“Ko Ira Kece na Yaloqaseqase Era Dauivalavala Vakavuku”

NA VEIDUSIMAKI ni Vosa ni Kalou, na iVolatabu, e “daugadrevi vakalevu cake, ka vakalailai na koula, io, na koula vinaka sara.” (Same 19:​7-​10) Na cava na vuna? Ni ‘vunau [i Jiova] e ivurevure ni bula, me lako tani kina e dua mai na icori ni mate.’ (Vosa Vakaibalebale 13:14) Ni bulataki na ivakasala ena iVolatabu, e vakavinakataka na ivakarau ni noda bula qai levei kina na icori e rawa ni veivakaleqai. E bibi kina meda vakasaqara na vuku ena iVolatabu da qai cakava sara na veika eda vulica!

Ena Vosa Vakaibalebale 13:​15-​25, e tauca kina o Tui Solomoni e Isireli makawa na ivakasala ena vukea meda ivalavala vakavuku, eda na marautaka kina noda bula da qai bula dede tale ga. * Ena nona vakayagataka na vosa vakaibalebale lekaleka qai momona, e vakaraitaka kina se rawa vakacava ni vukei keda na Vosa ni Kalou mera vakadonui keda kina e so tale, meda yalodina tiko ga ena cakacaka vakaitalatala, me tiko vei keda na rai dodonu me baleta na veivakadodonutaki, kei na noda digitaka vakavuku na noda ilala. E kauta cake tale ga mai na bibi ni kena tiko na nodra ivotavota na luveda vaka tale ga kina na nodra dau vakadodonutaki vakayalololoma.

Vinakati o Koya sa Vuku Dina

E kaya o Solomoni: “A vuku dina sa vinakati kina na tamata: ia na nodra sala na dautalaidredre sa sukusukura.” (Vosa Vakaibalebale 13:15) E kaya e dua na ivola, ni ivosavosa taumada, “vuku dina,” se kila vinaka, “e dusia na yalomatua, vakatulewa dodonu, kei na vakasama vakavuku.” Ena sega ni dredre vua e bulataka na veitovo oqo me vakadonui vei ira tale e so.

 Dikeva mada na nona vukutaka na yapositolo o Paula na sala e veitaratara kina kei na nona itokani vakarisito o Filimoni, ena gauna e talai Onesimo, na dauveiqaravi i Filimoni a dro mai, me lesu vua nona turaga. Ena gauna oya sa lotu Vakarisito tiko kina o Onesimo. A vakamasuti Filimoni o Paula me ciqomi Onesimo ena yalovinaka, me vaka ga na nona dau ciqomi koya na yapositolo. Ke tiko nona dinau o Onesimo vei Filimoni, a tu vakarau sara ga o Paula me sauma. A rawa ni vakatulewa sara ga o Paula me vakaroti Filimoni me ciqomi Onesimo vinaka. Ia a digitaka na yapositolo me muria na sala matau qai malumu. Na nona cakava oya, e nuidei kina o Paula ni na tokoni koya o Filimoni, qai levu cake sara na ka e vakayacora mai na ka e kerei kina. E dodonu me vakatale ga oya noda veitaratara kei ira noda itokani ena vakabauta.​​—Filimoni 8-​21.

Ena dua tale na yasana na nodra sala na dau talaidredre e sukusukura, se kaukaua. Ena sala cava? E kaya e dua na vuku, ni vosa e vakayagataki e ke e kena ibalebale “kaukaua se dei, e dusia na nodra sega ni dau loloma na tamata ca. . . . O koya e dei ena nona inaki ca, e sega ni dau loloma qai sega ni kauaitaka nodra ivakasala vuku e so tale, ena tini ga ena rusa.”

E tomana o Solomoni: “Ko ira kece na yaloqaseqase era dauivalavala vakavuku: ia na lialia sa vakavotuya na nona lialia.” (Vosa Vakaibalebale 13:16) Na yaloqaseqase oqo e sega ni tiko kina na vakasama ni lawaki ca. Na yaloqaseqase oqo e veisemati kei na vuku, vaka kina na tamata yalomatua e vakasama ni bera ni cakava e dua na ka. Ni vakalewai vakaca se vakacacani, na tamata yaloqaseqase ena dau qarauna na yamena. Ena masulaka me vuataka na vua ni yalo tabu me kua kina ni dau cudru vakasivia. (Kalatia 5:​22, 23) Na tamata yalomatua ena sega ni vakalaiva e so na ituvaki se o ira tale e so mera lewai koya. Ena lewai koya vinaka ga qai sega ni via vakaitavi ena veivala era dau coko kina o ira e dau totolo nodra katakata nira vakacudrui.

