1. E raici ira vakacava na gumatua ni qaravi Jiova o Paula?

NA YAPOSITOLO o Paula e dau nanumi ira na gumatua ena kacivaki ni tukutuku vinaka. E vola: ‘Keitou dau nanuma na nomuni cakacaka ena vakabauta, nomuni sasaga kece e yavutaki ena loloma, kei na nomuni vosota ena vuku ni nomuni nuitaka na noda Turaga o Jisu Karisito ena mata ni noda Kalou na Tamada.’ (1 Ces. 1:3) O Jiova tale ga e dau nanuma na loloma era vakaraitaka o ira na yalodina ni qaravi koya me vakatau ena kedra ituvaki.—Iper. 6:10.

2. Na cava eda na dikeva ena ulutaga qo?

² Levu na noda itokani vakabauta ena gauna sa oti kei na gauna qo era vakuai ira ena levu na ka mera qaravi Jiova vakatabakidua. Meda raica mada nodra veiqaravi eso ena imatai ni senitiuri. Eda na dikeva tale ga eso na taba ni veiqaravi vakatabakidua ena gauna qo, oti eda na veivosakitaka na sala eda na rawa ni nanumi ira kina na noda itokani lomani era soli ira ena veiqaravi vakatabakidua.

3, 4. (a) Na veiqaravi cava era vakaitavi kina eso ena imatai ni senitiuri? (b) Era vukei vakacava ena veika vakayago?

³ Ni oti ga vakalailai nona papitaiso o Jisu, e tauyavutaka sara  e dua na cakacaka ena roboti vuravura. (Luke 3:21-23; 4:14, 15, 43) Ni sa mate, eratou qai liutaka nona yapositolo na vakarabailevutaki ni cakacaka vakavunau. (Caka. 5:42; 6:7) So na lotu vaKarisito vakataki Filipi era dauvunau se daukaulotu e Palesitaina. (Caka. 8:5, 40; 21:8) O Paula kei na so tale era gole sara ena yalava ribayawa. (Caka. 13:2-4; 14:26; 2 Kor. 1:19) So tale me vakataki Silivenusi (Sailasa), Marika, kei Luke era dau lavetaka na lawa se dauvolaivola. (1 Pita 5:12) Era veiqaravi tale ga kei ira na mataveitacini tagane yalodina qo eso na yalewa lotu vaKarisito. (Caka. 18:26; Roma 16:1, 2) Eda marautaka na wilika na iVolatabu vaKirisi vaKarisito ni volai kina na veika talei era sotava na ilawalawa qo, e vakaraitaka tale ga ni dau nanumi ira na nona dauveiqaravi o Jiova.

⁴ Era vukei vakacava ena veika vakayago na veiqaravi vakatabakidua ena imatai ni senitiuri? Ena so na gauna, era vukei qai kauaitaki vei ira na tacidra lotu vaKarisito, ia era sega ni kerea me caka qori vei ira. (1 Kor. 9:11-15) Era bau yalorawarawa tale ga ni veitokoni eso na mataveitacini kei na ivavakoso. (Wilika Cakacaka 16:14, 15; Filipai 4:15-18.) Ia eratou cakacaka vagauna tale ga o Paula kei ratou nona itokani me ratou vakarautaka kina na veika eratou gadreva vakayago.

