Na iVolatabu ena Noda Vosa ni Veisiga

iVakadewa ni 1 Timoci 3:16 ena Codex Sinaiticus, ika4 ni senitiuri S.K.

E O vakabauta ni vosa ni Kalou na iVolatabu, kena ibalebale ya ni vosa tiko vei keda na Kalou. . . . Ke tara na basoga kece ni nomu bula na lotu o lewena, me volai tale ga ena noda vosa ni veisiga na [iVolatabu].” A vola qori na dauvakadidike o Alan Duthie ena nona ivola na Bible Translations: And How to Choose Between Them.

Era vakadinata qori mai vu ni lomadra o ira era taleitaka vakalevu na Vosa ni Kalou. Era vakabauta dei ni “vakavuna na Kalou na volai ni iVolatabu kece, e yaga me veivakavulici, me veivunauci, me veivakadodonutaki, me veidusimaki ena ka e dodonu.” (2 Timoci 3:16) Na iVolatabu e sega ni madra se vakavucesa na wilika. Ia e ‘bula qai kaukaua,’ e iwali ni leqa eda sotava e veisiga. (Iperiu 4:12) E bibi gona me volai na iVolatabu ena noda vosa ni veisiga me rawa nira kila na dauwiliwili, ra muria sara. Ena gauna mada ga e volai kina na Veiyalayalati Vou, a vakayagataki na vosa vaKirisi e vakatokai na Koine, e kilai raraba qai vosataki e veisiga. A sega ni vakayagataki nodra vosa vaKirisi na vuku me vakataki Plato. Na volai ni iVolatabu e kena inaki mera wilika na tauvanua, mera kila tale ga na ka era wilika.

Qori na vuna e vakadewataki kina na iVolatabu ena duidui vosa ena veiyabaki sa sivi, qai vakayagataki kina na vosa ni gauna qo. E vakadinadinataki ena levu na vanua na kena yaga, nira vakaivolatabu rawa kina na lewenivanua. Ia ka ni rarawa ni levu na vakadewa ni iVolatabu ena gauna qo e sega ni donu, e duikadakada tale ga na lewena. Kena ivakaraitaki, eso era vakatanitaka na ivakavuvuli matata ni iVolatabu me baleta na kedra ituvaki na mate, na cava na yalo, kei na yaca ni Kalou dina.

Era na marautaka gona na dau taleitaka na Vosa ni Kalou na kena sevutaki ena vosa vakaViti na Vakadewa ni Vuravura Vou ni iVolatabu vaKirisi vaKarisito. A sevutaki ena nodra soqo na iVakadinadina i Jiova ena 13 Noveba, 2009, qai vakadewataki ena vosa ni gauna qo. E sega ni vakalatilati na ivakavuvuli ni lotu ena totoka vakaoti ni kena vakadewataki vakadodonu, qai vakatitobutaki na kilaka vakaivolatabu, vakabibi vei ira na sega ni kila na vosa a volai taumada kina na iVolatabu. O na rairai veinanuyaka se o cei era vakaitavi ena vakadewa vakasakiti qo?

Dauvakadewa Era Lagita na Kalou

Ena rairai vou vei kemuni na Vakadewa ni Vuravura Vou ni iVolatabu vaKirisi vaKarisito, ia sa tekivu vakayagataki voli mai ena 1950. A sevutaka ga ena gauna ya na kena vakavalagi na Watch Tower Bible and Tract Society​—e dua na iSoqosoqo Vakaivolatabu e veiyasai vuravura sa dede na kena tabaka tiko mai na iVolatabu. E dua na ka e vakasakiti kina na vakadewa vou qo na yacana​—e duatani sara mai na yaca makawa e vakaduiduitaki kina na veiyalayalati “Makawa” kei na ka “Vou.” E kaya na Watchtower, 15 Sepiteba, 1950: “Eratou vinakata na lewe ni komiti ni vakadewa . .  . me kua ni vakatakilai na yacadratou, eratou vakamatatataka ni ratou sega ni vinakata me kilai na yacadratou ni ratou se bula tiko, se ni ratou sa mate. Na inaki ni vakadewa me vakalagilagi ga kina na yaca ni Kalou bula.”