O koya tale ga e yaloqaseqase ena vakatulewa vakavuku. E kila ni cakacaka vakavuku e sega ni vu mai na vakilakila, na nona muria ga na lomana, se na kena vakayacori na veika era cakava e levu. Oya na vuna, ena taura nona gauna me vakadikeva kina na ituvaki e sotava. Ena vakadikeva tale ga na kena dina qai vakasamataka na ka me na cakava. Sa na qai vakasaqaqara ena iVolatabu qai vakalewa na lawa kei na ivakavuvuli vakaivolatabu cava e vauca. O koya e vaka oqo, ena dodonu tu ga na nona ilakolako.​​—Vosa Vakaibalebale 3:​5, 6.

“Nai Talaki Lomadina sa ia na Veivakabulai”

Nida iVakadinadina i Jiova, eda vakacolati meda kacivaka na itukutuku soli vakalou. Na vosa vakaibalebale e tarava e vukei keda meda yalodina tiko ga ni vakayacora noda ilesilesi. E kaya: “Ai talaki ca sa lutu ki na ca: ia nai talaki lomadina sa ia na veivakabulai.”​​—Vosa Vakaibalebale 13:17.

E vakabibitaki e ke na itovo i koya e talai. Vakacava ke moica vakatani na itukutuku? Ena sega beka ni totogitaki? Vakasamataki Kiesai mada na dauveiqaravi  ni parofita o Ilaisa, ena vuku ni nona kocokoco a tukuna kina na itukutuku lasu vei Neamani na kavetani ni mataivalu ni Siria. Sa qai takavi Kiesai tale na vukavuka a tu vei Neamani. (2 Tui 5:​20-​27) Vakacava ke sega ni yalodina na italai qai sega sara ga ni kacivaka na itukutuku? E kaya na iVolatabu: “Kevaka ko sa sega ni vosa vua na tamata ca mo vakasalataki koya me lesu tani mai na nonai tovo ca, sa na mate ga na tamata ca ko ya e na nonai valavala ca; ia na nona mate ka’u [o Jiova] na taroga vei iko.”​​—Isikeli 33:8.

Ena yasana kadua, na italai e lomadina se yalodina ena vakabulai vata kei ira na rogoci koya. E vakasalataki Timoci o Paula: “Vakaraici iko vinaka, kei nai vakavuvuli; tu dei kina: ni ko sa kitaka vakaoqo ko na vakabulai iko, kei ira talega era sa rogoci iko.” (1 Timoci 4:​16) Vakasamataki ira na vakabulai ni kacivaki vakadodonu na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou. E vakauqeti ira na tamata lomadina qai tuberi ira ina ka dina ena sereki ira. (Joni 8:​32) Ke ra mani sega ni vakarorogo na tamata ina nona itukutuku, o koya na italai yalodina ena ‘vakabula na yalona.’ (Isikeli 33:9) Meda kua mada ga ni vakawalena ni vakayacora noda ilesilesi meda vunau. (1 Korinica 9:​16) Meda saga ni “vunautaka na Vosa,” ia meda kua ni wereubiubi se vakamamadataka na itukutuku ena iVolatabu me rawa nira rogoca kina e so tale.​​—2 Timoci 4:2.

“Ko Koya sa Muria na Vunau ena Dokai”

Me kua beka ni ciqoma na tamata yalomatua na ivakasala yaga? E kaya na Vosa Vakaibalebale 13:18: “A dausiga kei na madua ena nona na tamata sa bese ni vakavulici: ia ko koya sa muria na vunau ena dokai.” E ka vakayalomatua meda ciqoma tale ga na veivakavulici eda sega ni kerea. Ena yaga sara na ivakasala e yavutaki vinaka ena gauna eda sega ni nanuma nida gadreva kina. Na noda muria na ivakasala vaka oqo ena vakalailaitaka na mosi ni lomada qai vukea meda kua ni sotava na leqa. Na noda bese ni ciqoma eda na vakamadualaki kina.

