‘Ra Gone, ni Talairawarawa Vei Ira Nomuni iTubutubu’

“Kemuni na gone, mo ni talairawarawa vei ira na nomuni i tubutubu e na ka sa vinaka vua na Turaga, ni sa ka dodonu oqo.”​—EFESO 6:1, VV.

1. Ena taqomaki iko vakacava nomu dau talairawarawa?

NA VU ni noda bula tiko nikua baleta ga nida a talairawarawa, ia e so tale era sa takali nira a sega ni talairawarawa. Talairawarawa ena cava? Ena veika e vakaroti keda kina na yagoda e buli ena sala “veivakurabuitaki.” (Same 139:14) E raica na o loaloa na matada, ia na daligada e rogoca na vadugu ni kurukuru. Oti, sa qai liwa kaukaua na cagi. Na veika oqo ena tukuna vei ira na sa kila na leqa ni sa kena gauna mera lai vakaruru, de ra vakaleqai ena cava kei na lidi ni yaseyase.

2. Na cava e yaga kina me vakasalataki na gone, ia na cava me talairawarawa kina vei rau nona itubutubu?

² E yaga vei iko na itabagone na ivakasala, qai nodrau itavi na nomu itubutubu me rau dau veivakasalataki. De o sa rogoca ni dau tau vei iko na vosa oqo: “Kua ni tara na sitovu, e katakata.” “Qarauna na vanua titobu, de o luvu.” “Ni o se bera ni takoso, rai ina imatau kei na imawi.” Ka ni rarawa nira mavoa se mate e so na gone nira sega ni talairawarawa. “Sa ka dodonu” ga mo talairawarawa vei rau nomu itubutubu—ni oqori e uasivi qai vinaka, e ka vakayalomatua tale ga. (Vosa Vakaibalebale 8:33) E dua tale na tikinivolatabu e kaya “ni sa vinaka sara” vua na noda Turaga o Jisu Karisito na nomu talairawarawa. Io, na Kalou e vakaroti iko na gone mo talairawarawa vei rau nomu itubutubu.​—Kolosa 3:20; 1 Korinica 8:6.

iCovi Tudei ni Talairawarawa

3. Na cava na “bula dina” eda na rawata e levu, ia ke ra vinakata na gone mera yacova na bula oqori, na cava mera cakava?

³ E taqomaka nomu “bula oqo” na nomu talairawarawa vei rau nomu itubutubu, o na rawa tale ga ni marautaka kina na bula “ena muri mai,” oya na “bula dina.” (1 Timoci 4:8; 6:19) Na bula dina eda na marautaka e levu, oya na bula tawamudu ena vuravura vou e yalataka na Kalou vei ira na talairawarawa ina nona ivakaro. E dua vei ira na ivakaro levu oqori e kaya: “‘Vakarokorokotaki rau na tamamu kei na tinamu.’ Sa i koya oqo na i matai ni vunau sa dua kina na vosa ni yalayala: ‘mo vinaka kina, ka bula balavu kina e na dela i vuravura.’” O na marau gona ke o talairawarawa vei rau nomu itubutubu. O na sega ni leqataka e dua na ka mai muri, o na rawa tale ga ni marautaka na bula tawamudu ena vuravura parataisi!​—Efeso 6:2, 3, VV.

4. Era na doka vakacava na Kalou na gone, ra qai vakila na kena yaga?

⁴ Ke o dokai rau nomu itubutubu ena nomu talairawarawa vei rau, o sa doka tiko na Kalou e vakarota mo talairawarawa. O na vakila tale ga na kena yaga ke o cakava oqori. E kaya na iVolatabu: “Koi au ko Jiova na nomu Kalou, ka’u sa vakavulici iko mo vinaka kina.” (Aisea 48:17; 1 Joni 5:3) E yaga vakacava vei iko nomu talairawarawa? Rau na marau kina nomu ta kei nomu na, ia erau na qai vakaraitaka vei iko oqori ena so na ka vinaka erau cakava. Oqo ena vakavuna mo marautaka ga kina nomu bula. (Vosa Vakaibalebale 23:22-25) O koya e bibi sara ni na marautaka na Tamamu vakalomalagi na nomu talairawarawa, ena vakalougatataki iko kina vakalevu! Meda raica mada se a vakalougatataki Jisu qai taqomaki koya vakacava o Jiova, ni a kaya oqo o Jisu me baleti koya: “[A]u sa dau cakava tiko ga na ka e vinakata.”​—Joni 8:29, VV.

