“Mo Rekitaki Jiova”

“Ia mo rekitaki Jiova; ena solia vei iko ko koya na ka sa gadreva na yalomu.”​—SAME 37:4.

1, 2. O cei na iVurevure ni marau dina, na cava e kaya o Tui Tevita ena tikina oqo?

“ERA marau o ira era kauaitaka na nodra gagadre vakayalo, . . . era marau o ira sa yalololoma, . . . era marau o ira era dau veisaututaki.” Na veivosa oqo e itekitekivu vakasakiti ni Vunau i Jisu ena Ulunivanua, e wili vata kei na ono tale na ivakamacala me baleti ira era kunea na marau, me vaka e volatukutukutaka na dauvola Kosipeli o Maciu. (Maciu 5:​3-​11, NW) Na veivosa oqo i Jisu e vakadeitaka ni rawa ni kune na marau.

² E dua vei ira na same a vola o Tui Tevita e Isireli makawa e vakamuai vua na iVurevure ni marau dina, o Jiova. E kaya o Tevita: “Ia mo rekitaki Jiova; ena solia vei iko ko koya na ka sa gadreva na yalomu.” (Same 37:4) Na cava e rawa ni “rekitaki” kina na nona kilai o Jiova kei na nona veitovo

qoroi? Ni dikevi na veika sa cakava oti kei na veika ena qai cakava me vakayacori kina na nona inaki, ena vakadeitaka vakacava oqo ni o na rawata tale ga “na ka sa gadreva na yalomu”? Ena qai saumi oqo ni serelaki vakavinaka na Same 37, tikina e 1 ina 11.

‘Kakua ni Vuvu’

3, 4. Me vaka e volai ena Same 37:1, na ivakasala cava e solia o Tevita, kei na cava e bibi kina me muri nikua?

³ Eda bula tu oqo ena “gauna cacamatua, lewalewai dredre,” qai levu kina na veika ca. Eda vakadinadinataka na vosa i Paula: “Ia ko ira na tamata ca kei ira na dauveitemaki, era na tubu cake me ra ca sara, ni ra sa ia na dauveivakacalai, ka ra sa vakacalai talega ko ira.” (2 Timoci 3:​1, 13) E rawarawa sara meda lomacataka na nodra tikovinaka na tamata ca! Ia, oqo e rawa ga ni vakamuai keda cala qai vakaleqa noda rai vakayalo. Dikeva na itekitekivu ni Same 37, ni vakasalataki keda meda yadrava na leqa oqo: “Kakua ni ko rarawa e na vukudra nai valavala ca, se vuvutaki ira na daucaka ca.”

⁴ Eda bololaki e veisiga ena itukutuku ni kena vakatauci vakatawadodonu na lewa. Na nodra sega ni totogitaki na daucakabisinisi vakailawaki. Nodra vakalolomataki ira na malumalumu na daubasulawa. Qai kuria na nodra sega ni vesu se totogitaki na daulaba. Na kena vakatanitaki vaka oqo na lewadodonu e rawa ni vakacudrui keda, me vakacaraka na vakacegu ni noda vakasama. Se, na nodra rawaka na daucaka ca e rawa tale ga ni vakavuna noda vuvu. Ia e dua beka na kena yaga na noda rarawataka na veika e yaco? Ena veisautaka beka na ka era na sotava na daucaka ca na noda vuvutaka na ka era taukena? Sega sara! E sega tale mada ga ni gadrevi vei keda meda “rarawa.” Na cava na vuna?

5. Na cava e vakatauvatani kina na co kei ira na daucaka ca?

 ⁵ E sauma na daunisame: “Ni ra na tamusuki kusarawa me vaka na co, me vaka na co drokadroka era na malai yani.” (Same 37:2) Ena rairai totoka beka na co drokadroka, ia ena malai yani na drauna qai mate. Ena vakatale ga oya o ira na daucaka ca. Na nodra rawaka ena sega ni tudei. Nira mate, ena sega ni vukei ira na iyau era rawata vakailawaki. Ni na tauca na tamata yadua na vua ni nona ivalavala. A vola o Paula: “Ni sa kenai sau ni valavala ca na mate.” (Roma 6:23) O ira na daucaka ca kei ira na tamata ca era na tamusuka ga na kedra “[i]sau.” Sa bau vakaloloma dina!—Same 37:35, 36; 49:16, 17.