Ena 1961, sa veisoliyaki kina na iVolatabu taucoko ena vosa vakavalagi. E se sega tiko ga ni kilai me yacova mai qo na yacadra na vakadewa, ia e kilai ga ni vinaka na nodra inaki, ra qai solia nodra vinaka kece ena nodra cakacaka. E kaya na ivakamacala taumada ni itabataba ni 1984: “Na vakadewa iVolatabu e kena ibalebale me vakadewataki ina dua tale na vosa na nona vakasama kei na nona vosa na Kalou o Jiova . . . O ira na dauvakadewa qo era rerevaka, ra lomana tale ga na Kalou a vakavuna na iVolatabu. Era ciqoma gona me itavi lavotaki na nodra vakadewataka vakadodonu ena kena vinaka duadua e rawa na nona nanuma na Kalou, kei na nona ivakaro.”

E vinaka na nodra inaki na lewe ni komiti, ia era rawata beka na ivakatagedegede ni itavi e lesi vei ira? Era kaya eso na dauvakalelewa nira vakadewataka na iVolatabu qo na vuli vakadewa baleta e sega ni cavuti na yacadra se tukuni nodra rawaka vakavuli, ia eso tale era sega ni duavata ena vakalelewa ya. E vola o Alan S. Duthie: “Ena kilai beka na vinaka se sega ni dua na vakadewa ni iVolatabu ke da kila se o cei e vakadewataka? Sega. Ena kilai ga ke da wilika na vakadewa.” *

Qori sara ga na ka era cakava e le udolu vakacaca. Me yacova mai nikua, sa tabaki e veiyasai vuravura ena 80 na vosa, e sivia na 160 na milioni na ilavelave ni Vakadewa ni Vuravura Vou ena iVolatabu taucoko se vakatikina. Na cava era raica na dauwiliwili?

Vakadewa e Doka na Yaca ni Kalou

A vakavulici ratou nona tisaipeli o Jisu ena Maciu 6:9 me ratou masuta: “Tamai keimami mai lomalagi, me dokai na yacamuni.” Ia ena levu na vakadewa, e sega ni vakayaca na Kalou, e kilai ga ena icavuti “Kalou” se “Turaga.” A sega ni va qori ena itekivu, e voleka ni vaka7,000 na kena tukuni vakamatata ena iVolatabu vakaIperiu taumada ni yaca ni Kalou o “Jiova.” (Lako Yani 3:15; Same 83:18) Ena veiyabaki emuri, era sa sega ni vakayagataka na Jiu na yaca ni Kalou ena vuku ni rere vakalialia. Ni ratou sa mate na yapositolo i Jisu, na ivakavuvuli butobuto qori sa curuma tale ga na ivavakoso vaKarisito. (Vakatauvatana na Cakacaka 20:​29, 30; 1 Timoci 4:1.) O ira na lavetaka na iVolatabu vaKirisi vaKarisito era sosomitaka na yaca ni Kalou, Jiova, ena vosa vaKirisi na Kyʹri·os kei na The·osʹ, kedrau ibalebale “Turaga” kei na “Kalou.”

E marautaki ni Vakadewa ni Vuravura Vou e doudou ni vakalesuya na yaca Jiova ena iVolatabu vaKirisi vaKarisito (“Veiyalayalati Vou”), e volai kina vaka237. Qori e sega ni nodra lewa ga na dauvakadewa, ia e yavutaki ena vakadidike kei na vulici vagumatua ni iVolatabu. Kaya mada na Luke 4:​18 e lavetaki mai na Aisea 61:1. Ena iVolatabu vakaIperiu taumada a volai ena Aisea na yaca, Jiova. * E veiganiti kina na ka e tukuna na Luke 4:18 ena Vakadewa ni Vuravura Vou: “Sa tu vei au na yalo i Jiova, e lumuti au meu vunautaka na itukutuku vinaka vei ira na dravudravua.”