 O Jisu—Dau Cakacaka Gugumatua

5. Na cava eda rawa ni kaya kina ni o Jisu e dua na dau cakacaka gugumatua?

⁵ O Jisu na ulumatua i Meri. E cakacaka vakamatai na tamana vakacabecabe o Josefa. Mani matai tale ga o Jisu ni a rairai vulitara ga vei Josefa. (Maciu 13:55; Marika 6:3; Luke 1:26-31) Cava nomu nanuma, ena matai vakacava beka o Jisu? Ni se bera ni kunekunetaki ena sala veivakurabuitaki vua na tinana e se sega ni tara tagane, a kaya ena gauna a tiko kina mai lomalagi: “Au a qai tiko kaya [kei na Kalou] me matai daucakacaka: ka’u a nona ka e daurekitaki e na veisiga, ka’u a marau tiko e matana.” A vakadonui Jisu na Kalou, ni a dau cakacaka gugumatua mai lomalagi. Vakacava ni se tubu cake tiko e vuravura, a saga tale beka ga me dau cakacaka gugumatua, me dua na matai vinaka sara?​—Vosa Vakaibalebale 8:30; Kolosa 1:15, 16.

6. (a) Na cava beka o na kaya kina ni na tiko na itavi i Jisu e vale ena gauna a se gonelailai kina? (b) Era na vakatotomuri Jisu vakacava na gone?

⁶ De dua a dau qitora e so na qito o Jisu ni se gone, me vakataki ira ga na gone era cavuti ena iVolatabu. (Sakaraia 8:5; Maciu 11:16, 17) Ia ni ulumatua ena vuvale e levu na lewena, ratou qai sega soti ni tiko vinaka vakailavo, ena tiko na itavi me qarava me ikuri ga ni cakacaka vakamatai e sa na tuberi koya voli kina o Josefa. E muri e sa qai lako yani o Jisu me vunau, ia e so na gauna e bolea na ka dredre ena nona vinakata ga me vakayacora nona ilesilesi. (Luke 9:58; Joni 5:17) Vakacava, o rawa ni vakatotomuri koya ena so na ka o cakava? Rau dau kerei iko beka nomu itubutubu mo samaka nomu rumu se cakava e so tale na ka? Rau dau uqeti iko beka mo vakaitavi ena sokalou ena nomu lakova na soqoni vakarisito kei na nomu vakamacalataka nomu vakabauta vei ira tale e so? Ke o vakasamataki Jisu ni se gone, na cava beka ena cakava ena veivakauqeti vaka oqo?

Dau Vulica Vagumatua na iVolatabu, Kena Qasenivuli Tale Ga

7. (a) O cei soti era salavata beka kei Jisu ena solevu ni Lakosivia? (b) A tu i vei o Jisu ni sa tekivu na ilakolako lesu, ia na cava a lai tu voli kina e kea?

⁷ Era vakaroti kece na tagane e Isireli mera lai sokaloutaki Jiova ena valenisoro donuya na tolu na solevu vakaJiu. (Vakarua 16:16) Ni se qai yabaki 12 o Jisu, kena irairai ni ratou a gole nona vuvale taucoko i Jerusalemi me baleta na solevu ni Lakosivia. De ratou wili ena ilakolako oya na tacina kei na ganena vakacabecabe. Ia, e kena irairai ni ratou salavata tale ga ena ilakolako oya kei na vuvale i Jisu o Salomi, oqo beka na taci Meri, na wati Salomi o Sepete, kei na luvedrau o Jemesa kei Joni, erau qai yapositolo e muri. * (Maciu 4:20, 21; 13:54-56;  27:56; Marika 15:40; Joni 19:25) De rau nanuma kina o Josefa kei Meri, ni ratou sa lesu, ni a tiko voli o Jisu kei iratou na wekana. Oya beka na vuna erau sega ni vakawa taumada kina nona yali. Ia, oti e tolu na siga, rau qai kunei Jisu ena valenisoro, “ni sa tiko e na kedra maliwa nai vakavuvuli, ka rogoci ira tiko, ka taro talega vei ira.”​—Luke 2:44-46.

