‘Dou Lako Yani ka Qisi Ira Mera Tisaipeli’

“Sa soli mai vei au na lewa kece ga mai lomalagi kei vuravura. Dou lako yani ka qisi ira me ra noqu tisaipeli.”​—MACIU 28:18, 19, VV.

1, 2. (a) Na ilesilesi cava a solia o Jisu vei ira nona imuri? (b) Na taro bibi cava soti e votu me baleta na ivakaro i Jisu eda na dikeva?

ENA dua na siga donuya na vulaitubutubu e Isireli ena 33 S.K., eratou soqovata ena dua na ulunivanua e Kalili na tisaipeli i Jisu. Sa voleka ni lako i lomalagi na nodratou turaga sa vakaturi oti, ia ni bera oya, a via tukuna vei iratou e dua na itukutuku bibi. E tiko e dua na ilesilesi a vinakata o Jisu me ratou qarava. Na ilesilesi cava beka oya? Eratou raica vakacava na tisaipeli? E vauci keda vakacava nikua na ilesilesi oya?

² Na ilesilesi oqo e cavuta o Jisu ena Maciu 28:18-20, (VV): “Sa soli mai vei au na lewa kece ga mai lomalagi kei vuravura. Dou lako yani ka qisi ira me ra noqu tisaipeli na lewe ni veivanua kece ga, ka papitaisotaki ira e na yaca ni Tamamudou kei na Luvena kei na Yalo Tabu; vakavulici ira me ra muria na veika kece ga au sa vakarota tu vei kemudou, ka mo dou kila, au sa tiko vata kei kemudou e na veisiga kece ga me yacova na i vakataotioti kei vuravura.” E okati ena ka e cavuta o Jisu, “na lewa kece ga,” na “veivanua kece ga,” na “veika kece ga,” kei “na veisiga kece ga.” E taucoko na vakasama e koto ena va na ivakaro oqo i Jisu, qai votu kina e so na taro bibi me vaka na vuna eda vunau kina? na vanua cava? na itukutuku cava? me yacova na gauna cava? Meda dikeva yadudua mada na taro oqo. *

“Sa Soli Mai Vei Au na Lewa Kece Ga”

3. Na cava meda muria kina na ivakaro ni veivakatisaipelitaki?

³ Kena imatai, na cava na vuna meda muria kina na ivakaro ni veivakatisaipelitaki? E kaya o Jisu: ‘Sa soli mai vei au na lewa kece ga mai lomalagi kei vuravura. Dou lako yani ka qisi ira mera tisaipeli.’ Na matavosa “dou lako yani” e dusia na vuna levu duadua meda muria kina na ivakaro oqo. Ni o koya ga e solia na ivakaro, e tiko vua “na lewa kece ga.” E vakacava sara mada na rabailevu ni nona lewa?

4. (a) E vakacava sara mada na rabailevu ni lewa i Jisu? (b) Na noda kila na rabailevu ni lewa i Jisu, eda na raica vakacava na nona ivakaro ni veivakatisaipelitaki?

⁴ O Jisu e lewa se liutaki ira nona ivavakoso, ia me tekivu mai na 1914 sa lewa tiko na Matanitu tauyavutaki vou ni Kalou. (Kolosa 1:13; Vakatakila 11:15) Me vaka ni agilosi liu, sa rauta me lewai ira na mataivalu mai lomalagi era lewena e drau vakamilioni na agilosi. (1 Cesalonaika 4:16, VV; 1 Pita 3:22; Vakatakila 19:14-16) Sa solia tale tu ga vua na lewa o Tamana  me na vakarusa na ka “kecega sa liu, kei ira era sa lewa, kei ira sa kaukauwa” era saqata na ivakavuvuli dodonu. (1 Korinica 15:24-26; Efeso 1:20-23) Na lewa tale ga i Jisu e sega ni vauci ira ga na bula. E “lewai ira na bula kei ira na mate,” qai tu vua na kaukaua soli vakalou me veivakaturi. (Cakacaka 10:42; Joni 5:26-28) Koya gona, ni veivakaroti e dua e tu vua na lewa vaka oqo, e dodonu meda taura sara vakabibi. Oya na vuna, eda na doka, da qai muria na ivakaro i Karisito meda ‘lako yani ka qisi ira na tamata mera tisaipeli.’