Era na kila na dauwiliwili ena vakadewa va qori ni rau duidui na Kalou o Jiova kei na Luvena duabauga, o Jisu Karisito. Kaya mada ena levu na vakadewa, na Maciu 22:44 e kaya: “Sa kaya na Turaga ki vua na noqu Turaga.” O cei vei rau qori e vosa tiko, e vosa tiko vei cei? Na tikinivolatabu qori e lavetaki mai na Same 110:1, qai volai kina na yaca ni Kalou ena iVolatabu vakaIperiu taumada. E donu kina na vakadewa ni Maciu 22:44 ena Vakadewa ni Vuravura Vou: “E kaya o Jiova vua na noqu Turaga: ‘Dabe toka ena ligaqu imatau meu vakamalumalumutaki ira mada na kemu meca e ruku ni yavamu.’” Na kena vakamatatataki ena iVolatabu ni rau duidui na Kalou o Jiova kei Luvena, e sega ni kena inaki me kilai wale ga. (Marika 13:32; Joni 8:​17, 18; 14:28) E vakatau sara ga kina nona vakabulai e dua, ni kaya na Cakacaka 2:21: “Era na bula o ira kece era masuta na yaca i Jiova.”

Donu, Matata

Eso tale na ka e vakasakiti kina na Vakadewa ni Vuravura Vou. E yavutaki vakalevu ena nodrau iVolatabu vaKirisi o Westcott kei Hort, ni rau vakadewataka sara vakavinaka, e donu tale ga. Dua na cakacaka levu e vakayacori me rawa ni vakadewataki donu qai vakadewataki yadua na vosa vaKirisi taumada ena kena vinaka duadua e rawa, me vakayagataki tale ga na vosa kilai rawarawa ni gauna qo. Ni caka qori, e maroroi kina na vakasama e vakabibitaki ena iVolatabu taumada, e sega ni seavu na kena talei, e dolava tale ga e dua na katuba vou ni kilaka.

Kena ivakaraitaki na Roma 13:1, a uqeti ira kina na lotu vaKarisito o Paula mera ‘vakarorogo vei ira na veiliutaki’ se matanitu. E tukuni ena levu na vakadewa, ni matanitu era veiliutaki tu qo e “lesi ira na Kalou.” (Ai Vola Tabu) Eso na iliuliu era yavutaka e keri na nodra veiliutaki voravora kei na nodra cakacaka vakatawadodonu. Ia ni kilai na Vakadewa ni Vuravura Vou ena vakadewa vosa yadua kei na vakadewa donu, e kaya kina: “O ira kece na veiliutaki era veiliutaki tiko ga ena iyalayala e dui vakatara vei ira na Kalou.” * E vakamatatataka qori ni sega ni lesi ira na iliuliu kei vuravura na Kalou, e vakatara ga mera veiliutaki ena nodra dui yalayala​—ia e se Cecere tiko ga o koya.

Na Vakadewa ni Vuravura Vou e saga tale ga me vakavotuya na ibalebale ni vu vaKirisi. Ena levu na vosa, era dau tuvai vakamatau na vu me vakaraitaka na gauna era caka kina​—sa caka oti, sa caka tiko, kei na kena e se bera ni caka. Na vu vaKirisi era tukuna tale ga na ka e okati ena dua na cakacaka​—se mani caka ena dua na gauna lekaleka, caka me yacova ni oti, se me caka tiko ga. Kaya mada na vosa i Jisu ena Maciu 6:33. Na vu vaKirisi e kena ibalebale na “vakaliuca” e dusia na ka me caka tiko ga. E veilauti kina na kena vakadewataki va qo na vosa i Jisu: “Moni vakaliuca tiko ga na matanitu ni Kalou kei na nona yalododonu, ena qai soli vei kemuni na ka kece qo.” Na vakadewa tale ga ni Maciu 7:7 e kaya: “Kerekere tiko ga, ena qai soli vei kemuni; vaqaqara tiko ga, oni na qai kunea; tukituki tiko ga, ena qai dolavi vei kemuni.”​—Raica tale ga na Roma 1:32; 6:2; Kalatia 5:15.

Dua na sasaga levu e caka ena Vakadewa ni Vuravura Vou me kua kina ni veisau na vakasama e vakavotui, kei na vakadewa ni vosa bibi eso. Kena ivakaraitaki na vosa vaKirisi lyʹtron kei na so tale na vosa e dau vakayagataki vata, e vakadewataki me “ivoli” se so tale na matavosa e vakayagataki vata kei na “ivoli.” Ena matata vakasigalevu vua na dauwiliwili na ibalebale ni ivakavuvuli bibi vakaivolatabu qori kei na ka e vauci kina, ni sega ni veiveisau na vakasama e vakavotui ena Vakadewa ni Vuravura Vou.