8. Na cava e cakava o Jisu ena valenisoro, ia na cava era kurabui kina na vakarorogo?

⁸ A ‘vakatarogi’ ira vakacava na ivakavuvuli o Jisu? De sega ni vakatarogi ira ena taro vovodea me cegu ga kina na lomana se me via vaqara itukutuku. Na vosa vaKirisi e vakayagataki e ke e rawa ni dusia na mataqali veitarotarogi titobu e dau caka ga ena gauna e dabe kina na mataveilewai. O koya gona, dina ni se gone o Jisu, nona kila na iVolatabu e vakurabuitaki ira tale na ivakavuvuli matua ni lotu! E kaya na iVolatabu nira “sa kurabui ko ira kece era sa rogoca, e na nona vuku kei na nona vosa.”​— Luke 2:47.

9. O na muria vakacava na ivakaraitaki i Jisu ena kena vulici na iVolatabu?

⁹ Rawa vakacava vei Jisu ena yabaki ni bula oya me vakadrukai ira na ivakavuvuli matua ena ka e kila mai na iVolatabu? Taumada, o rau nona itubutubu, erau dau rerevaka na Kalou, erau tuberi koya ena ivakavuvuli vakalou mai na gauna sara e se gonedramidrami kina. (Lako Yani 12:24-27; Vakarua 6:6-9; Maciu 1:18-20) Kena irairai tale ga ni a dau kauti Jisu o Josefa ina valenilotu me lai rogoca na wiliki kei na vakamacalataki ni iVolatabu. Vakacava o iko, rau qacoya beka nomu itubutubu nodrau dau tuberi iko ena iVolatabu, rau kauti iko tale ga ina soqoni vakarisito? O vakamareqeta nodrau sasaga ena tikina oqori me vakataki Jisu ga vei rau nona itubutubu? O dau tukuna vei ira tale e so na ka o vulica me vakataki Jisu?

Dau Vakarorogo o Jisu

10. (a) Na cava e sega ni dodonu me dredre kina nodrau kunei Jisu nona itubutubu? (b) E ivakaraitaki vinaka vakacava o Jisu vei ira na gone?

¹⁰ Ena vakacava beka na lomadrau o Meri kei Josefa ni rau qai kunei Jisu ena valenisoro ni sa oti sara tu e tolu na siga? Sega ni vakatitiqataki ni rau marau dina. Ia a kurabui ga o Jisu ni rau sega ni kila nona itubutubu na vanua e tiko kina. Erau sega ni lecava nona kunekunetaki ena sala veivakurabuitaki. Kena ikarua, erau na kila tale ga na nona itavi mai muri me iVakabula, me Tui tale ga ni Matanitu ni Kalou, e dina ni rau sega ni kila sara na kena matailalai. (Maciu 1:21; Luke 1:32-35; 2:11) Tarogi rau gona o Jisu: “E na cava drau sa vakasaqarai au? drau sa sega beka ni kila ni sa kilikili kei au me’u tiko e na vale nei Tamaqu?” Ni kaya oti oya, a talairawarawa ga ena nona biubiu kei rau me ratou lesu i nodratou i Nasareci. E kaya na iVolatabu: “A sa talairawarawa vei rau.” Ia o tinana, ‘e maroroya na vosa kece ga oqo e lomana.’​—Luke 2:48-51.

11. Na cava o vulica vei Jisu me baleta na talairawarawa?

¹¹ Dau rawarawa beka vei iko mo vakatotomuri Jisu, mo talairawarawa tu ga vei rau nomu itubutubu? Se o nanuma ni rau sega ni kila e dua na ka sa yaco tu e vuravura nikua, ni o kila cake o iko? Sa macala ni na levu cake na ka o kila me baleta beka na vakayagataki ni veimataqali talevoni, kompiuta, se so tale na iyaya vakalivaliva sa tu edaidai. Ia vakasamataki Jisu mada, ni a vakadrukai ira na ivakavuvuli matua ena “nona vuku kei na nona vosa.” Na ka o kila e lailai sara ni vakatauvatani kei koya. Ia a talairawarawa tiko ga vei rau nona itubutubu. E sega ni kena ibalebale oqo ni a dau duavata tu ga kei na ka kece rau vakatulewataka. Ia a “talairawarawa” tiko ga vei rau ena nona bula kece vakaitabagone. Na cava beka o nanuma o na vulica mai na nona ivakaraitaki?​—Vakarua 5:16, 29.