Na vosa ni vakavinavinaka, ni tauci ena kena gauna donu e tarai keda cake qai vu ni veivakayaloqaqataki. Ia e dodonu tale ga meda namaka da qai ciqoma na veivakavulici se veivakadodonutaki. Dikeva mada na rua na ivola a vola na yapositolo o Paula vei Timoci. E dina ni vakavinavinakataki koya tiko ena nona yalodina, ia na ivola oya e salavata kei na levu na ivakasala vei Timoci. E vakasalataki koya vakayalololoma  na cauravou oqo na yapositolo o Paula me baleta na dei ni nona vakabauta kei na vinaka ni nona lewaeloma, nona veitaratara kei ira e so tale ena ivavakoso, na nona toroya cake na yalo ni qaravi Kalou kei na nona dau lomavakacegu, nona veivakavulici, nona vorata na vukitani, kei na nona vakayacora vinaka na cakacaka vakaitalatala. E dodonu vei ira na itabagone ena ivavakoso mera qara ra qai ciqoma na nodra ivakasala na matua.

“Malele Vata kei Ira na Vuku”

E kaya na tui vuku: “A ka e domoni ka sa rawa tu sa ka kamikamica ki na yaloda, ia ko ira na lialia era sa cata sara ni lesu tani mai na ca.” (Vosa Vakaibalebale 13:19) E kaya e dua na ivola me baleta na vosa vakaibalebale oqo: “Na rawati ni isausau se yaco ni veika e vakanananutaki, e vakaceguya na loma ni tamata . . . Baleta na vakayacori ni veika e sauvi e ituvaki taleitaki duadua, oya na vuna era cata kina na lialia mera biuta na ka ca. Na veika era vinakata e rawati ga ena sala ca, ia kevaka era biuta na ka ca, era na sega ni rawata na marau e vu mai na vakayacori ni veika era diva.” E bibi gona meda bucina na gagadre donu!

E kaukaua sara na ka era rawa ni cakava na noda ilala ena ivakarau ni noda vakasama, na veika eda vinakata, kei na veika eda sega ni taleitaka! E kaya na ka dina oqo o Solomoni: “Ena vuku mai ko koya sa malele vata kei ira na vuku: ia ko koya era veitokani vata kei na lialia ena rusa.” (Vosa Vakaibalebale 13:20) Io, o ira eda veitokani vata, ena ka ni veivakalasai, ena Internet, vaka kina ena veika eda wilika, ena cakayaco vei keda vaka kina ena noda bula mai muri. E bibi gona meda digia vakavuku na noda ilala!

“Tataunaka na Ka me Ra Taukena”

E kaya na tui kei Isireli: “A ka ca ga ena muri ira na tamata ca: ia ena soli ga na ka vinaka vei ira na yalododonu.” (Vosa Vakaibalebale 13:21) Ena sotavi na ka vinaka ni qarai na yalododonu, ni o Jiova e nanumi ira na yalododonu. (Same 37:25) Ia, e dodonu meda kila ni dau yacovi keda kece na “gauna kei na veika tawanamaki.” (Dauvunau 9:​11, NW) E rawa beka nida vakavakarau ena veika tawanamaki ena yaco?

E kaya o Solomoni: “A tamata vinaka sa tataunaka na ka me ra taukena ko ira na makubuna.” (Vosa Vakaibalebale 13:22a) Na ivotavota yaga era tataunaka na itubutubu vei luvedra oya na nodra vakavulici ira mera kilai Jiova ra qai bucina e dua na veiwekani vinaka kei koya! E ka vakayalomatua beka me tuvanaki, kevaka e rawa, na veika me na vukea vakailavo na vuvale ke mani leqa vakasauri na itubutubu? Ena levu na vanua, era na tuvanaka beka na ulunivuvale na inisua, vakalawataki na veika e taukeni, qai maroroi e so na ilavo me qai vakayagataki e muri.

Na cava e rawa ni tukuni me baleta na nodra ivotavota na tamata ca? E tomana o Solomoni: “Sa maninitaki me nona na yalododonu nai yau ni tamatai valavala ca.” (Vosa Vakaibalebale 13:22b) Ena laurai beka oqo nikua, ia ena qai vakadinadinataki vinaka sara ni sa vakayacora o Jiova nona vosa ni yalayala me bulia na “lomalagi vou kei na vuravura vou” era na “tiko kina nai valavala dodonu.” (2 Pita 3:​13) Era na vakarusai na tamata ca, ia o “ira na  yalomalumalumu era na taukena na vanua.”​​—Same 37:11.