Vakadewataki na Vosa ni Kalou e Veiyasai Vuravura

Na sevutaki ni iVolatabu vaKirisi vaKarisito ena vosa vakaViti e kena itekitekivu ga. E lalawataki me vakadewataki tale ga na iVolatabu taucoko. Vakacava eda rawa beka ni vakadeitaka na dauwiliwili ni donu na vakasama ena vakadewa vakaViti, qai tautauvata kei na kena vakavalagi?

Io, ni liutaka sara ga na vakadewa na iLawalawa Dauvakatulewa ni iVakadinadina i Jiova. E laurai ni vinaka me qaravi vakatimi na vakadewa iVolatabu ena vosa tale eso. Era mani tauyavu ena vicavata na vanua e veiyasai vuravura na timi ni ivakadewa iVolatabu. A tauyavutaki tale ga e dua na tabana (Translation Services) ena itikotiko liu ni iVakadinadina i Jiova mai Brooklyn, Niu Yoka. Na tabana qori e qarava na ka era gadreva na timi ni vakadewa, sauma nodra vakatataro, raica tale ga me tautauvata na itabataba kece ni Vakadewa ni Vuravura Vou se mani vosa cava era tabaki kina. A buli tale ga e dua na porokaramu ena kompiuta, qori e ivukevuke yaga sara vei ira na vakadewa iVolatabu. E vakadinadinataki ni levu na cakacaka e se vinakati tiko ga me cakava e dua na dauvakadewa. Ia na kompiuta e vakarawarawataka sara na itavi bibi era vakacolati kina na timi ni vakadewa iVolatabu, ya me donu, me tautauvata tale ga na Vakadewa ni Vuravura Vou ena nodra vosa me vaka ga ena vakavalagi. Dua tale na ka e cakava na kompiuta, e vakaraitaka se vakadewataki vakacava ena itabataba vakavalagi na vosa kece vakaIperiu kei na vosa vaKirisi​—e yaga sara qori ena kena vaqarai na kena ivakadewa.

E vakadinadinataki ena veika sa rawati ni yaga na ivukevuke e vakarautaki me baleta na vakadewa iVolatabu. Oni uqeti moni wilika na Vakadewa ni Vuravura Vou ni iVolatabu vaKirisi vaKarisito. Kerei ira na iVakadinadina i Jiova me dua na nomuni ilavelave. Oni na taleitaka na ka totoka oni raica kina: e matata qai wiliki rawarawa; na ulutaga ena tabana yadua ena vakatotolotaka nomuni raica eso na tikinivolatabu kilai; levu na ka oni na kila ena mape; e totoka tale ga na ikuri ni ivakamacala. Koya e bibi sara, oni na nuidei na wilika na iVolatabu qo baleta e vakadewataka sara ga vakadodonu na Vosa ni Kalou ena noda vosa ni veisiga.

iVakamacala e ra

 [iYaloyalo ena tabana e 15]

O ira na dauvola iVolatabu me vakataka na yapositolo o Paula, era volavola ena vosa ni veisiga

Ka e vakasakiti kina na Vakadewa ni Vuravura Vou:

 [iYaloyalo ena tabana e 16]

Dua na cakacaka levu e vakayacori me rawa ni vakadewataki donu, vakadewataki yadua tale ga na vosa vaKirisi taumada ena kena vinaka duadua e rawa, qai vakayagataki na vosa kilai rawarawa ni gauna qo

[iYaloyalo ena tabana e 16]

O na taleitaka ni wiliki rawarawa

Na ulutaga ena tabana yadua ena vakatotolotaka nomu raica eso na tikinivolatabu kilai

 [Mape ena tabana e 17]

Na mape e yaga ena kena kilai vinaka na vanua era cavuti ena iVolatabu

 [iYaloyalo ena tabana e 18]

Na matata ni “Vakadewa ni Vuravura Vou” ena yaga vakalevu ena cakacaka vakaitalatala vaKarisito