5. (a) E muria vakacava o Pita na vosa i Jisu? (b) Na ka vinaka cava a sotava kina?

⁵ Ena itekitekivu ni cakacaka vakaitalatala i Jisu e vuravura, a vakavulici ira nona tisaipeli ena sala vakatubuqoroqoro mera kila, ke ra vakamalumalumu ina nona lewa ra qai muria nona ivakaro era na sotava kina na veika vinaka. Me vaka na nona a kaya ena dua na gauna vua na gonedau o Pita: “Sudra yani ki wai titobu ka dou viritaka sobu na nomudou lawa me rawa mai eso.” E kila o Pita ni drava na qoli, a mani kaya kina vei Jisu: “Turaga, keitou sa ia tiko e na bogi ka sigavaka, ka keitou sa sega ni rawata e dua na ka.” Sa qai kuria ena yalomalumalumu: “Ia e na vuku ni nomuni vosa, ka’u na viritaka sobu na lawa.” Ni muria o Pita na ivakaro i Karisito, “sa ka levu sara na ika eratou sa kovuta.” Ena nona kurabui o Pita, e “cuva sobu ki na duru i Jisu, ka kaya, Mo ni lako tani vei au, na Turaga; ni’u sa tamata ca.” Sa qai sauma o Jisu: “Kakua ni rere; e na veisiga maimuri ko na rawai ira na tamata.” (Luke 5:1-10; Maciu 4:18) Na cava eda vulica mai na itukutuku oya?

6. (a) Na cava e laurai mai na itukutuku ni katoa ni qoli vakacakamana oya me baleta na sala me muri kina na ivakaro i Jisu? (b) Eda na vakatotomuri Jisu vakacava?

⁶ O Jisu a sega ni lesi Pita kei Adriu kei ratou na vo ni yapositolo me ratou “gonedau ni tamata” ni bera na katoa ni qoli oya, ia ena gauna ga sa yaco oti kina. (Marika 1:16, 17) Macala e ke e dua na ka, oya ni sega ni vinakata o Jisu me muri tu ga vakamataboko na nona ivakaro. Ena cakamana gona oya, e sega tale ni rau qai lomalomaruataka o Pita kei Adriu na vinaka ni nodrau muria nona ivakaro. Erau talekatoa ni rau muria na ivakaro i Jisu me rau balata nodrau lawa. Ia, ena vaka sara tale ga oya na nodrau muria na ivakaro i Jisu me rau “gonedau ni tamata,” ena tini ga ena veivakalougatataki. Ena vakabauta, erau muria na ivakaro na yapositolo. Sa qai tinia na kena itukutuku: ‘Erau kauta na waqa i vanua, erau biuta na ka kece ga, ka muri koya.’ (Luke 5:11) Nikua, nida uqeti ira e so mera vakaitavi ena veivakatisaipelitaki, eda na vakatotomuri Jisu. Eda sega ni vinakata mera muria wale tu ga na tamata na veika eda kaya, ia meda tukuna vei ira na vuna e vinaka kina mera muria na ivakaro i Karisito.

Vuna Eda Vakayacora Kina, me Donu Tale ga Noda iNaki

7, 8. (a) Na cava e so na vuna vakaivolatabu eda vunautaka kina na Matanitu ni Kalou da qai veivakatisaipelitaki tale ga? (b) Na tikinivolatabu cava beka e uqeti iko mo vunau tiko ga kina? (Raica tale ga na ivakamacala e ra.)

