E DAU marautaki nida vakayagataka vata na kakana vakayalo e vakarautaki ena teveli i Jiova. Nida soqoni vata na dauveiqaravi i Jiova meda vakayagataka na kakana vakayalo, e vakavu marau tale ga na noda vakayagataka vata na kakana vakayago.

Ena Seviteba 1919, era soqoni vata na Gonevuli ni iVolatabu e Cedar Point, Ohio, Merika me walu na siga. O ira na sureti yani era vakaicili ena otela, e vakarautaki tale ga kina na kedra, ia e vica tale na udolu era gole yani. Era biu cakacaka na veiqaravi e valenikana nira raica na levu ni mataveitacini. Sa sega ni cakava rawa e dua na ka na manidia ni valenikana, sa qai kerea nodra veivuke na mataveitacini gone era sureti yani, levu era tu vakarau mera veivuke. E kaya o Sadie Green, dua vei ira na veivuke: “Sa qai vakadua ena noqu bula meu cakacaka ena valenikana, dua na ka neimami marautaka.”

Ni toso na yabaki e tuvanaki na valenikana ena soqo ni tikina, era veiqaravi kina e levu era marautaka na bolecakacaka. Nodra cakacaka vata na itabagone kei ira na mataveitacini e uqeti ira mera sauva na isausau vakayalo. E kaya o Gladys Bolton e veiqaravi ena valenikana ena soqo ni tikina ena 1937: “Au sotavi ira na mataveitacini mai na duidui vanua, era talanoataka na sala era walia kina na dredre era sotava. Qori na gauna au uqeti kina meu painia.”

E kaya e dua na tacida yalewa o Beulah Covey: “Nodra gumatua na mataveitacini ena veiqaravi e vakayacori vinaka kina na soqo.” Ia e basika kina eso na dredre. Ni yaco yani o Angelo Manera e dua na tacida tagane e Dodger Stadium, Los Angeles, Kalifonia, ena 1969, sa qai kila tu ni lesi me liutaka na cakacaka e valenikana. E kaya, “Au kidacalataka sara ga na itukutuku oya!” E tiki ni vakavakarau ena soqo qori na vakarautaki ni ikeli e 400 na mita na kena balavu, me davo kina na paipo ni kasi me dodo sara i valenikuro!

E Sierra Leone ena 1982, levu na bolecakacaka gugumatua mera vakasavasavataka mada e liu na vanua, oti era tara na valenikana ena iyaya ni vale sa tu rawa. E Frankfurt, Jamani, ena 1951, era sauma na mataveitacini gugumatua na sitimanivanua me vakayagataki na kena cawa me saqa kina e 40 na  kuro. Era veisoliyaka na veiqaravi e 30,000 na ivakarau kakana ena dua na aua. Me vakarawarawataka nodra cakacaka na le 576 era tiko ena tabana ni masi iyaya ni kana, era kauta ga yani na mataveitacini nodra icula kei na isele. Mai Yangon, Myanmar, era dau biuta ga vakalailai na rokete o ira na dauvakasaqa era veinanumi nira vakarautaka na kedra na vulagi mai vanuatani.

Na soqo ni tikina mai Merika ena 1950, e vakila kina o Annie Poggensee e dua na ka ni veivakalougatataki levu ni laini tu ena todra ni siga ena gauna ni kana. E kaya: “Keitou tavusoya na veitalanoa kei na rua na taciqu e rau gole mai Urope ena waqa.” Rau vakamacalataka na sala e vukei rau kina o Jiova me rau tiko ena soqo qo. E tomana o Annie, “Sega ni tukuni rawa na levu ni nodrau marau, rau sega ni kauaitaka na dede ni nodrau wawa tu ena laini kei na todra ni siga.”

Ena soqo lelevu, dau vakaduri na valelaca lelevu me vanua ni kana, e tiko kina na teveli balavu me rawa nira kana ga kina vakatotolo na mataveitacini, oti mera lako sara. Mera vakani vakacava na udolu vakacaca ena vakasigalevu? E tukuna e dua e sega ni iVakadinadina: “Dua na matalotu sega ni macala qo. Era dau kana duriduri.”

Dua na ka nodra qoroya na vakailesilesi ni mataivalu kei na matanitu na kena tuvanaki vakamatau na soqo. Ni raica noda valenikana ena Yankee Stadium mai Niu Yoka e dua na sotia ni Merika, e uqeta sara na turaganivalu o Major Faulkner ni British War Department me lai raica tale ga. E mani gole kei watina ena soqo e kena usutu “Triumphant Kingdom” (Matanitu Qaqa) e Twickenham, Igiladi ena 1955. E tukuna kina o koya ni raica ena valenikana na veilomani.

E vicasagavulu na yabaki nodra vakarautaka vakayalololoma na bolecakacaka na kakana bulabula sau rawarawa vei ira na lako yani ena soqo. Ia na cakacaka levu qo e vinakati kina e levu mera bolecakacaka, era cakacaka tu vakabalavu ra qai dau calata eso se na porokaramu kece ni soqo. Ena loma ni yabaki 1970 sa vakarawarawataki na ituvatuva ni veivakani ena levu na vanua. Tekivu ena yabaki 1995 sa tukuni vei ira na mataveitacini mera vakarautaka yani na kedra. Na ka e caka qo e rawa kina vei ira na vakarau kakana mera marautaka na porokaramu vakayalo kei na nodra veimaliwai vakaveitacini. *

Sa wacava nona mareqeti ira na bolecakacaka o Jiova mera qaravi ira na mataveitacini! Eso era sega ni guilecava rawa na gauna marautaki ni nodra cakacaka tu ena tabana ni vakarau kakana. Dua ga na ka eda vakadeitaka: Se isaluwaki levu tiko ga ni noda soqo ni tikina na loloma.—Joni 13:34, 35.