6. Na cava eda vulica mai na Same 37:1, 2?

⁶ O koya gona, eda na vakalaiva beka meda lomacataka na nodra rawaka vakalekaleka na daucaka ca? Oqo na ka eda vulica mai na Same 37 tikina e dua kei na rua: Kua ni vakalaiva nodra rawaka me vakamuai keda tani mai na noda inakinaki meda qaravi Jiova. Ia, me dei tiko ga noda rai ina isausau kei na veivakalougatataki vakayalo.—Vosa Vakaibalebale 23:17.

“Vakararavi Vei Jiova, ka Caka Vinaka”

7. Na cava meda vakararavi kina vei Jiova?

⁷ E vakauqeti keda na daunisame: “Vakararavi vei Jiova, ka caka vinaka.” (Same 37:3a) Nida lomaocaoca se vakatitiqa, ena vinakati meda vakararavi vakatabakidua vei Jiova. Baleta o koya ga ena taqomaki keda vinaka vakayalo. A vola o Mosese: “O koya sa tiko e na yasana vuni ko Koya na Cecere sara, ena tiko ga e na yaloyalo i Koya sa Kaukauwa.” (Same 91:1) Nida nuiqawaqawataka na tubu ni basulawa e vuravura nikua, na ka meda cakava oya meda vakararavi matua vei Jiova. Ke tamoi na yavada, eda na vakavinavinaka ke cauveni keda e dua noda itokani, meda ravi vua. E vakatale ga oya nida saga meda lako voli ena yalodina, e gadrevi meda ravi tale ga vei Jiova.—Aisea 50:10.

8. Ena vukei keda vakacava noda vakaitavi ena cakacaka vakaitalatala vakarisito me kua nida lomacataka kina na nodra rawaka na daucaka ca?

⁸ Ke da lomacataka na nodra rawaka na tamata ca, e dua na kena iwali oya meda ogaoga tiko ga ena nodra qarai kei na nodra vukei na vaka na sipi mera kila na inaki i Jiova. Ni tubu na ivakarau ca, e dodonu meda vakaogai keda sara ena nodra vukei e so tale. A kaya na yapositolo o Paula: “Kakua talega ni guilecava na caka vinaka kei na dausoli ka: ni sa vinakata sara na Kalou nai madrali vakaoqo.” Na veivuke “vinaka” duadua e rawa nida cakava oya meda wasea vei ira tale e so na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou. Na noda vunau e matanalevu e “[i]madrali ni vakavinavinaka.”—Iperiu 13:15, 16; Kalatia 6:10.

9. Vakamacalataka na ibalebale ni nona tukuna o Tevita, “o na qai tiko ga ena vanua.”

⁹ E tomana o Tevita: “O na qai tiko ga ena vanua, ia mo lomadina tale ga.” (Same 37:3b, NW) Na “vanua” ena gauna i Tevita e kovuta na yalava a solia o Jiova vei ira na Isireli, na Vanua Yalataki. Donuya na veiliutaki i Solomoni, na kena iyalayala e kovuti Tani ena vualiku me yaco i Pieri-sepa ena ceva. Oqo na vanua era tiko kina na Isireli. (1 Tui 4:25) Nikua, se mani vanua cava eda bula kina, eda vakanamata ena gauna sa na parataisi kina na vuravura kece, me kune kina na ivalavala dodonu. Ia, ena gauna  mada ga oqo, eda tiko ena vanua eda taqomaki vinaka kina vakayalo.—Aisea 65:13, 14.

10. Na cava eda na sotava nida “lomadina”?

¹⁰ Na cava ena yaco nida “lomadina”? E kaya na vosa vakaibalebale e uqeti vakalou: “A tamata lomadina ena vakalougatataki vakalevu.” (Vosa Vakaibalebale 28:20) Na noda lomadina ni vunautaka tiko ga na itukutuku vinaka ena noda itikotiko se vua e dua eda sotava, ena vakalougatataki keda kina o Jiova. Me kena ivakaraitaki, o Frank kei watina, o Rose, erau tekivu cakacaka vakapainia ena 40 na yabaki sa oti ena dua na tauni ena vualiku kei Sikoteladi. E so era a taleitaka e kea na ka dina, ia era sa dui toki. Erau sega ni yalolailai na veiwatini painia oqo ena nodrau tekivu vunau kei na nodrau vukei ira e so tale mera tisaipeli. Nikua sa tiko e dua na ivavakoso ena tauni oqo. A vakalougatataka o Jiova nodrau lomadina na veiwatini. “Na veivakalougatataki levu duadua,” e kaya ena yalomalumalumu o Frank, “oya ni keirau se tiko ga ena dina kei na nona se vakayagataki keirau tiko ga o Jiova.” Io, nida “lomadina,” eda na vakalougatataki vakalevu.