Na tamata yalomatua ena dau cakacaka vakavuku veitalia ke lailai na ka e taukena. E kaya na Vosa Vakaibalebale 13:23: “Sa levu na kakana e na nona cuki were na dravudravua: ia sa so na ka sa vakacataki ni sa sega ni lewai vakadodonu.” O koya e lailai na ka e taukena ena tamusuka e levu na ka ena cakacaka vagumatua kei na veivakalougatataki ni Kalou. Ia, o koya e sega ni vakatulewa dodonu ena vakayalia na iyau levu.

“Vakanakuitataka”

Na tamata e sega ni uasivi e gadreva na veivakavulici, ia me tekivu sara mai ena gauna ni gone. E kaya na tui kei Isireli: “O koya sa sega ni vakanakuitataka na luvena sa cati koya: ia ko koya sa lomani koya sa vakanakuitataka ni sa gone.”​​—Vosa Vakaibalebale 13:24.

Na veivakanakuitataki e ivakatakilakila ni lewa. Ena Vosa Vakaibalebale 13:​24, e dusia na nodrau lewa na itubutubu. Ena tikinivolatabu oqo na veivakanakuitataki e sega ni kena ibalebale sara na nodra kanakuita na gone. E dusia ga na veivakadodonutaki, se mani sala cava e vakayacori kina. Ena dua na yasana, na vosa wale ga e tau vakayalololoma e rawa ni vakadodonutaki kina na gone e cala. Dua tale beka na gone ena vinakati me vosataki. E kaya na Vosa Vakaibalebale 17:10: “Sa coba vakalevu na vunau vua na yalomatua, ka vakalailai ni tau vakadrau na kuita vua na lialia.”

Na veivakavulici ni itubutubu e dodonu me tau vakayalololoma qai vukutaki me rawa ni yaga vei ira na gone. Na itubutubu dau loloma ena sega ni raibaleta na cala nei luvena. Kena veibasai ga, ena kauaitaka vakabibi me rawa kina ni cavuraki na cala oya ni bera ni vakawakana. Na itubutubu dau loloma ena muria na ivakasala i Paula: “Kemuni na tama, ni kua ni vakacudrui ira na luvemuni, ia ni vakavulici ira ena ivakavuvuli kei na ivakarau ni vakasama i Jiova.”​​—Efeso 6:​4, NW.

Vakacava ke veivakademeni na itubutubu qai sega ni veivakadodonutaki? Ena vakavinavinakataki beka e muri na itubutubu e dau veivakademeni? Sega sara! (Vosa Vakaibalebale 29:21) E kaya na iVolatabu: “Na gone sa biu wale tu me veitalia sa vakamaduataki tinana.” (Vosa Vakaibalebale 29:15) Na veivakademeni e ivakaraitaki ni vakawelewele kei na lailai ni loloma. Ia na veivakavulici e dei qai tau vakayalololoma e ivakaraitaki ni loloma dina.

Ena vakalougatataki na tamata yalomatua qai yalododonu ni dau cakacaka vakavuku. E vakadeitaki keda o Solomoni: “Sa kana na yalododonu me mamau kina ko koya: ia na ketedra na tamata ca ena viakana ga.” (Vosa Vakaibalebale 13:25) E kila o Jiova na veika e vinaka ena basoga kece ni noda bula​​—ena noda vuvale, noda veiwekani kei ira tale e so, noda cakacaka vakaitalatala, se gauna eda vakavulici kina. Na noda bulataka na nona ivakasala ena nona Vosa, e sega ni vakabekataki nida na marautaka kina na ivakarau ni bula vinaka duadua.

[iVakamacala e ra]

[iYaloyalo ena tabana e 28]

Ni vakalewai vakaca, na tamata yaloqaseqase ena dau qarauna na yamena

[iYaloyalo ena tabana e 29]

O koya e kacivaka ena yalodina na Matanitu ni Kalou ena rawata e levu na ka vinaka

[iYaloyalo ena tabana e 30]

Na vosa ni vakavinavinaka e dau veivakayaloqaqataki, ia meda dau ciqoma tale ga na veivakadodonutaki

[iYaloyalo ena tabana e 31]

Na itubutubu dau loloma ena sega ni raibaleta na cala nei luvena