⁷ Nida ciqoma na lewa i Karisito, eda na vakaitavi ena cakacaka ni kena kacivaki na Matanitu ni Kalou kei na noda veivakatisaipelitaki. Ia, na cava tale e so na vuna vakaivolatabu eda na uqeti ira kina e so tale mera cakava na cakacaka vinaka oqo? Dikeva mada na nodra ivakamacala e so na iVakadinadina yalodina mai na so na vanua, qai raica na sala e tokona kina na veitikinivolatabu e sega ni lavetaki na ka era kaya.

⁸ O Roy, a papitaiso ena 1951, e kaya: “Niu yalataka na noqu bula vei Jiova, au yalataka vua niu na qaravi koya me tawa mudu. Au via dina tiko ga ena noqu yalayala.” (Same 50:14; Maciu 5:37) O Heather, a papitaiso ena 1962, e kaya: “Niu vakasamataka na levu ni ka e cakava vei au o Jiova, sa dodonu ga meu dolea ena noqu qaravi koya ena yalodina.” (Same 9:1, 9-11; Kolosa 3:15) Oqo na ka e kaya o Hannelore, a papitaiso ena 1954: “Na gauna kece eda cakacaka kina vakaitalatala, era tokoni keda na agilosi—⁠sa dua dina na itavi dokai!” (Cakacaka 10:30-33;  Vakatakila 14:6, 7) O Honor, a papitaiso ena 1969, e kaya: “Ni yaco mai na siga ni vakataulewa i Jiova, au sega ni vinakata me dua e beitaki Jiova se o ira na iVakadinadina nira vakaweleweletaka na nodra itavi, ena nona na kaya, ‘E sega ni dua a bau vakasalataki au!’ ” (Isikeli 2:5; 3:17-19; Roma 10:16, 18) Kaya o Claudio, a papitaiso ena 1974: “Nida vunau tiko, eda tu sara ga ‘ena mata ni Kalou, ena noda veitomani kei Karisito.’ Nida lako ena cakacaka vakavunau, erau tomani keda tiko na noda iTokani vinaka duadua.”—⁠2 Korinica 2:17, NW. *

9. (a) Na cava e vakaraitaka na itukutuku ni nona qoli o Pita kei na so tale na yapositolo e dodonu me yavu ni talairawarawa vei Karisito? (b) Nikua, me yavutaki ena cava na talairawarawa vua na Kalou kei Karisito? Na cava na vuna?

⁹ Na itukutuku ni katoa ni qoli vakacakamana e dusia tale ga ni ka bibi me donu noda inaki ni talairawarawa vei Karisito—⁠me yavutaki ena loloma. Ni tukuna o Pita vei Jisu “mo ni lako tani vei au; . . . ni’u sa tamata ca,” a sega ni vakanadakui Pita o Jisu se beitaki koya ni ivalavala ca. (Luke 5:⁠8) A sega mada ga ni vakalewa o Jisu na vakamamasu nei Pita. Kena veibasai, ni a sauma vakayalovinaka vua: “Kakua ni rere.” Kena ibalebale ni rere vakalialia e sega ni vuna vinaka me muri kina na ivakaro i Karisito. Ia ena yasana kadua, a kaya o Jisu vei Pita, ni na yaga vakalevu o koya kei ira nona itokani ke ra na gonedau ni tamata. Vaka kina nikua, eda sega ni veivakarerei se da veivakayalolailaitaki ena noda vakamadualaki ira tale e so mera muria ena voraki na ivakaro i Karisito. Na talairawarawa ga e yavutaki ena nona lomani na Kalou kei Karisito e vakamarautaki Jiova.​—Maciu 22:37.

‘Qisi Ira Mera Tisaipeli na Leweniveivanua Kece Ga’

10. (a) Na veisau cava me baleta na ivakaro i Jisu ni veivakatisaipelitaki e ka ni bolebole vei ratou nona tisaipeli? (b) Eratou raica vakacava na tisaipeli na ivakaro i Jisu?

