1. (a) Na cava e bibi kina ena gauna qo noda vala kei Setani? (b) Eda kila vakacava nida rawa ni qaqa na noda vala tiko kei Setani?

O SETANI e vala tiko kei ira na ivovo ni lumuti kei na ‘so tale na sipi.’ (Joni 10:16) Nona isausau na Tevoro me tiloma e levu na dauveiqaravi i Jiova ena loma ni gauna lekaleka sa vo tiko vua. (Wilika Vakatakila 12:9, 12.) Vakacava eda na rawa ni qaqa vei Setani? Io! E kaya na iVolatabu: “Vorata na Tevoro, ena qai dro tani vei kemuni.”—Jeme. 4:7.

2, 3. (a) E tokona vakacava na inaki i Setani na vakasama ni sega ni bula tiko na Tevoro? (b) O kila vakacava ni bula tiko o Setani?

² Levu era vosasuruya na vakasama ni bula dina tiko o Setani. Era vakabauta ni o Setani kei ira na timoni era tukuni ga ena ivola ni talanoa, vakaraitaki ena iyaloyalo vakarerevaki kei na qito ena vidio. Era nanuma ni sega ni dua na tamata yalomatua me vakabauta nira bula tiko na kabula vakayalo era dau veivakaleqai. O nanuma ni na cata o Setani me okati o koya kei na nona ilawalawa tawarairai mera itukuni wale ga? Sega! E rawarawa vei Setani me vakamatabokotaka na nodra vakasama o ira na vakatitiqataka ni bula dina tiko o koya. (2 Kor. 4:4) O Setani e vakacalai ira tiko na tamata ni vakabulabulataka na rai  nira sega ni bula dina tiko na kabula vakayalo.

³ Nida dauveiqaravi i Jiova, eda sega ni wili vata kei ira na vakacalai. Eda kila ni bula tiko na Tevoro, ni a vosa vei Ivi o Setani ni vakayagataka na gata. (Vkte. 3:1-5) E beitaki Jiova o Setani ena vuku i Jope. (Jope 1:9-12) O Setani ga e saga me temaki Jisu. (Maciu 4:1-10) Ni sa veiliutaki na Matanitu ni Kalou ena 1914, o Setani sara ga e tekivu “vala” kei ira na ivovo ni lumuti. (Vkta. 12:17) Se carubi tiko ga na ivalu qori ni saga o Setani me vakaleqa nodra vakabauta na ivovo ni 144,000 kei ira na so tale na sipi. Meda rawa ni qaqa, e bibi meda saqati Setani meda dei tale ga ena vakabauta. Ena veivosakitaki ena ulutaga qo e tolu na sala meda cakava kina qori.

4. Vakaraitaka vakacava o Setani ni dokadoka vakalevu?

⁴ E sega sara ga ni yalomalumalumu o Setani. Na ivakaraitaki levu duadua ni dokadoka kei na qaciqacia na nona saga na kabula vakayalo qo me saqata na veiliutaki cecere i Jiova, oti e buli koya me dua tale ga na kalou. Dua na sala meda saqati Setani kina oya meda kua ni dokadoka da qai bucina na yalomalumalumu. (Wilika 1 Pita 5:5.) Ia na cava na dokadoka? E tiko ga kina na vakasama ni itovo ca?

5, 6. (a) Vakacava, dau ca tu ga na dokadoka? Vakamacalataka. (b) Na mataqali dokadoka vakacava e rerevaki? Tukuna eso na ivakaraitaki vakaivolatabu.

⁵ Dua na ivolavosa e vakamacalataka na dokadoka me “nomu sakitaki iko kei na nomu dokai iko ga” kei na nomu “lomavakacegu ena vuku ni ka vinaka o cakava se taukena se o ira na volekati iko.” E sega ni dua na kena leqa qo. E kaya na yapositolo o Paula vei ira e Cesalonaika: “Keitou dau sakitaki kemuni kina ina ivavakoso ni Kalou ena vuku ni nomuni vosota kei na vakabauta ena veivakacacani kece kei na veika dredre oni sotava tiko.” (2 Ces. 1:4) E vinaka nida marautaka na ka era cakava eso kei na noda bau sakitaki keda toka. E sega ni tukuni meda maduataka na noda vuvale, itovo vakavanua, se na vanua eda susugi mai kina.—Caka. 21:39.