5. Na cava erau tukuna e dua na veiwatini me baleta nodrau veiqaravi vakatabakidua?

⁵ Levu tale ga nikua era soli ira mera veiqaravi vakatabakidua. (Raica na kato “ iTavi ni Veiqaravi Vakatabakidua.”) Vakacava era marautaka na veiqaravi era digia? Qori mo qai tarogi ira kina, ena uqeti iko na ka era tukuna. Kena ivakaraitaki: E tukuna e dua na tacida tagane a veiqaravi tu vakapainia tudei, painia lavotaki, daukaulotu, qai lewe tale ga ni vuvale e Peceli ena vanua a veiqaravi kina: “Au raica ni digidigi vinaka duadua au vakayacora oya meu veiqaravi vakatabakidua. Niu yabaki 18, au sega sara ga ni kila meu vuli ena univesiti, cakacaka saumi se painia. Au sa qai raica qo ni sega ni guilecava o Jiova na noda dau soli keda meda qaravi koya vakatabakidua. Au mai vakayagataka vinaka kina noqu taledi kei na igu e solia vei au o Jiova. Ena sega ni va qo keu a vakaitavi ena dua tale na taba ni veiqaravi.” E tukuna o watina: “Na noqu ilesilesi kece e vukei au meu tubu tiko ga vakayalo. Keirau vakila e veigauna na veitaqomaki kei na veidusimaki i Jiova. Ena sega ni yaco qo kevaka keirau tiko ga ena neirau yalava makawa. Au vakavinavinakataki Jiova ena veisiga ni rawa ni keirau veiqaravi vakatabakidua.” Vakacava o vinakata me va tale ga oya nomu ivakarau ni bula?

6. E raica vakacava o Jiova na noda veiqaravi?

⁶ Eso ena sega ni vakatara na kedra ituvaki ena gauna qo mera veiqaravi vakatabakidua. Eda kila ni vakamareqeta tiko ga o Jiova na nodra veiqaravi mai vu ni lomadra. Vakasamataki ira mada e tukuna o Paula ena Filimoni 1-3, kei ira tale ga na lewe ni ivavakoso e Kolosa. (Wilika.) E vakavinavinakataki ira o Paula, o Jiova tale ga. Mo kua ni guilecava ni vakamareqeta na Tamada vakalomalagi na nomu veiqaravi. Ia o na tokoni ira vakacava era veiqaravi tiko vakatabakidua ena gauna qo?

7, 8. Na cava e okati ena veiqaravi vakapainia? Era na vukei ira vakacava na painia na lewe ni ivavakoso?

⁷ Me vakataki ira ga na daukaulotu ena imatai ni senitiuri, e vu ni veivakalougatataki dina ena ivavakoso na nodra gugumatua na painia. Levu era vakayagataka e  70 na aua e veivula ena cakacaka vakaitalatala. O na vukei ira vakacava?

⁸ E kaya e dua na tacida yalewa painia, o Shari: “Era bulabula na painia nira cakacaka vakavunau e veisiga. Ia era vinakata tale ga mera vakayaloqaqataki.” (Roma 1:11, 12) E tukuna e dua na ganeda a painia ena vica na yabaki me baleti ira na painia ena nona ivavakoso: “Era dau cakacaka vagumatua na painia. Era na marau nida vakavodoki ira ena cakacaka vakavunau, sureti ira ena dua na vakayakavi, soli ilavo vei ira se volia nodra waiwai ni motoka. Era na raica nida kauaitaki ira dina.”

9, 10. Na cava era cakava eso mera vukei ira kina na painia ena nodra ivavakoso?

⁹ Vakacava o via vukei ira na painia ena cakacaka vakaitalatala? E kaya o Bobbi: “Keimami gadreva vakalevu na veitokoni ena loma ni macawa.” E kaya tale e dua na painia ena nona ivavakoso: “E dredre meu kunea e dua me tomani au ena yakavi.” Qo na ka e marautaka e dua na ganeda sa veiqaravi tiko qo ena Peceli e Brooklyn ni se painia voli: “E kaya e dua na taciqu e vakamotoka, ‘Ke sega ni dua drau veitomani, qiri mai, au na tomani iko ena cakacaka vakavunau.’ Na ka e cakava qori e vakavuna meu gumatua tiko ga ena veiqaravi vakapainia.” E tukuna o Shari: “E sega ni dua e dau tomani ira na painia dawai ni oti na cakacaka vakavunau. O rawa ni sureti ira ena nomudou sokalou vakavuvale. Nida okati ira ena so na noda ituvatuva ena vakaukauataki ira.”

¹⁰ E tukuna e dua na ganeda a painia voli me 50 na yabaki kei na so na dawai: “Era dau sikovi keimami na painia na qase ni neitou ivavakoso ena veiyarua na vula. Era via kila na ituvaki ni neimami bula, neimami cakacaka, kei na ka keimami gadreva. Era kauai sara ga. Era lako mai ena neimami itikotiko mera raica na ka me keimami vukei kina.” Eda lai nanuma na nona vakavinavinakataka o Paula na nona veivuke e dua na turaga ni Efeso.—2 Tim. 1:18.

