1, 2. Na cava e vinakata na Kalou vei ira kece na nona dauveiqaravi, se ra gone se qase?

KE O dua na itabagone, o vakavinavinakataki vakalevu ni o lewena na ivavakoso i Jiova e vuravura raraba. Ena levu na vanua e levu vei ira na papitaiso era itabagone. E veiuqeti dina meda raica na nodra tomani keda e levu na itabagone mera qaravi Jiova!

² Ni o dua na itabagone, de dua o taleitaka mo maliwai ira na nomu icaba. Dua na mataqali marau eda vakila nida maliwai ira eda itaba vata. Ke da gone se qase, se duidui na noda isususu, e vinakata ga na Kalou meda qaravi koya ena duavata. E vola na yapositolo o Paula ni inaki ni Kalou me “bula na veimataqali tamata kece, mera kila tale ga na ka dina.” (1 Tim. 2:3, 4) E vakamacalataki ena Vakatakila 7:9 o ira na dauveiqaravi ni Kalou era gole mai na ‘veimatanitu kece, veiyavusa, veimatatamata, kei na duivosavosa.’

3, 4. (a) Na rai cava e takalevu tu nikua vei ira na itabagone? (b) Na ivakarau ni rai cava e salavata kei na Efeso 4:25?

³ Era duidui dina na itabagone era qaravi Jiova kei ira na itabagone e vuravura! Levu vei ira na sega ni qaravi Jiova era  nanumi ira ga, nira vakaliuca na ka era vinakata. Eso na daunivakadidike era vakatokai ira na itabagone qori mera “iTabatamata Daunanumi Ira Ga.” E laurai ena nodra ivosavosa kei na nodra isulusulu nira sega ni dokai ira na itabaqase, era kaya ni o ira na itabaqase era sega “ni toso vata kei na gauna qo.”

⁴ E takalevu na ivakarau ni rai qori. E ka ni sasaga gona vei ira na itabagone era qaravi Jiova mera vorata na rai qori, mera ciqoma na rai ni Kalou. Ena imatai mada ga ni senitiuri, a kila o Paula ni bibi mera uqeti na tacina vakayalo mera vorata na “rai era kilai kina na luve ni talaidredre,” nira “muria voli ena dua na gauna.” (Wilika Efeso 2:1-3.) Mera vakavinavinakataki na itabagone era vorata na rai qori ra qai cakacaka ena duavata kei ira kece na tacidra. Qori e salavata vinaka kei na ka e cavuta o Paula, oya “nida lewe ni dua ga na yago.” (Efeso 4:25) Ni sa voleka ni cava na vuravura makawa qo, sa qai bibi ga meda cakacaka ena duavata. Meda dikeva mada eso na ivakaraitaki vakaivolatabu ena vukei keda meda raica vakabibi na noda cakacaka ena duavata.

5, 6. Na cava eda vulica vei Loti kei rau na luvena yalewa me baleta na noda veivolekati?

⁵ Ena gauna makawa e tu vakarau o Jiova me taqomaki ira nona dauveiqaravi nira duavata ni sotavi na ituvaki dredre. E rawa nida vuli ena ivakaraitaki vakaivolatabu na dauveiqaravi ni Kalou nikua, se da gone se qase. Dua na kena ivakaraitaki o Loti.

⁶ E sotava e dua na ituvaki leqataki o Loti kei na nona vuvale ni vakarau vakarusai o Sotoma, na korolevu eratou vakaitikotiko kina. E tukuna na agilosi ni Kalou vei Loti me ratou biubiu me ratou gole ina veiulunivanua ni kaya: ‘Dou dro mo dou bula.’ (Vkte. 19:12-22) E talairawarawa o Loti, erau tokoni koya tale ga na rua na luvena yalewa me ratou biuta na koro. E ka ni rarawa nira sega ni cakava qori eso tale era volekati ratou. Erau nanuma na cauravou erau veimusumusuki tu kei rau na luvei Loti ni ‘vaka ga e veiwali tiko’ o Loti sa kenaturaga. A vakaleqai kina nodrau bula. (Vkte. 19:14) E bula ga o Loti kei rau na luvena yalewa eratou dau veivolekati.