⁶ Ena yasana adua, na dokadoka ena vakaleqa na noda veiwekani kei na noda veitokani kei Jiova. Na dokadoka ena vakavuna meda yaloca da qai sega tale ga ni ciqoma ena yalomalumalumu na veivakadodonutaki. (Same 141:5) Na dokadoka e kena ibalebale “noda dokai keda vakasivia” se “na yaloqaciqacia era vakaraitaka eso nira vakabauta nira uasivi vei ira tale eso.” E cata o Jiova na dokadoka. (Isik. 33:28; Emosi 6:8) Ia e marau o Setani nida vakaraitaka na tamata na dokadoka e tukutukuni koya, ni vakaraitaka tiko ga na nona viavialevu. Sa bau marau mada ga o Setani ni raica nodra tukutukuni ira na tagane me vakataki Nimiroti, Fero, kei Apisalomi—era rawai ena dokadoka! (Vkte. 10:8, 9; Lako 5:1, 2; 2 Sam. 15:4-6) E bale tale ga o Keni ena vuku ni nona dokadoka. E vakasalataki koya sara ga na Dauveibuli, ia e dokadoka qai sega ni ciqoma na veivakadodonutaki. E sega ni via muria na veivakadreti i Jiova qai sega tale ni vakasamataka vakarua na ka e via cakava.—Vkte. 4:6-8.

7, 8. (a) Na cava na veicati vakamatatamata? E laurai vakacava kina na dokadoka? (b) Vakamacalataka na sala e vakaleqa kina na duavata ni ivavakoso na dokadoka.

⁷ Nikua tale ga e dau veivakaleqai na dokadoka. Eso na gauna e salavata kei na veicati vakamatatamata. E dua na ivolavosa e tukuna me baleta na veicati  vakamatatamata ni “veivakaduiduitaki se nodra cati na matatamata tale eso” kei na “vakabauta ni duidui matatamata e duatani nodra itovo kei na ka era rawata, eso na matatamata era sucu turaga, eso tale era tauvanua.” Na veivakaduiduitaki e vakavuna na tikoyavavala, ivalu, kei na laba vakayauyau.

⁸ E sega ni dodonu me laurai na itovo qo ena ivavakoso vaKarisito. Eso na gauna e rawa ni vu mai na dokadoka nodra dau veileti na mataveitacini, lai tini sara vakaca. E laurai qo vei ira eso na mataveitacini ena imatai ni senitiuri, e vola kina vei ira o Jemesa e dua na taro vakavure vakasama qo: “Na cava e vakavuna tiko na ivalu kei na veivala ena kemuni maliwa?” (Jeme. 4:1) Io, na noda katona na ca kei na noda biuti keda cake ena laurai ena noda ivosavosa kei na noda ivalavala, e lai vakavuna kina mera rarawa vakalevu eso tale. (Vkai. 12:18) Matata gona ni vakaleqa na duavata ni ivavakoso na dokadoka.

9. E vukei keda vakacava na iVolatabu meda vorata na veicati vakamatatamata kei na so tale na ivakaraitaki ni dokadoka? (Raica na imatai ni iyaloyalo.)

⁹ Ke da nanuma nida vinaka cake vei ira tale eso, e bibi meda nanuma ni “o ira yadua e dokadoka na lomana e sevaka o Jiova.” (Vkai. 16:5) Ena vinaka meda dikeva noda rai me baleti ira na matatamata tale eso, na vanua era cavutu mai kina, se nodra itovo vakavanua. Ke da dau dokadokataka na noda matatamata se noda vanua, eda lecava tiko ni Kalou e “bulia na matatamata kece mai na dua ga na tamata.” (Caka. 17:26) O koya gona, eda dua ga na matatamata nida kawa kece i Atama. E ka vakalialia gona meda vakabauta ni so na matatamata era uasivi, eso tale era lolovira. Na rai qori e lakolakovata kei na inaki i Setani me vakaleqa na veilomani kei na duavata vaKarisito. (Joni 13:35) Meda vorati Setani qai qaqa, meda vorata na ivakarau ni dokadoka kece.—Vkai. 16:18.

10, 11. (a) Na cava e rawarawa kina meda lomana na vuravura? (b) Na cava e rairai uqeta nona lomani vuravura o Timasa?