“Mo Rekitaki Jiova”

11, 12. (a) E rawa vakacava nida “rekitaki Jiova”? (b) Ni o vuli vakataki iko, na cava me nomu isausau, kei na cava o rawa ni na sotava kina?

¹¹ Me qaqaco tiko ga noda veiwekani kei Jiova da qai vakararavi vua, e dodonu meda “rekitaki Jiova.” (Same 37:4a) Eda na cakava vakacava oya? Meda kua ni vakaogai keda ena veika ga me baleti keda, se mani vakacava na dredre ni noda bula, ia meda vakaliuci Jiova. Dua na sala eda cakava kina, oya meda tikica na gauna meda wilika kina na nona Vosa. (Same 1:1, 2) O reki beka ni o dau wili iVolatabu? O na reki ga ke inaki ni nomu wiliwili oya mo vulica kina e levu na ka me baleti Jiova. Vakacava mo cegu vakalailai ni o wilika oti e dua na tikina qai taroga, ‘Na cava au vulica me baleti Jiova ena tikina oqo?’ Ena vinaka sara ke tiko e dua nomu ivola se pepa ni o wili iVolatabu. Na gauna kece o cegu kina mo vakasamataka na ibalebale ni ka o wilika, vola sara na iyatuvosa ena vakavotuya vei iko e dua na itovo talei ni Kalou. A lagata o Tevita ena dua tale na same: “Me vinaka vei kemuni na vosa ni gusuqu, kei na vakanananu ni yaloqu, i Jiova, na noqu uluvatu, kei na noqui vakabula.” (Same 19:14) Na noda kauaitaka vakalevu vaka oqo na Vosa ni Kalou e “vinaka” vei Jiova, da qai kune marau tale ga kina o keda.

¹² E rawa vakacava nida marautaka na vuli vakataki keda kei na noda vakasamataka vakatitobu na ka eda vulica? E rawa ni noda isausau meda vulici Jiova kei na nona sala ena kena levu eda rawata. Na ivola me vaka Na Tamata Rogo Duadua a Bau Bula kei na Toro Voleka Vei Jiova * e tu kina e levu na ivakamacala e rawa ni tara cake na noda vakavinavinaka. Sa rauta me vakadeitaka o Tevita vua na tamata yalododonu ni o Jiova “ena solia vei iko . . . na ka sa gadreva na yalomu.” (Same 37:4b) Sega ni vakabekataki ni mataqali vakanuinui vaka oqo a uqeta na yapositolo o Joni me vola: “Ia na ka oqo eda sa vakararavi kina vua, kevaka eda sa kerea e dua na ka me vaka na lomana, sa rogoci keda ko koya: ia kevaka eda sa kila ni sa rogoci keda ko koya, e na ka kecega eda sa kerea, eda sa kila ni da sa rawata na kerekere eda sa kerea vua.”—1 Joni 5:14, 15.

13. Ena vica na yabaki wale tiko ga oqo, na toso cava sa laurai ena levu na vanua e vunautaki kina na Matanitu ni Kalou?

 ¹³ Nida dauveiqaravi yalodina ni Kalou, e macala nida na rekitaka vakalevu duadua meda raica ni vakadinadinataki na dodonu ni veiliutaki cecere i Jiova. (Vosa Vakaibalebale 27:11) Eda reki vakalevu gona nida rogoca nodra gugumatua ena cakacaka vakavunau na tacida ena veimatanitu era a dau liutaki tu vakasaurara. Eda vakanamata tale ga ina galala cava tale ena rairai soli ni bera na icavacava ni ituvaki makawa oqo. Levu vei ira na tamata i Jiova era bula ena veivanua e soli tu kina na galala ni cakacaka vakavunau, era gumatua ni vunau vei ira na gonevuli, isenivalu, kei ira tale e so era lai tu vakalekaleka ena veivanua vaka oqo, ra lai sotava sara kina na galala ni sokalou. Eda nuitaka ni gauna era suka kina e nodra dui vanua, era na tomana tiko ga ni vakacila na ka dina ena vanua sara mada ga e vakatabui tu kina na cakacaka vakavunau.—Maciu 5:14-16, VV.