7. E vukei ira vakacava na Isireli o Jiova nira yalovata na biubiu mai Ijipita?

⁷ Vakasamataka e dua tale na ivakaraitaki qo. Nira biuti Ijipita na Isireli, era sega ni biubiu vakaiwasewase, se mera dui lakolako. Gauna e ‘dodoka kina o Mosese na ligana ina wasawasa,’ e wasea rua o Jiova na wasawasa, ia e sega ni takoso duadua o Mosese se mera tomani koya e vica ga na Isireli. Era takosova na wasawasa na ivavakoso kece ni taqomaki ira o Jiova. (Lako 14:21, 22, 29, 30) Era yalovata qai salavata kei ira “e dua nai vavakoso levu era dui kaikai,” era sega ni Isireli era to kei ira. (Lako 12:38) Ena sega ni ka vakayalomatua ke so na itabagone era via muria ga na sala era nanuma ni donu vei ira, ni na sega ni taqomaki ira o Jiova.—1 Kor. 10:1.

8. Era vakaraitaka vakacava na duavata na dauveiqaravi ni Kalou ena gauna i Jiosafati?

⁸ Ena gauna i Tui Jiosafati, era sotava na dauveiqaravi ni Kalou e dua na meca vakadomobula, era “lewe vuqa sara” mai na veivanua voleka. (2 Vei. 20:1, 2) Era ivakaraitaki vinaka na dauveiqaravi ni Kalou, nira sega ni saga mera valuti ira na meca ena nodra kaukaua ga, ia era vakasaqarai Jiova. (Wilika 2 Veigauna 20:3, 4.) Era sega ni cakava yadudua qori se na sala era nanuma ni donu vei ira. E tukuna vei keda na iVolatabu: “A sa tu e na mata i Jiova ko ira kecega na Juta, kei ira vata na nodra lalai, na watidra, kei na  luvedra.” (2 Vei. 20:13) Se ra gone se qase, era vakabauta ra qai duavata mera muria na veidusimaki i Jiova, mani taqomaki ira na Kalou vei ira na meca. (2 Vei. 20:20-27) E ivakaraitaki vinaka qori vei keda na dauveiqaravi ni Kalou nida sotava na ituvaki dredre.

9. Na cava eda vulica me baleta na duavata ena ka era cakava na lotu vaKarisito taumada?

⁹ Era kilai tale ga na lotu vaKarisito taumada nira dau cakacaka vata. Kena ivakaraitaki, nira sa lotu vaKarisito e levu na Jiu kei ira na tavuki ina lotu vakaJiu, era muria sara na ‘nodra ivakavuvuli na yapositolo, era dau soqoni vata, era kana vata, era masu vata tale ga.’ (Caka. 2:42) E laurai vakalevu na duavata qori ena gauna e basika kina na veivakacacani, nira vinakata kina vakalevu na veitokoni. (Caka. 4:23, 24) O vakadinata ni bibi meda dau cakacaka vata ni basika na ituvaki dredre?

10. Gauna cava ena vinakati kina vakalevu meda duavata?

¹⁰ Sa voleka qo na gauna butobuto duadua ena itukutuku ni kawatamata. E vakamacalataka qori na parofita o Joeli me “dua na siga butobuto ka loaloa.” (Joeli 2:1, 2; Sefa. 1:14) Qori na gauna meda na duavata kina na dauveiqaravi ni Kalou. Vakasamataka mada na vosa i Jisu: “Na matanitu e tawase e sega ni rawa ni tudei.”—Maciu 12:25.

11. Na cava eda vulica ena Same 122:3, 4 e yaga vei keda na tamata ni Kalou nikua? (Raica na imatai ni yaloyalo.)

¹¹ Sa roro tiko mai na siga vakadomobula qori, e bibi meda duavata. Na duavata vakayalo e vinakati e rawa ni vakatauvatani kei na veikabiti ni vale e Jerusalemi makawa. Ni veivolekati na vale, e tukuna kina na daunisame ni o Jerusalemi e ‘tara me vaka na koro e sema vata ga me dua.’ E rawa kina vei ira na vakaitikotiko e kea mera veivuke ra qai veitaqomaki. Na nodra veivolekati vakayago e vakatakarakarataka vinaka na nodra duavata vakayalo na lewe ni matanitu kece nira kumuni vata na ‘veiyavusa i Ja’ mera sokalou. (Wilika Same 122:3, 4.) Ena gauna qo kei na veisiga ca e se bera mai, ena vinakati tale ga meda ‘sema vata ga me dua.’