¹⁰ E “turaga ni vuravura qo” o Setani, e lewa tale tiko ga. (Joni 12:31; 1 Joni 5:19) Levu na ka e dulaka tu na vuravura qo e sega ni salasalavata kei na ivakatagedegede ni iVolatabu. E sega ni ca na ka kece e vakarautaka na vuravura. Ia meda namaka ni na vakayagataka o Setani na nona vuravura me rawa na lomada qai temaki keda meda valavala ca, se meda lomana na vuravura, da qai vakawalena na noda sokaloutaki Jiova.—Wilika 1 Joni 2:15, 16.

¹¹ Era rawai eso na lotu vaKarisito ena imatai ni senitiuri nira lomani vuravura. Kena ivakaraitaki, e vola o Paula: “Sa biuti au o Timasa ni lomana na veika ni vuravura qo.” (2 Tim. 4:10) E sega ni tukuna na iVolatabu na ka e lomana e vuravura o Timasa, me vakavuna nona biuti Paula. De dua e domona na veika vakayago o Timasa, e sega ni vakaliuca na veika vakayalo. Ke dina qori, e calata o Timasa e levu na itavi lavotaki vakayalo. Me rawata kina na cava? Vakacava, ena solia na vuravura na ka e uasivia na veivakalougatataki i Jiova oya me dau tokoni Paula?—Vkai. 10:22.

12. Eda na rawai vakacava ena “veibacani ni iyau”?

¹² Rawa ni yaco tale ga qori vei keda. Nida lotu vaKarisito, e macala ga nida via vakarautaka na veika vakayago me baleti keda kei na noda vuvale. (1 Tim. 5:8) E vinakata o Jiova meda tikovinaka, e macala qo ena itikotiko totoka e vakarautaka vei Atama kei Ivi. (Vkte. 2:9) E rawa ni vakacala  na lomada o Setani ena “veibacani ni iyau.” (Maciu 13:22) Levu era nanuma ni na vakamarautaki ira na ilavo, se ra na rawaka nira taukena na iyau. E veivakacalai na vakasama qo, e rawa ni vakavuna meda vakayalia na noda iyau talei duadua, oya na noda veiwekani kei Jiova. E vakasalataki ira nona imuri o Jisu: “E sega ni dua e rawa ni qarava e rua na turaga, ni na cata e dua qai lomana e dua, ena doka e dua qai beca e dua. Dou sega ni rawa ni qarava na Kalou kei na iYau.” (Maciu 6:24) Ke da qarava duadua ga na iYau, eda sa sega ni qaravi Jiova, qori sara ga na ka e vinakata o Setani meda cakava! Meda kua mada ga ni vakabibitaka na ilavo se na veika e rawa ni volia me vakaleqa na noda veiwekani kei Jiova. Meda vorati Setani, e bibi me donu noda rai me baleta na iyau.—Wilika 1 Timoci 6:6-10.

13. E tokoni vakacava ena vuravura qo na rai cala me baleta na vakawati kei na veiyacovi?

¹³ Dua tale na dai ni vuravura e lewa tu o Setani na veiyacovi tawadodonu. Nikua e levu era raica na yalodina ni veiwatini kei na bula vakawati me bula vesuki kei na ka ni gauna makawa. Kena ivakaraitaki, e dua na marama rogo e dau vakaraitaki ena iyaloyalo e kaya ni dredre me rau veiwatini tiko ga e dua na tagane kei na dua na yalewa. E sega ni kila e dua e yalodina ena nona vakawati se vinakata me yalodina. E kaya e dua na tagane e dau vakaraitaki ena iyaloyalo: “Au sega mada ni kila ke noda ivakarau na tamata meda tiko ga kei na dua ena noda bula taucoko.” E marau o Setani nira vakatanitaka na tamata rogo na isolisoli ni Kalou me baleta na vakawati. Sega sara ga ni kauaitaka na Tevoro na ituvatuva qo, se me raica me dei. Meda vorati Setani da qai qaqa, e bibi meda tokona na ituvatuva ni Kalou me baleta na vakawati.

14, 15. Eda na vorata vakacava na veiyacovi tawadodonu?