¹⁰ E vaka oqo na ikarua ni taro e votu me baleta na ivakaro i Karisito, na vanua cava me vakayacori  kina na cakacaka ni veivakatisaipelitaki? A kaya o Jisu vei ira nona imuri: ‘Qisi ira mera tisaipeli na leweniveivanua kece ga.’ Ni bera na gauna ni cakacaka vakaitalatala i Jisu, era na ciqomi na leweniveivanua ke ra lako i Isireli mera qaravi Jiova. (1 Tui 8:41-43) O Jisu e dau vunau vakalevu ga vei ira na Jiu, ia oqo sa kaya vei ira na nona imuri mera lako vei ira na leweniveivanua kece ga. E rawa gona ni tukuni ni nodra yalava ni qoliqoli se yalava ni vunau nona tisaipeli a yala toka ga ena dua na “tobu” lailai—⁠vei ira ga na Jiu—⁠ia oqo e sa na veisau me robota na “wasawasa” kece ni kawatamata. E dina ni ka ni bolebole vei ratou nona tisaipeli na veisau oqo, eratou talairawarawa ga. Sa rauta, ni se bera mada ga ni 30 na yabaki na mate i Jisu, a rawa vua na yapositolo o Paula me vola ni sa vunautaki na itukutuku vinaka sega wale ga vei ira na Jiu, ia vei ira tale ga “na tamata kecega sa tiko e ruku i lomalagi.”​—Kolosa 1:23.

11. Sa vakacava na tete ni ‘yalava ni qoliqoli’ me tekivu mai na itekitekivu ni ika20 ni senitiuri?

¹¹ Ena veitabayabaki wale tiko ga oqo, e vakatale ga oya na tete ni yalava ni vunau. Ena itekitekivu ni ika20 ni senitiuri, se yacova ga e vica na vanua na ‘yalava ni qoliqoli.’ O ira na imuri i Karisito ena gauna oya era muria nodra ivakaraitaki na lotu Vakarisito ena imatai ni senitiuri ena nodra vakalevutaka nodra yalava ni vunau. (Roma 15:20) Ena itekivu ni veiyabaki ni 1930, era sa vukei e so mera tisaipeli ena rauta e duanadrau na vanua. Nikua, na noda ‘yalava ni qoliqoli’ sa tete sara me yacova e 235 na vanua.​—Marika 13:10.

“Duivosavosa Mai na Veivanua Kecega”

12. Na ka ni bolebole cava e votu ena parofisai ena Sakaraia 8:23?

¹² Na veivakatisaipelitaki ena veivanua kece ga e ka toka ni bolebole, sega wale ga ena levu ni vanua me lakovi, ia ena levu tale ga ni vosa e vakayagataki. Ena vuku i Sakaraia na parofita, e kaya kina o Jiova: “E na gauna ko ya, era na mai taura na tutu ni nonai sulu e dua na Jiu, e lewe tini na tamata era duivosavosa mai na veivanua kecega, ka kaya, Keitou na lako vata kei kemudou: ni keitou sa rogoca sa tiko vata kei kemudou na Kalou.” (Sakaraia 8:23) Na vakayacori ni parofisai oqo ena kena ivakatagedegede e levu cake e dusia ni “dua na Jiu,” oya o ira na ivovo ni lotu Vakarisito lumuti, ia na “lewe tini na tamata” e dusi ira “nai soqosoqo levu.” * (Vakatakila 7:9, 10; Kalatia 6:16) O ira na isoqosoqo levu oqo ni tisaipeli i Karisito era na kune e veivanua, ia me vaka e kaya o Sakaraia, era na vosataka e levu na vosa. E laurai beka oqo ena nodra cakacaka ni veivakatisaipelitaki na tamata ni Kalou nikua? Io, e vaka kina.

13. (a) Na veisau cava me baleta na vosa e laurai vei ira na tamata ni Kalou nikua? (b) Na cava e cakava na ilawalawa e vaka e le dua na dauveiqaravi yalodina ni gadrevi vakalevu na kakana vakayalo ena veivosa tale e so? (Okata na kato “Nodra iVola na Mataboko.”)