12. Na cava meda cakava meda vakabulai ena ravuravu sa roro tiko mai?

¹² Ena yaga vakacava na noda ‘sema’ se duavata ena gauna oya? E parofisaitaki ena Isikeli wase 38 na nona ravuti ira na dauveiqaravi ni Kalou o ‘Koki ena vanua o Mekoki.’ Ena vinakati ena gauna qori meda kua ni vakalaiva e dua na ka me tawasei keda. Eda na sega sara ga ni via qara na nona veivuke o vuravura. Eda na via kabiti ira voleka ga na tacida vakayalo. Sega ni kena ibalebale qori nida na vakabulai nida lewena e dua na isoqosoqo. Ena gauna dredre qori, o Jiova kei na Luvena erau na vakabulai ira era kaciva na yaca ni Kalou. (Joeli 2:32; Maciu 28:20) Vakacava e tiko na vuna mera vakabulai kina o ira era lakosese se sega ni duavata kei na qelenisipi ni Kalou?—Maika 2:12.

13. Na cava e rawa nira vulica na itabagone lotu vaKarisito?

¹³ Vakacava sa matata qo na vuna e sega kina ni ka vakayalomatua meda muria na nodra ivakarau na itabagone era tawasei ira ra qai lewa ga na nodra bula? Sa roro voleka mai na gauna ena vinakati kina vakalevu meda veivolekati. Eda okati kece kina na gone kei na qase! Io, e bibi ena gauna qo meda vulica meda cakacaka vata, meda bucina na duavata ena vinakati vakalevu ena veisiga se bera mai.

14, 15. (a) Na cava na inaki ni nona vakavulici ira na itabagone kei na qase nikua o Jiova? (b) Na cava na ivakasala i Jiova ena uqeti keda meda duavata?

¹⁴ E vukei keda tiko o Jiova meda “qaravi koya e na lomavata.” (Sefa. 3:8, 9) E vakavulici keda tiko me rawa nida okati ena nona inaki tawamudu. Na cava e okati kina? E nona inaki “me kumuna vata tale na ka kece vei Karisito.” (Wilika Efeso 1:9, 10.) E vinakata me vakaduavatataki ira nona ibulibuli talairawarawa e lomalagi kei vuravura. Ena yaco dina qori. Ke o dua na itabagone, vakacava e uqeti iko qori mo raica ni bibi mo cakacaka vata kei na isoqosoqo i Jiova?

¹⁵ E vakavulici keda tiko o Jiova meda duavata nikua, e nona inaki me tawamudu na noda duavata. Levu na gauna e dau tukuna na iVolatabu meda “veikauaitaki,” “veilomani,” meda “veivakacegui tiko ga,” da qai “veivakauqeti.” (1 Kor. 12:25; Roma 12:10; 1 Ces. 4:18; 5:11) E kila o Jiova nida sega ni uasivi na lotu vaKarisito. Qo ena rawa ni vakadredretaka na noda duavata, ena vinakati gona na sasaga meda ‘yalorawarawa ni veivosoti.’—Efeso 4:32.

16, 17. (a) Na cava e dua na inaki ni soqoni vaKarisito? (b) Na cava e rawa nira vulica na itabagone vei Jisu?

¹⁶ E vakarautaka tale ga o Jiova na soqoni vaKarisito me rawa nida veivolekati tiko ga. Eda dau wilika vakalevu na itukutuku veiuqeti ena Iperiu 10:24, 25. Dua na inaki ni noda soqoni oya meda “veivakauqeti, meda veilomani, meda caka vinaka tale ga.” E yaga dina na kena vakarautaki na soqoni ni rawa meda “veivakayaloqaqataki, vakabibi nida raica ni sa voleka mai na siga.”

¹⁷ Ni se itabagone o Jisu, e dau doka na ituvatuva qori. A gole vata kei na nona itubutubu ena dua na soqo vakayalo ni se yabaki 12. E lai yali tu ena vanua ni soqo. Ia e sega ni gole o Jisu vei ira na nona icaba. Erau kunei koya o Josefa kei Meri ni a veivosakitaka tiko na veika vakayalo kei ira na ivakavuvuli ena valenisoro.—Luke 2:45-47.