¹⁴ Se da vakawati se sega, meda vorata sara vakaukaua na veiyacovi tawadodonu kece. Vakacava ena rawarawa meda cakava qori? Sega! Kena ivakaraitaki, ke o dua na itabagone, o rairai rogoca nodra dokadokataka nomu icaba e koronivuli nira veiyacovi vakaveitalia se ra vakau itukutuku se itaba veivagarogaroi ena mobail. Qo e okati ena so na vanua me veisoliyaki iyaloyalo vakasisila me baleti ira na gone. E kaya na iVolatabu: “O koya e veiyacovi tawadodonu sa valavala ca sara tiko ga e yagona.” (1 Kor. 6:18) E tini ena rarawa kei na mate na kena tete na mate ca ni veiyacovi. Levu na itabagone era vakayalia nodra bula vakacauravou se vagoneyalewa era veivutunitaka nodra veiyacovi. Na ka e dau yaco dina me baleta na veiyacovi tawadodonu e duidui sara mai na ka e vakaraitaki ena tabana ni veivakamarautaki. E vakaraitaki kina ni sega ni dua na ka e yaco nida beca na lawa ni Kalou. Na vakasama qo e vakavuna mera rawai kina e levu ena “kaukaua ni ivalavala ca e veibacani.”—Iper. 3:13.

¹⁵ Na cava mo cakava ke dau dredre mo vorata na veitemaki ni veiyacovi tawadodonu? Mo kila ni qo e nomu malumalumu. (Roma 7:22, 23) Masuta na Kalou me vakaukauataki iko. (Fpai. 4:6, 7, 13) Qarauna na ituvaki e rawa ni tini ina itovo vakasisila. (Vkai. 22:3) Mo vorata vakatotolo na veitemaki ena gauna e basika kina.—Vkte. 39:12.

16. Na cava e cakava o Jisu ni temaki koya o Setani? Na cava eda vulica kina?

¹⁶ E veivakauqeti nona ivakaraitaki o Jisu ni vorata na veitemaki. E sega ni vakacalai ena vosa ni yalayala i Setani, e sega ni vakasamataka vakabalavu na kena vinaka  kei na kena ca. E totolo ga nona tukuna: “E volai.” (Wilika Maciu 4:4-10.) E kila na Vosa ni Kalou o Jisu, e rawa kina ni vakatulewa vakatotolo qai lavetaka na tikinivolatabu ena gauna e temaki kina. Meda vorati Setani da qai qaqa, meda kua ni biuti keda ena ituvaki meda temaki ena veiyacovi tawadodonu.—1 Kor. 6:9, 10.

17, 18. (a) Na cava eso tale na iyaragi i Setani, na cava meda kua ni kurabuitaka kina? (b) Na cava sa vakarau caka vei Setani, ena uqeti iko vakacava qo mo vosota?

¹⁷ Na dokadoka, domodomoiyau, kei na veiyacovi tawadodonu e tolu ga na iyaragi e vakayagataka tiko o Setani. E sega ni yala ga e keri. Kena ivakaraitaki, eso na lotu vaKarisito e tusaqati ira na nodra lewenivuvale, era vakalialiai e koronivuli, se vakatatabutaka na nodra cakacaka vakavunau na matanitu. Eda sega ni kurabuitaka qori, ni vakadreti ira nona imuri o Jisu: “Era na cati kemudou na tamata kece ena vuku ni yacaqu, ia o koya e vosota me yacova na icavacava ena vakabulai.”—Maciu 10:22.

¹⁸ Eda na vorati Setani vakacava meda qaqa? E kaya o Jisu vei ratou na nona tisaipeli: “Na nomudou vosota ga dou na vakabulai kina.” (Luke 21:19) Sega ni dua na ka me cakava na tamata me vakaleqai keda vakadua. Sega ni dua e rawa ni tawasea noda veiwekani talei kei na Kalou, o keda ga. (Roma 8:38, 39) Na nodra mate na dauveiqaravi i Jiova e sega ni vakadeitaka nona qaqa o Setani, ena raica o Jiova mera vakaturi! (Joni 5:28, 29) Ena yasana adua, ena warumisa na ka ena yacovi Setani. Ni sa vakarusai na ituvaki ca ni vuravura qo, ena vesu o Setani me 1,000 na yabaki. (Vkta. 20:1-3) Ni cava na Veiliutaki i Jisu ena Duanaudolu na Yabaki, ena “sereki tale o Setani mai na vanua e vesu tu kina” ena dua na gauna lekaleka ga me saga me vakacala ena iotioti ni gauna na kawatamata. Ni oti qori ena vakarusai na Tevoro. (Vkta. 20:7-10) Ena vakarusai o Setani, sega ni o iko! Mo vorati Setani gona, mo tudei ena vakabauta. O rawa ni vorati Setani mo qaqa!