“Laiva na Nomu Sala Vei Jiova”

14. Na ivakadinadina cava e tu ni rawa nida vakararavi vei Jiova me tokoni keda?

¹⁴ Sa bau veivakacegui dina meda kila ni noda lomaocaoca kei na noda icolacola bibi e rawa ni vakamamadataki! E rawa vakacava? E kaya o Tevita: “Laiva na nomu sala vei Jiova; vakararavi talega vua, ka na vakayacora ko koya.” (Same 37:5) Ena noda ivavakoso e tu kina e levu na ivakadinadina ni dau veitokoni o Jiova. (Same 55:22) O ira era cakacaka vakaitalatala vakatabakidua, se ra mani painia, ivakatawa dauveilakoyaki, daukaulotu, se bolecakacaka e Peceli, era vakadinadinataka kece na veikaroni i Jiova. Vakacava mo vosa vei ira o kila qai taroga se vukei ira vakacava o Jiova? O na rogoca nira tukuna ni veika era sotava, ena gauna dredre sara mada ga, ni a sega ni biuti ira o Jiova. E dau vakarautaka na ka mera bula kina e veisiga.—Same 37:25; Maciu 6:25-34.

15. E cila vakacava na nodra yalododonu na tamata ni Kalou?

¹⁵ Nida vakanuinui vei Jiova da qai vakararavi vakatabakidua vua, eda na vakadinadinataka na vosa tarava ni daunisame: “Ena vakaraitaka ko koya na nomu yalododonu me vaka na rarama, kei na ka ko sa lewai kina me vaka na siga levu.” (Same 37:6) Nida iVakadinadina i Jiova, vakavuqa e dau cala na itukutuku e tukuni me baleti keda. Ia o Jiova e dau dolava na  lomadra na tamata lomadina mera kila ni vu ni noda cakacaka vakaitalatala, oya na noda lomana na Kalou kei ira na wekada. Ena gauna vata oya, na noda itovo vinaka, dina ni levu era na taura cala, ena sega ga ni tabonaki rawa. O Jiova ena taqomaki keda mai na veivakacacani kei na veitusaqati kece. Oya na vuna, e cila kina nodra yalododonu na tamata ni Kalou me vaka na rarama ena sigalevu tutu.—1 Pita 2:12.

“Vakarorogo Vei Jiova . . . Waraki Koya Tiko”

16, 17. Salavata kei na Same 37:7, e gauna ni cava oqo, kei na cava na vuna?

¹⁶ A tomana na daunisame: “Vakarorogo vei Jiova, ka waraki koya tiko: kakua ni vakararawataki iko e na vuku i koya sa tamata yaco tiko, e na vuku ni tamata sa vakayacora tiko na nonai naki ca.” (Same 37:7) E vakabibitaka e ke o Tevita na kena gadrevi meda waraki Jiova me vakatulewa. E dina ni se bera na icavacava ni ituvaki makawa oqo, e sega ni kena iulubale kina meda vosa kudrukudru. Eda sa raica ni loloma i Jiova kei na nona vosota, e uasivia na ka eda a nanuma taumada. E rawa beka nida wawa tiko ga ena vosota da qai ogaoga tiko ni vunautaka na itukutuku vinaka ni bera na icavacava? (Marika 13:10) Oqo e sega ni gauna meda cakava kina na ivalavala e rawa ni kauta laivi noda reki kei na noda taqomaki vakayalo. E kena gauna oqo meda vorata vakaukaua na veivakamuai ca ni vuravura i Setani. E kena gauna tale ga meda savasava tiko ga kina da qai kua ni vakacaraka noda itutu vakadonui ena mata i Jiova. Meda tomana tiko mada ga ni biuta laiva na vakasama tawasavasava da qai kua ni ivalavala vakatani vei ira na yalewa ke da tagane, se vei ira na tagane ke da yalewa, se o ira sara mada ga na tagane se yalewa vata.—Kolosa 3:5.

¹⁷ E vakasalataki keda o Tevita: “Kakua so ni cudru, biuta ga na daulesavi; kakua ni vakararawataki iko mo cala kina. Ni na muduki tani na daucaka ca; ia ko ira sa dauwaraki Jiova, era na taukena na vanua.” (Same 37:8, 9) Io, e rawa nida rai ena nuidei ina gauna—sa voleka sara—ena kauta laivi kina o Jiova e vuravura na veika ca kece kei ira era vakavuna.

“Malua Mada Vakalailai”

18, 19. E vakayaloqaqataki iko vakacava na Same 37:10?