¹³ Ena 1950 e rauta ni 3 mai na 5 na iVakadinadina i Jiova e vuravura raraba e nodra vosa  ni vanua na vosa vakavalagi. Ni yacova na 1980 sa veisau na ivakatautauvata oya ina 2 mai na 5, ia nikua sa 1 wale ga mai na 5 na iVakadinadina era vosa vakavalagi. Ena vuku ni veisau oqo, na cava beka ena cakava kina na ilawalawa e vaka e le dua na dauveiqaravi yalodina ka vuku? Oya na nona vakarautaka na kakana vakayalo ena levu tale na veimataqali vosa. (Maciu 24:45, VV) Kena ivakaraitaki, ena 1950 na noda ivola e dau tabaki ena 90 ga na vosa, nikua sa tabaki ena rauta na 400 na vosa. E cakayaco beka vei ira na tamata e duidui nodra vosa na veika e vakayacori oqo? Io! Rauta ni 5,000 na kedra ivakatautauvata na tamata mai “na duivosavosa” era yaco mera tisaipeli i Karisito e veimacawa ena loma ni dua na yabaki! (Vakatakila 7:9) E laurai tiko ga na tubu. Ena so na vanua e katoa sara na “lawa”!​—Luke 5:6; Joni 21:6.

Cakacaka Marautaki—⁠O Rawa ni Vakaitavi Kina?

14. Eda na vukei ira vakacava e duatani nodra vosa ena noda yalava? (Okata na kato “Veivakatisaipelitaki ena Vosa Vagalu.”)

¹⁴ Ena levu na vanua vakavalagi, ni sa levu na curuvanua sa qai vinakati ga kina vakalevu na veivakatisaipelitaki vei ira na “duivosavosa.” (Vakatakila 14:6) Ia, ena noda yalava, e rawa vakacava nida vukei ira e duatani nodra vosa? (1 Timoci 2:4) E rawa nida vakayagataka na iyaya ni qoli veiganiti. Me soli vei ira na ivola ena nodra vosa. Ke rawa, tuvanaka e dua na iVakadinadina e vosataka nodra vosa me sikovi ira. (Cakacaka 22:2) Sa rawarawa sara nikua me vakayacori oqo, ni levu na iVakadinadina sa ra vulica e so tale na vosa me rawa nira vukei ira kina na curuvanua mera tisaipeli i Karisito. Na veika e yaco e vakaraitaka ni dau marautaki vakalevu na veivuke vaka oqo.

15, 16. (a) Na ivakaraitaki cava e dusia ni marautaki nodra vukei o ira e duatani nodra vosa? (b) Na taro cava me baleta na vunau ena yalava e duatani na kena vosa ena vinaka meda vakasamataka?

¹⁵ Dikeva mada e rua na ivakaraitaki mai Necaladi, e dau tuvanaki kina na cakacaka vakavunau ena 34 na vosa. Erau bole e dua na veiwatini iVakadinadina me rau lai vukei ira na vulagi era vosa vakapoladi mera tisaipeli. Era ciqoma vinaka sara na vulagi na nodrau sasaga mani uqeti tagane me vakalailaitaka nona  siga ni cakacaka saumi, me rawa ni dua tale na siga e veimacawa me vuli iVolatabu kina kei ira na tataleitaki. Sega ni dede, erau sa vakavulici ira e sivia e 20 na vuli iVolatabu na veiwatini oqo e veimacawa. Erau kaya: “E vakamarautaki keirau dina neirau cakacaka vakaitalatala.” O ira na dauveivakatisaipelitaki era marau ena nodra dau vakavinavinaka o ira na rogoca ena nodra vosa na ka dina ena iVolatabu. Kena ivakaraitaki, ena dua na soqoni a vakayacori ena vosa vaka Vietnam, e dua na kena turaga a tucake qai kerea me vosa. E tonawanawa na matana ni tukuna vei ira na iVakadinadina: “Vinaka vakalevu na nomuni saga mo ni vulica na noqu vosa dredre. Au marautaka dina meu vulica e levu sara na veika vinaka mai na iVolatabu, dina niu sa qase.”