Sega ni Rawarawa na Talairawarawa

12. E taqomaki iko vakacava na talairawarawa?

¹² E sega ni rawarawa mo dau talairawarawa tiko ga me vaka eda raica ena ka e yaco ena vica ga na yabaki sa oti, ni rau vakarau gutuwa e rua na goneyalewa lalai ena dua na tolonisala rabailevu era veisivi voli kina ena dua  vata na gauna e ono na motoka. Ia e tiko na itatakoso e cake a caka ga me baleti ira na via taubale takoso. Rau kaya sara vei nodrau itokani o Jone, “Lako mai Jone,” ena nona sa gole yani me via lai taubale ena itatakoso. “O na lako vata kei keirau se sega?” Ni vaka me tu vakadua o Jone, vakanini koya sara e dua vei rau na goneyalewa: “Seti, tamata rerere!” A sega ni rere o koya, ia a kaya: “Au sa na rogoca mada ga na ka e kaya o nana.” Se qai taubale tiko ga yani ena itatakoso o Jone, sa rogoca na rorogo ni taya ni motoka, e rai sobu qai raica ni dua vei rau na goneyalewa sa laucoqa, mani mate sara. O koya tale adua, e mavoa vakaca, qai musu e dua na yavana. O tinadrau na goneyalewa a sa kaya oti vei rau me rau vakayagataka na itatakoso. E muri, a qai kaya vei tina i Jone: “Isa, au diva ga me rau a talairawarawa vakataki luvemu.”​—Efeso 6:1, VV.

13. (a) Na cava mo talairawarawa kina vei rau nomu itubutubu? (b) Ena gauna cava ga ena qai kilikili kina vua na gone me kua ni cakava na ka erau kaya vua nona itubutubu?

¹³ Na cava e kaya kina na Kalou, “Kemuni na gone, mo ni talairawarawa vei ira na nomuni i tubutubu”? O sa talairawarawa tiko vua na Kalou ke o talairawarawa vei rau nomu itubutubu. O rau tale ga nomu itubutubu e levu cake na ka erau kila. Me kena ivakaraitaki, ena lima na yabaki yani e liu ni se bera na coqa sa tukuni oti mai, e laucoqa mate na luvena e dua na itokani i tina i Jone, a via takoso tiko ena tolonisala vata ga oya! E dina ni sega ni rawarawa na dau talairawarawa tiko ga vei rau nomu itubutubu, e kaya ga na Kalou ni dodonu mo cakava oqori. Ia ke rau kaya vei iko nomu itubutubu se dua tale mo butako, lasu, se cakava na ka e sega ni vinakata na Kalou, sa dodonu ga mo “talairawarawa vua na Kalou, me kakua ga vei ira na tamata.” Oqori na vuna e salamuria kina na vosa vakaivolatabu oqo, “mo ni talairawarawa vei ira na nomuni i tubutubu,” na malanivosa, “e na ka sa vinaka vua na Turaga.” Kena ibalebale, o na talairawarawa vei rau nomu itubutubu ena ka kece erau vakarota e salavata ga kei na lawa ni Kalou.​—Cakacaka 5:29.

14. Na cava e rawarawa cake kina na talairawarawa vua na tamata uasivi, ia na cava ena se gadrevi ga kina vua me mai vulica?

¹⁴ Cava o nanuma, ena qai rawarawa beka ga mo dau talairawarawa vei rau nomu itubutubu e veigauna ke o gone uasivi vakataki Jisu, mo ‘yalosavasava, tawaca, qai tawasei tani mai vei ira na ivalavala ca’? (Iperiu 7:26) Ke o a gone uasivi, ena sega ni lomamu mo cakava na ca me vaka o dau vakila ena so na gauna. (Vakatekivu 8:21; Same 51:5) O Jisu mada ga a vulica e so na ka me baleta na talairawarawa. E kaya na iVolatabu: “Dina ga ni Luve ni Kalou o koya ia e a vulica na talairawarawa mai na veika rarawa e sota kaya.” (Iperiu 5:8, VV) E yaga vakacava na ka rarawa e sotava o Jisu me  vulica kina na talairawarawa, na ka a sega ni vulica rawa mai lomalagi?

15, 16. E vulica vakacava na talairawarawa o Jisu?

¹⁵ Ena veivakamuai i Jiova, rau taqomaki Jisu kina ni se gone o Josefa kei Meri. (Maciu 2:7-23) Ia e mani kauta laivi nona veitaqomaki na Kalou. Dua na gauna, sa tarabi sara ga na rarawa i Jisu ni kaya kina na iVolatabu ni a cabora “nona masu kei na kerekere e na tagi domoilevu vakararawa.” (Iperiu 5:7, VV) A yaco ni naica oqo?

