni vakavinavinakataka ena nomu bula. Na levu ga ni nomu cakava qori, na levu tale ga ni nomu vakavinavinaka. O na mamarau ni vakatauvatani kei ira na vakasamataka tu ga na nodra leqa. Dau vakasamataka na veika vinaka e cakava o Jiova kei ira eso tale e vakauqeti iko, o marautaka tale ga. O rawa sara ga ni vakavola, mo vola e rua se tolu na ka o marautaka e veisiga.

Era kaya na dauvakadidike ni noda dau vakavinavinaka e veisautaka na sala e cakacaka kina na noda mona, eda na mamarau tu ga. O koya e dau vakavinavinaka ena mamarau. Vakasamataka gona na veika vinaka e caka vei iko, mo marautaka, dau vakavinavinaka tiko ga! Kua ni vakawaletaka na veika vinaka, ia mo “vakavinavinaka vei Jiova ni yalovinaka.” Io, mo “vakavinavinakataka na ka kece.”—1 Vei. 16:34; 1 Ces. 5:18.