18. E yaga vakacava na noda masu me rawati kina na duavata?

¹⁸ Me ikuri ni noda veilomani kei na noda vaqaqacotaka na ivau ni duavata ena soqoni vaKarisito, eda rawa tale ga ni masulaki ira na tacida. Meda vakamatatataka na ka eda kerea  nida masulaki ira na tacida, ena vakadeitaka kina ena noda vakasama na bibi ni veilomani. Sega ni kena ibalebale mera cakava ga qori na lotu vaKarisito uabula. Ke o itabagone, vakacava o dau cakava qori mo bucina kina na veiwekani voleka kei na nomu vuvale vakayalo? O na vakadeitaka kina ni o sega ni tiki ni vuravura makawa qo ena gauna e vakarusai kina.

19-21. (a) Na cava eso na sala vakasakiti eda vakaraitaka kina nida “sema vata kece”? Tukuna eso na ivakaraitaki. (b) Na cava o vulica ena ka era cakava eso na tacida ni yaco na leqa tubukoso?

¹⁹ Era sa muria tiko nikua na dauveiqaravi i Jiova na ivakavuvuli ena Roma 12:5: “[Eda] sema vata kece.” Eda rawa ni vakadinadinataka qori ni yaco na leqa tubukoso. Ena Tiseba 2011, a waluvu na yanuyanu o Mindanao ena Yatu Filipaini ni ravuravu e dua na cava. Ena siga oya e sivia ni 40,000 na vale e vakacacani, wili kina e tini vakacaca na nodra vale na tacida. Ia e ripotetaka na valenivolavola ni tabana ni “bera mada ga nira veiqaravi na komiti ni vakacoko, era sa tekivu veivuke na tacida vakayalo mai na so tale na vanua.”

²⁰ A yaco tale ga e dua na uneune kaukaua mai Japani, e cabe na ualoka qai vakacaca ena tokalau ni vanua ya, levu na tacida era vakaleqai sara vakaca. Eso era vakayalia na ka kece e tu vei ira. Dua na tacida yalewa o Yoshiko a vakacacani nona vale, e vakaitikotiko rauta ni 40 na kilomita mai na Vale ni Soqoni. E tukuna: “Keitou kurabuitaka ni oti ga e dua na siga na kena yaco na uneune, erau mai vaqarai keitou na ivakatawa ni tabacakacaka kei na dua tale na tacida tagane.” E kaya ena matadredredre: “Keitou vakavinavinakataka dina na kena vakarautaki vakalevu ena ivavakoso na veika vakayalo keitou gadreva. Kena ikuri, e soli vei keitou na kote, ivava, kato kei na isulu ni moce.” E tukuna e dua na lewe ni komiti ni vakacoko: “Era duavata na mataveitacini kece mai Japani mera veivuke. So era gole sara mai Merika. Nira tarogi se cava era gole mai kina vakayawa, era kaya, ‘Keimami duavata kei ira na taci keimami mai Japani, era vinakata na veivuke.’” Vakacava o marautaka ni o lewena e dua na isoqosoqo e dau kauaitaki ira vakalevu na lewena? Mo nuidei gona ni marautaka vakalevu o Jiova na yalo ni duavata qori.

²¹ Ena yaga vakalevu nida bucina nikua na yalo qori, nida na duavata ena veigauna se bera mai meda vosota na ituvaki dredre, ke da yawaki ira mada ga na tacida ena so tale na vanua. Na yalo qori e vaka ga e vakarautaki keda tiko ena ituvaki dredre eda na rairai sotava ni sa vakarau vakarusai na vuravura makawa qo. E donuya e dua na cagilaba o Fumiko e dua na tacida yalewa mai Japani, e kaya: “Sa voleka sara na icavacava. Ena vinakati meda tokoni ira tiko ga na tacida nida rai vakanamata ena gauna sa na sega kina na leqa tubukoso.”

22. Ena yaga vakacava ena veigauna se bera mai na noda duavata vaKarisito?

²² Nira vulica nikua na duavata na gone kei na qase, era sa vakarautaki ira tiko mera vakabulai ni cava na ituvaki ca qo se na vuravura e sega kina na duavata. Me vaka ga ena gauna sa oti, na Kalou ena vakabulai ira na nona dauveiqaravi. (Aisea 52:9, 10) Nanuma tiko, o rawa tale ga ni dua vei ira na vakabulai ke o saga vagumatua mo lewena na isoqosoqo ni Kalou era dau duavata. Ena yaga tale ga ke o vakamareqeta tiko ga na ka sa soli vei iko. Ena vakamacalataki qori ena ulutaga e tarava.