¹⁶ Na ka oya e yaco donuya na iotioti ni vica na aua ni nona bula o Jisu e vuravura, ni sa solia nona igu kece o Setani me vecei Jisu me kua ni yalodina. Na kena vakararawataki Jisu beka nona vakasamataka ni na rogorogo ca o Tamana ena vuku ni nona mai vakamatei tu me vaka e dua e nanumi ni dau basulawa, e vakavuna me ‘vaka kina na titiri ni dra na nona buno ni sa lutu ina qele, ni masu tiko vagumatua’ ena were o Kecisemani. Oti ga e vica na aua ni sa lai vakamatei ena kaunirarawa, na mosimosi ni ka e sotava e vakavuna me “tagi domoilevu vakararawa.” (Luke 22:42-44; Marika 15:34) E vulica gona o Jisu na “talairawarawa mai na veika rarawa e sota kaya,” qai vakamarautaka kina na loma i Tamana. Ni sa tiko oqo mai lomalagi, e kila vinaka na rarawa eda vakila nida dau guta meda talairawarawa.​—Vosa Vakaibalebale 27:11; Iperiu 2:18; 4:15.

Vulica na Talairawarawa

17. Meda raica vakacava na veivunauci?

¹⁷ Kevaka erau vunauci iko na tamamu kei na tinamu, e dusia oqori ni rau lomani iko dina. E taroga na iVolatabu, “Bau dua li na gone e sega ni dau cudruvi koya ko tamana?” Sa na ca sara ga ke rau sega ni lomani iko na nomu itubutubu me sega kina na gauna vei rau me rau vunauci iko, se vakaevei? Ia o Jiova e dau vunauci iko ni lomani iko. “E na gauna eda totogitaki kina sa vaka mera mosi kece ga na i totogi ka sega ni ka me da marau kina; ia e muri era sa qai dau tauca kina na vakacegu kei na yalododonu vei ira era sa tuberi cake kina.”​—Iperiu 12:7-11, VV.

18. (a) Na veivunauci ena loloma e vakadinadinataka na cava? (b) E yaga vakacava vei ira e so o kila na veivunauci a tau vei ira?

¹⁸ E kaya na tui kei Isireli makawa o Solomoni, a bau cavuta nona vuku o Jisu, ni bibi vei ira na itubutubu mera dau veivunauci ena loloma. E vola o Solomoni: “O koya sa sega ni vakanakuitataka na luvena sa cati koya: ia ko koya sa lomani koya sa vakanakuitataka.” Bau kaya sara o Solomoni ni o koya e vunauci ena rawa ni vakabula na yalona mai na mate. (Vosa Vakaibalebale 13:24; 23:13, 14; Maciu 12:42) Nanuma lesu e dua na marama lotu Vakarisito ni a dau yalataka na tamana ni na lai vunauci koya e vale ni sa suka na soqoni baleta ni dau vosalevu. Ni vakasamataki tamana nikua, e vakavinavinakataki koya dina, baleta na vinaka ni nona bula edaidai e vu ga mai na veivunauci vakayalololoma e dau tauca vua o tamana.

19. Na cava sara mada mo talairawarawa kina vei rau nomu itubutubu?

¹⁹ Dodonu mo marau ke rau dau guta nomu itubutubu erau lomani iko me rau vagalalataka na gauna me rau dau vunauci iko kina vakayalololoma. Mo talairawarawa vei rau me vaka ga ni a talairawarawa vei rau o Josefa kei Meri na noda Turaga o Jisu Karisito. Ia na vuna levu mo talairawarawa kina baleta ni vakarota oqori na Tamamu dau loloma vakalomalagi, na Kalou o Jiova. O na raica ni na yaga dina vei iko oqori “mo vinaka kina, ka bula balavu kina e na dela i vuravura.”​—Efeso 6:2, 3, VV.

[iVakamacala e ra]

O na Sauma Vakacava?

• Ena yaga vakacava vei ira na gone ke ra talairawarawa vei ira nodra itubutubu?

• Ni se gone o Jisu, e ivakaraitaki vinaka vakacava o koya ena nona talairawarawa vei rau nona itubutubu?

• A vulica vakacava o Jisu na talairawarawa?

[Taro]

[iYaloyalo ena tabana e 24]

E kila vinaka na iVolatabu o Jisu ni se yabaki 12

[iYaloyalo ena tabana e 26]

E vulica vakacava o Jisu na talairawarawa mai na ka rarawa e sotava?