¹⁶ Sa rauta mera marau vakalevu o ira era veiqaravi ena ivavakoso e duatani na kena vosa. Erau kaya e dua na veiwatini mai Peritania: “Na ka marautaki duadua keirau sotava ena 40 na yabaki keirau veiqaravi voli kina, oya na neirau cakacaka vakaitalatala ena yalava e duatani na kena vosa.” O rawa beka ni veisautaka nomu ivakarau ni bula mo vakaitavi kina ena taba ni cakacaka marautaki oqo? Ke o se vuli tiko, o rawa beka ni vulica e dua tale na vosa mo vakarautaki iko kina ena taba ni cakacaka vakaitalatala oqo? Na nomu cakava oqo e rawa ni o na sotava kina e levu na veivakalougatataki. (Vosa Vakaibalebale 10:22) Vakacava mo veivosakitaka mada kei rau nomu itubutubu?

Veiveisau na iWalewale

17. Eda na kunei ira vakacava e levu ena noda yalava ni ivavakoso?

¹⁷ Ni duidui na keda ituvaki, eda na sega kina ni rawa kece ni lai bala “lawa” ena yalava e duatani na kena vosa. Ia, se rawa tiko ga meda kunea e levu ena gauna oqo ena noda dui yalava ni ivavakoso. Ena sala cava? Ena noda veiveisautaka na noda iwalewale ni vunau, sega ni noda itukutuku. Ena vuqa na vanua e levu era vakaitikotiko ena veivale e taqomaki vinaka. Levu tale ga era sega ni tiko e vale nida vunau yani. De dua, ena gadrevi meda veiveisautaka na gauna kei na vanua eda balata kina na noda “lawa.” Na sala oqo eda sa vakatotomuri Jisu tiko kina. A saga na sala me vosa kina vei ira na tamata ena duidui vanua.​—Maciu 9:9; Luke 19:1-10; Joni 4:6-15.

18. E cakayaco vakacava na vunau ena veivanua kece ga? (Okata na kato “Ra Vakatisaipelitaki na Daunibisinisi.”)

¹⁸ Ena so na yasa i vuravura, na vunau ena veivanua kece ga e iwalewale veiganiti mera vukei kina e so mera tisaipeli. Levu sara era kenadau ena veivakatisaipelitaki, era sa kauaitaka tiko vakalevu na vunau vaka oqo. Me ikuri ni cakacaka e veivale, sa ra tekivu vunau na dautukutuku ena raraniwaqavuka, ena valenivolavola, ena sitoa, ikelekele ni motoka, ena ikelekele ni basi, ena salatu, ena raranigade, ena baravi, kei na so tale na vanua. Mai Hawaii, e levu vei ira na tacida era se qai papitaiso vou mera iVakadinadina era a kune ena veivanua vaka oqo. Na noda veiveisautaka gona noda iwalewale ni vunau ena vukei keda meda qarava vinaka kina na ivakaro i Jisu meda veivakatisaipelitaki.​—1 Korinica 9:22, 23.

19. Na cava e rua tale na basoga ni ilesilesi a cavuta o Jisu ena qai veivosakitaki ena ulutaga e tarava?

¹⁹ Na ilesilesi ni veivakatisaipelitaki a cavuta o Jisu e sega ni okati ga kina na vuna kei na vanua meda vunau kina, ia e oka tale ga kina na cava meda tukuna, qai yacova na gauna cava. Na rua tale na basoga ni ilesilesi a cavuta o Jisu ena qai veivosakitaki ena ulutaga e tarava.

[iVakamacala e ra]

O se Nanuma Tiko?

• Na cava na vuna kei na inaki eda vunautaka kina na Matanitu ni Kalou?

• Ena gauna oqo, sa vakacava na levu ni vanua era vakatetea kina na dauveiqaravi i Jiova na ivakaro i Jisu mera veivakatisaipelitaki ena veivanua kece ga?

• Eda na veiveisautaka vakacava noda ‘iwalewale ni qoli’? Na cava na vuna?