11. Na cava na cakacaka vakapainia lavotaki?

¹¹ E kalougata eso na ivavakoso nira veiqaravi voli kina eso na painia lavotaki. Levu na tacida qori era vakayagataka e  130 na aua e veivula ena cakacaka vakaitalatala. Na levu ni gauna era vakayagataka ena cakacaka vakaitalatala kei na so tale na itavi vakayalo, e lailai se sega sara ga na gauna mera cakacaka saumi kina. E dau solia na valenivolavola ni tabana e dua na ilavo lailai e veivula me tokona nodra cakacaka vakaitalatala.

12. E rawa nira vukei ira vakacava na painia na qase ni ivavakoso kei ira na mataveitacini?

¹² Eda na vukei ira vakacava na painia lavotaki? E kaya e dua na qase ni ivavakoso ena dua na valenivolavola ni tabana, e dau veivosaki kei ira na painia: “E bibi vei ira na qase mera veivosaki kei ira na painia, mera kila kina na kedra ituvaki kei na sala mera vukei kina. Era nanuma eso na tacida nira qaravi vinaka tu na painia nira tokoni vakailavo e veivula, ia e rawa nira veivuke na mataveitacini ena levu tale na sala.” Era gadreva tale ga na painia lavotaki mera tomani ena cakacaka vakaitalatala me vakataki ira ga na painia tudei. Vakacava o rawa ni vukei ira?

13, 14. (a) Na cava meda nanuma tiko me baleti ira na ivakatawa ni tabacakacaka? (b) O rawa ni vukei ira vakacava?

¹³ Eda dau nanuma tu nira bulabula qai kaukaua vakayalo na ivakatawa ni tabacakacaka kei watidra. E dina qori, ia era vinakata tale ga na veivakayaloqaqataki, veitokoni ena cakacaka vakaitalatala kei na veimaliwai ena gauna ni vakacegu. Vakacava ke ra tauvimate, curu i valenibula, sele se momosi na yagodra? Era na marau nira raici ira na tacidra se ganedra nira vakarautaka na veika era gadreva qai kauaitaki ira dina. Eda rawa ni vakasamataka na nona kauai “na vuniwai lomani” o Luke, e vola na ivola na Cakacaka vua na yapositolo o Paula kei ira na nona itokani.—Kolo. 4:14; Caka. 20:5–21:18.

¹⁴ Era vinakata tale ga na ivakatawa dauveilakoyaki kei watidra na itokani voleka. E vola e dua na ivakatawa dauveilakoyaki: “Era kila vinaka na noqu itokani na gauna meu vakayaloqaqataki kina. Nira dau vakatarogi au e rawarawa meu talaucaka na lomaqu. Nodra vakarorogo vinaka e vukei au vakalevu.” Io, era vakavinavinakataka na ivakatawa ni tabacakacaka kei watidra na nodra veikauaitaki na mataveitacini.

15, 16. Na itavi cava era qarava na lewenivuvale e Peceli, eda na vukei ira vakacava?

¹⁵ O ira na veiqaravi e Peceli ena veiyasa i vuravura, era yaga vakalevu ena tokoni ni cakacaka ni Matanitu ni Kalou ena vanua e qarava nodra valenivolavola ni tabana. Ke ra tiko na lewenivuvale e Peceli ena nomu ivavakoso se tabacakacaka, o na vakaraitaka vakacava nomu nanumi ira?

¹⁶ Nira yaco yani e Peceli, era na rairai vakanananu i vale nira sa biuta nodra vuvale kei na itokani dredre. Ia era na marau ke ra saga na vo ni lewenivuvale e Peceli kei na nodra ivavakoso vou mera veitokani! (Mari. 10:29, 30) E okati tale ga ena nodra ituvatuva ni cakacaka na nodra tiko ena soqoni kei na cakacaka vakavunau ena veimacawa. Ena so na gauna, ena tiko tale eso na itavi mera qarava. Ni matata qori vei ira na lewe ni ivavakoso ra qai vakavinavinakataki ira na lewe i Peceli ena nodra oga, eda na vakila taucoko na kena yaga.—Wilika 1 Cesalonaika 2:9.