¹⁸ “Malua mada vakalailai, ena qai takali na tamata ca; io, ko na vakananuma na nona yasana, ia sa na yali kina ko koya.” (Same 37:10) E vakayaloqaqataki keda na veivosa oqo nida sa volekata yani na icavacava ni ituvaki makawa oqo, e dusia tale ga na kena vakarerevaki na noda vakayawaki Jiova! Sa ra guca kece na matanitu se na veiliutaki era vakaduria na tamata. Sa voleka oqo na gauna me vakalesui mai kina na veiliutaki vakalou, na Matanitu i Jiova ena liga i Jisu Karisito. Ena lewa na veika kece e vuravura qai vakarusai ira kece era tusaqata na Matanitu ni Kalou.—Taniela 2:44.

¹⁹ Ena vuravura vou ena ruku ni veiliutaki ni Matanitu ni Kalou, ke o vaqaqara, o na sega vakadua ni kunea e dua mada ga na “tamata ca.” Ni o koya e vorata na Kalou ena gauna oya ena vakarusai vakusarawa. Sa na sega tale ga ni dua e bolea nona veiliutaki cecere na Kalou se beca nona veiliutaki. O ira kece eda tiko veitikivi eda na duavata ena gagadre meda vakamarautaki Jiova. Eda na taqomaki vinaka ni sa na sega tale ni qai lokataki noda vale, sega tale ni qai vinakati me vakabai, sa na sega ni dua na ka e vakacacana na veinuitaki kei na marau!—Aisea 65:20; Maika 4:4; 2 Pita 3:13.

20, 21. (a) O cei o ira na “yalomalumalumu” e tukuni ena Same 37:11, era kunea e vei na “veivakacegui vakaidina”? (b) Na veivakalougatataki cava eda na sotava nida vakatotomuri Tevita Levu Cake?

²⁰ “Ia ko ira na yalomalumalumu era na taukena na vanua.” (Same 37:11a) O cei o ira na  “yalomalumalumu”? Na vosa e vakadewataki me “yalomalumalumu” e tauri mai na dua na vosa e kena ibalebale “vosota na rarawa, yalomalua, lolovira.” Io, “ko ira na yalomalumalumu” era waraki Jiova ena yalomalua me na qai vakadodonutaka na veika ca era sotava. “Ka na daumarau tiko e na veivakacegui vakaidina.” (Same 37:11b) Ena gauna mada ga oqo eda kunea na sautu levu ena parataisi vakayalo ena ivavakoso dina vakarisito.

²¹ Dina nida se sotava tiko ga na rarawa, ia eda dau veitokoni da qai vakacegui ira na yalolailai. E vakilai gona kina na vakacegu dina ena kedra maliwa na tamata i Jiova. Sa qai tu o ira na tacida era lesi mera ivakatawa, era kauaitaka vakayalololoma noda veika vakayalo—ena so na gauna e okati sara tale ga kina noda veika vakayago—meda vosota kina noda vakararawataki ena vuku ni veika dodonu. (1 Cesalonaika 2:7, 11; 1 Pita 5:2, 3) E uasivi dina na vakacegu oqo qai kuria na noda vakanuinui tu ina bula tawamudu ena Parataisi sa voleka mai, ena kune kina na vakacegu. Meda vakatotomuri Tevita Levu Cake mada ga, o Karisito Jisu, na nona gugumatua e uqeti koya me qaravi Jiova ena yalodina me yacova nona mate. (1 Pita 2:21) Nida cakava oya, eda na marau tiko ga, eda na vakacaucautaki koya eda rekitaka, na noda Kalou, o Jiova.

[iVakamacala e ra]

O Rawa ni Sauma?

• Na cava o vulica mai na Same 37:1, 2?

• E rawa vakacava ni o “rekitaki Jiova”?

• Na ivakadinadina cava e tu ni rawa nida vakararavi vei Jiova me tokoni keda?

[Taro]

[iYaloyalo ena tabana e 9]

O ira na lotu Vakarisito era sega ni “vuvutaki ira na daucaka ca”

[iYaloyalo ena tabana e 10]

“Vakararavi vei Jiova, ka caka vinaka”

[iYaloyalo ena tabana e 11]

Mo rekitaki Jiova ni o vulica ena kena levu o rawata na ka me baleti koya

[iYaloyalo ena tabana e 12]

“Ko ira na yalomalumalumu era na taukena na vanua”