[Taro]

[Katona ena tabana e 10]

Nodra iVola na Mataboko

O Albert e vakaitikotiko e Mereke, e qase ni ivavakoso qai cakacaka vakaitalatala vakatabakidua. E mataboko. E dau vukei koya vakalevu ena cakacaka vakaitalatala na nona vakayagataka na nodra ivolatabaki vakaivolatabu na mataboko, na Braille, e yaga tale ga vakalevu ena nona veiqaravi vakaivakatawa ni cakacaka. E vakacava sara mada na nona qarava tiko nona ilesilesi ena ivavakoso?

“O Albert e dua na ivakatawa ni cakacaka vinaka dina ena neimami ivavakoso,” e kaya o James, na ivakatawa daulewa. O Albert e dua vei ira na rauta ni 5,000 na mataboko e Mereke, era sa taura tiko mai ena loma ni veiyabaki oqo na ivola vakaivolatabu vakavalagi ni mataboko, vaka kina vakasipeni. Me tekivu mai na 1912, na ilawalawa e vaka e le dua na dauveiqaravi yalodina sa vakarautaka e sivia e duanadrau na ivola ena matanivola na Braille. Ena nodra vakayagataka na misini vovou, era tabaka rawa kina na iVakadinadina i Jiova e vica vata na milioni na draunipepa ni matanivola na Braille ena sivia na tini na vosa qai veisoliyaki ena sivia e 70 na vanua. O kila beka e dua e yaga vua na ivola vakaivolatabu e vakarautaki me baleti ira na mataboko?

[Katona ena tabana e 11]

Veivakatisaipelitaki ena Vosa Vagalu

Vica vata na udolu na iVakadinadina e vuravura raraba, okati kina e levu na itabagone gugumatua, sa ra vulica na vosa vagalu mera vukei kina na didivara mera tisaipeli i Karisito. Oya na vuna, e Brazil mada ga, era papitaiso kina e le 63 na didivara ena loma ni dua na yabaki wale tiko ga oqo, qai 35 na iVakadinadina didivara e kea sa ra cakacaka vakaitalatala vakatabakidua tiko. E vuravura raraba, sa sivia e 1,200 na ivavakoso vosa vagalu kei na iwasewase lalai. E veiyasa i vuravura e dua ga na tabacakacaka e nodra vakatabakidua na galu, e tiko e Rusia, e rawa ni tukuni ni tabacakacaka levu duadua baleta e kovuti Rusia taucoko!

[Kato ena tabana e 12]

Ra Vakatisaipelitaki na Daunibisinisi

Ni sikovi ira tiko na daunibisinisi ena nodra valenivolavola e dua na iVakadinadina mai Hawaii, e sota sara kei na vakailesilesi liu ni dua na kabani ni sala ni veilakoyaki. Dina ni osooso, a vakadonuya na turaga oqo me vulica na iVolatabu me 30 na miniti e veimacawa ena nona valenivolavola. Ena veimataka ni Vukelulu, e dau tukuna vei ira nona tamata cakacaka mera kua ni biuta yani e dua na qiri ena nona valenivolavola, me rawa ni vakatudaliga vinaka sara kina ena vuli. E dua tale na iVakadinadina mai Hawaii e dau vuli iVolatabu e veimacawa kei na itaukei ni dua na sitoa ni culaivava. E dau caka sara ga na vuli ena dela ni kaude ni sitoa. Ni curu yani e dua me volivoli, ena vakatikitiki sara na iVakadinadina. Ni biubiu o koya e volivoli, e dau tomani tale na vuli.

Erau a kune na ivakalesilesi liu kei na itaukei ni sitoa ni culaivava nira tu vakarau na iVakadinadina mera balata nodra “lawa” ena vanua cava ga e rawa. O kila e so na itikotiko ena yalava ni nomu ivavakoso o na kunei ira kina era sega ni dau tiko e vale?

[iYaloyalo ena tabana e 12]

O rawa beka ni veiqaravi ena yalava e duatani na kena vosa?