17, 18. Na itavi cava era qarava na veiqaravi e vanua tani?

¹⁷ Ena rawa ni sega ni matau vei ira na veiqaravi e vanuatani na kakana, na vosa,  na ivakarau vakavanua kei na ituvaki e vou vei ira. Na cava ga era via veiqaravi kina ena vanua va qori?

¹⁸ Eso na daukaulotu era veiqaravi ena yalava e rawa ni yaga kina vakalevu na nodra veivakavulici. E vakarautaka gona na valenivolavola ni tabana na nodra icili kei na dua na ilavo lailai me baleta na ka era gadreva. So tale era veiqaravi e vanuatani era lesi ena valenivolavola ni tabana se ra veivuke ena tara ni valenivolavola ni vakadewa tu yawa, Vale ni Soqoni Lelevu, se Vale ni Soqoni. E dau vakarautaki na kedra, nodra itikotiko kei na so tale na veiqaravi. Me vakataki ira ga na lewenivuvale e Peceli, era dau tiko ena soqoni ra qai vakaitavi tale ga ena cakacaka vakaitalatala ena ivavakoso era lewena. Ena sala qori era vakayaloqaqataki ira kina na tacidra.

19. Na cava meda nanuma tiko me baleti ira na veiqaravi e vanuatani?

¹⁹ O na vakaraitaka vakacava nomu nanumi ira na veiqaravi vakatabakidua? Kua ni guilecava ni vou vei ira eso na kakana. Ni o sureti ira mo dou vakayagataka vata e dua na kakana, tarogi ira mada e liu se cava era na via kania se tovolea. Kua ni nanuma ni na totolo nodra kila na vosa ni nomu vanua kei na kena itovo. Ena taura na gauna mera qai kila na ka o tukuna, ia o rawa ni vukei ira mera cavuta vakadodonu. Era via kila!

20. Sala cava eda rawa nanumi ira kina na veiqaravi vakatabakidua kei na nodra itubutubu?

²⁰ Eso vei ira na veiqaravi vakatabakidua era sa qase, ia se bula tiko na nodra itubutubu. Era dau vinakata na itubutubu lotu vaKarisito mera tomana tiko ga nodra veiqaravi vakatabakidua na luvedra. (3 Joni 4) Ke ra gadreva na itubutubu mera vukei, e macala nira na saga ena nodra igu kece na tacida qo mera sikovi ira wasoma ke rawa. Ia e rawa nira vakaraitaka na vo ni lewenivuvale na nodra veitokoni nira vukei ira na nodra itubutubu. Meda kua ni guilecava nira vakaitavi tiko na tacida era veiqaravi vakatabakidua ena dua na itavi bibi duadua ena vuravura. (Maciu 28:19, 20) Vakacava o iko kei na nomu ivavakoso, o rawa ni vukea na nodra itubutubu?

21. Era raica vakacava na tacida era veiqaravi vakatabakidua na veivuke kei na veivakayaloqaqataki?

²¹ O ira na cakacaka vakatabakidua era solia nodra vinaka kece vei Jiova kei na tacidra. Era sega ni via rawaka. Koya gona era na marautaka vakalevu na veivuke cava ga o rawa ni solia vei ira. Levu era duavata kei na ka e tukuna e dua na tacida yalewa e veiqaravi tiko e vanuatani: “Na ivola lekaleka mada ga ni vakavinavinaka ena vakaraitaka nira kauaitaki iko ra qai marautaka nomu veiqaravi.”

22. O raica vakacava na veiqaravi vakatabakidua?

²² E vu ni veivakalougatataki na noda qaravi Jiova vakatabakidua. E gadrevi kina na sasaga, o na vulica kina e levu na ka qai marautaki dina. Ena vakarautaki keda tale ga ina veiqaravi ni sa veiliutaki na Matanitu ni Kalou eda vakanamata kece kina na dauveiqaravi i Jiova. Meda ‘dau nanuma mada ga na nodra cakacaka ena vakabauta kei na nodra sasaga kece e yavutaki ena loloma’ na tacida era veiqaravi vakatabakidua.—1 Ces. 1:3.